Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Doktorlar Randevusu" programında, avukat Yasin Girgin ve diğer konuklar arasında hasta hakları ve sorumlulukları konusunda bir röportaj yapılmaktadır. Program, 26 Ekim Hastalık Hakları Günü'nün kutlanması kapsamında hazırlanmıştır.
- Video, hastaların hakları ve sorumlulukları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İlk olarak hastaların doktorlara doğru bilgi verme, randevu saatlerine uyulma gibi sorumlulukları ele alınmakta, ardından hastaların temel hakları (hizmete ulaşabilme, ayrımcılık karşıma, tedavi edecek doktoru seçme, aydınlanma hakkı, şikayet hakkı) detaylı olarak açıklanmaktadır. Ayrıca hasta bilgilerinin gizliliği, yanlış tedavi durumlarında maddi ve manevi tazminat talep edilebilirliği gibi konular da tartışılmaktadır.
- Röportajda hastaların sağlık hizmetlerinde ayrımcılıkla karşılaşabileceği, hastaların tedaviyi kabul etme veya reddetme hakkının hastaya ait olduğu ve hastanın sırrının korunması gibi önemli konular da ele alınmaktadır. Ayrıca, hastaların bilgi edinme kanunu ve dilekçe verme hakkıyla ilgili bilgiler de paylaşılmaktadır.
- Programın Tanıtımı
- Programın bu haftası hasta hakları konusunu ele alıyor ve bunu bir avukatla tartışıyor.
- 26 Ekim, hasta hakları günü olarak tanıtılıyor.
- Stüdyoda Avukat Yasin Girgin konuk olarak bulunuyor.
- 00:44Hastaların Sorumlulukları
- Hastaların sorumlulukları üçlüdür: kendilerine, ailelerine ve tedavi için başvurdukları sağlık merkezine karşı.
- Hastaların hastalıklarını tam ve eksiksiz bir şekilde doktorlara ifade etme sorumluluğu vardır.
- Hastaların daha önceki tedavi geçmişi, alerjileri ve aile tarihleri gibi bilgileri doktorlara bildirmeleri gerekir.
- 03:47Hastanın Diğer Sorumlulukları
- Hastaların randevu saatlerine uygun olarak hastaneye gelmeleri ve diğer hastaların haklarına saygı göstermeleri gerekir.
- Hastaların sağlık kartları, BAG-KUR, yeşil kart gibi belgeleri zamanında sunmaları ve prosedürleri yerine getirmeleri gerekir.
- Hastaların sağlık kuruluşunun çalışma standardlarına uyum sağlama ve ekipmanlara zarar vermemeleri sorumluluğundadır.
- 06:25Hastaların Hakları
- Acil durumda hastaların her hastanede (özel veya kamu) ücretsiz tedavi alma hakkı vardır.
- Özel hastanelerin acil vakalarda ücret talep etmesi yasaktır.
- Doktorluk mesleğinin etik kurallarına göre, acil durumda hastaların stabilize olana kadar bakılması gerekir.
- 08:54Hasta Hakkı ve Hizmete Ulaşım
- Hastaların en önemli haklarından biri müracaat ve şikayet hakkı olup, bunun detayları daha sonra anlatılacak.
- Devlet anayasa gereği herkese tedavi etme yükümlülüğü taşımakta ve bu nedenle en ücra köşelere kadar sağlık ocağı kurmalıdır.
- Hasta, devlet vatandaşları olarak hizmetlere ulaşabilme hakkına sahiptir ve devlet bu hizmeti yabancı doktor getirerek veya kendi vatandaşlarını eğiterek sağlayabilir.
- 09:55Yabancı Hastalar ve Doktorlar
- Suriyeli hastalarda dil sorunu yaşanabilir, tercüme ederken kayıp olabilecek önemli noktalar nedeniyle devletin yabancı doktor çalıştırması gerekebilir.
- Ulkenin konjonktürüne göre Almanca, İngilizce veya Arapça bilen doktorlar bulunabilir, gerektiğinde Arap, İngiliz veya Alman doktorlardan da faydalanılabilir.
- 11:19Ayrımcılığa Uğrama Hakkı
- Hastaların ayrımcılığa uğrama hakkı, din, dil, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim veya bulaşıcı hastalıklar nedeniyle ayrımcılığa tabi tutulmamaları gerekir.
- Ayrımcılık örneğin AIDS hastalığından muzdarip hastaların kanlarını almaktan korkan hemşireler veya cinsiyet bazlı bakımdan çekinen doktorlar şeklinde yaşanabilir.
- Doktorlar da insan olduğu için kişisel duygularını yansıtabilir, ancak hastaların cinsel yönelimi, dini veya dilinden dolayı ayrımcılık yapmamaları gerekir.
- 14:29Ayrımcılık Deneyimleri
- Özellikle LGBT bireyler cinsel yönelimlerinden dolayı ayrımcılığa uğradıklarını hissedebilirler, ancak bu hissiyat öznel olabilir.
- Hastalar genellikle sorunları çözmek için hastaneye gelirler, bu nedenle doktorlar ve sağlık personeli onların duygularını dikkate almalıdır.
- KISS ile ilgili bir araştırmaya göre Sedef hastalarının %40'ı hastanelerde değil toplumda ayrımcılığa uğradıklarını düşünmektedir.
- 17:03Hastaların Seçme Hakkı
- Hastaların tedavi edecekleri personeli seçme hakkı vardır, ancak acil durumlarda bu seçimi yapamayabilirler.
- Büyük hastanelerde her branştan 3-5 doktor bulunurken, hastalar belirli bir doktoru tercih etme hakkına sahiptir.
- Hastaların doktor seçimindeki istekleri, doktorlar için mağdur edici olabilir ve bu durumda her iki taraf da mağdur olabilir.
- 18:11Hastaların Hakları ve Aydınlanma
- Toplumda hastaların haklarının bilincinde olup olmadıkları ve haklarını arayıp aramadıkları konusu ele alınıyor.
- Hastalar iki tür olmak üzere; hakkı olanı istemeyenler ve hakkı olmayanı da talep edenler olarak sınıflandırılıyor.
- Bazı hastalar tedavi eden kişiden memnun olmalarına rağmen reddetme hakkını bilmeden "doktora tamamen teslim oldum" diyerek durumlarını değerlendirmiyorlar.
- 20:03Doktorların Anlatış Tarzı ve Etkisi
- İngiltere'de yapılan bir araştırmada, hastaların "yüzde beş ihtimalle kurtulacaksınız" diyen doktora daha çok itimat ettikleri görülmüş.
- Doktorların anlatış şekli, hastaların durumlarını algılamalarında ve tedavi seçeneklerini değerlendirmelerinde önemli bir etki yaratıyor.
- Hastalar farklı anlatış şekillerine farklı tepkiler gösteriyor; aynı istatistiksel bilgi farklı şekilde sunulduğunda farklı sonuçlar doğuyor.
- 22:05Hastaların Bilgi İhtiyacı
- Hastalar arasında bilgi ihtiyacına çok az ihtiyaç duyanlar ve en küçük nüansı bile bilmek isteyen detaycı hastalar bulunuyor.
- Devlet hastanelerinde bazı hastalarda şikayetlerini anlatırken doktorlar sadece ilacı yazıp gönderiyor, hastalık nedeni ve ilaç kullanım sebebi gibi bilgileri vermiyor.
- Hastaların şikayetlerinin nedenini ve ilacı neden aldıklarını bilmek onların hakları olarak vurgulanıyor.
- 23:34Bir Acil Durum Örneği
- Konuşmacı, üç yaşındaki kızının kolu tutuştuğu ve doktora götürüldüğü bir acil durum anlatıyor.
- Acil serviste, kızın kolunun açılarak muayene edilmesi sırasında çocuğun acı çektiği ve çığlık attığı belirtiliyor.
- Doktor, durumun dayanılmaz hale geldiğini fark edip "isterseniz dışarı buyrun" diyerek hastayı evine gönderiyor.
- 25:26Çocuğun Kırık Kolu Tedavisi
- Bir baba, çocuğunun kırık kolunun tedavisinde refakat etme hakkını kullanarak doktorun tedavisi izlemiş.
- Doktor tek hamleyle kemiği yerine yerleştirmiş ve çocuk kolu açabilmeye başlamış.
- Babanın ikinci çocuğu da dans ederken sol kolunu incitmiş ve acil tedavi için hastaneye gitmiş.
- 26:25Farklı Hastanelerdeki Deneyimler
- Önce özel bir hastaneye başvurmuşlar ancak kırığın çok yakından dolayı müdahale edememişler.
- İkinci bir hastaneye gittiklerinde de tedavi yapamayacaklarını söylemişler.
- Son olarak devlet hastanesine başvurmuşlar ve orada yaklaşık bir saat bekleyip tedavi almışlar.
- 28:44Aydınlanma Hakkı ve Doktorlar
- Hastalıklarda doktorun pratiği seviyesini anlamak zordur, bazı doktorlar belirli alanlara uzmanlaşmışlardır.
- Hastanelerde doktorlar çok meşgul olduğundan, hastalara kısaca bilgi verip tedavi planı belirlerler.
- Çocuğun kolu yaklaşık bir ay sonra alçıdan çıkmış ve tehlikeli bir durumda olmasına rağmen iyileşmiş.
- 31:43Aydınlanma Hakkı ve Hastanın Sorumluluğu
- Aydınlanma hakkı kişiye özel olup, hasta yeterli bilgiye ulaştığını hissettiğinde tamamlanmış olur.
- Hastaların tedavi için verilen ilaçları kullanmaları ve yan etkileri doktora bildirmeleri gerekir.
- Hastaların sorumluluğu, tedavi için verilen ilaçları kullanmak ve değişik durumlarla karşılaştıklarında doktora bildirmektir.
- 34:09Hastanın Aydınlanma Hakkı ve Yakınların İsteği
- Doktorlar hastalara kötü bir hastalık bilgisini verirken, yakınların bunu istememesi durumunda nasıl davranacakları konusunda karmaşa vardır.
- Hukuki açıdan 12 yaşını bitiren bir kişi cezai ehliyete sahiptir ve yaptıklarından sorumlu tutulur.
- 12-18 yaş arası bireyler velileri olsa da yaptıklarından sorumlu tutulur, ancak 12 yaşından önceki çocuklar bilinçli olmadıkları kabul edilir.
- 35:36Hasta Hakları ve Aydınlanma
- Hasta Hakları Yönetmeliği'ne göre hasta kendi hastalığıyla ilgili tedaviyi kabul etme veya reddetme hakkına sahiptir.
- Hastanın sırrı ve kişisel verileri korunmalıdır, doktor bu verileri başkalarına anlatması halinde suç işlemiştir.
- Hastanın ailesi durumu öğrenmek istemesine rağmen, hastanın bu konuda karar verme hakkı vardır.
- 37:56Doktorun Açıklama Yapma Sorumluluğu
- Doktor, hastaya açıklama yaparken kişinin yaşına, sosyal durumuna, eğitimine ve hastalığının ağırlığına uygun bir dil kullanmalıdır.
- Hastalığın ağırlığını ümitsizliğe kapılmasına neden olacak şekilde açıklamamak doğru bir uygulamadır.
- Hastalığın ağırlığını anlayabileceği dille açıklamak önemlidir çünkü herkesin eğitim seviyesi farklıdır.
- 40:08Hasta Hakları Yönetmeliği
- 1981 tarihinde Lizbon'da, 1985 tarihinde Bali'de yapılan düzenlemelerle dünya çapında hasta hakları konusunda gelişmeler olmuştur.
- Türkiye'de 1998 Ağustos ayında Hasta Hakları Yönetmeliği düzenlenmiştir.
- Doktor-hasta ilişkisi, borçlar kanununda düzenlenmiş vekil-vekil eden ilişkisine girmektedir.
- 41:43Doktorun Özel Yükümlülüğü
- Doktor özel yükümlülüğüne sahiptir: Hastaya en uygun tedavi yöntemini bulmalı, şüphelendiği konularda gerekli araştırmaları yapmalı ve risklerden kaçınmalı.
- Doktor, tedavinin sonucunu garantilemez çünkü iyileşme ihtimali doktorun kontrolünde değildir.
- Hasta Hakları Yönetmeliği, her hastaneye, sağlık ocağına ve sağlıkla ilgili kuruluşa gittiğinizde duvarda çerçevelenmiş olarak asılmıştır.
- 45:04Hasta Haklarının İhlali ve Başvuru Mekanizmaları
- Hasta haklarının ihlali, ayrımcılığa uğramama, aydınlanmama veya gerekli bilgilerin verilmemesi gibi durumlardır.
- Hasta haklarının ihlali durumunda çeşitli başvuru mekanizmaları bulunmaktadır.
- Yanlış tedavi durumunda hasta nereye başvuracağı, işleyiş süreci ve sonuç alınma süresi hakkında bilgi verilmektedir.
- 45:59Hasta Hakları ve Şikayet Hakkı
- Türkiye Cumhuriyeti'nde yetişen vatandaşlar, Bilgi Edinme Kanunu'ndan kaynaklanan dilekçe verme hakkı sayesinde kendi dosyalarını isteyebilir ve şikayet hakkını kullanabilir.
- Online platformlar (Bimer, Cimer) üzerinden başvurular yapılabilir, bu yazılar hastanenin başhekimliğine iletilebilir ve şikayet kapsamına göre kurul veya komisyon oluşturulabilir.
- Bilirkişi atanabilir veya adli tabipliğe sevk edilebilir, dosya ve muayene yeniden incelenir, teşhis ve tedavinin doğruluğu için uzman hekim raporu hazırlanır.
- 47:09Tazminat ve Cezai Sorumluluk
- Yanlış tedavi durumunda maddi ve manevi tazminat talep edilebilir, yaralanma veya ölüm durumunda da tazminat talep edilebilir.
- Tıbbi bilgilerin başkalarına yayılması durumunda ceza uygulanabilir, özellikle AIDS gibi hastalıkların açık edilmesi sosyal çevreyi bozabilir.
- Yanlış tedavide kusur sorumluluğu belirlenir, hasta yanlış bilgilendirmiş olabilir veya teşhis yanlış olabilir.
- 49:24Tazminat Türleri ve Sigorta
- Maddi tazminat, yanlış tedavi sonucu işten gücünden kalmak, bacak, kol, göz veya kulak gibi duyu organlarını kaybetmek durumunda talep edilebilir.
- Manevi zarar, hasta yaşı, ortamı, sosyal çevresi ve ekonomik durumuna göre değerlendirilir, yaralanma ve sakatlık durumunda manevi tazminat talep edilebilir.
- Doktorun mesleki sorumluluk sigortası, maddi ve manevi zararları tazmin eder, cezai sorumluluk ise ayrı değerlendirilir.
- 50:54Yönetmelik Değişiklikleri ve Doktor Şiddeti
- 2014 yılında yönetmelikte değişiklik yapıldı, askeri hastaneler de sivil hastanelerle aynı yönetmeliğe tabi tutuldu.
- Şiddet ülkedeki her kesimde, hastanelerde de görülmektedir, bu durum Türk kanunlarının yetersizliği ve af müessesesi nedeniyle artmaktadır.
- Şiddet iletişim kuramamanın bir sonucu olabilir, doktorlar günlük olarak yüzlerce kişiyle çalıştığı için iletişim sorunları yaşanabilir.
- 55:01Doktor Şiddetinin Etkileri
- Doktora fiziksel şiddet uygulamak, sadece bir kişiye değil, milyonlarca insana zarar vermek anlamına gelir.
- Doktorlar uzun yıllar eğitim almış, deneyimli kişilerdir, onlara şiddet uygulamak bu deneyimi hiçe saymaktır.
- Şiddet uygulanan doktor, sonraki hastalarla daha mesafeli olabilir ve bu durum doktorun kariyerinin sonraki yıllarını etkileyebilir.