Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Profesör Doktor Selim Badur arasında geçen bilgilendirici bir röportajdır. Profesör Badur, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki viroloji laboratuvarının hem ulusal referans laboratuvarı hem de Dünya Sağlık Örgütü'nün kabul ettiği özel laboratuvarlardan biri olduğunu belirtmektedir.
- Röportajda grip aşısı konusu detaylı olarak ele alınmaktadır. Profesör Badur, grip aşısının her yıl yapılması gerektiğini, grip virüsünün değişkenliği nedeniyle ömür boyu koruma sağlayamadığını, sadece grip virüsüne karşı etkili olduğunu ve sağlıklı erişkinlerde %80 etkili olduğunu açıklamaktadır. Ayrıca, grip aşısının kimlere yapılması gerektiği, yaşlıların aşıdan daha fazla yararlandığı ve aşıların yan etkileri hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- Programda ayrıca grip aşısı hakkındaki yaygın yanlış anlaşılmalar, aşı karşıtı söylemler ve grip aşısı hakkındaki yanlış bilgiler eleştirilmektedir. Türkiye'de yaklaşık 16-17 milyon risk grubu insanın grip aşısı yaptırması gerektiği, ancak sadece 2,5-3 milyon kişinin bu aşıyı kullandığı belirtilmektedir. Ayrıca, grip mevsiminin artık Kasım-Aralık aylarında değil, Ocak-Şubat aylarında başladığı ve bu nedenle aşıların Mart ayına kadar yapılabilineceği vurgulanmaktadır.
- Programın Tanıtımı
- Programda grip aşısı hakkında bilgi verecek Profesör Dr. Selim Badur, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden misafir olarak yer alıyor.
- Profesör Dr. Selim Badur, Türkiye'de iki tane Dünya Sağlık Örgütü'nün kabul ettiği özel laboratuvardan birini işletiyor.
- İzleyiciler canlı yayın sırasında 212 alan koduyla 454 55 6 ve 454 55 7 numaralardan Profesör Dr. Selim Badur'a sorular sorabilirler.
- 01:00İstanbul Tıp Fakültesi Viroloji Laboratuvarı
- İstanbul Tıp Fakültesi'ndeki viroloji laboratuvarı hem ulusal referans laboratuvarı hem de Dünya Sağlık Örgütü'nün referans laboratuvarlarından biridir.
- Laboratuvar, Türkiye'de grip virüslerinin izlenmesine ve grip aktivitesinin takibe imkan tanır.
- Laboratuvar, grip salgınlarının seyrini, başlangıç zamanını, şiddetini, yaş gruplarını ve virüs özelliklerini saptayabilmektedir.
- 02:09Aşıların Önemi
- Aşılar insanlık tarihinde yapılmış en büyük adımlardan biridir ve sağlık alanında yapılan yenilikler arasında en önemli gelişmedir.
- Kızamık ve çocuk felci gibi birçok hastalık, aşı programlarını düzgün uygulayan gelişmekte olan ülkelerde ortadan kaldırılmıştır.
- Türkiye'de kızamık sıfırlanmış ve çocuk felcinden tamamen eradike edilmiştir.
- 04:11Aşılara Yönelik Haksızlıklar
- Aşılara haksızlık edilmektedir; ağrı kesiciler gibi ilaçlar yan etkileri göz ardı edilerek kullanılırken, aşılar sağlam bir vücuda verilerek ileride karşılaşılacak hastalıklara karşı koruma sağlar.
- Aşılara karşı yapılan suçlamalar ve karalamalar hem zararlı hem de bunu yapanlara prim kazandırır.
- Aşı karşıtı gruplar, bilimsel bir ortamda ve bilimsel verilerle konuşmak yerine, dikkat çekmek için tribünlere oynamaktadır.
- 08:30Türkiye'deki Aşı Uygulamaları
- 2000 yılından sonra Türkiye Sağlık Bakanlığı'nın aldığı kararlarla çocukluk çağlarda ileri adımlar atılmıştır.
- Türkiye, Fransa ve Yunanistan'daki çocukluk çağı aşılarından çok daha ileride ve daha gelişmiş uygulamalar yapmaktadır.
- Türkiye'de aşı takviminin genişlemesi ve uygulama oranları Fransa'dan çok daha ileri seviyededir.
- 09:32Aşı Karşıtı İddialar ve Yanlış Haberler
- Nörologlar, nedeni bilinmeyen nörolojik hastalıkları (MS, otizm gibi) çocuğa yapılan aşıyla ilintilendiriyorlar, ancak bilimsel bir bağlantı kurulamamıştır.
- Batı'da aşı karşıtı söylevler varken, gelişmekte olan ülkelerde (Nijerya gibi) aşı yaptırmanın kısırlık yapacağı iddiaları bulunmaktadır.
- Dünya Sağlık Örgütü yetkilisinin "Türkiye'de bu sene grip salgını olmayacak" demesi, gripin nasıl olacağı ve ne şiddetli olacağını önceden öngörmenin mümkün olmadığı için yanlış bir haberdir.
- 11:23Grip Aşısının Her Yıl Yapılması Gerekliliği
- Grip aşısının her yıl yapılması, diğer aşılardan farklı olarak, grip virüsünün değişkenliği nedeniyledir.
- Kızamık veya sarılık gibi virüsler bir kez geçirildiğinde ömür boyu kalıcı olurken, grip virüsü aynı mevsim içinde bir, iki, üç defa grip geçirenlere rastlanabilir.
- Kuramsal olarak bir defa yaptırılıp ömür boyu koruyan grip aşısı mümkün olsa da, şu anda henüz bu aşamaya gelinmemiştir.
- 13:09Grip Aşısının Etkinliği ve Yan Etkileri
- Grip aşısı ile ilgili iki önemli suçlama vardır: yan etkiler ve koruma etkinliği.
- Solunum yolu enfeksiyonları (soğuk algınlığı, nezle, grip) yaklaşık 200 mikrop, virüs ve bakterisi içerir, ancak grip aşısı sadece gribe karşı korur.
- Grip aşısı, grip virüsüne karşı koruma sağlarken, diğer 190 etkenin neden olduğu benzer belirtiler veren soğuk algınlığı ve nezle tablolarına karşı koruma sağlamaz.
- Grip aşısı yüzde yüz korumaz, ancak sağlıklı erişkin ve çocuklarda yüzde 80 etkilidir.
- 16:07Grip Aşısının Önemi ve Risk Grupları
- Grip aşısı özellikle yaşlılar (65 yaş üzeri) için çok önemlidir çünkü bu yaş grubundaki kişilerin bağışık sistemleri zayıflamaya başladığı için sağlıklı kişilerde %80 etkili olan grip aşısı onlarda %50-60 etkili olabilmektedir.
- Grip aşısı %50 koruyuculuğu olsa bile, yaşlılar gribi çok daha hafif ve az şikayetle atlatabilmektedir, bu nedenle komplikasyon olma ihtimalini azaltmaktadır.
- Grip aşılarının ciddi bir yan etkisi bilimsel ortamda hiç bahsedilmemiştir, ancak pandemi sırasında aşılara karşı iftira ve çamur atılmıştır.
- 17:34Aşılara Karşı Kuşkular ve Gerçekler
- Pandemi sırasında aşıların içinde civa olduğu ve Körfez Savaşı'nda Amerikalı askerlerde Körfez sendromuna yol açtığı gibi iftiralar yayılmıştır, ancak aşıların içinde civa yoktur ve çoklu doz aşılarda bile insan sağlığına zarar vermeyecek düzeydedir.
- Aşılara karşı kuşkuların nedeni anlaşılmamaktadır, çünkü aşılar insanları bulaşıcı hastalıklara karşı koruyacak ve yan etkisi olmayan bir silah olarak kullanılmaktadır.
- Sağlık bakanlığı son yıllarda tüm sağlık çalışanları için grip aşısı satın almakta ve ücretsiz aşılandırmakta olsa da, oran düşük kalmaktadır.
- 19:30Batı Ülkelerindeki Yaklaşım ve Sokak Röportajı
- Batı ülkelerinde (Hollanda, İngiltere, Amerika, Kanada) grip için risk grubundan olan kişilerin servislerde çalışacak doktorlara grip aşısı zorunluluğu getirilmiştir.
- Sokak röportajında insanlar grip aşısı yaptırmadıklarını, bağışıklık sistemini güçlendirmek için meyve tüketimi, bitki çayları ve pekmez gibi doğal yöntemleri tercih ettiklerini belirtmişlerdir.
- Bazı ebeveynler çocuklarının grip olmaması için beslenmesine dikkat ettiğini, hasta insanlarla yaklaşmamaya çalıştığını ve temizlik önlemlerini aldığını ifade etmişlerdir.
- 24:04Grip Korunma Yöntemleri
- Dünya Sağlık Örgütü'nün direktiflerinde gribe karşı korunma paketinin içinde aşılar bulunmaktadır.
- Gripten korunmada hijyen tedbirleri, sağlıklı beslenme (taze sebze meyve tüketimi), uyku düzeni, el hijyeni, kalabalık ortamlardan kaçma ve hasta ziyaretlerinden uzak durma önemlidir.
- El hijyeni sadece grip değil, birçok hastalığa karşı bakteri, virüs ve parazitlerden arındırır.
- 25:30Bağışıklık Sistemi ve Grip Virüsü
- Bağışıklık sistemi, hastalıklara karşı savunma sistemimizi güçlendiren ve bizi hastalıklardan koruyan bir sistemdir.
- Laboratuvarda yapılan deneylerde, C vitamini, bitki çayları, ekinezya, portakal ve limon suyu grip virüsünü öldürmüyor.
- Bu besinler ve içecekler bağışıklık sistemimizi takviye edici maddelerdir, ancak grip virüsünü öldürmezler.
- 26:24Grip Aşısı Önemi
- Risk grubunda olanlar (kronik hastalıklar olanlar) gribe yakalandıklarında ciddi sorunlar yaşayabilirler.
- Sağlıklı beslenen, taze sebze-meyve tüketen, protein ve karbonhidrat içeren bir beslenme yapmak önemlidir.
- Risk grubunda olmayanlar da grip aşısı yaptırabilirler, ancak bu durumda aşı ücretini ödemek gerekir.
- 27:24Türkiye'de Grip Aşısı Kullanımı
- Türkiye'de Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı'nın kabul ettiği risk grubundan yaklaşık 16-17 milyon insan vardır.
- Türkiye'de grip aşısı tüketimi son yıllarda 2,5 ile 3 milyon arasında değişmektedir.
- Bu 3 milyon aşıdan yarısı risk grupları için, yarısı ise isteyenlere kullanılmaktadır.
- 28:39Çocuklarda Grip Aşısı
- İler sinir sistemi hastalığı olanlara özellikle canlı grip aşısı önerilmemektedir.
- Ayşe Hanım'ın torununun grip aşısı sonrası yaşadığı sorunlar, aşı nedeniyle ortaya çıktığı iddiasının bilimsel kanıtı olmadığı için aşıya bağlanmamalıdır.
- İlerleyici hasar olan gulambara sendromu varsa grip aşısı atağı artırmak ve ilerletmek açısından önerilmemektedir.
- 31:58Sağlık Çalışanlarının Aşılara Bakış Açısı
- Türkiye'de sağlık çalışanlarının aşılar konusuna olumsuz bakış açısı topluma olumsuz mesajlar veriyor.
- Hepatit ve sarılık aşısı zorunlu olmadan önce birçok sağlık çalışanı buna karşıydı, ancak bakanlık kararı aldıktan sonra itirazlar ortadan kalktı.
- Sarılık görülme oranları 1998'den beri 15 senede ciddi şekilde azaldı.
- 33:36Grip Aşısı ve Pandemi
- Pandemi döneminde domuz gribi (H1N1) aşısı yapılması konusunda korku vardı çünkü virüs çok hızlı yayılıyordu ve komplikasyonları mevsimsel gribe göre daha ağır seyrediyordu.
- Eğer grip aşısı olsaydı, 680 yurttaşımız yaşamını yitirmeyecekti.
- Bu sayı az değil, bunların içinde hamileler de vardı ve aşılansalardı büyük kısmı ölmezdi.
- 35:51Grip Aşısı Uygulaması
- Beş aylık bebekler için gripten korunma tedbirleri hijyen kuralları, hasta kişilerin temasını engellemek, kalabalık ortamları ziyaret etmemek, iyi beslenmek ve odayı havalandırmaktır.
- Dünya Sağlık Örgütü, 65 yaş üzeri insanlar, diyabet hastaları, kalp hastaları ve astım hastaları gibi risk gruplarını aşılanması gerekenler olarak belirtmiştir.
- Hamilelere aşı yapılmaz diye düşünülen grip aşısı, artık hamilelerin aşılanması gereken ilk risk grubu olarak kabul edilmektedir.
- 38:34Grip Aşısı Uygulama Zamanı
- Grip aşısı uygulama zamanı Ankara ve İstanbul'daki iki referans laboratuvarın çalışmalarıyla bilimsel olarak belirlenmiştir.
- Türkiye'de grip dönemi ötelendiği için artık grip Ocak ayında ortaya çıkıyor ve Şubat'ta pik yapıyor.
- Grip aşısı Ekim ayında aşılanabilir, Aralık, Ocak ve Şubat aylarında da aşılanabilir, Mart ayına kadar geç değildir.