Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "HT Sağlığı" adlı sağlık programında, Dünya Göz Hastaneleri Grubu'ndan göz hastalıkları uzmanı operatör Dr. Nilüfer Köylüoğlu Ünal ile göz sağlığı konuları ele alınmaktadır.
- Program iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde diyabetik retinopati, belirtileri, tedavi yöntemleri ve önemi detaylı olarak anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise göz dibi muayenesinin önemi, retina hastalıklarının erken teşhisinin gerekliliği, sarı nokta hastalığı (yaşa bağlı makula dejenerasyonu) ve strese bağlı makula dejenerasyonu (SSR) gibi makula hastalıkları hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda ayrıca sporcuların göz sağlığı, retina dejenerasyonu ve retina yırtığı riskleri, rutin göz kontrollerinin önemi, spor yapmanın faydaları ve stresin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:13Programın Tanıtımı
- Programda iki farklı konu işlenecek: diyabetik retinopati, periferik retina hastalıkları ve stresin tetiklediği sarı nokta hastalığı ile MS hastalığı.
- İlk bölümde Dünya Göz Hastaneler Grubu'ndan göz hastalıkları uzmanı Dr. Nilüfer Köylüoğlu Ünal konuk olacak.
- 01:16Diyabetik Retinopati Tanımı ve Etkileri
- Diyabet gözün bütün tabakalarını olumsuz etkiler, ancak en önemli etkisi retina üzerine olur.
- Retinanın damar yapısına bozucu etkileri vardır; damar yapısındaki bozukluk, sızıntı, ödem, damar tıkanıklığı, ileri kanamalar ve retina dekolmanı ile sonuçlanabilir.
- Tedavide erken evrelerde kolay sonuç alınırken, ileri evrelerde daha dirençli vakalarda daha fazla uğraş gerektirir.
- 02:04Diyabetik Retinopatinin Yaygınlığı ve Tedavisi
- Diyabet hastalarının ne kadarında diyabetik retinopati görülür, bu sorunun ihmal edilmesi durumunda körlük riski artar.
- Günümüzde enjeksiyon çağında yaşıyoruz; doku çok önemli ise invitral enjeksiyonla ödemi giderip lazer tedavisi yapılabilir.
- Sarı nokta makulada ödem yaptığında diyabet retinopatinin görme üzerine olumsuz etkisini oluşturan alan olur; rutin periyodik muayeneler çok önemlidir.
- 03:54Rutin Kontroller ve Gözdeki Diğer Etkiler
- Diyabetik retinopatisi olmayan hastalarda göz dibi muayenesi yılda bir, diyabetik retinopati bulguları başlamışsa göz uzmanı tarafından altı ay veya üç ay gibi değiştirilebilir.
- Gözün kornea tabakası da etkilenir; diyabet hastasının katarakt cerrahisi normalden farklıdır ve katarakt olma olasılığı daha sıktır.
- Göz tansiyonu oranı diyabetik hastalarda daha yüksektir; retina hasarı varsa önce retina hasarını tedavi edip sonra katarakt ameliyatı yapılmalıdır.
- 05:38Göz Muayenesinin Önemi
- Basit bir göz muayenesinde, özellikle tip iki diyabet hastalarından diyabet riskinin olduğu ya da diyabet hastalığı taşıdığı ortaya çıkabilir.
- Göz muayenesi sadece diyabet değil, hipertansiyon, hiperlipidemi ve damar sertliği gibi hastalıkları da tespit etmeye yardımcı olabilir.
- Göz bebeği büyüterek bütün detayları görebilen hekimler, damar yapısının normalden farklı olduğunu göstererek hasta tansiyonunu ölçüp hipertansiyonu tespit edip yönlendirebilirler.
- 06:51Diyabetik Retinopatinin Gelişimi ve Önlenmesi
- Diyabetik retinopatinin retinaya verdiği zarar hastanın diyabetini nasıl kontrol ettiği belirleyici olur.
- Hemoglobin A1C, son üç aydır kan şekeri nasıl kontrol edilmiş olduğunu gösterir; ideal değer 6'lı, 7'nin altı iyi kontrol, 7-8 orta, 8'in üstü kötü kontroldür.
- Diyabetik retinopatinin körlüğe sebep olan hastalıklar içerisinde üçüncü sırada yer aldığı bilgisi vardır, ancak bu önlenebilir körlüktür.
- 08:21Retinopati Sürecinin Anlatımı
- Diyabet rutubet gibi etki eder; damarlarda patlayan yerler olur, ufak ufak sızıntı yaptıran ve damarda tıkanıklık oluşur.
- Tıkanıklık olan yerin gerisine kan gitmez, bu retinada olduğunda iskemik sahalar oluşur ve terk edilirse normal alanları etkileyecek yeni damar gelişimlerine neden olur.
- Yeni damarlar hasta öksürse, hapşırsa, tansiyonu yükselse veya ağır bir şey kaldırsa kanayabilir; bu kanamayı yaşadığında hasta haberi bir anda olur.
- 09:57Spor ve Göz Sağlığı
- Sporculuk önemlidir ve çocukların fizik muayenelerinde göz muayenesinin de yapılması gerekir.
- Göz muayenesinin yapılmasıyla bir çocuğun basketbol oynaması, yüzmesi veya farklı bir spor yapmasının engellenmesi veya tedbirlerle devam ettirilmesi mümkün olabilir.
- 10:47Göz Dibi Muayenesi ve Önemi
- Göz dibi muayenesi sadece diyabet hastalarına değil, gözlük almaya gelen veya alerji nedeniyle gelen herkes için de önemlidir çünkü pek çok retina hastalığı sessiz olabilir.
- Göz dibi muayenesi göz muayenesinin kalbidir ve damla damlatıp göz bebeğini büyütüp periferik retina (arka kutup görmeden sorumlu alan dışındaki retina) detaylıca görülebilir.
- Periferik retina bölgesinde dejenerasyon (incelme) olabilir ve bu durumda vitros jeli dejener alanlara yapışarak her hareketten retina etkilenmeye başlar.
- 12:18Retina Dejenerasyonu ve Spor
- Retina dejenerasyonlarının türleri vardır ve özellikle sinali ve latis dejenerasyon türlerinde ekstrem hareketleri kısıtlamak veya koruyucu argon lazer fotokoagülasyon tedavisi ile retin ayırttığı gelişmesin diye tedbir almak gerekir.
- Futbolda kafa vuruşu gibi ekstrem hareketler retina dekolmanı (retina yırtığı) oluşmasına neden olabilir ve bu durum cerrahi olarak acil tedavi edilmesi gereken bir durumdur.
- Sporcu muayenesinde göz muayenesi kalp muayenesi kadar önemlidir ve lisans aşamasındaki muayenelerde amatör, yaşlı, genç, bireysel veya takım spor yapan herkesin göz dibi kontrolü yapılması gerekir.
- 15:49Sarı Nokta Hastalığı
- Sarı nokta, yaşa bağlı makula dejenerasyonu olarak bilinir ancak makula, içerdiği lutein pigmentinden dolayı Türkçeleştirilirken sarı nokta diye adlandırılmıştır.
- Makula, görme hücrelerini içeren ve fovea ile detayları görmemizi sağlayan bir bölgedir ve sarı noktayı etkileyen pek çok hastalık vardır.
- Yaşaya bağlı makula dejenerasyonu dışında doğumsal hastalıklar, diyabet, bazı ilaçların yan etkileri (kalp, romatizma, kemoterapi ilaçları) ve strese bağlı maküde sıvı toplanması (SSR) gibi hastalıklar da makula etkileyebilir.
- 17:32Strese Bağlı Maküde Sıvı Toplanması (SSR)
- SSR, strese bağlı maküde sıvı toplanması olarak bilinir ve stres, kortizon salgılanmasına neden olur.
- Makulada normalde sıvı olmaması gerekir, ancak stres bu bariyeri vurarak makulanın içine sıvı birikmeye başlar ve görme kalitesi kirli görme veya sigara dumanının arkasından bakar gibi görme şeklinde düşer.
- SSR genellikle kendi kendini sınırlayan ve kendi kendine geçen bir hastalık olmasına rağmen, görme bozukluğu stresini aggreve edebilir ve iz bırakma riski nedeniyle tedavi edilir.
- 19:17SSR Tedavisi
- SSR tedavisinde evresine göre makula altında biriken sıvının durumuna göre damlalarla, hapla veya fotodinamik tedavi gibi farklı yöntemler kullanılır.
- Fotodinamik tedavide özel bir ilaç verilir, bu ilacın hasta doku tarafından tutulması ve lazerle aktif hale getirilmesiyle sağlam ve hasarlı hücreler ayrılır.
- Bu tedavide kronik SSR'den ilk atakta değil, tekrarlayan olgularda yüzümüzü güldüren sonuçlar verir.