Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık uzmanının (Diyarbakır doğumlu, 1989'da tıp mezunu, 1995'te uzmanlık, 2000'te doçentlik ve 2006'da profesörlük alan) Hasude'nin değerli yönetim kurulu üyelerine yönelik hazırladığı bir sunum ve sonrasında gerçekleşen bir sohbet formatındadır. Sunumda Melikşah Hoca, Özgür Dilek, Deniz Çalışkan ve diğer sağlık uzmanları da yer almaktadır.
- Video, göçmenlerin sağlık hizmetlerine erişimi, "göçmen dostu hastane" programı ve Sıhhat Projesi gibi konuları ele almaktadır. Sunum, göçmenlerin sağlık hizmetlerine erişimde karşılaştıkları engelleri, "göçmen dostu hastane" kavramını ve Sıhhat Projesi'nin detaylarını içermektedir. Sohbet bölümünde ise göçmen sağlığı, özellikle Suriyeli göçmenlerin sağlık hizmetlerine erişimi ve Türkiye'deki entegrasyonu üzerine tartışmalar yapılmaktadır.
- Videoda ayrıca göçmenlere yönelik sağlık hizmetlerinin erişilebilir, ödenilebilir ve kabul edilebilir olması gerektiği, toplum katılımı ve izleme-değerlendirme süreçlerinin önemi vurgulanmaktadır. Sıhhat Projesi kapsamında 300 milyon euro bütçeyle, göçmenlerin yoğun olduğu illerde 178 göçmen sağlığı merkezi ve GGSM kurulacağı belirtilmektedir. Programın son bölümünde Türkiye'nin göç enstitüleri kurma ihtiyacı ve göçün olumlu yönleri tartışılmaktadır.
- 00:18Konuşmacının Özgeçmişi
- Konuşmacı Diyarbakır doğumlu, 89'da tıp mezunu, 95'te uzmanlığını, 5 yıl sonra doçentliğini ve 2006'da profesörünü alan bir hoca.
- Türkiye'nin iş ve meslek hastalıkları uzmanlığı belgesi olan birkaç halk sağlığı uzmanından biri.
- Dicle'de uzun süre öğretim üyeliği yaptıktan sonra Sağlık Bakanlığı kadrosuna geçip İzmir'e geldi, Konak Toplum Sağlığı Merkezi Başkanlığı, İzmir Halk Sağlığı Laboratuvar Başkanlığı ve İzmir Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin kurucu dekanlık ekibinde çalışmıştır.
- 02:13Sunumun Amacı
- Konuşmacı teori yerine pratik hayatta neler yapıldığını anlatmayı tercih edeceğini belirtiyor.
- Sunumunda göçmenlerin sağlık hizmetlerine erişimine genel yaklaşım, sağlık hizmet sunum ilkeleri ve "göçmen dostu hastane" programını anlatacağını söylüyor.
- Göçmenlerin ekonomik olarak ve sağlık sistemine yük oluşturmama konusunda bilimsel bulguları paylaşıyor.
- 04:31Göçmenlerin Sağlık Durumu
- Göç eden nüfusun daha genç olması, çalışma gücü sağladığı ve ülkenin ekonomik gelişimine katkı sağladığı belirtiliyor.
- Zorunlu göçlerin olgunlaşmış göçten daha vahim olduğunu ve daha fazla dezavantajlı gruplar oluşturduğunu vurguluyor.
- Göçmenlerin sağlıklı bir grupta olmalarına rağmen, sağlık hizmetlerine erişim sorunları, kötü çalışma ve yaşam koşulları nedeniyle sağlıklarının bozulabildiğini açıklıyor.
- 06:31Sağlık Hizmetlerinin Göçmenlere Sunulması
- Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi'ne göre sağlık hizmetleri dahil tüm sosyal alanlar, özellikle dezavantajlı gruplar olmak üzere herkese hiçbir ayrım olmadan sunulmalı.
- Sağlık hakkı, her insanın en üst düzeyde fiziksel-mental sağlık standartlarına ulaşma hakkı olarak tanımlanıyor.
- Göçmenlere sağlık hizmetleri sunulması, insan hakları ve etik ilkeleri askıya almamak anlamına geliyor.
- 08:02Dünya Sağlık Kurumu'nun Göçmen Sağlığı Hakkında Kararları
- 2008 Dünya Sağlık Asamblesi'nde göçmen sağlığı ile ilgili bilgi ve belgelerin toplanması ve tüm ülkelerle paylaşılması kararı alındı.
- Sağlık çalışanlarının cinsiyet ayrımcılığı ve kültürel farklılıklar konusunda duyarlı olmaları sağlanacak.
- Sıhhat projesi kapsamında 2500 kişiden başlayarak sağlık çalışanları toplumsal hareketlilik ve göç konusunda eğitilecek.
- 09:23Halk Sağlığı Yaklaşımı
- Halk sağlığında öncelikler, en sık görülen, en çok öldüren ve sakat bırakan hastalıklar üzerinden belirlenir.
- Kırılgan gruplara öncelik verilmesi gerekir, çünkü bu grupların sağlık durumu hızlı bir şekilde kötüleşebilir.
- Halk sağlığı yaklaşımında göçmenleri ve yerel halkı ayrı düşünmek yerine, bütünsel bir yaklaşım benimsenmelidir.
- 12:22Sağlık Hizmetlerinin Erişilebilirliği
- Göçmenlere sunulacak sağlık hizmetleri temel sağlık hizmetleri yaklaşımından farklı olmamalı, erişilebilir olmalıdır.
- Erişilebilirlik, hizmetin coğrafi ve ekonomik olarak ulaşılabilir olması, ihtiyaç duyulan hizmetin her zaman elde edilebilir olması anlamına gelir.
- Ayrımcılığa, eşitsizliklere ve toplumsal cinsiyet ayrımcılığına duyarlı bir sistem kurulmalıdır.
- 13:38Toplum Katılımı ve İzleme
- Toplum katılımı sağlık hizmetlerinde her üç aşamada (involvement, contribute, participate) olmalıdır.
- Toplum katılımı, gerçek sorunları saklamamaya, kültürler arası iletişim problemlerini engellemeye ve hizmetlerin kabul edilebilirliğini artırmaya yarar.
- Göçmen sağlığı için yapılacak işlerin ana çatısı, göçmenlerin sağlığının izlenmesi olmalıdır.
- 14:40Göçmen Sağlığı İçin Gerekli Düzenlemeler
- Politik ve yasal çerçevenin düzenlenmesi gerekiyor, örneğin açık kapı politikası ve göçmenlerin sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanması.
- Göçmen duyarlı bir sağlık sistemi kurulmalı, sağlık kurumları göçmenlere uygun hale getirilmelidir.
- Sağlık personeli göçmenleri bilen, dışlayıcı olmayan ve etnosantrizmden uzak hale getirilmelidir.
- 17:10Göçmen Sağlık Hizmetlerini Engelleyen Faktörler
- Yöneticilerin sağlık hizmetlerinin bir insan hakkı olduğunu benimsememesi göçmen sağlık hizmetlerini engelleyebilir.
- Yasal düzenlemeler göçmenlerin hak ve özgürlüklerini kısıtlayabilir, örneğin çalışma izni sorunu.
- Göçmenler sağlık hizmetlerine nereden ulaşabileceklerini bilmiyor olabilirler veya sağlık personeline güvenmiyor olabilirler.
- 20:48Sağlık Hakkı ve Göçmen Dostu Hastaneler
- Sağlık hakkı kapsamında dengeli beslenme, sağlıklı içme suyu teminatı, çalışma koşulları sağlanması ve sağlık eğitimi yapılması gerekiyor.
- Sağlık hizmetlerinin eşitlik ilkesiyle sunulması, elzem ilaçların temini ve ulusal/bölgesel programlara katılım önemlidir.
- Göçmen dostu hastane kavramı Avustralya, Danimarka, Finlandiya, Fransa ve Almanya gibi ülkelerde başlatılmış bir programdır.
- 22:21Göçmen Dostu Hastane Özellikleri
- Türkiye'de tüm hastanelerin göçmen dostu olması gerekmez, sadece göçmenlerin yoğun olarak kullandığı hastanelerin bu şekilde düzenlenmesi gerekiyor.
- Göçmen dostu hastanede vizyon-misyon değişikliği, kaynak aktarımı, organizasyonel değişiklik ve personel eğitimi yapılmalıdır.
- Göçmen dostu hastanenin amacı, göçmenlerin ve azınlık grupların sağlığını geliştirme ve sağlık okuryazarlığını iyileştirmektir.
- 24:00Göçmen Dostu Hastanenin Stratejileri
- Göçmen dostu hastanenin dört başlığı vardır: iletişimin geliştirilmesi, gereksinimlerin saptanması ve karşılanması, hizmet alıcılarının güçlendirilmesi ve izleme/evalüasyon.
- Göçmen dostu hastanenin dört stratejisi vardır: sağlık kalitesi, kültürel yetkinlik, sağlık okuryazarlığı ve eşitlik/etik ilkeler.
- Göçmen dostu hastanede ulaşılabilir, erişilebilir, kabul edilebilir ve uygulanabilir bir hizmet sunulmalıdır.
- 26:08Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi
- Göçmen dostu hastanede kültürel farklılıklar, ödeme güçlükleri, düşük eğitim seviyesi ve hizmetlere erişim yollarını bilmeme gibi engelleri gidermek gerekir.
- Göçmenlerin hastaneye gitmeme nedenleri arasında hizmetlerden haberdar olmamaları, sağlık merkezlerinin yerlerini bilmemeleri ve ihbar edilme korkusu bulunmaktadır.
- Göçmenlerde dil problemi, tedavi sürdürülebilirliği zayıflığı, randevuları zamanında gelememe ve hasta memnuniyeti düşük olma gibi sorunlar görülmektedir.
- 28:14Göçmen Dostu Hastanede İletişim
- Göçmen dostu hastanelerde tercüman yerine arabulucu çalıştırılması önerilmektedir.
- Arabulucu, sadece birebir çeviri yapan değil, bağlamı anlayıp her iki kültürü de tanıyan bir kişidir.
- Göçmen dostu hastanenin uygulanması için üst düzey yöneticilerin politikaları belirlemesi, yasal-finansal-örgütsel düzenlemeler yapılması ve toplumsal gelişim programlarına göçmen stratejileri eklenebilir.
- 31:48Sıhhat Bir Hibe Programı
- Sıhhat Bir Hibe Programı (SHP) 300 milyon euro bütçeyle Sağlık Bakanlığı'na aktarılmış durumdadır.
- SHP, göçmenlerin yoğun olarak bulunduğu illeri kapsayan bir programdır.
- Hatay, Urfa ve Kilis gibi illerde toplumun %20-27'si Suriyelilerden oluşmaktadır.
- 32:57Göçmen Sağlığı Merkezleri ve SAAAT Projesi
- İzmir'de 140 bin, diğer yerlerde 118 bin göçmen var ve bu rakamlar Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün resmi rakamlarıdır.
- SAAAT projesi kapsamında GSM'ler (Göçmen Sağlığı Merkezleri) ve GSGSM'ler (Güçlendirilmiş Göçmen Sağlığı Merkezleri) açılacak.
- Toplam 178 göçmen sağlığı merkezi açılacak, şu anda 176 tanesi açılmış durumda ve planın üzerinde çıkılacak.
- 33:24Göçmen Sağlığı Merkezlerinin Özellikleri
- Göçmen sağlığı merkezleri ilçe sağlık müdürlüklerine bağlı olarak çalışan devlet kurumlarıdır veASM'nin verdiği tüm hizmetleri verir.
- GSGSM'ler (Güçlendirilmiş Göçmen Sağlığı Merkezleri) bir virgül elli basamak olarak tanımlanır ve dahiliye, çocuk ve kadın doğum uzmanları, diş hekimi ünitesi ve uzman hekimlerin çalıştığı merkezlerdir.
- GSGSM'lerde yataklı tedavi olmamakla birlikte laboratuvar, radyoloji ve ultrason gibi gelişmiş klinik hizmetler sunulmaktadır.
- 35:23Projenin Diğer Hizmetleri
- Proje kapsamında 26 araç ve 5 kanser tarama aracı kullanılacak, D vitamini ve demir gibi preparatların dağıtımı yapılacak.
- 750 bin kadın üreme sağlığı materyali dağıtılacak ve bağışıklama hizmetleri sunulacak.
- 2520 sağlık çalışanına kültürlerarası iletişim, göç ve sağlık konularında eğitim verilecek.
- 37:57Projenin Geleceği ve Etkileri
- SAAAT projesi 2019'un sonunda bitiyor ancak büyük olasılıkla üç yıl daha uzayacak veya ikinci bir proje başlatılacak.
- Göçmen sağlığı merkezleri AB'nin desteği bitse bile devam edecek çünkü Suriyeliler bu hizmetten çok memnunlar.
- Proje sayesinde Suriyeli doktorlar ve hemşireler resmi bir hüviyet kazanmış, merdiven altı işletmelerden resmi bir sistemde çalışabilmektedir.
- 39:49Koordinasyon Sorunu ve Çözüm Önerileri
- Farklı kurum ve kuruluşların göçmenlere yönelik etkinliklerinin eşgüdümü konusunda sıkıntılar yaşanmaktadır.
- Portekiz'de "one stop shop" adı verilen bir merkez kurulmuş, burada eğitim, sağlık, içişleri ve çalışma bakanlıklarının büroları bulunmakta ve göçmenlerin sorunlarına çözüm bulunabilmektedir.
- Suriyeliler genellikle en kötü işleri yapıyor, en ucuz, en uzun süre çalışan ve en kötü şartlarda çalışan grubu oluşturuyorlar.
- 43:29Göçmen Sağlığı ve Entegrasyon
- Türkiye'de sığınmacıların ve düzensiz göçmenlerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda bir proje düşünülmekte.
- Suriyelilerin büyük bir bölümü (ikiden fazla) Türkiye'de kalacak ve toplumsal yapıya yavaş yavaş entegre olacak.
- Göçmen sağlığı merkezlerinin genel sağlık hizmeti dışında tutulması, entegrasyon düşünülmemişse ciddi bir sorun oluşturabilir.
- 46:44Entegrasyon Gerekliliği
- Göçmenlerin hem sağlık alanında hem de çalışma ve eğitim alanında entegrasyonu sağlanmalıdır.
- Göçmen sağlığı merkezleri artık sağlık sisteminde entegre bir yapı haline dönüşmüştür.
- Suriyelilerin entegrasyonu ile ilgili sağlık örgütlenmesi ve çalışma yaşamı içindeki entegrasyonların sağlanması gerekiyor.
- 48:47Göç Enstitüleri Fikri
- Türkiye'de göç enstitülerinin kurulması önerilmektedir.
- Bu enstitülerde hem sosyologlar hem de tüm sektörlerin dahil olması gerekiyor.
- Halk sağlıkçıların bu enstitülerde görev alması, rol alması ve önderlik yapması önerilmektedir.
- 49:27Göçmenlerin Durumu
- Türkiye'de 2011 öncesi resmi rakam olarak 300 bin düzensiz göçmen olduğu biliniyordu.
- Göçmenlerin çalışma koşulları çok farklıdır; Antalya'da animasyon yapanlar varken, İstanbul'da saat satan, barlarda çalışan ve ayakkabı tamirciliği yapanlar da bulunuyor.
- Göç enstitüsünün sadece yabancı göçmenleri değil, mevsimsel tarım işçileri ve mevsimsel göçmenler de dahil olması gerektiği vurgulanıyor.
- 52:47Göç ve Halk Sağlığı
- Göç, olgunlaşmış bir şekilde gerçekleşirse, insanlar daha rahat ve kaliteli bir yaşam için bir yerden başka bir yere giderler.
- Göçün çekici faktörleri arasında daha iyi eğitim ve sağlık hizmeti olanağı bulunur.
- Savaş nedeniyle veya zorla yerinden edilmeyle ilgili göçler halk sağlığına olumsuz etkileri vardır ve bunu engellemek dünya politikalarıyla ilgili bir konudur.
- 54:28Göçün Yönetilmesi
- Göç, çözülmesi değil, yönetilmesi gereken bir insanlık gerçeğidir.
- Göçle gelenlere iyi sağlık hizmeti, eşitlik ilkesi, kapsayıcılık ilkesi ve kurumların uygun olması ilkesiyle iyi yönetilmelidir.
- 55:18Program Kapanışı
- 2019'un Deviner programı yüksek bir katılımla kapatılıyor ve Asude kanalı YouTube'da izlenmesi öneriliyor.
- Gelecek haftanın (23 Ocak) konusu Prof. Dr. Selman Karabey'in "Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Halk Sağlığı" olacak.