Buradasın
Genç Veteriner Hekimler Birliği Topluluğu: Veteriner Hekim Mine Çağlar Kondu ile Soru-Cevap
youtube.com/watch?v=4mUgLE8WMvIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Genç Veteriner Hekimler Birliği Topluluğu'nun dördüncü serisi olan bir soru-cevap oturumudur. Sunucu, 47 yaşındaki, 22 yıllık klinik tecrübesi olan ve Amerika'da çalışan veteriner hekim Mine Çağlar Kondu ile birlikte veteriner hekimliği konularında bilgi paylaşımı yapmaktadır.
- Videoda hayvan cerrahisi, yaşlı hastalarda anestezi uygulamaları, rinoplasti kararları, tavşanlarda diş hastalıkları, akupunktur tedavisi, klinik açma tavsiyeleri, aşı takvimi, ötenazi konuları ve İngiltere'de veteriner hekimlik yapma deneyimleri gibi çeşitli hayvan hekimliği konuları ele alınmaktadır. Hekim, kendi deneyimlerini paylaşarak genç veteriner hekimlere tavsiyelerde bulunmaktadır.
- Videoda ayrıca egzotik hayvanlarda karşılaşılan hastalıklar (diş hastalıkları, gastrik durgunluk, kitleler, uyuz), cerrahi ameliyatlar, beslenme düzeninin tedavi olarak kullanımı ve akupunktur tedavisinin bazı hastalıklarda nasıl kullanılabileceği gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 03:12Giriş ve Program Tanıtımı
- Genç Veteriner Hekimler Birliği topluluğu, hekim öğrenci buluşmalarının dördüncü serisinde veteriner hekim Mine Çağlar Kondu ile birlikte.
- Programda Mine Çağlar Kondu'nun soruları yanıtlayacağı ve izleyicilerin sorularını da cevaplayacağı belirtiliyor.
- Konuşmacılar kameralarını açmalarını istiyor, böylece yüz yüze daha samimi bir toplantı olacağını belirtiyorlar.
- 04:40Egzotik Hayvan Cerrahisi
- Yeni mezun bir veteriner hekim hayvan cerrahisi konusunda gelişmek için online videolar ve kursları takip etmesi öneriliyor.
- Yurt dışında gidebilecekleri kurslar da var, örneğin European Sch for Advanced Veteriner (ESAS) egzotik hekimliği kursları sunuyor.
- Pandemi ile birlikte online webinarlar ve kurslar artmış, örneğin CHPD gibi platformlar ücretsiz seminerler düzenliyor.
- 07:38Yaşlı Hastalarda Anestezi
- Yaş bir hastalık değildir, ancak yaşla birlikte kalp, böbrek ve şeker hastalıkları görülme oranı daha yüksek oluyor.
- Yaşlı hayvanlara cerrahi yapmadan önce kardiyolojik muayene, biyokimya, organ profilleri ve hemogramlar yapılması öneriliyor.
- Yaşlılarda daha az riskli anestezikler kullanılıyor, örneğin medetomidi ve ketamin yerine opioidler ve propofol gibi kısa etkili indüksiyon ajanları tercih ediliyor.
- 12:21Rinoplasti
- Rinoplasti genellikle basılı, safali kırklar, İngiliz bulldog, French bulldog ve park gibi ırklarda solunum sorunları nedeniyle uygulanıyor.
- Rinoplasti tek başına sorunu çözmüyor, genellikle boruların sorununu da çözmek için damakla birlikte uygulanıyor.
- Hastadan hastaya değişen tek şey kesmeniz gereken miktar olabilir, bu da hayvanın anatomisine göre göz kararıyla belirleniyor.
- 14:06Tavşanlarda Diş Hastalıkları
- Tavşanlarda diş hastalıklarına yaklaşımında ön dişlere bakmak yeterli değil, arka dişlere de dikkat edilmeli.
- Ön dişlerde sorun görüldüğünde, yüzde doksandokuz arkada da sorun vardır ve asıl sorun genellikle arkadadır.
- Ön dişleri kesip arkaları kapattığı için durumu kötüleştirmemek için muayene düzgün yapıp önle birlikte arka dişlere de bakmak gerekiyor.
- 15:11Tavşanlarda Diş Sorunları
- Tavşanlarda diş sorunlarının en büyük semptomları yemek yiyememe, yemek seçmeye başlama, yeme hızının yavaşlaması ve salyama (çene altlarının ıslak olması) olabilir.
- Tavşanlarda ön dişlerde sorun görüldüğünde, %99,90 ihtimalle arkadaki dişlerde maloklüzyon (karşılıklı gelmemesi) sorunu vardır.
- Maloklüzyon nedeniyle üst ve alt dişler karşılıklı gelip törpülemediklerinden bir tarafa uzar ve bu durum tavşanlarda garip görünümlere neden olabilir.
- 16:25Akupunktur Tedavisi
- Akupunktur tedavisi alerjik hastalıklardan solunum yolu hastalıklarına, metabolik hastalıklara ve kanserde palyatif çözümlere kadar çok geniş bir alanda kullanılabilir.
- Klinikte en çok kullanılan alanlar kas-iskelet sistemi ve nörolojik hastalıklardır, çünkü insanlar normal hastalıklarda akupunkturu fizik tedavi gibi sunabilirler.
- Akupunktur özellikle geriatri alanında, çok fazla ilaç kullanmak istemediğimiz hayvanlarda ağrı duyumunu azaltmak için antienflamatuar ve analjezik etkisi için kullanılır.
- 18:48Klinikte Başarılı Olmak İçin Gerekli Eğitimler
- Klinikte başarılı olmak için her alanda ilgilenmek gerekir, çünkü genel klinikte kanser tedavisi, diş, ortopedi, dermatoloji gibi farklı alanlarda çalışmak gerekebilir.
- Son zamanlarda dal klinikleri artmış ve genç meslektaşlar ilgi duydukları alanlara yönelmeye başlamıştır.
- Başarılı bir hekim olmak için en büyük gereklilik yabancı dil bilgisidir, özellikle İngilizce, çünkü birçok yenilik yabancı literatürlerden takip edilir.
- 21:26Kiraz Göz Ameliyatı
- Kiraz göz ameliyatında en önemli şey mümkünse gözün gömülmesi, çünkü eksik edilirse ömür boyu kurugöz ve kornea ülserleri gibi sorunlar yaşanabilir.
- Anormal, şekli bozulmuş veya nekrotik olan kiraz gözler mutlaka gömülmelidir, aksi takdirde enflamasyon azaltılıp küçültülerek yerine gömülmelidir.
- Gömme sırasında dikişlerin iç tarafa denk gelmemesi önemlidir, aksi takdirde hayvan gözünü rahat edemeyecektir.
- 23:05Egzotik Hayvanlarda Görülen Hastalıklar
- Egzotik hayvanlarda en sık görülen hastalıklar diş hastalıklarıdır, özellikle tavşanlarda ve iplerde.
- İkinci sırada gastrik saz (gastrik durgunluk) görülür, bu hastalık tehlikeli olup hayvanın şişmesine ve kaka yapamamasına neden olur.
- Diğer görülen hastalıklar kitleler, deride uyuz ve mide hastalıklarıdır, gastrik fazında çoğunlukla altında diş problemi yatmaktadır.
- 24:11Klinik Açma Tavsiyeleri
- Mezun olur olmaz klinik açmamak gerekir, çünkü şu anki trend bu şekilde olmasına rağmen dışarıdan görüldüğü gibi kolay değildir.
- Klinik açmak için fizibilite analizi yapmak ve en az bir sene deneyim kazanmak önemlidir.
- Klinik bir işletme olmasına rağmen, hekimlerin öncelikle hayvanın sağlığını düşünmeleri gerekir ve hatalarından kaynaklanan zararlar büyük vebal taşır.
- 27:02Kendi Hayvanlarına Operasyon Yapma
- Konuşmacı, kendi köpeğine spinotemi operasyonu yaparken kendisinin değil, mentor hocası Profesör Dr. Süerdem Acar'ın operasyonu yaptığını belirtiyor.
- Kendi hayvanlarına yüksek riskli ameliyatları yapmak istemiyor çünkü duygusallık nedeniyle yanlış karar verebileceğini düşünüyor.
- Normal ameliyatları kendisi yaparken, kendi hayvanlarına yüksek riskli ameliyatları tercih etmiyor.
- 28:54Klinikteki Çalışma Detayları
- Klinikte günde ortalama kemirgen ağırlıklı egzotik hayvan tedavisi yapılıyor.
- Cumartesi günleri özellikle yoğun olup, bazen 12-13 tane egzotik hayvan bakılıyor.
- Endişe verici ameliyatlar arasında diyafram fıtıkları ve entelektomi gibi yüksek komplikasyon riski taşıyan ameliyatlar bulunuyor.
- 30:22Ameliyat Deneyimleri
- Bağırsak kesip tekrar birleştirmek gibi ameliyatlar, hayvanın genel durumunun müsaade ettiği şekilde yapıldığında zor olabilir.
- Ameliyat sırasında bir şeyler ters gitmeye başlarsa, ameliyatın kapatılması gerektiği için stres yaşanabilir.
- Konuşmacı genellikle bildiği ameliyatları yapar, çok ekstrem durumlarda yardım alır ve "önce zarar vermemek" prensibini benimser.
- 31:47Cerrahi Deneyimleri
- Konuşmacı egzotik hayvanlara daha çok bakıldığı için bu algıya sahip olsa da, aslında %95 cerrahi yapıyor ve bunların çoğu egzotik değil.
- Günlük hayatta en çok damak, burun, boğaz, tümör, deri tümörü, sitotomi ve taş ameliyatları yapıyor.
- Cerrahi konusunda yurt dışında eğitim alıyor ve fizik tedavi, akupunktür gibi farklı alanlarda da eğitim almış.
- 33:53Eğitim Kaynakları
- Konuşmacı günlük kurslar ve kongrelerde en az 20 derse girerek kendini geliştirmiş.
- Büyük bir kitaplığı var ancak hepsi İngilizce olduğu için yabancı dil öğrenmenin önemini vurguluyor.
- Dahiliyede "Kuran Eger", cerrahi için ise Tobias'ın kitabını ve SMA dostunun kitabını öneriyor.
- 35:08Aşı Takvimi
- Kedi ve köpeklerdeki aşı takvimi çok göreceli olup, hayvanın ortamına, yaşına ve evden çıkıp çıkmayacağına göre değişiyor.
- Bazı aşılar (kor aşılar, kuduz karma) takvime konulurken, diğerleri tercihe bağlı olarak uygulanıyor.
- Kedilerde aşırı sarkom riski olduğu için her aşının aşırı sarkomu oluşturabileceğini düşünerek uygulanmalı.
- 37:01Egzotik Hayvanlarda Aşı
- Egzotik hayvanlarda aşı uygulanıyor ancak Türkiye'de tavşanlara veya kilere yönelik aşı yok.
- Tavşanlara kudsi aşı yapmak anafilaktik şok geçirip ölebilirler çünkü bu aşılar tavşanlarda onaylanmış değil.
- Tavşanlarda iç dış parazit tedavisi için sektin içeren preparatlar, prezant veya zor kullanılabilir.
- 38:10Ötenazi Kararı
- Ötenazi kararı vermek mesleğin en tatsız alanlarından biri olup, konuşmacı kolay kolay bu kararı veremiyor.
- Ötenazi yapmak için hayvanın terminal bir hastalığı olması, tedavi edilemeyecek olması ve yakın zamanda öleceği, ancak bu süreç zorlu ve acılı geçeceği gerekiyor.
- Tedavi edilebilir bir hastalığı varsa ötenazi yapmıyor, hasta sahipleri genellikle kendileri de bu kararı anlamış olarak geliyorlar.
- 40:46Yeni Mezun Deneyimi
- Konuşmacı yeni mezunken bir hastanede çalışmak istemiş ancak tipinden dolayı yargılanıp iş bulamamış.
- O dönemde internet ve hazır çözümler nedeniyle bazı şeylerin kolay olması gerektiği düşünülse de, bir şey çok istiyorsanız kasmanız gerektiğini vurguluyor.
- 42:13Veteriner Hekimlik Kariyeri ve Tavsiyeler
- Konuşmacı, veteriner hekimlikte bir ay boyunca her gün çalışarak işe yaradığını göstermiş ve röntgen gibi tekniklerde yardım etmiş.
- İşe alındıktan bir hafta sonra patronlar onun hakkında yanılmış olduklarını söylemiş ve konuşmacı beş yıla yakın hastanede çalışmış.
- Konuşmacı, 47 yaşında olmasına rağmen hala cerrahi sınavı ve Ekim'de Amerika denkliği sınavı için çalıştığını belirterek asla vazgeçmemenin önemini vurgulamış.
- 44:08İngiltere'de Veteriner Hekimlik Fırsatı
- Konuşmacı, İngiltere'de veteriner hekim açığı olduğunu söyleyen Mediv kuruluşu hakkında soruya cevap vermiş.
- Kendisi Amerikalı olduğu için İngiltere'ye gitmek kişisel tercihine göre cazip gelmediğini, ancak gençler için başka bir ülke görmek vizyonunu değiştirebileceğini belirtmiş.
- Gençlerin kaybedecek hiçbir şeyleri olmadığı için iki sene çalışıp mutsuz olurlarsa geri dönebileceklerini ve dünya görüşlerinin değişmiş halde dönebileceklerini düşünmüş.
- 46:37İngiltere'deki Eğitim ve Sektör Durumu
- İngiltere'de ilk bir yıl eğitim alıp istedikleri alanda uzmanlaşabileceklerini söyleyen Mediv kuruluşunun cazip olduğunu düşünmüş.
- Türkiye'de pet sektörünün çok farklı olduğunu, mezun olmadan önce kasap gibi görülürken şimdi herkesin evcil hayvanı olduğu bir çağ atladığını belirtmiş.
- Türkiye'de kurumsal olarak büyük bir zincir olmadığı, hekimlerin kendilerini geliştirmeleri için yeterli kapasite olmadığı ve yeni açılan kurumsal şirketlerin henüz oturmamış durumda olduğu görüşünü paylaşmış.
- 49:51Hayvanların Kendi İyileşmesi
- Konuşmacı, hayvanların sağlıklı beslenmesi ve bakımı durumunda bazı hastalıkları ilaç kullanmadan atlatabileceklerini belirtiyor.
- Papilloma, bazı mantar tipleri ve demodeks uyuzu gibi hastalıklar, immün sistemi iyi olan hayvanlarda kendi kendine geçebilir.
- Hekimlikte genellikle semptomlar görüldüğünde müdahale edilir, ancak bazı durumlarda (örneğin papilloma) hayvanın başka hayvanlarla temastan kaçınması önerilir.
- 53:07Beslenme ve Tedavi
- Beslenme, bazı dermatolojik hastalıklarda tedavi olarak kullanılabilir.
- Alerji gibi durumlarda ilaç vermek zorunda kalmadan, uygun gıdaları diyetinden kesmek veya eliminasyon diyeti önerilebilir.
- 54:01Epilepsi ve Akupunktur
- İdopatik epilepsi teşhisi koyulan hastalarda akupunktur tedavisi literatürde var ancak pratikte rutin olarak kullanılmamaktadır.
- Epilepsi krizleri beyne ciddi zarar verdiğinden, hafif krizlerde yan etkisi az olan ilaçlar tercih edilir.
- Akupunktur, feno-barbital gibi ana ilaç dozunu azaltarak yardımcı olabilir, ancak ciddi krizlerde zaman kaybettirmek istenmez.
- Köpeklerde kulakta akupunktur yapmak zordur çünkü hayvanlar kulaklarını sallarlar, bu nedenle vücut noktaları tercih edilir.