Buradasın
Gebelik ve Doğum Sonrası Psikolojik Sorunlar Üzerine Bilgilendirici Sohbet
youtube.com/watch?v=2ySzysjl2lYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir üniversitenin sosyal sorumluluk projesi kapsamında Instagram üzerinden yayınlanan, yaklaşık bir saat süren bir sohbet programıdır. Programda psikiyatrist Soner Çakmak (Soner Hoca) ve bir kadın doğumcu/perinatoloji uzmanı yer almaktadır.
- Video, gebelik ve doğum sonrası dönemde yaşanan psikolojik sorunları ele almaktadır. Gebelik sürecindeki duygusal bozuklukların nedenleri, doğum sonrası görülen en sık rahatsızlıklar (doğum sonrası hüznü, depresyon ve psikoz), ilaç kullanımının riskleri ve tedavi yöntemleri (psikoterapi, somatik tedaviler) detaylı şekilde tartışılmaktadır.
- Ayrıca, kronik psikotik rahatsızlıklara sahip kişilerin gebelik planlaması, gebelik sırasında kullanılan ilaçların sınıflandırılması (A, B, C, D kategorileri), mevsimsel depresyon gibi durumların gebelik planlamasındaki önemi ve aile desteği gerekliliği gibi konular da sohbetin içeriğinde yer almaktadır. Video, gebelerin ruhsal sorunlarını dışa vurarak tedavi alması gerektiği ve sağlık profesyonellerinin takım çalışmasının önemi üzerinde durmaktadır.
- 00:08Psikiyatristin Gebelik ve Psikiyatrik Sorunlarla Yaklaşımı
- Program, gebelik ve psikiyatrik konuları ele alacak ve psikiyatrik uzmanların gebelere yaklaşımını değerlendirecek.
- Psikiyatrist Soner Çakmak, üniversitenin sosyal sorumluluk projesi kapsamında programda yer alıyor.
- Programın dördüncü bölümü olmasına rağmen, her gece güzel geri dönüşler alındığı belirtiliyor.
- 03:26Gebelik ve Psikiyatrik Sorunlar
- Gebelik, doğum sırasında ve sonrasında birçok psikiyatrik sorunla karşılaşılmaktadır.
- Gebelik, doğal bir süreç olmasına rağmen, stres faktörleri, sosyal faktörleri ve ekonomik sorunlar gibi etkileyen faktörler var.
- Bu süreçte stres faktörleriyle başa çıkmak kişi için zorlu bir süreç olursa, ruhsal hastalıklar daha sık görülür.
- 05:12Perinatal Hastalıklar
- Gebelik ve doğum sonrası ilk yıl içinde yaşanan ruhsal hastalıklara "perinatal ruhsal hastalıklar" denir.
- Gebelik öncesi ortaya çıkan hastalıklara "prenatal ruhsal hastalıklar", doğum sonrası ortaya çıkanlara ise "postnatal" veya "postpartum ruhsal hastalıklar" denir.
- Gebelik döneminde duygudurum bozukluklarının görülme ihtimali artmaktadır.
- 06:13Kadınların Duygusal Zekası
- Kadınlarda duygusal zeka daha fazla gelişmiştir ve orta beyindeki limbik alanda sinir hücreleri daha kompleks yapıdadır.
- Kadınların duygusal yetenekleri ve duygusal algıları erkeklere göre daha fazladır.
- Kadın cinsiyetinde tüm gelişim dönemlerinde duygusal depresyon ve bipolar bozukluk gibi rahatsızlıklar daha sık görülür.
- 09:18Gebelik ve Doğum Sonrası Hastalıkların Etkileri
- Gebelik ve doğum sonrası yaşanan ruhsal rahatsızlıklar tedavi edilmezse, yeni doğan bebeklerde bilişsel ve duygusal gelişimde bozukluklar oluşabilir.
- Gebelik döneminde depresyon ve anksiyete bozukluğu yaşayan annelerin bebeklerinde düşük mikrobti (küçük kafa), düşük doğum ağırlığı gibi anomaliler görülebilir.
- Postpartum depresyon, anne-bebek arasındaki bağlanmayı zedeleyebilir ve çocuğun güven hissini geliştirmesini engelleyebilir.
- 12:11Gebelik Döneminde Ruhsal Bozukluklar
- Gebelik döneminde depresyon ve anksiyete bozuklukları en sık görülen ruhsal rahatsızlıklar olup, genel toplumda depresyonun görülme ihtimali %9, gebelik döneminde ise %15'tir.
- Gebelik süreci psikiyatrik anlamda bir süreçtir çünkü baba da rol değişimine ve yeni bir sosyal kimliğe bürünmeye gerek duyar.
- Gebelik sürecinde baba faktörü de önemlidir ve babaların da bu konuda eğitilmesi ve yönlendirilmesi gerekir.
- 14:15Gebelikte İlaç Kullanımı ve Riskler
- Gebelikte psikiyatrik tedaviler uygulanırken en büyük engel olan, özellikle ilk üç aylık dönemdeki ilaçların teratojenik (bebeğe zararlı) riskleridir.
- İlk 2,5 haftalık dönem organı genetik dönemdir ve bu dönemde alınan ilaçların teratojenik etkisi yoktur.
- 2,5 haftadan sonraki ilk üç ay, organların geliştiği dönemdir ve bu dönemde verilen ilaçlar plasentadan geçerek bebeğe ulaşır.
- 16:28Gebelikte İlaç Kullanımının Etik Açıklaması
- Gebelikte ilaç kullanımı ile ilgili etik açıdan uygun bir araştırma yapılamaz çünkü bu tür bir çalışma etik açıdan uygun değildir.
- Gebelikte kullanılan ilaçların teratojenik etkileri vaka örnekleri üzerinden değerlendirilir.
- Amerika'da gebelikte kullanılan ilaçların teratojenik etkilerinin risklerine dair bir tablo yayınlanmış ve ilaçlar A, B, C, D kategorilerine ayrılmıştır.
- 18:27Gebelikte Alternatif Tedavi Yöntemleri
- Gebelikte yaşanan ruhsal sorunlarla ilgili psikoterapi (bilişsel davranış terapisi, destekleyici psikoterapi) gibi alternatif tedavi yöntemleri kullanılabilir.
- Elektrokonvülsiyon tedavisi (halk arasında şok tedavisi olarak bilinen) gibi somatik tedaviler de kullanılabilir.
- İlk üç aydan sonra organik gelişim tamamlandığı için bazı ilaçlar artık kullanılabilir, ancak risk ve yarar dengesi değerlendirilerek karar verilir.
- 20:57Gebelik Planlaması ve Tedavi Stratejileri
- Psikiyatrik rahatsızlık olan kadınlar için gebelik planlanması önemlidir ve tesadüfi veya doğal şekilde olmamalıdır.
- Hastalar, psikiyatrist ve kadın doğumcuyla görüşerek ne zaman gebe kalabileceklerini belirlemelidir.
- Panik bozukluğu olan hastalarda, ilacı kesip remisyon (iyilik hali) kazandıktan sonra gebelik planlanabilir.
- 23:33Gebelikte Doz Düzenlemesi ve Alkol Kullanımı
- Gebelikte plazma hacmi arttığı için, gebe kalmadan önce verilen ilaç dozları yeterli olmaz ve doz artırılması gerekebilir.
- Gebelikte alkol kullanımı bir bağımlılık problemi olarak değerlendirilir ve bu durumun bebek üzerindeki riskleri vardır.
- 25:14Gebelikte Alkol Kullanımının Etkileri
- Gebelikte alkol kullanımı, özellikle gebeliğin ilk 2-3 haftasında organik genetik dönem içerisinde alkol alındığında düşük doğum veya ölüme neden olabilir.
- Gebeliğin tamamı boyunca alkol kullanımı, çocukta zeka geriliği ve düşük doğum ağırlığı gibi sorunlara yol açabilir.
- Fetal alkol sendromunda, kronik alkol kullanan gebelerin çocuklarında introterin (doğum öncesi) gelişme gerilikleri, postpartum (doğum sonrası) gelişme bozuklukları, cryofasiyal (kafa ve yüz) anomalileri, merkezi sinir sistemi ile ilgili bozukluklar görülebilir.
- 28:03Gebelikte Sigara Kullanımının Etkileri
- Gebelikte sigara kullanımı düşük doğum ağırlığı, organ anomalileri ve kraterin ölüm riskini artırabilir.
- Doğan çocuklarda solunum distresi sendromu gibi solunum sorunları ortaya çıkabilir.
- Sigaranın bağımlılığı eroin veya opiyat bağımlılığı kadar ağır olabilir ve gebelik sırasında bırakılması zorlaşabilir.
- 29:18Gebelik Öncesi Planlama ve Tedavi
- Gebelik öncesi alkol, sigara veya diğer bağımlılık yapıcı madde kullanan kişilerin gebe kalmadan önce psikiyatristle görüşmeleri ve tedavi planı yapmaları önemlidir.
- Gebelik sırasında bağımlılık bırakma süreci, anksiyete ve depresyon gibi sorunlara yol açabilir ve ilaç kullanımında kısıtlamalar olabilir.
- Bağımlılık veya anksiyete, depresyon gibi kronik sorunlar olan hastalarla gebe kalma zamanını beraber karar vermek önemlidir.
- 31:39Gebelikte İlaç Kullanımının Etkileri
- Gebelikte antidepresan ilaç kullanımı, özellikle SSRI grubu ilaçlar, çocuklarda otizm spektrum bozuklukları, hiperaktivite, dikkat eksikliği veya dürtüsellik gibi sorunlara yol açabileceğine dair sınırlı araştırmalar vardır.
- 2005 yılına kadar gebelikte SSRI ilaçları sık kullanılıyordu ve çocuklarda teratojen etkisi bulunamamıştı.
- 2005'ten sonra yapılan araştırmalarda, SSRI kullanan annelerin bebeklerinde kardiyak anomaliler, kafa kemikleri ile ilgili anomaliler gibi sorunların daha yüksek görülmesi tespit edilmiştir.
- 36:10Doğum Sonrası Ruh Sağlığı Sorunları
- Doğum sonrası hüzün, doğum yapan annelerin yaklaşık %50-80 oranında görülen, normal bir süreçtir.
- Bu durum doğumdan sonraki ilk 48 saat içerisinde belirtiler ortaya çıkarak genellikle 1 hafta kadar devam eder ve progesteron ve östrojen seviyelerinin düşmesinden kaynaklanır.
- Doğum sonrası hüzünün normal bir süreç olması rağmen, sosyal destek eksikliği, eş desteği olmaması, sosyo-ekonomik sorunlar ve anne-bebek ilişkisi konusundaki kaygılar durumu ağırlaştırabilir.
- 37:48Doğum Sonrası Depresyon ve Psikoz
- Doğum sonrası depresyon, doğum sonrası dönemdeki en sık görülen depresyon türüdür ve gebelik dönemindeki depresyondan dört kat daha yaygındır.
- Doğum sonrası dönemde annelerin yaklaşık %15-16'sı depresyona girebilir ve bu durumun derecesi düşükten yüksek olabilir.
- Doğum sonrası psikoz nadir görünse de, gebelik dönemindeki psikolojik sorunlardan çok daha fazla risk taşır; bu durumda annenin bebekten ayrılması ve tedavi görmesi gerekebilir.
- 39:12Doğum Sonrası Diğer Psikiyatrik Bozukluklar
- Bipolar bozukluk, manik ve depresif ataklar, panik bozukluklar ve anksiyete bozuklukları doğum sonrası dönemde riskli hastalıklardır.
- Gebelik döneminde duygudurum düzenleyici ilaçlar kullanılmaz, ancak doğum sonrası bipolar hastalar birden manik atağa veya ağır depresyona girebilirler.
- Doğum sonrası dönemde hormonal dengesizlikler, sosyal ve ekonomik sorunlar, bedensel sorunlar ve çeşitli kaygılar psikiyatrik sorunları tetikleyebilir.
- 40:34Doğum Sonrası Risk Dönemi
- Doğumdan sonraki ilk dört hafta psikiyatrik açıdan çok daha riskli bir dönemdir ve bu dönemde psikolojik danışmanlık alınması önemlidir.
- İlk altı ay risk büyük olsa da, en büyük risk tüm perinatal dönemi içinde doğumdan sonraki ilk dört haftadadır.
- 42:15Psikolojik Problemlere Sahip Gebelik
- Gebe kalmak her kadının doğal bir hakkı olup, hastalıklar nedeniyle bu hakkı almak doğru değildir.
- Kronik psikotik hastalara (şizofreni gibi) gebelik önerilmez çünkü gebelik sürecinde psikotik atak riskleri artar ve hem bebek hem de annenin açısından zararlı olabilir.
- Şizofreni hastalarının çocuklarında şizofreni gelişme riski normal popülasyona göre çok daha yüksektir (toplumda %1 iken bu hastalarda %10).
- 44:10Bipolar Bozukluk ve Gebelik
- Bipolar bozuklukta da psikiyatrik hastalık riski vardır, ancak gebeliği yönetmek daha kolaydır.
- Bipolar bozukluğu olan hastaların ataklarını stabil haline getirip remisyonda gebe kalması önerilir.
- Bazı bipolar hastalar, gebelik sırasında hastaneye yatma gibi kaygılar nedeniyle gebe kalmak istemeyebilirler.
- 45:27Gebelik ve Psikolojik Sorunlar
- Gebelik planlı olması önemlidir ve ruhsal sorunlar yaşanması durumunda tedavi imkanları mevcuttur.
- Kronik psikotik rahatsızlıklar dışında, panik ataklar ve psikoz gibi sorunlar gebelikle uyumlu olabilir.
- Psikotik durumlarda iyi bir tedavi alınması ve doktorlara danışılması gerekmektedir.
- 46:30Gebelik Döneminde Psikolojik Değişimler
- Gebelik ilk 20 hafta içinde kadınlar duygusal olarak daha hassas olabilir, bu nedenle eşlerin destek vermesi önemlidir.
- İlk trimester (ilk üç ay) normal psikolojik süreçte ansiyetesi (kaygı) ve ambivalans (ikircikli duygu) vardır.
- Gebelikte bedensel değişiklikler ve hormonal değişimler duygusal durumu etkiler, kusma ve bulantı gibi şikayetler yaşanabilir.
- 48:29Gebelik ve Mevsimler
- Psikolojik rahatsızlıklar mevsimlerle ilişkilidir, özellikle bipolar bozukluğu ve depresyon mevsimsel özellik gösterebilir.
- Bazı hastalarda mevsimsel özellik gösteren hastalıklarda, o mevsimlerde ilaç dozları artırılabilir.
- Bipolar hastalarda sonbahar dönemlerinde manik ataklar yaşanabildiği için gebelik planlaması mevsimlere göre yapılabilir.
- 50:40Gebelikte Ruhsal Sağlık Tavsiyeleri
- Gebelik doğal bir süreç olmasına rağmen, biyolojik ve ruhsal faktörler nedeniyle sorunlar yaşanabilir.
- Gebelerde depresif belirtiler başladığında tedaviye başvurulmaması, sorunun ilerlemesine neden olabilir.
- Gebelerin ruhsal sorunlarını içeride tutmaları tedavinin zorlaşmasına neden olur, bu nedenle dışarıya aktarmaları önemlidir.
- 53:50Program Kapanışı
- Programda doktorlar, hastaların algılayabileceği bir dil kullanarak bilgi aktarmışlardır.
- Programın bir takım çalışması olarak devam edeceği ve gelecek programlarda farklı doktorlarla karşılaşılacağı belirtilmiştir.
- Programın YouTube'da da yayınlanacağı ve herkesin izleyebileceği bildirilmiştir.