Buradasın

Gastroenteroloji ve Sindirim Sistemi Hastalıkları Üzerine Bilgilendirici Röportaj

youtube.com/watch?v=GLPKuVtjs9Q

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, sunucu Nilay Örnek'in Yüksek İhtisas Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi, Güven Hastanesi Gastroenteroloji Bölüm Başkanı ve Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Dilek Oğuz ile yaptığı bir röportajdır. Röportaj Ankara'dan ses kaydı olarak gerçekleştirilmiş olup, "Deli Hanım" olarak da hitap edilen sunucu ile Prof. Dr. Dilek Hanım arasında geçen bilgilendirici bir sohbet formatındadır.
Röportajda gastroenterolojinin kapsamı, gastrit, ülser, dispepsi gibi mide hastalıkları, helikobakter pilori mikrobunun rolü, reflü hastalığı, probiyotik kullanımı ve mikrobiyota dengesi gibi sindirim sistemi hastalıkları detaylı olarak ele alınmaktadır. Ayrıca sindirim sistemi hastalıklarının tedavi yöntemleri, yaş alarm semptomları ve bireyselleştirilmiş diyet önerileri hakkında bilgiler verilmektedir.
Röportajın son bölümünde Prof. Dr. Dilek Hanım'ın kişisel hikâyesi, gastroenterolojiye olan ilgisi, Türk Gastroenteroloji Derneği başkanlığı ve Türkiye'deki tıp eğitimi sistemi hakkındaki görüşleri paylaşılmaktadır. Ayrıca iyi bir doktor olmanın özellikleri, toplumsal yaşamda empati ve hoşgörüün önemi gibi konular da ele alınmaktadır.

00:02Podcast Serisi ve Konuk Tanıtımı: Nilay Örnek'in "Nasıl Olunur?" adlı podcast serisinde, mesleklerini ustalıkla icra eden insanlara "Nasıl olunur?" sorusunu soruyor.
Bu bölümdeki konuk, Yüksek İhtisas Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi, Güven Hastanesi Gastroenteroloji Bölüm Başkanı ve Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Dilek Oğuz.
01:19Gastroenteroloji Bilim Dalı: Gastroenteroloji, sindirim sistemiyle ilgilenen bir bilim dalıdır; "gastro" mide, "enter" bağırsakları, "logos" ise bilim anlamına gelir.
Sindirim sistemi, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar (gastrointestinal kanal) ile karaciğer, safra kesesi ve pankreas gibi aksesuar organları içerir.
Gastroenteroloji bilim dalı, sindirim sisteminin tüm organlarını inceler.
02:25Konuşmanın Amacı: Konuşmacı, bir ilaç şirketinin gastroenterologlar için yaptığı bir eğitim serisinde Dilek Hanım ile tanışmış ve onun pek çok konuyu çok iyi anlattığını belirtmiştir.
Konuşma, gastrit, ülser, dispepsi (hazımsızlık), reflü ve beslenme gibi konuları ele alacaktır.
Özellikle gastrit ve ülser arasındaki farklar, gastrit nedir ve Helikobakter pilori meselesi Türkiye'deki durumu hakkında bilgi verilecektir.
03:40Gastrit Tanımı ve Özellikleri: Gastrit, "gastro" (mide) ve "itis" (iltihaplanma) kelimelerinden oluşur ve mide iltihaplanması olarak tanımlanır.
En sık rastlanan gastrit nedeni Helikobakter pilori bakterisidir.
Gastrit bir klinik tanı değil, endoskopi yapılarak mide mukozasındaki değişiklikler ve patolojik incelemeler sonucunda tanılanan bir endoskopik tanıdır.
05:33Dispepsi ve Sindirim Sistemi Hastalıkları: Dispepsi, Latince'de "sindirim bozukluğu" anlamına gelir ve günümüzde fonksiyonel dispepsi olarak tanımlanan bir hastalık grubunu kapsar.
Sindirim sistemi hastalıkları fonksiyonel ve organik hastalıklara ayrılır; organik hastalıklar endoskopiyle görülebilen fiziksel değişikliklerdir.
Fonksiyonel gastrointestinal hastalıklar, endoskopiyle görülebilen bir sorun olmamasına rağmen şişkinlik, gaz, erken doyma gibi belirtileri olan hastalıklardır.
07:39Ülser Hastalığı: Ülser hastalığında %95 oranında neden Helikobakter pilori bakterisidir.
Ülser, midenin asit salgısı ile ilişkili bir hastalıktır ve geçmişte asit salgısının yüksekliği nedeniyle düşünülmüştür.
1982'de Barry Marshall ve Robin Warren'in helikobakter pilori keşfi, ülser tedavisinde bir dönüm noktası oluşturmuştur ve günümüzde ülser nedeniyle ameliyatlar neredeyse yapılmamaktadır.
11:15Helikobakter Pilori ve Yaygınlığı: Helikobakter pilori mikrobu kötü hijyenik koşullarla ilişkilidir ve ağız ve gaita yoluyla bulaşır.
Fekal-oral bulaş yoluyla yayılan bakteri, kirli sular, iyi yıkanmayan sebzeler ve kişisel eşyaların ortak kullanımı gibi faktörlerle bulaşır.
Sosyoekonomik koşulların kötü olduğu ülkelerde helikobakter pilori prevalansı yüksek, gelişmiş toplumlarda ise sıklık giderek azalmaktadır.
12:06Helikobakter Pilori ve Hastalık Mevsimleri: Helikobakter pilori, mideye yerleşerek korunaklı mukus tabakasının altına gider ve gastrit (iltihabi hücrelerin bölgeye göçü) neden olur.
Helikobakter pilori, sigara içimi, alkol kullanımı, kötü çevre koşulları ve stres gibi faktörlerle saldırganlığı artar.
Helikobakter pilori, midede ülser, oniki parmakta ülser veya kronik gastrite neden olabilir veya hiç belirti vermeden yıllarca kalabilir.
13:40Stres ve Gastrointestinal Hastalıklar: Mevsim değişiklikleri, metropol yaşantısı ve yaşam tarzı değişiklikleri organizma için stres faktörüdür.
İlkbahar ve yaz mevsimleri, mide asidinin dalgalandığı geçiş mevsimleridir ve mide asidinde artış gözlenebilir.
Sigara ve alkol tüketimi, rafinelenmiş gıdalar, şekerli gıdalar ve fast food yeme alışkanlıkları stres faktörüdür.
15:32Fonksiyonel Gastrointestinal Hastalıklar: Genç yaşta mide ağrıları, bulantı ve karn ağrısı gibi şikayetlerde tetkiklerde bulgusuz olunca fonksiyonel gastrointestinal hastalıklar kategorisine alınır.
Roma kriterleri, fonksiyonel gastrointestinal hastalıklar için kullanılan bir sınıflandırmadır.
Masrich kriterleri ise helikobakter pilori ile ilgili bilimsel çalışmalar için kullanılan bir kriter sistemidir.
16:35Alarm Semptomları ve Endoskopi Önerileri: Kansızlık, 45 yaşın üstünde olmak, yutma güçlüğü, ağrılı yutma, ciddi kilo kaybı, rektal kanama veya ağızdan kanama alarm semptomlarıdır.
Dünya Sağlık Örgütü 45 yaşını alarm yaş olarak belirlerken, Türkiye'de 50 yaş üstü kişilerde endoskopi önerilir.
50 yaşın üstündeki kişilerde sindirim sistemi kanserlerinin sıklığı artar, özellikle pankreas ve mide kanseri 60-65 yaşlar arasında görülür.
18:25Endoskopi Önemi ve Tedavi: Tarama kolonoskopisi ve gastroskopisi, kolon kanserinin sıklığını tüm dünyada yüzde 50 azalttığı gösterilmiştir.
Helikobakter pilori tedavisi, %80'lik ülser hastalarında iyileşme sağlar ve ülserin nüks etmesini önler.
Ülser hastalarında proton pompa inhibitörü gibi kuvvetli asit baskılayıcı ilaçlar kullanıldığında 2-3 haftada iyileşme sağlanır.
21:30Beslenme ve Diyetin Kişiselleştirilmesi: Hastalığın ve hastanın özellikleri dikkate alınarak diyet kısıtlamaları yapılır, standart bir diyet tipi yoktur.
Sindirim sistemi hastalıklarında (hassas bağırsak, dispepsi, ülser) kişiye özel hassasiyetler vardır, örneğin biber veya nane gibi besinlerin bazılara zarar verirken diğerlerine zarar vermemektedir.
Gelecekte diyetler ve ilaçlar kişiye özel olacak, farmako-genomi bilimi bu yönde ilerlemektedir.
22:49Sindirim Sistemi Hastalıklarında Günlük Tutma: Hassas bağırsak sendromlu hastalarda şikayetleriyle yemekleri eşleştirmeleri için günlük tutmaları istenir.
Hastalar genellikle klişelerle önyargılı olarak gelir, günlük tutma sayesinde gerçek sorunları fark edebilirler.
Ülser kanaması geçirmiş, iltihaplı bağırsak hastalığı olan veya ameliyat sonrası hastalarda özel kısıtlamalar yapılır.
24:14Ülser Hastalığı ve Yanlış Bilgiler: Ülser (peptik ülser) hastalığı genellikle Helikobakter pilori ile ilişkilidir ve diyetle doğrudan alakası yoktur.
Ülser hastalığında önemli faktörler sigara, alkol ve romatizmal ağrı kesicilerdir.
Romatizmal ağrı kesiciler (aspirin dahil) mide mukozasında ülser yapıcı özelliktedir, tüm ülserlerin %5'i bu ilaçlar tarafından oluşur.
26:00Reflü Hastalığı: Reflü, mide içeriğinin yemek borusuna çıkmasıdır ve normalde kısa süreli olduğunda belirti yaratmaz.
Mide ile yemek borusu arasında basınç farklılığı vardır, şişmanlık durumunda diyafram kaslarının zayıflaması ve yemek borusunun yüksek basınç alanında gevşemeler oluşabilir.
Reflü hastalığında mide içeriği yukarıya kaçtığında yemek borusu hassaslaşır, yanma hissi, göğüs ağrısı ve bazen ses kısıklığı gibi belirtiler ortaya çıkar.
28:57Reflü Hastalığının Etkileri: Reflü hastalığı, sindirim sistemi dışında kronik öksürük, uzun süreli reflülerde gırtlak kanseri ve alerjik astım gibi gastrointestinal sistem dışı bulgulara neden olabilir.
Reflü hastalığı uzun reflüler darlıklarına ve yutma güçlüğüne sebebiyet verebilir, ancak yemek borusunda kansere neden olma olasılığı daha azdır.
Kanser tek bir faktörden değil, çoklu faktörlerin bir araya gelmesi sonucu ortaya çıkan bir tablodur.
29:45Reflü Hastalığının Nedenleri: Son yıllardaki kilo artışı, yaşam şeklimiz, şişmanlık, gebelik, fazla miktarda öğün yemek, sıkı giysiler ve ağır kaldırmak gibi faktörler reflü hastalığını tetikleyebilir.
Uzun süreli reflü, yemek borusunun hareketlerini bozarak kısır döngüye neden olabilir ve bu durum çok küçük bir hasta grubunda görülür.
Yeme alışkanlıklarımız oldukça önemlidir ve her şeyi yeterli miktarda tüketmek gereklidir, fazla yemek yan etkilere yol açabilir.
31:09Yaş ve Reflü İlişkisi: Yaşlı ve reflü arasında bir ilişki vardır, yaşla reflü hastalığının sıklığı artar.
İleri yaş grubunda (75 yaş üstü) sinir uçlarının algısında yavaşlamalar ve azalmalar olduğu için, şikayet etmeden daha ciddi reflü bulgularıyla karşılaşılabilir.
Yaşlanma organizmanın birçok organının yavaşlamasına neden olur, sağlıklı yaşlanma için koruyucu hekimlik ve devlet kurumlarının desteği gereklidir.
32:11Mideye Yararlı Yiyecekler: Kudret narı, kantaron ve zeytinyağı gibi mideye yararlı olarak bilinen gıdalarla ilgili kanıta dayalı bilimsel araştırma yoktur.
Plasebo etkisi nedeniyle hasta bir gıda iyi geleceğine inanıyorsa ve zararlı değilse tüketmesi sakınca olmaz.
Mide kendi kendine görevlerini yapabilen bir organdır, ona zarar vermemek için sigara, alkol ve bazı ilaçların tüketilmesi önlenebilir.
33:41Bağırsak Mikrobiyotası: Bağırsaklarımızdaki bakteri sayısı vücudumuzdaki hücre sayısından fazla olup, bu bakterilerle dengeyle yaşarız.
Mikrobiyota doğuştan başlar, normal doğum ve anne sütü ile başlayan bir döngüdür ve ilk altı ay- bir yıl içerisinde oturur.
Mikrobiyota yediğimiz gıdalar ve yaşadığımız ortamlarla şekillenir, örneğin karbonhidratları seven bakteriler karbonhidrat tüketimi arttıkça çoğalır.
35:31Probiyotikler ve Mikrobiyota: Mikrobiyotayı değiştiren faktörler arasında yediğimiz gıdalar, ilaçlar (özellikle antibiyotikler) ve vücudun immün sistemini bozan durumlar bulunur.
Antibiyotik kullanımı, ağır hastalık geçirildiği, yoğun bakımda yatıldığı veya ameliyat sonrası probiyotik takviyeler önerilir.
Probiyotik takviyeler kalıcı değildir ve probiyotik dünyası bazı spekülasyonlarla ilerlemektedir.
36:07Probiyotikler ve Mikrobiyota Analizi: Mikrobiyota analizi kişiye özelleşmiş olması gereken bir testtir ve yapılan bazı çalışmaları geçersiz olabilir.
Fonksiyonel gastrointestinal hastalıklarında probiyotik ve takviyeler kullanılmasının faydası olabilir.
Kanser hastaları kemoterapi sırasında ishal yapıcı etkiler yaşayabilir, bu durumda doğru mikrobiyota analizi ve uygun probiyotikler önemlidir.
37:17Sağlıklı Beslenme ve Trabzon Hurması: Normal sağlıklı insanlar için dakika başı probiyotik almak gerekmez, Akdeniz tipi diyet önerilir.
Trabzon hurması gibi gıdalarda yüksek selüloz içeriği vardır ve insan sindirim sistemi selülozu sindiremez.
Çok fazla trabzon hurması tüketimi bezoar (yabancı cisim) oluşturabilir, bu nedenle dengeli tüketilmesi önerilir.
38:31Fonksiyonel Gastrointestinal Hastalıklar: Kabızlık, gaz, şişkinlik ve dispepsi (yemeği hazmedememe) gibi semptomlar sosyal hayatın kısıtlanmasına neden olabilir.
Fonksiyonel kabızlık hassas bağırsak sendromunun bir parçası olabilir veya kendiliğinden ortaya çıkabilir.
Fonksiyonel kabızlık için müsiller, bağırsak hareketlerini arttıracak ilaçlar veya diyet önerileri kullanılabilir.
40:19Fonksiyonel Hastalıkların Tedavisi: Kabızlık, gaz ve şişkinlik birbiriyle örtüşen semptomlar olabileceği gibi ayrı ayrı da hastaları etkileyebilir.
Hastanın hekimine inanması ve iyi iletişim kurması tedavi sürecinde önemlidir.
Fonksiyonel hastalıkların tedavisinde psikiyatri desteği alınması ve hastaya "hiçbir şeyin yok" yaklaşımı tereddüt edilmelidir.
42:45Sindirim Sistemi ve Beyin İlişkisi: Stres mide asidini artırır ve sindirim sistemi ile beyin arasında yakın bir ilişki vardır.
Sindirim sistemi yaklaşık 10 metre uzunluğa ve iki tenis kortu kadar emilim alanına sahiptir.
Sindirim sistemi içindeki sinir uçları ve hormon salgılayan hücreler, beyine uyarıları ileterek bir iletişim kurar.
45:21Doktor Olma Kararı ve Mesleki Yolculuk: Konuşmacı 1975 yılında ortaokul son sınıfta, anneannesinin ani miyokard enfaktüsü nedeniyle kaybı sonrası doktor olmaya karar vermiştir.
1980 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni kazanarak girmiş ve 1986 yılında her fakültenin kendi sınavlarını açtığı dönemde onkoloji ve hematoloji branşına giremediği için mecburi hizmete gitmiştir.
İç hastalıkları ihtisasını kazandıktan sonra Ankara Numune Hastanesi'nde (Eğitim Araştırma Hastanesi) çalışırken gastroenterolojiyi sevmiş ve bu branşa yönelmiştir.
47:38Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanlığı: Konuşmacı şu anda Türk Gastroenteroloji Derneği başkanıdır ve bu dernek 1959 yılında İsmet İnönü'nün de doktoru olan Prof. Zafer Paykoç'un önderliğinde kurulmuştur.
Konuşmacı, dernekte ikinci kadın başkan olmanın tarihsel önemini vurgulamıştır.
Dernekçilik konusunda genç asistanlık yıllarından itibaren gazetecilik ve dergilerde çalışarak deneyim kazanmış, Türk gastroenterolojisinin Avrupa ve Amerika'da kabulü için çalışmaktadır.
49:43Genç Nesil ve Eğitim Üzerine Düşünceler: Konuşmacı genç nesil ile anlaşmanın zor olduğunu, eski metodolojilerin bu nesille uyumlu olmadığını belirtmiştir.
Gençlerin ilgisini kısa süreli toplama ve uzun emek harcamak istememe eğiliminde olduğunu, bu durumun eğitimde sorun yarattığını ifade etmiştir.
Üniversitelerin eski metodolojide kaldığını, bu nedenle Türkiye'nin bilimsel yayın sıralamadaki yerinin zayıf olduğunu ve düşünce üreten bir yer olarak kabul edilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
51:58Aile Hayatı: Konuşmacının 31 yaşında bir kızı vardır.
Kızı tıp yerine elektrik-elektronik mühendisliği okumuş, sonrasında sektörünü işletme ve yazılım alanına kaydırmıştır.
52:54İyi Olmanın Kriterleri: İyi bir insan olmak için vicdan sahibi olmak ve empati yapabilmek gerekiyor.
Toplumda insanlar nezaketsiz ve saldırgan davranıyor, bir an durup ağızdan çıkacak cümleyi tutmak gibi yöntemleri geliştirmek gerekiyor.
Gençken insanlar o kadar sabırlı olmuyorlar, yaşlandıkça daha törpülüyorlar.
53:40İyi Doktor Olmanın Yolları: İyi doktor olmak için iyi okumak, insan vücudunu ve branşla ilgili bilgileri çok iyi öğrenmek gerekiyor.
Türkiye'de tıpta uzmanlık sınavı sistemi, tıp öğrencilerini dershane kitaplarına yönlendirerek iyi doktor olma kısmını kaybetmelerine neden oluyor.
İyi doktor olmak için analitik zeka, iyi İngilizce bilmek ve alandaki gelişmeleri sürekli takip etmek gerekiyor.
56:10Bilim İnsanı Olmanın Önemi: Bilim insanı olmak için önemli olan doğru soruyu sorabilmek, bunu kavrayabilmek.
İnsanlar en güzel yaşlarını doğru cevap vermeye harcıyor, ancak önemli olan doğru soruyu sorabilmektir.
56:53Birlikte İyi Yaşamanın Yolları: Toplumsal yaşantıda empati ve hoşgörü eksik, herkes birbirine agresif davranıyor.
Her şeyin göründüğü gibi olmadığı, arka planında başka şeyler olabileceği görüşünü geliştirmek hoşgörüyü artırıyor.
Farklılıkları hoş görmek ve ortak noktaları düşünmek birlikte yaşamanın temelidir.
59:07Toplumun Sorunları ve Çözümleri: Halkın doğru adreslere, doğru soruları sorması gerekiyor.
Herkesin fikri vardan vazgeçmek, bilgisi olmayanın fikri olmasından vazgeçmek gerekiyor.
Sağlık konularında bilgili kişilerden danışmak önemlidir.

Gastroenteroloji ve Sindirim Sistemi Hastalıkları Üzerine Bilgilendirici Röportaj

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir