Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Diyanet TV'de yayınlanan "Ev Hali" adlı bir televizyon programıdır. Programda sunucu, Din İşleri Yüksek Kurulu uzmanı Dr. Ülfet Görgülü, psikolog Gülşah Akçay Civriz ve aile hekimi Dr. Ümit Akyüz konuk olarak yer almaktadır.
- Program, aile sağlığı konularını ele almaktadır. İlk bölümde çocuk yeme problemleri ve bebek beslenmesi tartışılmakta, ardından küsme davranışları ve affetme konusu Kur'an ayetleri ve örneklerle açıklanmaktadır. Son bölümde ise boşanma sürecinde çocukların psikolojik etkileri, özellikle 4-8 yaş aralığının boşanma sonrası en zor dönem olduğu vurgulanmaktadır.
- Programda ayrıca anne-babaların boşanma sonrası psikolojik durumlarının çocuklara yansıdığı, çocukların yaşlarına göre babalarıyla ve anneleriyle geçirdikleri zamanın önemi ve boşanma sürecinin nasıl yönetildiğinin çocuk üzerindeki etkileri üzerinde durulmaktadır.
- 00:40Ev Hali Programı Tanıtımı
- Ev Hali programında izleyicilerden gelen sorular uzman konuklarla birlikte yanıtlanacak.
- Programda Din İşleri Yüksek Kurulu uzmanı Dr. Ülfet Görgülü, psikolog Gülşah Akçay Civriz ve aile hekimi Dr. Ümit Akyüz bulunuyor.
- İzleyiciler sorularını Facebook, e-posta veya telefon aracılığıyla iletebilirler.
- 01:37Altı Yaşındaki Çocuğun Yemek Yeme Problemi
- Altı yaşındaki bir çocuğun yemek yeme problemi ve zayıf olması konusunda anne endişeli.
- Yemek problemleri psikolojik, damak tadı ve mizacıyla bağlantılı olabilir.
- Yemeği reddeden çocuklar için daha bebeksi yemekler yapmak, aslında onların damak tadının daha zenginleştirilmiş hali olabilir.
- 03:02Yemek Yeme Probleminin Psikolojik Yönleri
- Yemeği reddetme, anne-çocuk ilişkisindeki sıkıntılı alanlardan birinin yansıması olabilir.
- Çocuklar problemlerini yemek ve uyku alanlarında gösterirler, bu duygu dünyasıyla ilgili bir sıkıntı olduğunu gösterir.
- Yemek yemek istememesi, çocuğun kendini olduğu gibi kabul ettirmekle ilgili bir mücadele olabilir.
- 03:52Çocuğun Kimliği ve Benliği
- Çocukların da bir kimlikleri ve benlikleri vardır, ancak Türkiye'de bununla ilgili algısal problemler yaşanıyor.
- Toplumsal olarak çocuklarımızın içinde kişi olduğunu unutup, onların bizim bir uzantımız olduğunu düşünüyoruz.
- Çocuğun yeme davranışını sınırlandırma, yapılandırma anlamında mücadeleye girişmeden bir hat belirleme üzerine girerse, ileride oluşabilecek yeme bozukluklarını engeller.
- 05:58Yeme Bozukluklarının Önlenmesi
- Televizyonda annenin elinde tabak, çocuk gözlerini dikiyor ve farkında olmadan seviştiriliyor, bu ciddi anlamda bir yeme bozukluğunun temeli atıyor.
- Anne, çocuğun bir kişi olduğunu kabul etmeli ve o kişinin fizyolojik, damak tadına ve duygusal ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde süreci yapılandırmalı.
- Aile hekimliğinde bebeklikten itibaren yeme sorunu var mı yoksa anne bu tanıyı kendi bakış açısından mı koymuş, bu önemli.
- 08:41Anne Sütü ve Bebek Beslenmesi
- İlk altı ay sadece anne sütü vermek bebeklere yeter.
- Anne sütü bebeklerin ay ay gelişimine göre içindeki vitamini, yağı, kalori oranı değişen bir gıdadır.
- Anne sütü, çocuğun büyüme ve gelişmesine, hem zihinsel hem fiziksel gelişimine uygun olarak yaratılmış ve hazır bir gıdadır.
- 09:23Bebek Beslenmesi ve Doyma Sorunu
- Bebeğin doyup doymadığını dışarıdan gözlemleyerek anlayamayız, kilo alımını aya göre uygun alıyorsa gelişme geriliği veya doymama sorunu yoktur.
- Kültürel yapımızda anneanne ve babaanneler de "çocuk doymuyor, mama verelim" şeklinde baskı yaparlar ve bazı hastanelerde doğduğundan itibaren mama ekleme gibi yanlışlıklar yapılır.
- Altı ay anne sütüyle beslenen bebeklere ek gıdalara başladıktan sonra ana gıdası anne sütü yanında diğer gıdalar da verilmelidir.
- 10:17Doğru Beslenme Yaklaşımı
- Ek gıdalara başladıktan sonra çocuklar azar azar yediğinde yeme problemi varmış gibi düşünülür ve çatışma süreci başlatılır.
- Çocuklar acıkınca gerçekten yiyorlar, ancak 24 saatlik süreçte ana öğünü vermesek bile aralarda ağzına bir şeyler tıkıştırdığımız için çocuğun acıkmasına fırsat vermiyoruz.
- Küçük çocukların midesinin hacmi yetişkin kadar değil, tabağına yetişkin bir insanın rahat yiyip duyabilecek kadar doldurmuş ve hala çocuk birazını yemişse "doydum" diyebilir.
- 12:30Küslük ve Çözüm Yolları
- Küs kalmak dinen üç günden fazlası hoş görünmüyor, ancak küslük hiçbir zaman problemin çözümü değildir, yeni problemlerin doğmasına sebep olabilir.
- Küslük insanın yüreğine yük bindirir, iç alemimizden küslüğü, kini, nefreti atabildiğimiz sürece özgürleşiriz ve huzurlu oluruz.
- Peygamberler ve sahabe-i kiram hayatlarında pek çok sıkıntı yaşamışlar, ancak insanlara küsmek yerine affetme yolunu tercih etmişlerdir.
- 16:17Affetmenin Önemi
- Affetmek büyük bir mutluluğu hem kendimizle hem başkalarıyla paylaşmaktır, affedebiliyorsa en güzelini yapmış olur.
- Allah takva sahibi kullarını anlatırken özellikle öfkelerini yutanlardır ve insanları affetmesini bilenlerdir şeklinde iki özelliğini vurgulamıştır.
- Affetme seansları yaparak yapılan çalışmalar bitirilir, örneğin migrenle ilgili çalışmanın sonunda kızgınlık ve kırgınlık çıkar ve onu af seanslarıyla temizlersiniz.
- 19:09Küsme Davranışının Etkileri
- Küsme, kendini karşı tarafa kapatmak, öfkeli ve kırgın olmak ve karşı tarafı kendisinden mahrum etmek anlamına gelir.
- Küsme özünde bir cezalandırma içerir, kişi kendini öfkeyle ve kırgınlıkla yüklerken diğer tarafı da kendisinden mahrum ederek cezalandırır.
- Küsme yapan kişi "senin açmanı özellikle istiyorum", "benim için bitti", "ben böyle çok rahatım" gibi cümleler kullanır.
- 19:59Küsmek ve Bedensel Sorunlar
- İnanılır kişiler genellikle uyku problemleri yaşar, çünkü zihin geçmişle hesaplaşıyor.
- Kabızlık, beden-zihin ilişkisi açısından geçmişi bırakamamak ve uykuya dalamamaktır; baş ağrısı ise rahatsız edici düşüncelerin varlığıdır.
- Tamamlanmamış ve çözüme kavuşturulmamış olaylar, sistemi yavaşlatır ve bedensel veya duygusal rahatsızlıklara neden olur.
- 21:04Öfke ve Affetme
- Küsmek yerine adaptif ve sorun çözücü davranışlara yaklaşmak gerekir, ancak önce içindeki öfkeyi sağlıklı bir şekilde boşaltmak önemlidir.
- Öfke bizi zayıflatır ve gücümüzü, enerjimizi öfke duyduğumuz kişiye vermeye sebep olur.
- Affedememe sorunu yaşadığımızda, içimizde mutlaka bir zayıf halka veya kırık nokta vardır.
- 22:34Affetmenin Faydaları
- Affetme sorunu yaşayan kişiler genellikle somatizasyon rahatsızlıkları, migren, manevi rahatsızlıklar ve öfke yönetim problemi gibi sorunlarla mücadele eder.
- Affedemeyen kişiler, karşıdakini affetmeyi reddederken kendilerini üst seviyede, karşıdakini ise alt seviyede görürler.
- İnancı olan kişiler, namaz kılarken Allah'ın kulunu affedemiyorsa kendisini de affetmemesini dilerler.
- 23:53Affetme Örneği
- Bir öğretmen, kayınvalidesiyle yirmi yılın üzerinde küslük yaşamış ve bu durumun herkesin bildiği bir durumdu.
- Öğretmen, sohbetlerden öğrendikçe etkilenerek kayınvalidesiyle telefon açtı ve aralarındaki tüm sorunları sildiklerini, birbirlerini bağışladıklarını söyledi.
- Affetme, kişinin kendine yapacağı büyük bir iyiliktir ve bu durumda kişi ruh kadar hafif hisseder.
- 25:49Affetme Tekniği
- Affetmek için gözlerini kapatıp, küstüğünüz kişiyi hayal edip onlara güzel şeyler olduğunu hayal etmek önerilir.
- Peygamberimizin önerdiği olumlu dualar etmek, öfkeyi yumuşatır ve affı kolaylaştırır.
- Bu teknikle ruhen dinginleşip, affetme cümlesini rahatlıkla söyleyebilirsiniz.
- 27:43Boşanmış Ailelerde Çocuk Sorunları
- Boşanmış ailelerin en büyük hata, eşler birbirinden ayrılırken anne ve babalık vasıflarından da ayrı kalınmasıdır.
- Boşanma kararını çocuklara açıklarken yapılan hatalar, çocuklara bu işin içerisine sokmaktır.
- Ayrılan eşlerle ilgili negatif söylemlerde bulunmak, çocuğun temel güven duyduğu iki kişiden birine negatif mesaj vermekle eşdeğerdir.
- 30:30Çocukların Aile İçi İhtiyaçları
- Sekiz yaşındaki çocuk özellikle erkek çocuk babaya çok ihtiyacı var ve babayla kalma süresinin anneden daha fazla olması gerekiyor.
- Dört yaşındaki çocuk anneye daha muhtaç ve anne ile daha çok vakit geçirebilir.
- Sekiz yaşındaki çocuk, anneyi ayrılıkla ilgili suçluyorsa, anneye öfke duyarak bunun acısını çıkarma hamleleri yapabilir.
- 31:09Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri
- Konuşmacı, dört ve sekiz yaşındaki iki çocuğun üç sene önce bir yaşındayken ve beş yaşındayken boşanmış olduğunu belirtiyor.
- Çocukların babalarına ihtiyacı olabileceği ve onu özlediği için tutarsız davranışlarda bulunabilecekleri, dikkat dağınıklığı ve mutsuzluk gösterebilecekleri söyleniyor.
- Boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri iki dönemde inceleniyor: boşanma öncesi dönem ve boşandıktan sonraki dönem.
- Ailelerin karı-koca birbirlerine saygılı, anlayışlı ve kavgasız boşanmaları durumunda çocukların boşanma sonrasındaki evreleri daha kolay oluyor.
- 32:06Boşanma Sürecinin Çocuklara Etkisi
- Boşanmanın kendisi değil, boşanmaya götüren süreçte yaşanılan travmatik olaylar, boşandıktan sonra çocuğun psikolojisi bozulmuş gibi görünüm sergilemesinin temel kaynağıdır.
- Boşanmadan yaş itibariyle en olumsuz etkilenilen yaş grubu altı-sekiz yaş aralığıdır çünkü bu dönemde çocuk somut düşünebilen bir çocuktan soyut düşünebilmeye başlar.
- Altı-sekiz yaş aralığındaki çocuklar zihinsel olarak birçok şeyi kavrayabilirken duygusal anlamda taşıyamazlar, bu nedenle boşanma sürecinde duygusal zorluklar yaşarlar.
- 34:36Boşanma Sonrası Velayet Süreçleri
- Boşanma sonrasındaki üç yıl içerisinde artık boşanmış olma haline adapte olunduğunu gösteren çalışmalar vardır.
- Çocukların hemcins olan ebeveyniyle daha sağlıklı ilişkiler yürütebildiği, erkek çocuklarının babaya olan ihtiyacı çok yoğun olabileceği belirtilmiştir.
- Anne-babaların boşanma sürecinde bireysel destek alması ve çocukların çocuk uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir, aksi takdirde ergenliğe sarktığında ciddi problemler ortaya çıkabilir.
- 36:19Boşanma Oranlarının Artması ve Etkileri
- Boşanma kararı alma ve uygulama yetişkinlerin meselesi gibi görünse de, arada ezilen ve işin içinden çıkamayan çocuklar olmaktadır.
- Boşanma oranlarının artması aile temelini sarsıyor ve yalnız yaşayan insanlar, tek başına çocuk büyüten kadın ya da erkekler toplumsal ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalıyor.
- Amerika'da yapılan bir çalışmaya göre boşanmanın çocuklar için daha iyi sonuçlar getirdiği durumların sadece yüzde üç kadar olduğu, yedi çocuk için boşanma daha kötü olduğu belirtilmiştir.
- 38:28Boşanma Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kur'an-ı Kerim'in ve sünnetin bize bu noktadaki uyarılarına can kulağımızı açmamız gerekiyor.
- Bir insan boşanmadıkça boşanmanın ona ne gibi sorunlar getireceğini bilemez, bu nedenle evliliği kurtarma adına gösterilecek gayret, çaba boşandıktan sonra harcanacak enerjiden daha az olacaktır.
- Boşanma kelimesi bir kere ağza alınmaması gereken, kaçınılması gereken bir şeydir; daha yeni evlenenlerde bile "boşanırım" gibi ifadelerin kullanılması toplumsal süreçlere zarar vermektedir.
- 41:13Evlilikte Sabır ve İmtihan
- Rabbimiz ayeti kerimede "sizi birbirinizle imtihan ederiz" buyurmuştur, bu nedenle evlilikte sorunlar yaşanabilir.
- Evlilik için emek verildiğinde, çaba harcandığında ve badirelerden sonra sağlam ilişkiler ortaya çıkabilir.
- İnsan hayatından vazgeçtiğinde, kendine sahip çıkmayı bıraktığında, hayatına sahip çıkmayı bıraktığında bilyeler gibi dağılıverir ve toparlamak çok zor ve güç olur.