Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Bionluk sponsorluğunda İrem Özr tarafından seslendirilen, Melissa tarafından uyarlanan ve Çağrı Mert Bakırcı tarafından editörlüğe alınan bilgilendirici bir içeriktir.
- Video, empati boşluğunun ne olduğunu, George Lowenstein tarafından ortaya atılan bu bilişsel önyargının nasıl işlediğini ve türlerini (sıcak-soğuk, içsel-kişilerarası, geriye dönük-ileriye dönük ve grup empati boşluğu) açıklamaktadır. İlk bölümde empati boşluğunun nedenleri incelenirken, ikinci bölümde bu boşlukları en aza indirmenin çeşitli yöntemleri (farklı zihinsel durumları canlandırma, farklı bakış açılarını açıklama, başkalarının davranışlarını düşünme, geçmiş eylemleri inceleme ve önyargı azaltma teknikleri) örneklerle anlatılmaktadır.
- Video, empati boşluğunun günlük hayattaki etkilerini anlamak ve bununla başa çıkma yöntemlerini öğrenmek isteyenler için faydalı bilgiler sunmaktadır. Özellikle diyet tutma gibi günlük hayatta karşılaşılan durumlarda empati boşluklarının nasıl ele alınabileceği gösterilmektedir.
- 00:10Empati Boşluğu Nedir?
- Empati boşluğu, insanların mevcut durumlarından farklı olan zihinsel durumları anlamakta veya bu durumların muhakeme ve karar verme süreçlerini nasıl etkilediğini düşünmekte güçlük çekmelerine neden olan bilişsel bir önyargıdır.
- Empati boşluğu, kendi durumumuzdan farklı olan durumları tahmin etmekte zorlanma durumudur; örneğin, sakin bir kişinin öfkeli olduğunda nasıl davranacağını tahmin etmesi zordur.
- Empati boşluğu, diğer insanların bakış açısını değerlendirmekte zorlanma durumudur; örneğin, güvende hisseden bir kişinin korkmuş bir kişinin bakış açısını hayal etmesi zordur.
- 01:36Empati Boşluğunun Tarihi ve Bilimsel Çalışmaları
- Empati boşluğu ilk olarak George Lowenstein tarafından ortaya atılmış ve bağımlılık, susuzluk, acı ve korkuya karşı tepkiler üzerinden ölçülen çalışmalarla gözlemlenmiştir.
- Lowenstein ve Daniel Reed tarafından yürütülen acıya odaklanan deneyde, katılımcıların acıya dayanma istekleri değerlendirilmiş ve acıyı yaşamış olan grup en büyük para ödülüne ihtiyaç duyduğunu belirtmiştir.
- Katılımcıların yaşadıkları acı sonucu duygusal durumları belirledikleri para ödülünü de değiştirmiş ve acıya katlanma isteklerini yanlış öngörmeleri empati boşluğu olarak adlandırılmıştır.
- 02:54Empati Boşluğunun Örnekleri
- Kendi duygu ve davranışlarımızı değerlendirmek söz konusuysa, şu anda sakinsek, yaklaşan stresli bir olaya karşı sakin kalma becerimizi olduğundan büyük görmek empati boşluğunun bir örneğidir.
- Başkalarının duygu ve davranışlarını değerlendirmek söz konusu olduğunda, konu üzerinde duygularımızı paylaşmadıysak, gergin olan birinin neden böyle davrandığını anlamakta zorlanmak empati boşluğunun bir örneğidir.
- Açlık, arzu, korku veya acı gibi faktörler söz konusu olduğunda, içsel güdülerin karar verme üzerindeki etkisinin hafife alınması da empati boşluğunun insanları nasıl etkileyebileceğine dair dikkate değer bir örnektir.
- 04:58Empati Boşluğunun Türleri
- Empati boşluğu, sıcak-soğuk ayrımından sınıflandırılabilir; soğuk durumdayken sıcak durumda olan kişiyi anlamakta zorluk çekmek soğuktan sıcağa empati boşluğu, sıcak durumdayken nötr durumdaki kişinin duygularını anlayamamak sıcaktan soğuğa empati boşluğu oluşturur.
- Empati boşluğu, içsel kişiler arası önyargı ve geriye dönük ileriye dönük önyargı kriterlerine göre de sınıflandırılabilir.
- Grup empati boşluğu, insanların kendi gruplarının üyelerine karşı daha fazla empati göstermelerine neden olan bilişsel bir önyargıdır; farklı ırktan veya siyasi partiye destek veren kişilere karşı empati gösterme olasılığının daha düşük olması bu tür bir boşluğun örneğidir.
- 08:00Empati Boşluklarının Nedenleri
- Empati boşluklarının yaşanmasının temel nedeni, insan bilişinin duruma bağlı olmasıdır; bilgiyi işleme ve karar verme şeklimiz büyük ölçüde o andaki zihinsel durumumuza bağlıdır.
- Bir kişinin grubunun dışındaki insanlara karşı olan empati boşluğu, kişinin kime güven ve yardım sunacağını ayarlamak için sosyal grup etrafında sınırlar oluşturma ihtiyacına bağlanmıştır.
- Kaygı, farklı bir sosyal gruba ait olarak algılanan insanlara karşı empati boşluğunu arttırabilir.
- 09:19Empati Boşluklarını Azaltma Yöntemleri
- Empati boşluklarını en aza indirmek için farklı zihinsel durumları ve bakış açılarını gözünüzde canlandırmanız gerekir.
- Gelecekteki davranışlarınızı tahmin etmek, sadece ne yapacağınızı anlamaya çalışmak değil, önce nasıl hissedeceğinizi ve ne düşüneceğinizi anlamaya çalışmak gerektiği anlamına gelir.
- Bazı durumlarda, empati boşluğunu azaltmaya çalışırken, o anda deneyimlediği bakış açısı yerine farklı bakış açılarını açıklamak faydalı olabilir.
- 10:24Empati Boşluğunu Anlama Teknikleri
- Kendinize belirli bir diyete sadık kalıp kalamayacağınızı sormak yerine, içinde bulunduğunuz koşullar altında başka birinin bu diyete bağlı kalma olasılığının ne olduğunu kendinize sormak faydalı olabilir.
- Gelecekteki düşüncelerimizi, duygularımızı ve davranışlarımızı tahmin etmeye çalıştığımızda, genellikle geçmiş eylemleri görmezden geliriz.
- Geçmişteki davranışlarınızı incelemek, hedefinize ulaşmanızı sağlayacak şekilde eylemlerinizi değiştirme fırsatı elde etmenizi sağlayabilir.
- 12:09Önyargı Azaltma Teknikleri
- Empati boşluğu, bilişsel sistemimizin çalışma şekli nedeniyle deneyimlediğimiz bir bilişsel önyargı olduğundan, farklı önyargı azaltma teknikleri de kullanılabilir.
- Önyargı konusunda farkındalığımızı arttırmak, akıl yürütme sürecimizi yavaşlatmak ve verdiğimiz kararlar için kişisel sorumluluğumuzu arttırmak gibi teknikler sayesinde empati boşluğuyla başa çıkılabilir.