• Buradasın

    Ekstrakorporeal Membran Oksijenizasyonu (ECMO) Eğitim Sunumu

    youtube.com/watch?v=gOUsZPLvmQs

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Ankara Üniversitesi Yenidoğan Yeniden Bakım Ekibi tarafından düzenlenen Moment ve Mü Derneği Konferansı'nda Prof. Dr. Begüm Ata Atasay ve hemşire Gülçin Gül tarafından sunulan akademik bir eğitim sunumudur.
    • Sunum, ekstrakorporeal membran oksijenizasyonu (ECMO) tedavisinin tarihçesi, çalışma prensibi, uygulama alanları, hasta seçim kriterleri, teknik yönleri, sonuçlar ve komplikasyonları hakkında kapsamlı bilgiler içermektedir. Özellikle yenidoğan hastalarda uygulanan ECMO tedavisinin detayları, hemşirelik bakımı ve ekip çalışmasının önemi vurgulanmaktadır.
    • Sunumda ECMO'nun dünya genelindeki uygulama oranları, Ankara Üniversitesi'ndeki deneyimleri ve başarılı sonuçlar paylaşılmaktadır. Ayrıca, tedavi öncesi, sırasında ve sonrası hemşirelik bakımı, kanama kontrolü, antiparan tedavisi, cilt bakımı ve kateter bakımı gibi konular detaylı olarak ele alınmaktadır. Video, katılımcılardan gelen sorularla değerlendirilerek sonlanmaktadır.
    Sunumun Tanıtımı
    • Ankara Üniversitesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ekibi, Moment ve Mü Derneği konferansında Ekstrakorporeal Membran Oksijizasyonu (EMO) konusunu sunuyor.
    • Profesör Dr. Begüm Ata Atasay, 1997 yılından itibaren Ankara Üniversitesi Neonatoloji Ekibinin içindeyken, 2015'ten beri EMO uygulamalarını yoğun bakım içerisinde bir ekip olarak başlamış.
    • Hemşire Gülçin Gül, Bozok Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu mezunu olup, başkent üniversitesi pediatrik kalp damar yoğun bakımda ve Ankara Üniversitesi Kalp Damar Cerrahisi Yoğun Bakım Hemşireliği'nde çalışmış, şu anda Yenidoğan Yoğun Bakım Hemşiresi olarak görev yapmaktadır.
    03:00EMO Tanımı ve Tarihçesi
    • EMO, konvansiyonel destek tedavilerine yanıt alamayan, ancak geri dönüşebilir ve hayatla bağdaşabilir solunum ve/veya kalp yetmezliğinde uygulanır.
    • EMO, akciğer ve kalp fonksiyonları düzelene kadar geçici bir kardiyopulmoner bypass olarak, hastanın hayatını koruyan bir köprü görevi görür.
    • EMO'nun tarihçesinde, 1975'te Richard Bartlett adlı cerrahın, oksijenizasyonu sağlanamayan bir bebeğe EMO uygulaması ve bebeğin üç gün sonra iyileşmesi önemli bir dönüm noktası olmuştur.
    07:04EMO'nun Gelişimi ve Uygulama Kriterleri
    • 1989 yılından itibaren EMO, İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkelerinde yaygınlaşmış, daha sonra Reels adlı bir organizasyonun çatısı altında toplanmıştır.
    • 1990'larda sülfat ve nitrik oksit keşfi ile yenidoğan mekanik ventilasyon seçeneklerindeki gelişmeler, solunum sıkıntısı nedeniyle kaybedilecek hastaların sayısını azaltmış ve EMO uygulamalarını azaltmıştır.
    • EMO uygulaması için iki temel kriter vardır: Bebeğin EMO ve kardiyopulmoner bypass'ı tolere edebilecek noktada olması ve yüksek mortalite ve doku oksijenizasyonunda süren yetersizlik olması.
    11:03EMO Uygulama Kriterleri ve İndeksi
    • EMO için bebeğin 34 haftadan büyük ve 2000 gramdan daha büyük olması, geri dönüşümlü bir hastalığı olması ve en üst düzey medikal tedavi yaklaşımıyla oksijenizasyon sağlanamaması gerekmektedir.
    • Oksijenizasyon indeksi, ventilasyon altında uygulanan destek ile sağlanan oksijenizasyon seviyesini gösterir; 40'un üzerindeyse mortalite riski %80, 25-40 arasında ise %20'dir.
    • Yenidoğanlara EMO uygulaması için altta yatan hastalık belirleyici olup, konjenital diyafram mahallilerinde sağ kalım oranları %50'lerde, mekon maspirasyon sendromu ve persten pomo hipertansiyon gibi hastalıklarda daha yüksek sağ kalım oranları (%94 ve %77) vardır.
    13:43Ekmo Sistemi ve Çalışma Prensibi
    • Ekmo başarısı altta yatan hastalığa bağlıdır ve diyafragma mermisi grubu için çok iyi sonuçlar vermez.
    • Ekmo sisteminde kirli kan vücut dışına alınarak bir membrana getirilir, burada oksijenlenir, karbondioksit uzaklaştırılır ve ısıtılarak temizlenerek tekrar bebeğe verilir.
    • Sistemin çalışması için anti-koagülasyon ve hepalizasyon gereklidir, aksi takdirde kan pıhtılaşabilir.
    15:12Ekmo Sisteminin Fiziksel Yapısı
    • Ekmo cihazında pompa hızı, kan akım hızı, gaz akışı ve ısıtıcı ayarları yapılabilir.
    • Venoarteriyal ekmo, sağ kalpten alınan kirli kanı sol kalbe vererek hem akciğer hem de kardiyak fonksiyonu destekler.
    • Venöz ekmo ise sadece akciğeri bypass eder, doğrudan kardiyak destek sağlamaz ancak daha az invazif bir sistemdir.
    18:27Ekmo Uygulaması ve Hazırlık
    • Ekmo uygulaması için yenidoğan ekibinin, kardiyoloji ve cerrahinin ortak bir karar vermesi gerekir.
    • Aileyle tedavinin beklenen etkisi, komplikasyonları ve mortalite oranları net bir şekilde paylaşılır.
    • Hazırlık sürecinde kafa içi kanamasının olmaması, nörolojik durumun intak olması, aktif kanamanın olmaması ve kan değerlerinin değerlendirilmesi gerekir.
    20:49Kalınasyon ve Sistem Başlatma
    • Kalınasyon ameliyatı kalp damar cerrahisi tarafından yapılıp, uygun boyutta kateter seçilir.
    • Sistemin dönebilmesi için kanın akışkanlığı çok önemlidir, bu nedenle AST değerleri sık takip edilir ve heparin dozları ayarlanır.
    • Laboratuvar, hastada ekmo dönerken hem koagülasyon durumunu, kan destek gereksinimini ve organ fonksiyonlarını yakın takip etmek zorundadır.
    22:22Ekmo Sürecinde İzleme ve Tedavi
    • Oksijenizasyon indeksi yüksekse pompa akımı artırılır, volüm yetersizse kan desteği verilir.
    • Santral sinir sistemi oksijenlenmesi için NIRS (nörolojik inframerah spektroskopi) ile beyin oksijenizasyonu yakın takip edilir.
    • Ekmo sürecinde ventilatör desteği dinlenme moduna alınır, nitrik oksit dozları azaltılır ve hastanın sedasyonda olması ve ağrı kontrolü sağlanır.
    24:04Ekmo Sürecinde Diğer Tedaviler ve Ekibin Rolü
    • Ekmo sırasında inotrop destekler genellikle azaltılabilir, intrali sıvı ve beslenme desteği devam eder.
    • Ekmo sırasında cerrahi uygulamalar da yapılabilir, örneğin diyafram ve herneli vakalarda.
    • Ekmo uygulaması çok disiplinli bir ekipte gerçekleşir: cerrahlar, kalp cerrahları, kardiyologlar, perfüzyonistler ve kan bankası dahil tüm disiplinler birlikte çalışır.
    25:45Ekmo Nakli ve Süre
    • Ekmo sırasında hastanın nakli gerekebilir, ameliyathaneye çıkarılabilir veya transport sırasında ekmo ile nakletme yapılabilir.
    • Ekmo süresi genellikle bir hafta ile dört hafta arasında olur, üçüncü haftadan sonraki süreç artık bebeğe yararlı değildir.
    • Ekmo ayırmada altta yatan hastanın düzelmiş olması gerekir, ekmo ayarları azaltılırken ventilatör ve diğer destekler artırılır.
    28:11Ekmo Tedavisi İstatistikleri ve Sonuçları
    • Dünya genelinde yaklaşık 38.644 yenidoğan'a ekmo uygulanmış, genel emosyonerleri %70, ekmodan çıkarılabilen hasta oranı %70, ekmodan çıktıktan sonra taburculuk yapılabilen hasta oranı %50.
    • Akciğer kaynaklı hastalıklarda taburculukta sağ kalma oranı %73-4, kardiyak vakalarda ise %40'dır.
    • Mortaliteyi belirleyen faktörler: gestasyon haftası, doğum ağırlığı, altta yatan tanı, ekme öncesi hastanın durumu, ekmoya ilk yanıtı ve bono-arteriyel kanama.
    30:16Ekmo Tedavisinin Uzun Dönem Sonuçları
    • Ekmo uygulanan hastaların takip edilmesi gerekli, sensörinöral işitme kaybı %13-50 arasında, bilişsel bozukluklar %9,25, motor engellilik ve devam eden solunumsal morbiteler bildirilmiş.
    • Yedi yaş sonuçlarına kadar yapılan çalışmalar konvansiyonel tedaviye göre daha kötü değil, Danimarka'daki seride %91 normal IQ elde edilmiş.
    • Ekmo tedavisinin hedefi sadece yaşatmak değil, nöro-gelişimsel gelişimin normal olması ve engelli birey olarak yaşamaması.
    33:42Ekmo Tedavisinin Özellikleri ve Uygulama Kriterleri
    • Ekstra koronal membran oksijenasyonu (Ekmo), maksimum menifel, tedaviye yanıtsız ağır solunum ve/veya kalp yetersizliklerinde uygulanan bir bestecil tedavisidir.
    • Ekmo'da kan vücut dışında yapay bir akciğer ile oksijenlendirilip karbondioksit uzaklaştırılarak ve ısıtılarak hastaya geri verilir.
    • Ekmo, geri dönüşümlü bir hastalık olması, maksimum tedaviye rağmen solunum ve dolaşım yetmezliğinin devam etmesi, öngörülen mortalite oranının %80'in üzerinde olması gibi kriterlerle uygulanır.
    38:54Ekmo Tedavisinin Uygulanma Süreci ve Sonrası
    • Ekmo sürecinde bebeğe inotrop ve TPN destekleri, ventilatör desteği, monitörler ve beslenme sağlanır.
    • Ekmo ayrılması için bebeğin akciğer fonksiyonlarının normalleşmesi, kardiyak output ve orlan perfüzyonunun normalleşmesi, kan basıncı ve eko-ventil fonksiyonlarının yeterli olması gerekir.
    • Ekmo ekibinde yenidoğan yoğun bakım doktoru ve hemşireleri, kardiyoloji, kalp damar cerrahisi, periyonistler, çocuk cerrahisi, anestezi, kan bankası ve laboratuvar disiplinleri yer alır.
    41:20Hemşirelik Bakımı ve Kanalizasyon Öncesi Uygulamalar
    • Hemşirelik bakımı, hastada primer bakımı üstlenen hemşire yönetimi konusunda eğitim almış olmalıdır ve bakım bilgi, beceri ve deneyim gerektirir.
    • Kanalizasyon öncesi hemşirelik uygulamalarında, hemşire yeni takılacak arter kateteri veya santral venöz kateter gibi uygulamalarda asetik teknikler kullanılarak uygulama bölgesinin hazırlanmasını ve hastaya uygun pozisyon verilmesini sağlar.
    • İşlem sırasında gelişebilecek durumlar için acil müdahale ekipmanları ve ilaçları hazırlar.
    42:03Kanalizasyon Sonrası Hemşirelik Uygulamaları
    • Kanalizasyon sonrası hemşire, vital bulgu, ateş, nabız, tansiyon ve sıcaklık takibi, hırs takibi ve kaydı, ventilasyon takibi, ek kanal hattının gözlemi, pompa akış hızının takibi ve kan giriş noktasının enfeksiyon açısından gözlemi yapar.
    • Bilinç durumu bulgularının takibi ve kaydı, kanalizasyonun yapıldığı ekstremitelerin nörovasküler gözlemi, aldığı çıkardığı takibi ve ağrı kontrolü yapılır.
    • Saatlik olarak tüm takipler yapılırken devrenin bütünlüğünün komple olarak incelenmesi gerekir.
    43:06EMCO Takip Formu ve Kanama Kontrolü
    • Ankara Üniversitesi Yeni Doğan Yoğun Bakım Ekibi, EMCO takip formunu kullanarak 24 saat boyunca saatlik olarak EMCO ayarlarını, hiperizasyonu, kan gazı değerlerini, oksijen saturasyonunu, tansiyon değerlerini ve innotrop desteklerini kaydeder.
    • EMCO uygulamasında antiparan tedavisi ve kanama takibi temel dikkat gerektiren noktalardan biridir; hasta tedavi boyunca heparin ile APTT değeri 180-220 arası tutulacak şekilde hiperin tedavisi alır.
    • Trombosit değeri 100 binin üzerinde olması ve AST değerinin 180 ile 200 arasında olması, kanama ve antiagnasyon faktörlerinin dengede olması demektir.
    44:15Kanama Kontrolü Süresince Hemşirelik Uygulamaları
    • Heparin dozunu fazla aşarsak kanama meydana gelirken, heparinden geride kalırsak pıhtılaşma meydana gelir.
    • İlk 12 saatte saatlik AST, 2-4 saatte APTT-INR takibi yapılır; 12 saatten sonra 2 saatte bir AST ve 4-6 saatte APTT-INR takibine devam edilir.
    • Hastada kanama kontrolü saatlik yapılarak ateş, taşikardi, idrar rengi, dışkı rengi, oregastrik drenaj veya kraker sekresyon rengi yakından izlenir.
    45:09Genel Hemşirelik Bakımlar
    • Tüm girişimlerde asetik tekniğe uyulur, her işlem öncesi ve sonrası eller yıkılır, hastaya uygun pozisyon verilir.
    • EMCO tedavisi boyunca kan akımını etkilememek için hastanın uzun süre pozisyonu korunabilir, ancak basınç riskinden dolayı uygun aralıklarla pozisyon değişimi sağlanır.
    • Hastayı travmatize etmemeye özen gösterilir, ağız bakımı yapılırken yumuşak dokulu ağız bakım ekipmanları kullanılır.
    46:04Solunum ve Cilt Bakımı
    • Hastanın solunum hızı, çabası, mekanik ventilasyon değerleri yakından izlenir ve kaydedilir.
    • Mekanik ventilasyon uygulanan hastaya verilen hava ısıtıp nemlendirilir, gereksinim doğrultusunda endotraker ve ağız içi aspirasyon yapılır.
    • Hastanın açık yaraları ve özellikle kanül giriş noktalarındaki pıhtılar kanama riski nedeniyle temizlenmez.
    46:39Cilt Bakımı ve Kateter Bakımları
    • Hastanın kemik çıkıntı yerleri, cildi, basınç alanları saatlik kontrol edilir, cilt temiz ve kurutulur, hasta havalı yatakta yatırılır.
    • Beslenmesi gözden geçirilir, TPN ve enteral beslenme yeterli olup olmadığı kontrol edilir.
    • Kateter bakımları iki hemşire tarafından yapılır; bir hemşire kateterleri tutarken diğer hemşire bakımları yapar, EMCO kateter bakımları KVC ekibiyle birlikte yapılır.
    47:32Başarılı EMCO Uygulaması İçin Gereklilikler
    • EMCO uygulamasının altyapısı, doğru hazırlanma ve dünya genel kabul görmüş yönergelerle çalışılmalıdır.
    • EMCO uygulaması yeterli donanım ve kadronun bulunmadığı üçüncü düzey merkezler yerine donanımlı EMCO merkezlerinde uygulanmalı, planlaması doğru yapılmalıdır.
    • Başarılı bir EMCO uygulaması için eğitimli EMCO ekiplerinin yetiştirilmesi, EMCO hemşireliğinin önemliliğinin vurgulanması ve Türkçe literatüre kazandırılması gerekir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor