Buradasın

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktif Bozukluğu Hakkında Kapsamlı Bilgilendirme

youtube.com/watch?v=NAUp4_rgI_Q

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir çocuk ergen psikiyatristi tarafından sunulan, dikkat eksikliği ve hiperaktif bozukluğu (DEHB) hakkında detaylı bilgi veren eğitim içeriğidir. Video, bilgilendirici sunumlar ve soru-cevap oturumları şeklinde yapılandırılmıştır.
Video, DEHB'nin tanımı, belirtileri, nedenleri, alt tipleri ve DSM-5 kriterleri ile başlayıp, tedavi yöntemleri (özellikle ilaç tedavisi) hakkında bilgiler sunmaktadır. Ardından vaka örnekleri, ilaçların yan etkileri, tedavi olmama durumunda yaşanan olumsuz etkiler ve tedavi sonrası yaşam kalitesi gibi konular ele alınmaktadır. Son bölümde ise uykusuzluk tedavisi, sağlık raporları, meslek seçiminde karşılaşılan sorunlar ve balık yağları gibi gıda takviyelerinin etkisi hakkında bilgiler verilmektedir.
Videoda ayrıca DEHB'nin çocukluk döneminde daha sık görüldüğü, erkeklerde daha yaygın olduğu, yetişkinlikte de belirtilerin devam edebileceği ve hastalığın doğru tanı ve tedavisi için ailelerin uzman doktorlarla sürekli iletişim kurması gerektiği vurgulanmaktadır.

02:51Dikkat Eksikliği Bozukluğu Tanıtımı: Dikkat eksikliği bozukluğu, çocukluk çağındaki en sık görülen psikiyatri hastalıklarından biridir.
Bu hastalıkta üç temel özellik bulunmaktadır: dikkat eksikliği, aşırı hareketli ve dürtüsellik.
Dikkat eksikliği bozukluğu üç alt tip olarak sınıflandırılır: dikkat eksikliği ön planda olan tip, sadece hiperaktif tip ve hem dikkat eksikliği hem de hiperaktiflik gösteren karışık tip.
04:34Okul Öncesi ve Okul Dönemi Belirtileri: Okul öncesi dönemde dikkat eksikliği belirtileri arasında oyunlara konsantre olamama, sık sık etkinlik değiştirme, dikkat gerektiren oyunlardan kaçınma ve öğretilen şeyleri çabuk unutma bulunmaktadır.
Okul döneminde ders dinlemekte, tahtada yazıları takip etmekte, ödevlerini aklına tutmakta ve verilen komutları takip etmekte güçlükler yaşanır.
Bu çocuklar dinleme ve kaydetme güçlükleri sergilerler, gündüz düşleri kurarlar ve yazılı sınavlarda sık sık hata yapabilirler.
06:19Hiperaktif ve Fevrilik Belirtileri: Hiperaktif belirtiler arasında kaotik ve amaçsız hareketlilik, sıkıntı hali, huzursuzluk, gürültülü oynama, yüksek sesli konuşma ve garip sesler çıkarma bulunmaktadır.
Fevrilik (dürtüsellik) belirtileri düşünmeden eyleme geçme, riskli davranışlar, tehlikeye eğilim, macera arayışı içinde olma ve başkalarının sözünü kesme şeklinde görülür.
Bu tarz fevrilik olan çocuklarda sık sık kazalar ve kazaya maruz kalma durumu olabilir.
07:21Dikkat Eksikliği Etkileyen Alanlar ve Başlangıç Yaşı: Dikkat eksikliği etkileyen alanlar arasında organizasyon becerileri, zamanı kullanma, hız ayarlama, davranış denetimi, öncelikleri ayırt etme ve uyku-uyanıklık durumu bulunmaktadır.
Belirtilerin gerekli başlama yaşı üç-dört yaş civarındadır ve ilk başta hareketlilik ve hiperaktiflik çoğunlukla görülebilir.
Dikkat eksikliği belirtileri eğitim hayatının başlamasıyla anaokulu ve ilkokul döneminde gerekli beş-yedi yaş arasında görülebilir, ancak son verilere göre ergenlik döneminde belirti verebilen olgular da vardır.
08:19DSM-5 Tanı Kriterleri: DSM-5 tanı kriterlerinde dikkat eksikliği ile ilgili dokuz soru bulunmaktadır.
Bu kriterler arasında detaylara dikkat etmekte zorluk çeker, oyun aktivitelerinde dikkatini vermekte güçlük çeker ve talimatları sırasıyla izlemekte güçlük çeker gibi özellikler yer almaktadır.
Ayrıca görev ve faaliyetlerini düzenlemekte güçlük çeker, fazla miktarda çaba gerektiren görevlerden kaçınır ve katılacağı faaliyetler için gerekçeleri kaybeder.
09:18Dikkat Eksikliği Hiperaktif Bozukluğun Belirtileri: Dikkat eksikliği hiperaktif bozukluğunda dış uyaranlar dikkati kolayca dağıtabilir ve günlük faaliyetlerde unutkanlık görülebilir.
Dürtüsellik ve hiperaktiflik belirtileri arasında sürekli hareket halinde olmak, aşırı derecede konuşmak, sorular tamamlanmadan yanıt vermek ve grup faaliyetlerinde sırasını beklemekte güçlük çekmek yer alır.
Bu bozuklukta kişiler sürekli hareket halinde veya motor takılmış gibi davranır ve çevresindeki şeyler tırmanmaya devam ederler.
10:26Dikkat Eksikliği Hiperaktif Bozukluğun Nedenleri: Dikkat eksikliği hiperaktif bozukluğunun nedenleri arasında genetik faktörler, beyin kimyasındaki bozulma ve nöropsikolojik fonksiyonlarda yetersizlik bulunur.
Beyin görüntüleme çalışmaları (PET) prefrontal bölge disfonksiyonu ve prefrontal girus, striatum, singular girus gibi bölgelerde küçülmeler tespit etmiştir.
11:47Sıklık ve Eşlik Eden Bozukluklar: Çocukluk çağında dikkat eksikliği hiperaktif bozukluğu yüzde 7 ile 12 arasında değişen bir görülme sıklığına sahiptir ve erkeklerde dört'e bir oranında daha fazladır.
Yetişkinlerde bu oran yüzde 3'e kadar düşebilir ve belirtiler ergenlik ve yetişkinlik dönemine kadar devam edebilir.
Eşlik eden bilişsel yetersizlikler arasında motor koordinasyon, rakam sıralaması, planlama ve beklentilerle ilgili problemler, sözel akıcılık ve karşılıklı iletişim zorlukları bulunur.
13:04Eşlik Eden Durumlar ve Tanı Süreci: Dikkat eksikliği hiperaktif bozukluğunda karşı gelme bozukluğu, davranış bozuklukları, depresyon, kaygı problemleri, anksiyete bozuklukları ve obsesif kompulsif bozukluk sıklıkla görülebilir.
Tanı sürecinde aile ve çocukla görüşme, ailenin ve öğretmenlerin doldurduğu ölçekler, çocuğun muayenesi ve dikkat testleri (Moxo, KES, Benton, Ben de 2) kullanılır.
Dikkat eksikliği tanısı almış çocukların yarısında veya daha fazlasında ergenlik dönemi bozukluk etkilenmesi olabilir ve erişkinlikte de bu bulguların yarısı devam edebilir.
15:16Tedavi Yöntemleri: Tedavide en etkin ve ulaşılabilir yöntem ilaç kullanımıdır.
Hasta ve ailenin eğitimi, bilişsel ve davranışsal yaklaşımlar, eğitim süreçlerinin desteklenmesi ve birebir eğitim önerilebilir.
Türkiye'de kullanılan ilaçlar arasında Metin Fedat, Amfetamin türevleri ve Atomoksitin (Esenay grubu bir ilaç) bulunur, ayrıca Guan Fazin de yurt dışından getirilebilir.
18:01Dikkat Eksikliği Tedavisi İçin İlaç Seçenekleri: Yetişkinlerde kullanılan Vortioksitin, yeni nesil ilaçlardan biridir.
Alfa-ki agonistleri ve trisiklik antidepresanlar da bazı vakalarda kullanılabilmektedir.
İlaç tedavisinde bakanın yaşı, fiziksel özellikleri, eşlik eden hastalıklar ve engel olma durumu gibi faktörler dikkate alınmaktadır.
18:52İlaç Tedavisinin Özellikleri: Herkese aynı ilaç veya tedavi şekli verilmez, doz ayarlaması ilaca verilen yanıta göre yapılabilir.
İlaç tedavisi süresi bakanın kliniğine göre değişebilir, bazı vakalarda yetişkin hayata kadar devam edebilir.
Uzun süreli ilaç kullanımında ailelerin tedirginlikleri olabilir, ancak kısa dönem kullanımda olumsuzluk görülmezse uzun dönemde de ciddi sıkıntı yaşanmaz.
20:30Tedavi Olmama Durumunun Etkileri: Tedavi olmayan çocuklarda yaşam kalitesi düşük olabilir, aile içi ve sosyal ilişkilerde problemler yaşayabilirler.
Riskli davranışlar, kazaya maruz kalma ve akademik başarıların potansiyelin altında olması görülebilir.
Ergenlik dönemlerinde madde kullanımı riski daha sık görülebilir, bu nedenle tedavi konusunda tanı alan çocukların tedavi alması tavsiye edilir.
21:55İlk Vaka Örneği: Sekiz yaşındaki erkek çocuk, derslerde odaklanamama, ödev yapmakta zorluklar, isteksizlik ve unutkanlık şikayetleriyle başvurmuştur.
Moxo dikkat eksikliği ölçekleri sonucunda dikkat alanında ciddi düşüklükler ve zikzaklı performans gösterilmiştir.
Atomoksitin 25 mg ile başlayan tedavide bir ay sonra ciddi düzelmeler olmuş, dürtüsellik belirtileri devam ettiği için doz 40 mg'ye yükseltilmiştir.
26:07İkinci Vaka Örneği: On altı yaşındaki kadın hasta, ders çalışmakta zorluk, çabuk sıkılma, öfke kontrolünde zorluklar ve kıpır kıpır olma belirtileri göstermiştir.
Moxo testi sonucunda dikkat alanlarında kötü değil, dürtüsellik ve hiperaktif alanları ciddi anlamda düşük çıkmıştır.
Dikkat eksikliği tip 2 (daha çok dürtüsellik ve hiperaktiflerin ön planda olduğu tip) tanısı konulmuş, Metin Feda 36 mg ve 1 mg olmak üzere ilaç tedavisi düzenlenmiştir.
29:14İlaç Tedavisinin Önemi: İlaç tedavilerinin kişiye özel olduğu ve ayarlanmasının zaman alabileceği vurgulanmaktadır.
Dikkat eksikliği bozukluğunda en etkili, en hızlı çözüm oluşturabileceğimiz ve en çok fayda gördüğümüz tedavi yöntemi ilaç tedavisidir.
Ailelerin ve toplumun bu konuda önyargılı olmaması gerektiği, psikiyatrik rahatsızlıklarda ilaç kullanımı hayat kurtarıcı olabileceği belirtilmektedir.
30:37Moxo Testleri ve İletişim Bilgileri: Çocukların davranışları ve gözlemlerle ilgili ailelerin veya öğretmenlerin değerlendirmesi her zaman objektif olmayabilir, yanıltıcı veya abartılı olabilir.
Moxo testleri, klinik değerlendirmelerle birlikte kullanıldığında tanı koyma konusunda daha objektif ve yol gösterici olabilmektedir.
Konuşmacı, iletişim bilgilerini paylaşarak mail, Facebook, Instagram ve cep numarası bilgilerini paylaştı.
31:51Depresyon İlaçları ve OKB İlişkisi: Depresyon ilaçlarının OKB'yi (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) artırdığı konusunda net bir bilgi yoktur.
Antidepresanlar sıklıkla OKB'de kullanılan ilaç grubudur, ancak bazen OKB'yi tetikleyebilirler.
Bu durum çok nadiren ve vaka bazında bireysel olarak görülebilir.
32:59Dikkat Eksikliği ve Akademik Performans: Dikkat eksikliği olan bir çocuğun akademik performansındaki düşüklük, sadece dikkat eksikliğine bağlıysa ilaçlarla ilgili düzenleme yapılabilir.
Çocuğun zekası, öğrenme güçlüğü veya başka psikiyatri sorunları da değerlendirilmelidir.
Ailenin kendi karar vermesi yerine, çocuk ergen psikiyatrisine başvurması önerilmektedir.
34:26Ritalin İlaçının Yan Etkileri: Ritalin gibi ilaçların yan etkileri bireysel olarak değişebilir, iştahsızlık, uyku problemleri, sinirlilik ve öfke gibi etkiler görülebilir.
Yan etkiler olduğu zaman ilaç değiştirmek yerine, ilacın kullanma şeklini, zamanını değiştirmek veya takviye besinler kullanmak mümkündür.
Ailenin kendisinin karar vermesi yerine, takip eden doktordan yardım alması gerekmektedir.
36:38Tedavi Sürecinde Doktor Değişimi: Tedavinin daha sağlıklı olması açısından tek uzmanla, tek doktorla hareket etmek önemlidir.
Her gün farklı bir doktora gitmek, yeniden tanı süreci oluşturabilir ve yanlış tanımlar olabilir.
Doktorun ulaşılabilir olması ve ailenin danışmanlık alabilmesi tedavinin etkinliği açısından önemlidir.
37:52İlaç Kullanımının Sonlanması: Tedavi sonlanırken, yapılan değerlendirmeler ve testler sonucunda dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtileri yoksa, hastalığın geri dönme ihtimali nadirdir.
Sadece çocuğun veya ailenin kararıyla ilaç kullanımı durdurulduğunda, özellikle sınav dönemlerinde ciddi zorluklar yaşanabilir.
Tanı almıyorsa ve doktor ilaç kullanmasına gerek olmadığını söylüyorsa, geri dönüş olma ihtimali %99'dur.
39:38Sınav Döneminde İlaç Kullanımı: Lise öğrencileri sınav döneminde dikkatle ilgili ilaçlar kullanmaya çalışıyorlar, ancak bu kontrolsüz ve gereksiz kullanım olabilir.
Dikkat eksikliği olmayan kişilerde bu ilaçların kullanımı hem fiziksel hem psikolojik olarak zararlıdır.
Gereksiz ve kontrolsüz kullanım, duygudurum bozuklukları, öfke, agresyon, psikotik bozukluklar ve kaygı bozuklukları gibi olumsuz yan etkilere yol açabilir.
41:43İlaçların Etkileri ve Alternatifler: Bazı ilaçlar, özellikle psikos olan hastalarda uyanık tutma etkisi gösteriyor ve bu etki kafein veya kahve gibi bir etki olarak tanımlanıyor.
İlaçların plasebo etkisi de var; yani kişinin içerse iyi gelir gibi psikolojik şartlanmaya bağlı iyileşme yaşanabiliyor.
İlaçların tek çözüm olmadığı, farklı tedaviler ve çözümler de bulunabileceği vurgulanıyor.
42:31Dikkat Eksikliği İlaçlarının Kullanımı: Dikkat eksikliği olan çocuklarda ilaç kullanımı vakaya göre karar verilir; sadece dikkat eksikliği varsa ve ilaç kullanımı zorluk yaratıyorsa yaz tatilinde ara verilebilir.
Hiperaktif ve dürtüsellik eşlik ediyorsa, ilaç kullanımı kesintisiz olmalı ve hem yaz tatilinde hem okul zamanında devam etmelidir.
44:07Dikkat Eksikliği Tanısı ve Meslek Seçimi: Dikkat eksikliği bozukluğu iki tanı içerir: dikkat eksikliği hiperaktif bozukluğu ve tedaviye yanıt vermeyen dikkat eksikliği bozukluğu.
Tedaviye yanıt vermeyen dikkat eksikliği bozukluğunun özür oranı %10'dur ve meslek sahibi olma veya sınavlara girme konusunda engel teşkil etmez.
Raporlar en fazla iki yıllık süre geçerlidir ve bu süre içinde yenilenmezse geçerli kaybeder.
45:38Yetişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Raporlar: Yetişkinlerde devam eden dikkat eksikliği bozukluğu, özel beceriler gerektiren sınavlarda (askeriye, pilot olma, sağlık sınavları) zorlanmalarına neden olabilir.
Sadece dikkat eksikliği varsa rapor çıkmaz, eşlik eden zeka problemi, davranış bozukluğu veya disleksi gibi durumlar varsa rapor önerilir.
İlaç raporları sağlık raporlarından farklıdır ve sigorta kapsamına girmesi için üç doktor imzalı olmak zorundadır.
48:05İlaçların Fiziksel Gelişim Üzerindeki Etkisi: Dikkat eksikliği ilaçlarının olası yan etkilerinden biri iştahsızlıktır ve bu durum iki çocuktan birinde görülebilir.
İştahsızlık doğru takip edilmezse ve beslenme tedbirleri alınmazsa, uzun vadeli kullanımlarda ortalama bir santim yaşıtlarına geri kalabilirler.
İlaçlar büyüme baskılayan değildir ve büyüme geriliği olan çocuklarda bile kullanılabilir.
50:37Çoklu İlaç Kullanımı ve Etkileşimleri: Antidepresanlar ve dikkat eksikliği ilaçları arasında iştahsızlık, durgunluk, yorgunluk gibi benzer yan etkiler olabilir.
İlaçlar genellikle kademeli olarak başlanır ve doktorun iyi düzenlemesi gerekir.
Bazı ilaçlar birbirini artırabilir veya azaltabilir, özellikle epilepsi olan çocuklarda antipsikotiklerin dikkatli kullanılması gerekir.
53:13Yeni Etken Maddeler: Fulvik asit gibi yeni etken maddeler dikkat eksikliği tedavisinde araştırılmaktadır.
Yeni ilaçların faydası için faz üç ve faz dört çalışmaları yapılması gerekir.
Yeni etken maddelerin hangi durumlarda daha çok tercih edileceği zaman isteyen bir süreçtir.
54:42Balık Yağı ve Omega-3'lerin Faydaları: Gıda takviyeleri medikal tedavilerin yanında önerilebilir ve daha çok uzun dönem etkileri ve iyileşme oranında düzelme sağlayabilir.
Balık yağı ve omega-3 yağ asitleri en sık kullanılan ve tecrübe edilmiş takviye ürünleridir.
Yapılan çalışmalara göre balık yağı yaklaşık yüzde kırk'a yakın bir iyileşme oranı sağladığı bilinmektedir.
55:44Balık Yağı Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler: Gıda takviyeleri ilaç kullanımının alternatifi değildir, ilaç akut dönemde hemen müdahale etme ve çözüm olma şekilde kullanılır.
Balık yağı kullanımıyla ilgili miktar ve kalite önemlidir, içinde kimyasallar veya diğer vitamin takviyeleri olup olmadığına dikkat edilmelidir.
Dikkat eksikliğinde sadece balık yağı olan doğal ürünler önerilmeli ve miktar olarak EPA ve DHA oranlarının en az bin ve üzerinde olması gerekmektedir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktif Bozukluğu Hakkında Kapsamlı Bilgilendirme

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir