Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Şehit Öğretmen Hasan Akan İlkokulu psikolojik danışmanlarından Ayşe Yıldırım tarafından sunulan, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün hazırladığı bir eğitim oturumudur.
- Video, COVID-19 salgın sürecinde çocukların ve yetişkinlerin psikolojik durumlarını, zorlayıcı yaşam olaylarını ve salgın hastalığının etkilerini ele almaktadır. İçerik, ergenlerin (12-18 yaş) salgın sürecindeki stres tepkilerini, okul sürecinde karşılaşılabilecek sorunları ve bu süreçte çocuklara ve kendimize nasıl yardımcı olunabileceğini kapsamaktadır.
- Sunumda ayrıca "yeni normal" kavramı açıklanmakta, COVID-19 sürecinde alınması gereken bireysel önlemler (maske kullanımı, kalabalık ortamlardan uzak durma, el hijyeni, karantina uygulaması) vurgulanmaktadır. Video, uzmana başvurulması gereken durumlar hakkında uyarılar ve özel eğitim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü internet sayfasından indirilebilecek psikososyal destek hizmetleri dokümanları hakkında bilgi vererek sonlanmaktadır.
- 00:01Sunumun Amacı ve İçeriği
- Şehit Öğretmen Hasan Akan İlkokulu psikolojik danışmanı Ayşe Yıldırım, Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı COVID-19 salgın hastalık sürecinde psikososyal destek çalışmalarının veli oturumlarını paylaşacak.
- Sunumda COVID-19'un ne olduğu, zorlayıcı yaşam olayları, etkileri, yetişkin ve çocuklarda görülebilecek ruhsal tepkiler, okul sürecinde karşılaşılabilecek sorunlar ve yeni normal hakkında bilgi verilecek.
- Sunumun hedefleri; COVID-19'un olumsuz etkilerini azaltmak, uyum sürecine destek olmak, öğretmenlere ve ebeveynlere destek olma bilgisi vermek ve okul temelli psikososyal destek çalışmalarını gerçekleştirmektir.
- 01:28COVID-19 Hakkında Bilgiler
- COVID-19, koronavirüs grubuna giren, insandan insana bulaşabilen bir solunum yolu virüsüdür.
- Dünya'da ilk COVID-19 vakası Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinde, Türkiye'de ise 11 Mart 2020'de saptanmıştır.
- Salgın hastalıkların insanlık tarihi kadar eski olduğu ve tarihte yaşanmış salgın hastalıkların önlemler ve tıbbi müdahalelerle kontrol altına alınmış olduğu belirtilmiştir.
- 02:30Zorlayıcı Yaşam Olayları ve Etkileri
- COVID-19 salgın hastalık süreci zorlayıcı yaşam olayı olarak tanımlanmaktadır ve bu olaylar yetişkinlerde ve çocuklar üzerinde ruhsal etkiler yaratabilmektedir.
- Zorlayıcı yaşam olayları kişinin yaşam alışkanlıklarını değiştirmeleri gerektiği, günlük rutinlerin yerine getirilememesi ve yeni duruma uymada yaşanan zorluklar stres yaratabilmektedir.
- COVID-19 salgın hastalığının etkileri arasında stres, korku, kaygı, belirsizlik, tehdit algısı, damgalanma, günlük rutinlerin değişmesi, değişen sosyal ilişkiler, eğitim sürecindeki değişiklikler, iş sürecinde ve gelir düzeyindeki değişiklikler, aksayan tedavi süreci ve kayıp bulunmaktadır.
- 05:01Kayıp ve Değişimlerden Kaynaklanan Ya Süreci
- Kayıp ve değişikliklerden kaynaklanan ya süreci birtakım duygusal, davranışsal ve zihinsel tepkileri beraberinde getirmektedir.
- Kayıp sonrası ritüellerin (cenaze, defin işlemleri, taziye) farklılık göstermesi ya sürecini etkilemektedir.
- Salgın hastalık gibi zorlayıcı yaşam olayları yaşadığımız dönemde bazı temel inançlarımız sarsılabilir ve bu sarsılan inançların yerine olumsuz inançlar gelebilir.
- 06:32Yetişkinlerde Görülebilecek Ruhsal Tepkiler
- Yetişkinlerde sürekli tedirgin ya da panik olma, kendini güvende hissetmeme, kendini değersiz hissetme, öfke, gerginlik, sinirlilik, huzursuzluk gibi duygusal tepkiler görülebilir.
- Yetişkinlerde sürekli üzgün olma hali, aşırı umursamazlık, umutsuzluk, çaresizlik, çökkünlük, kendini katı ve duygusuz hissetme gibi duygusal tepkiler gözlemlenebilir.
- Yetişkinlerde bağışıklık sisteminin bozulması, yorgunluk, bitkinlik, tükenmişlik hissi, sık sık terleme, titreme ve ürperme, vücut kaslarının sürekli gergin olması, uykusuzluk veya uyku sorunları gibi fiziksel tepkiler görülebilir.
- 07:49Çocuklarda Görülebilecek Ruhsal Tepkiler
- 0-2 yaş arası bebekler dünyada kötü bir şey olmakta olduğunu henüz anlayamazlar ancak anne babalarının kaygılarını hissederler ve bu kaygı stres durumu onları da etkileyebilir.
- 3-5 yaş grubundaki çocuklar salgının olduğunu ve etkilerini genel olarak anlayabilirler, ancak benmerkezciliği yüksek ve hayal gücü kuvvetli oldukları için gördüklerini abartma eğiliminde olabilirler.
- 6-11 yaş arası çocuklar ne olduğunu ve insanlara bu olayı nasıl etkilediğini somut düzeyde anlayabilirler, dışarı çıkmaktan korkarlar, okula gitmek istemeyebilirler ve kendilerini zarar görebileceğine yönelik endişe kaygı durumları yaşayabilirler.
- 10:53Ergenlerin Salgın Hastalıkla İlgili Tepkileri
- 12-18 yaş arasındaki ergenler, ergenlik dönemi içinde duygusal ve fiziksel değişimler yaşadıkları için salgına dair kaygı ile başa çıkmakta zorlanabilirler.
- Bu ergenler uyku problemleri yaşayabilir, salgın hastalığı hatırlatıcı ortamlardan kaçınma, madde kullanmaya başlama, aile ve arkadaşlardan uzaklaşma gibi tepkiler gösterebilirler.
- Çocuklar ve yetişkinler salgın hastalık riski gibi zorlu olaylarla karşılaştıklarında stres tepkilerine benzer çeşitli tepkiler gösterebilirler, bu tepkiler anormal bir olaya verilen normal tepkiler olarak tanımlanır.
- 12:18Okul Sürecinde Karşılaşılabilecek Sorunlar
- Çocuklar yüz yüze eğitim sürecinden uzak kaldıkları için okula uyum sorunu yaşayabilir, okula başlama ve devam etmede sıkıntılar yaşayabilirler.
- Ders çalışma motivasyonlarının düşmesi, virüs endişesi sebebiyle okula gelmek istememesi veya arkadaşlarıyla iletişim kurmama gibi sorunlar yaşanabilir.
- Hastalığın belirli ırklara veya etnik kökenlere özgü olduğu gibi gerçekçi olmayan düşüncelerin var olması, COVID-19 hastalığına yakalanmış bireylerin suçlanması ve bilimsel verilere dayanmayan bilgilerin yayılması da olası sorunlar arasındadır.
- 14:08Çocuklara Yardımcı Olma Yöntemleri
- Çocuklara COVID-19 salgın süreci hakkında doğru kaynaklardan alınan bilgileri paylaşmak ve bunun önemini vurgulamak önemlidir.
- Çocukları dinlemek, görüşlerine saygı göstermek ve soru sormalarına izin vermek gerekir, soru sormayan çocukları zorlamamak önemlidir.
- Çocukların stres, kaygı ve korku yaşamalarının normal olduğunu anlatmak, bu duyguların geçici olduğunu ve yaşamın bir süre sonra normale döneceğini belirtmek gerekir.
- 15:38Çocuklara Güven Verme ve Sorumluluk Verme
- Gerekli önlemleri aldığınızı ve bundan sonra da almaya devam edeceğinizi ifade etmek, çocuklara olumlu kişisel davranışlara odaklanmaları için yardımcı olmak önemlidir.
- Çocuklara her zamankinden daha fazla ilgi, yakınlık ve şefkat göstermek, bu dönemde daha fazla şefkat ve yakınlıkla iletişiminizi güçlendirebilirsiniz.
- Çocukların yaş dönemlerine uygun olarak gözetiminizde bazı işlerde size yardımcı olmaları için onlara sorumluluk vermek önemlidir.
- 16:32Model Olma ve Uzman Yardımı
- Çocuğa model olmak için kişisel öz bakımınıza dikkat ederek, düzenli beslenerek, uyku düzeninize dikkat ederek ve günlük rutin işlerinizi devam ettirerek çocuğunuza örnek olabilirsiniz.
- Önlemleri almanıza rağmen çocuğunuzda aşırı panik hali, sürekli ağlama nöbetleri, uyku sorunları ya da yoğun davranış sorunları gözlemliyorsanız, okuldaki rehberlik servisleri veya rehberlik araştırma merkezleri ile iletişime geçebilirsiniz.
- Kendinizin çözemeyeceği bir sorunla baş başa kaldığınızı gözlemliyorsanız muhakkak bir uzmandan yardım alın.
- 17:38Yetişkinlerin Salgın Hastalıkla İlgili Tepkileri
- Yetişkinler de salgın hastalık tehdidiyle karşı karşıya kaldığımızda sıkıntılar yaşayabilir, kendimizi güvende hissetme ihtiyacı hissedebilir veya her şeyin kontrol altında olduğunu bilmek isteriz.
- Medyayı sağlıklı kullanmak, bilimsel, somut ve gerçekçi bilgiler edinmek, yetkili kişilerden gelen doğru bilgilere göre hareket etmek önemlidir.
- Korunma yöntemlerini öğrenmek ve uygulamak, sağlık önemsemek, düzenli beslenmek, yeterince dinlenmek ve spor yapmak kontrol algımızın gelişmesine ve kaygımızın azalmasına yardımcı olur.
- 18:49Yetişkinlerin Stresle Başa Çıkma Yöntemleri
- Düşüncelerinizi gözden geçirerek doğru, gerçekçi ve olumlu şeyler düşünmeye özen gösterin, örneğin "gerekli önlemleri alıyorum" gibi düşünceler olumlu tamamlamanızda size destek sağlayacaktır.
- Yaşadığınız duyguların normal ve geçici olduğunu bilin, başlangıçta yoğun stres, endişe, kaygı, panik gibi duygusal tepkiler bize kaybolmayacakmış gibi gelebilir ama çaba gösterdiğinizde bu duyguların geçeceğini bilmelisiniz.
- Kendinize zaman ayırın, sevdiklerinizle duygu ve düşüncelerinizi paylaşın, onlarla zaman geçirin, ancak yoğun stres yaşıyorsanız ve kaygınız kontrol edilemeyecek kadar arttıysa bir uzmana başvurun.
- 21:01Stres Tepkilerinde Uyarılar
- Stres tepkilerinde zamanla azalma olmuyorsa, sıklığı ve şiddeti artıyorsa, günlük hayatınızı olumsuz etkiliyorsa uzmana başvurmanız gerekir.
- Nedeni olmaksızın yoğun korku ve endişe yaşıyorsanız, aşırı kaygı ve panik belirtileri gösteriyorsanız (baş dönmesi, kalp atışının hızlanması, nefessiz kalma) uzmana danışmalısınız.
- Geleceğe veya sevdiklerinize dair yoğun endişe ve umutsuzluk hissediyorsanız uzmana başvurmanız önemlidir.
- 21:35Yeni Normal ve Kontrollü Sosyal Hayat
- COVID-19 salgın hastalığı tamamen ortadan kalkmadığı için eski yaşam alışkanlıklarına tamamen dönülememiştir.
- Yeni normal kavramı, salgın hastalıktan korunmak için önlemler alarak günlük yaşantıya devam etmektir.
- Salgın hastalığın azalarak sonlanması için bireysel önlemler hem kendimizi hem de toplumu ilgilendirmektedir.
- 22:08Bireysel Sorumluluklar
- Yeni normal ve kontrollü sosyal hayatı yaşarken maske kullanmak, kalabalık ortamlardan uzak durmak ve yakın temas içeren sosyal ilişkilerden kaçınmak gerekir.
- El hijyeni ve kişisel temizliğe dikkat etmek, hastalık belirtileri gösteriyorsak doktora başvurmak ve gerektiğinde bireysel karantina uygulamak önemlidir.
- COVID-19 sürecinde psikososyal destek hizmetleri kapsamında hazırlanan içerikler Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü internet sayfasından indirilebilir.