Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TRT Haber'de yayınlanan bir COVID-19 özel yayınıdır. Programda Sağlık Bilimleri Üniversitesi'nden yoğun bakım uzmanı Prof. Dr. Hülya Başar, Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. İlyas Dökmetaş ve halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Toker Ergüder konuk olarak yer almaktadır.
- Yayın, Türkiye ve dünya genelindeki COVID-19 salgın durumunu güncel rakamlarla ele alarak, hastaların tedavi süreçleri, yoğun bakım odalarındaki uygulamalar ve aşı geliştirme süreci gibi konuları detaylı şekilde incelemektedir. Program, izleyicilerin sosyal medyadan gönderdiği soruları uzmanların cevaplayacağı formatında ilerlemekte ve salgınla mücadelede alınması gereken önlemleri vurgulamaktadır.
- Videoda ayrıca COVID-19'un psikolojik etkileri, sağlık çalışanlarının ruhsal durumu, kitle bağışıklığı yaklaşımı, evde iyileşen hastaların durumu ve grip ile COVID-19 arasındaki belirti farklılıkları gibi konular da ele alınmaktadır. Uzmanlar, aşı bulunana kadar hijyen, el yıkama ve sosyal mesafe gibi önlemlerin önemini vurgulamakta ve salgının kontrol altına alınması için test yapma, temasları takip etme, izole etme ve tedavi etme gibi dört temel yöntemi belirtmektedir.
- 00:16Coronavirüs Özel Yayın Tanıtımı
- TRT Haber'in Coronavirüs Özel Yayın programında uzman konuklar izleyicilerin sorularını cevaplayacak.
- Programda Sağlık Bilimleri Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hülya Başar, Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, Prof. Dr. İlyas Dökmetaş ve Prof. Dr. Toker Ergüder bulunuyor.
- İzleyicilerin soruları program süresince profesörlere yönlendirilecek.
- 01:22Coronavirüs Güncel Durum
- Türkiye'de 40.270 test yapıldı ve 4.353 vaka tespit edildi.
- Hayatını kaybedenlerin sayısı 126, toplam vefat sayısı 1.769'a yükseldi.
- İyileşenlerin sayısı 1.542, toplam pozitif vaka sayısı 78.546, 558.413 test yapıldı.
- 1.845 yoğun bakımda hasta var, bunların 1.004'ü entübe durumda.
- 03:05Günün Son Durumuna Karşı Kıyaslama
- Dün 40.427 test yapıldığında 4.801 pozitif vaka tespit edilirken, bugün 40.270 testte 4.353 vaka tespit edildi.
- Dün 125 kişi hayatını kaybetti, bugün 126 kişi hayatını kaybetti.
- İyileşenlerin sayısı 1.415'ten 1.542'ye yükseldi.
- Toplam test sayısı 5.108.000'den 5.588.000'e yükseldi.
- 06:10Uzmanların Değerlendirmesi
- Prof. Dr. Hülya Başar, son haftalarda yoğun bakıma alınan hasta sayısında azalma olduğunu belirtti.
- Entübe edilen hasta sayısında azalma görülüyor, bu önemli çünkü yoğun bakıma alınan hastaların hepsi entübe edilmez.
- Enfeksiyon servislerine yatan hastaların yaklaşık %10-15'i yoğun bakıma ihtiyaç duyururken, bunların yaklaşık %2-5'i entübe edilir.
- 09:49Salgın Durumun İyileşme Göstergeleri
- Salgın durumun iyileşme göstergelerinden biri, üç günlük, altı günlük veya yedi günlük verilerin belirli bir seviyede tutulabilmesidir.
- Şu anda yüzde 10-11 oranında olan vaka sayısının bir haftalık dönemde yüzde 9'lara, 8'lere doğru düşürülebileceği belirtiliyor.
- Klinikteki hastaların taburcu edilmesi ve yoğun bakıma verilen hasta sayısının azalması, doğru yolda olduğumuzu gösterir.
- 10:45Salgının Geleceği ve Dünyadaki Durum
- Salgının tamamen atlatılması durumunda dünyanın eski haline döneceği, ticaret ve ulaşım gibi alanlarda yeni önlemler ortaya çıkacağı belirtiliyor.
- Türkiye'de 10-16 Nisan arasında günlük test sayısı 40 binin üzerine çıkmasına rağmen, vaka sayılarında azalma görülmeye başlanıyor.
- Dünyada 2 milyonu geçen vaka sayısı ve 150 bin'e yaklaşan ölüm sayısıyla salgın henüz Afrika kıtasına çok vurmadığı belirtiliyor.
- 13:38Afrika Kıtasının Durumu
- Afrika kıtasının test yapma kapasitesinin çok zayıf olduğu ve Dünya Sağlık Örgütü'nün oraya test kiti ve insan gücü gönderdiği belirtiliyor.
- Afrika'da test sayısı arttıkça vaka ve ölüm sayıları da ortaya çıkacağı öngörülüyor.
- Afrika kıtasında salgın yayılırsa, sağlık altyapılarının daha zayıf olması nedeniyle etkisinin Avrupa ve Amerika'dan daha kötü olacağı düşünülüyor.
- 15:13Ruh Sağlığı Uzmanının Değerlendirmesi
- Ruh sağlığı uzmanı olarak kaybedilen her kişinin yakınlarını da düşünmek önemli, Türkiye'de yaklaşık 1300 kişinin kaybı en az 1-300 bin kişinin etkilendiği anlamına geliyor.
- 23 Nisan'da yapılan araştırmada %90'unun ciddi endişe, kaygı, korku ve güvensizlik yaşadığı tespit edilmiş.
- İnsanların duygusal tepkileri kaygı ve korku olmalı çünkü bu durumda önlemler alınır; hiç kaygı duymayanlar ve aşırı kaygı duyanlar iki uçta yer alıyor.
- 17:51Savaşın Kahramanları
- Salgınla mücadelede iki kahraman var: hekimler ve tüm sağlık çalışanları ile evde kalan, sosyal mesafeye uyan vatandaşlar.
- Rakamlar iyiye gidiyor gibi görünse de, kaygı duymaya devam etmek ve önlemleri almak gerekiyor, aksi takdirde durum kötüye gidebilir.
- Sağlık çalışanlarının inanılmaz özveriyle çalıştığı vurgulanıyor ve onlara saygı ve sevgiyle selamlanıyor.
- 19:49Hastanelerde Karar Verme Süreci
- Hastalar polikliniklere geldiklerinde acil durumda pek çok hasta muayene ediliyor ve testleri orada yapılıyor.
- Hafif semptomlar gösteren hastalar evlerine gönderiliyor, hastane servislere yatış uygun görülen hastalar ise değerlendiriliyor.
- Solunum sıkıntısı çeken ve dışarıdan verilen oksijenle rahatlayamayan hastalar yoğun bakıma alınabiliyor.
- 21:27COVID-19 Hastalarında Solunum Sıkıntısı
- Solunum sıkıntısı yaşayan hastaların özellikle 50 yaş üstü, yandaş hastalığı olan veya ciddi hastalıkları olan kişileri daha fazla gözlem altına almak gerekiyor.
- Hastanın solunum sayısının artması (örneğin 15 yerine 30 kere soluma) ve kalp atım sayısının artması önemli, çünkü bu durumlar organizmada var olan oksijeni tüketiyor.
- Diyafram, vücudumuzun en güçlü kasıdır ve çok fazla oksijen harcar; bu nedenle solunum sıkıntısı yaşayan hastalar destek gerektiriyor.
- 23:21Hastaların Tedavi ve İzlenmesi
- Hastalar serviste burundan oksijen ile yüz maskesi ile oksijen akımını artırarak yüksek akımlı oksijen ya da rezervuarlı maskeler ile verilen oksijende oksijen doygunluğu yükselebiliyorsa serviste takip edilebiliyor.
- Hastanın oksijen doygunluklarında düşüklük, şuur bulanıklığı veya kardiyak şikayetleri olduğu durumda hastalar yoğun bakıma çekiliyor.
- Hastaların tedavi yöntemleri (ilaç tedavisi, entübe edilmesi gibi) hasta bazlı olarak belirleniyor; yaş, kilo, sigara içme durumu ve ek hastalıklar göz önünde bulunduruluyor.
- 24:39Hastalığın Yayılımı ve Tedavi Kriterleri
- Hastalığın %30'u semptom vermiyor (asemptomatik kişiler), %50-55'i hafif semptomlarla geliyor (ateş, solunum sıkıntısı, öksürük, tat alma ve işitme bozuklukları gibi).
- Genç hastalarda ve akciğerdeki tutulum az olan hastalarda klinikte takip edilmesi veya evde tedavi edilmesi mümkün.
- Solunum sayısı 30-40'a çıkmış, tansiyonları düşmüş, akciğerdeki tutulum fazla (%30-50) olan hastalar yoğun bakıma yatırılıyor.
- 29:45Salgının Seyri ve Tahminler
- Salgının seyri kestirmek zor, diğer ülkelerdeki salgının yayılma durumuna bakılarak tahminler yapılıyor.
- Türkiye'de salgın 11 Mart'ta başlamış, Çin'deki salgının kontrol altına alınması yaklaşık 2 ay sürmüş.
- 11 Mart'tan 2-2,5 ay sonra Türkiye'de de salgının pik noktasını görüp aşağıya doğru inip hayatın normale dönmesi bekleniyor, bu yaklaşık Ramazan Bayramı'nın sonuna geliyor.
- 32:35Psikolojik Etkiler
- Kriz anlarında psikoloji en önemli faktörlerden biri olup, riski değerlendirmek ve korkuyu yönetmek önemlidir.
- Bazı kişiler aşırı korku yaşıyor, bazıları ise yeterince umursamıyor ve bulaşma riski oluşturuyor.
- Ortadaki dengeli yaklaşımı bulmak önemli.
- 33:19Kaygı Kontrolü ve Bilgi Yönetimi
- Toplumda kaygısız ve çok kaygılı iki uç vardır, ancak genel olarak toplum eğrinin ortasında daha büyük bir oranda yer almaktadır.
- Çok fazla kaygı kriz anında felç etme eğilimi oluşturur ve gerekli önlemleri almamızı engeller.
- Kaygısızlık ise önlemleri almamayı ve bulaşmayı sağlayabilir, bu nedenle bilgi önemlidir ancak bilgi kirliliğinden kaçınılmalıdır.
- 34:52Bilgi Yönetimi ve Güven Duygusu
- Bilgi alırken sabah ve akşam sadece bir kez, mümkünse sadece akşam izlemek yeterlidir çünkü sağlık bakanı her gün rakamlarla birlikte açıklamada bulunur.
- İnsanlar sadece hastalık kaygısı değil, varoluş, ekonomik ve geleceğe yönelik kaygıları da vardır.
- Güven duygusu kaygıyla baş etmeyi kolaylaştırır; sevdiklerimize veya otoriteye güvenmek kaygıyla baş etmenin önemli yöntemlerinden biridir.
- 37:47Yükseltilmiş Bakımda Tedavi Süreci
- Yükseltilmiş bakımda ziyaretçi alınamaz, hastalarla birebir ilişki kurulur ve tedavi zamanı kritik bir önem taşır.
- Enfeksiyon kliniklerinde zor nefes alan hastaların gıdasını vermek için nazogastrik sonda takılır ve besinlerini oradan verilir.
- Hastalar negatif basınçlı odalarda bakımlarını alır, bazı hastalara sakinleştirici ilaçlar verilir çünkü hastalar uyum sağlamazsa tedaviye yanıt vermeyebilir.
- 41:31Yükseltilmiş Bakım Teknolojisi ve Kaynaklar
- Yükseltilmiş bakımda solunum makinaları hastanın alveollüne ne kadar oksijene, ne kadar basınca ihtiyacı olduğunu belirleyebilir.
- Türkiye'de yoğun bakımların yüzde 50,80'i doludur ve yetersizlik yaşanmamıştır.
- Yükseltilmiş bakıma gelen hastaların yer olmadığı durumlarda, Yükseltilmiş Bakım ve Acil Durum Merkezi (YBAM) tarafından transfer işlemleri yapılır.
- 43:45Türkiye'de COVID-19 Tedavi Modeli
- Türkiye'de uygulanan tedavi modelleri Çin, Güney Kore, Japonya, İtalya, İngiltere ve İspanya'daki çalışmaların örnek alınarak geliştirildi.
- Bakanlığın bilimsel kurulu, enfeksiyon hastalıkları, yoğun bakım, göğüs hastalıkları, kardiyoloji ve mikrobiyoloji uzmanları tarafından oluşturulan algoritmalar tüm Türkiye'deki hekimlere iletiliyor.
- Türkiye'de hidrokloroizın ve favipiravir gibi ilaçların kullanımı ile diğer ülkelerden daha başarılı sonuçlar elde edildi.
- 45:55Tedavi Yaklaşımı ve Başarılar
- Hastalarda trombüs (pıhtı) oluşumuna karşı trombolitik ilaçlar kullanılarak başarı oranı artırıldı.
- Yüksek basınçlı oksijen uygulamaları ve entübe etmeden önceki diğer yöntemlerle yoğun bakıma yatma ve entübe edilme ihtimalleri azaltıldı.
- Bilim kurulu her gün çalışmalarını revize edebiliyor ve yeni ilaveler yapabiliyor, her hastane ve hekim bu temel çerçeveye ilave olarak farklı çalışmalar yapabiliyor.
- 47:23Hastaların Klinik Görünümü ve Beslenme
- Hastaların ilk kliniğe geldiğinde halsizlikleri ve yemek yemekte zorlukları var, bazılarında tat duyusu değişikliği görülüyor.
- Hastalar hasta bazlı değerlendirilerek değişik beslenmelerle destekleniyor, ancak solunum ve dolaşım ön planda tutularak takip ediliyor.
- 48:34Afrika ve Diğer Ülkelerdeki Durum
- Afrika kıtasında resmi vaka sayıları henüz 13 bin civarında olmasına rağmen, test sayısı arttıkça vaka sayıları da artacak.
- Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Güney Amerika gibi ülkelerde de salgın henüz çok yayılmamış durumda.
- Dünya Sağlık Örgütü'nün en büyük endişesi Afrika kıtası ve nüfusu yoğun olan, henüz salgının yayılmadığı bazı ülkeler.
- 50:20Sağlık Çalışanlarının Psikolojik Durumu
- Sağlık çalışanlarının ruhsal durumu önemlidir ve bunun üzerinde dünya genelinde çalışılıyor.
- Sağlık çalışanlarının en çok kendi aileleri, çocukları ve kronik hastalıklı yakınları ile ilgili kaygılarla karşı karşıya.
- Sağlık çalışanlarının dayanıklılıklarını artırmak için toplumsal olarak kendilerini iyi hissettirecek bir ortam oluşturmak ve bireysel olarak dinlenme imkanı sağlayarak çalışma düzeni düzenlemek gerekiyor.
- 55:09COVID-19 Tedavi Sonrası Takip
- TRT Haber'in COVID-19 özel yayınında Prof. Dr. Hülya Başlar, Prof. Dr. İlyas Dökmetaş, Prof. Dr. Toker Ergüder ve Prof. Dr. Nesrin Dilbaz uzman konuklar bulunuyor.
- Tedavi tamamlanan ve yoğun bakımdan çıkan hastaların takip edilmesi konusunda sorular yöneltiliyor.
- Yoğun bakım süreci ortalama sekiz gün sürer ve iki haftadan az olmaz, hastaların bazıları entübe olmadan, bazıları ise solunum desteğiyle tedavi alıyor.
- 56:47Yoğun Bakımdan Çıkan Hastaların Durumu
- Yoğun bakımda uzun süre hareketsiz kalan hastaların kasları zayıflıyor ve COVID-19'un önemli bir belirtisi olan kas ağrısı nedeniyle yürüme zorluğu yaşayabiliyorlar.
- Bu hastaların serviste fizik tedavi desteği gerekiyor.
- Yoğun bakımda yatan hastalarda psikolojik travma olabiliyor, ancak solunum cihazından ayrılabilir ve diğer sorunlar fizik tedavi ve aile desteğiyle zamanla çözülebiliyor.
- 59:28Aile İçinde COVID-19 Yayılımı
- Hastaların %99'unda hastalık sonrası araz kalması olmuyor, ancak önceden kronik hastalığı olanlar etkileniyor.
- Aile içinde bir kişinin COVID-19 pozitif olması durumunda diğerlerinin de test edilmesi gerekiyor, ancak bazı aile bireylerinde test negatif çıkabilir.
- Aile bireylerinin maske takması, el yıkaması yapması ve sosyal mesafe koruması gerekiyor, ayrıca il halk sağlığı müdürlüğü tarafından filyasyon ekibi tarama yapıyor.
- 1:02:16COVID-19'un Fiziksel Belirtileri
- Ayaklarda morluk ve yaralar COVID-19'un belirtileri olabilir, ancak bu durum şeker hastalığı, damar hastalıkları veya kolajen doku hastalıkları ile ilişkilendirilebilir.
- COVID-19'da iltihaplı yara beklenmiyor çünkü bu bir viral enfeksiyon.
- 1:02:50Salgın Kontrol Stratejileri
- Bazı ülkeler kitle bağışıklığı stratejisi izlemiş, ancak ölüm ve hasta sayıları artınca bu stratejiden vazgeçip test, vaka takibi, izolasyon ve tedavi yöntemine geçtiler.
- Coronavirüs salgını yenmenin iki yolu var: ya aşı bulunup tüm insanlar bağışık hale getirilir ya da toplumun yaklaşık %60-70'i hastalığa yakalanıp bağışık hale gelir.
- Kitle bağışıklığı yöntemi riskli bir yöntem olup, hasta ve ölüm sayılarında büyük artışlara neden oluyor.
- 1:05:26COVID-19 Hastalarının Yaşam Felsefesindeki Değişimler
- Hastaların COVID-19'dan toparlandıktan sonra yaşam felsefelerinde önemli değişiklikler yaşandığı belirtiliyor.
- Hastalar, hastalıkla mücadele ederek var olmak ve yaşama dönmek için büyük bir mücadele vermişlerdir.
- Hastaların çoğunda bu mücadele sonucunda kendilerini daha güçlü ve daha iyi hissetmeleri, bu hastalıkla ilgili "bunu atlattım, bir daha bana ulaşmayacak" duygusu oluşmuştur.
- 1:07:07Salgının Hayata Bakışımızı Nasıl Değiştirdi
- Salgın, insanların yaşama bakışında ciddi değişiklikler oluşturmuştur.
- İnsanlar, hastalığın getirdiği durumda hayatlarını otomatik pilota bağlamış, günlük rutinlerini görev yapar gibi gerçekleştirmişlerdir.
- Salgın, insanların yaşamı fark etmeleri, keyif alması ve acısıyla tatlısıyla farkında olmaları gerektiğini hatırlattı.
- 1:08:07Yaşamı Yaşamak İçin Öneriler
- İnsanların günlük yaşamında duygularını ve yaşantılarını kaybetmeleri, her şeyi otomatik pilotla yapmaları belirtilmiştir.
- Dünya değişiyor ve herkesin yaşam amaçlarını, varoluşlarını, ne için yaşadıklarını ve değerlerini yeniden gözden geçirmesi gerektiği vurgulanmıştır.
- Diş fırçalamak gibi günlük bir eylemi bile farkında olmak ve tadını çıkarmak için örneği verilmiştir.
- 1:11:33Kanser Tedavisi Gören Hastalar İçin Tavsiyeler
- Kanser tedavisi gören hastalar vücut dirençleri düşük olduğu için daha dikkatli davranmalı, korunma önlemlerine, beslenmeye ve uykuya dikkat etmelidir.
- Genç yaşta hastalığa yakalananlar çoğunlukla hafif semptomlarla veya semptomsuz olarak hastalığı geçirebilmektedir.
- Her hastanın mutlaka hastanede yatması veya ilaç başlama durumunda olmaması, bazen vücut savunma sistemleri ile hastalık yenilebilmektedir.
- 1:13:02Grip ve COVID-19 Arasındaki Farklar
- Grip hastalığının bulguları COVID-19'un bulgularıyla birbirine çok benzerdir.
- Grip hastalığı "paçavra hastalığı" olarak adlandırılır, vücudun tamamen ezilip parçalandığı, iştahsızlık, yüksek ateş ve baş ağrısı gibi belirtilerle geçer.
- COVID-19'den kurtulanlar, hastalık sonrası nefes almanın rahatlığını ve tat duyusunu tekrar hissetmeyi çok güzel bulurlar.
- 1:14:10Yurtdışındaki İnsanlar İçin Tavsiyeler
- Yurtdışındaki insanların korunma önlemlerini alarak yaşamaya devam etmeleri, evden dışarıya çıkılmasın deniyorsa evlerinde kalmaları önerilmektedir.
- Evde kitap okumak, fiziksel hareketler yapmak, geçmişin muhasebesini yapmak ve gelecekteki projeler hazırlamak gibi aktiviteler yapılabilir.
- Hastalığın semptomları ilerliyorsa, nefes almakta zorlanılıyorsa, ateş ve öksürük belirtileri varsa en yakın hastaneye başvurulmalıdır.
- 1:16:04COVID-19 Hastalarının Yatırımları ve Bakımı
- Acil veya enfeksiyon kliniğinden konstipasyonla gelen hastalar yoğun bakıma yatırılırken, yataklar ve cihazlar hazır beklemektedir.
- Hastalar oksijen desteğiyle gelir ve yoğun bakıma yatırılırken, hastanın başında en tecrübeli kişi ve yardımcı bir kişi bulunur.
- COVID-19 hastalarının yönetiminde sağlık personelinin enfekte olması çok muhtemeldir çünkü hastalarla yakın temas vardır.
- 1:17:31Entübasyon Süreci
- Entübasyon sırasında sağlık personeli hastaya yakınlaşmak yerine videolu cihazlar kullanılarak kol boyu mesafe sağlanır.
- Hastalar uyutulur ve kas gevşetici verilerek solunum yollarının açılması sağlanır.
- Güncellenen rehberde, çok solunum sıkıntısı olan hastaların 24-48 saat kas gevşetici altında kalabileceği belirtilmiştir.
- 1:18:51COVID-19 Hastalarının Akciğer Özellikleri ve Tedavisi
- COVID-19 hastalarının akciğeri suyu sevmez, alveollerde (hava keseciklerinde) sular birikir.
- Hastalara yüzüstü pozisyon önerilir ve bazı hastalar 12 saate kadar yüzüstü yatırılabilir.
- Tedavi süreci 3-5 gün sürer ve alveollerin açılıp açılmadığı kan parametrelerinden ve monitörlerden değerlendirilerek hastalar yavaş yavaş kendi solunumlarına bırakılır.
- 1:20:44Aşı Geliştirme Süreci
- Koronavirüs ilk ortaya çıktığında Çin'de virüs izole edilmiş, önce hastalar tedavi edilmiş, sonra aşı çalışması başlamıştır.
- Dünya Sağlık Örgütü'ne yaklaşık 30 aşı başvurusu var ve üç aşının önemli ölçüde ilerleme sağlandığı bilgisi vardır.
- Aşı geliştirme süreci zordur; virüs bulunup, hayvanlarda ve insanlarda test edilip, güvenli olduğu kanıtlanıp, seri üretim için geçilmesi gerekir.
- 1:23:23Aşı Geliştirme Sürecinin Hızı ve Zorlukları
- Kırım Kongo kanamalı ateşi 20 yıldan beri takip ediliyor ancak aşısı henüz bulunamamıştır.
- COVID-19 aşısı çalışmalarının çok hızlı ilerlediği ve bir yıl, bir buçuk yıl içinde bulunabileceği düşünülmektedir.
- Aşı geliştirme sürecinde aşının maliyeti, koruyuculuğu, tekrarlanması gerektiği ve istenmeyen yan etkileri gibi konular da önemlidir.
- 1:26:18Aşı ve Korunma
- Aşı korunma açısından çok önemlidir ve bir sonraki yılda olacak salgınları önlemek için de gereklidir.
- Dünya genelinde henüz herhangi bir ülke aşıyı bulamamıştır ve virüsün tanımı bile tam olarak ortaya koyulmamış durumdadır.
- Türk hekimlerinin ortaya koyduğu çabayı vurgulayan İlyas Dökmetaş, aşılamanın bir koruma içerdiğini ancak aşı bulunsa bile yüzde yüz korumadan bahsedilemeyeceğini belirtmiştir.
- 1:27:36Aşı Arayışının Zorlukları
- Dünyada yıllarca, yirmi yıldan uzun süredir bulunamayan aşılar vardır.
- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Trump'ın "Çin virüsü" dediği ve suçlu kim olduğu sorusu, politikacılar için önemli olsa da vatandaşlar için sadece komplo teorilerinden öte geçmiyor.
- Aşıyla ilgili önemli olan, insanın doğasında olduğu gibi çabuk ve yüzde yüz garanti istemek yerine, hijyen, el yıkama ve sosyal mesafe gibi önlemlerin hastalıktan korunmak için yeterli olmasıdır.
- 1:29:32Korunma Önlemleri ve Sosyal Sorumluluk
- Kendimizi korurken başkalarını da koruyor oluyoruz, özellikle sevdiklerimizi korumak için kurallara uymak önemlidir.
- Alkollü araç kullanmak gibi kurala uymayan davranışlar, bilerek başkalarına zarar vermek gibidir.
- Vakaların artmaması ve sağlık sisteminin tıkanmaması için sistemi tıkamamak, kurallara uymak gereklidir.
- 1:31:23Dezenfektan ve Sahra Hastaneleri
- En önerilen yöntem en az kırk saniye sabunlu suyla ellerin yıkanması veya sabun ve su bulunamadığında alkol bazlı dezenfektanlı ellerin silinmesidir.
- Sahra hastanelerinin yapılması, salgının olası yayılmalara karşı ve ilave yatak ihtiyacına ihtiyaç olduğunda hazır hale getirmek için alınan önlemlerdir.
- Türkiye'de şu anda yatak sayıları henüz dolu ve sağlık sistemi yeni vakalara cevap vermektedir.
- 1:33:44Salgını Kontrol Altına Alma
- Salgını kontrol altına alan ülkelerin de aşısı yoktu, bu salgını kontrol altına almak için başka araçlar da vardır.
- Yetkililerin, bilim kurulunun ve hekimlerin ortaya koyduğu kurallara harfiyen uyulması gerekmektedir.
- Pasif bağışıklık (immun plazma) verilmesi de hastalar için bir çözüm olabilir ve Kızılay bağış kabul etmektedir.
- 1:36:19Salgının Diğer Etkileri
- Salgının sağlık problemleri ve maliyeti yanında ekonomik kayıpları ve psikolojik problemleri de vardır.
- Sağlık çalışanları ve insanlar psikolojik baskı altında olmaktadır.
- Evde beslenme ve hareketlilik konularına dikkat edilmemektedir, bu salgından sonra yapılacak işler için planlama yapılması gerekmektedir.
- 1:37:10Salgın Önleme Yöntemleri
- Salgını önlemenin dört yöntemi vardır: fazla sayıda test yapmak, temasları takip etmek, izole etmek ve tedavi etmek.
- Türkiye'de binlerce halk sağlığı uzmanı ve sağlık bakanlığı çalışanı temasların takibinde filyasyon yaparak bulaş yolunu kırmaya çalışıyor.
- Şu ana kadar Türkiye'de dörtyüz bine yakın temaslı kişi takip edilmiştir.
- 1:37:59Sağlık Çalışanlarına Teşekkür
- Tüm bu hizmette çalışan, virüsle mücadelede çalışan herkese yürekten alkışlar gönderilmektedir.
- Yayıncılar olarak hekimlerin en az futbolcular, basketbolcular veya sinema oyuncuları kadar kıymetli olduğunun farkına varılmıştır.
- 1:38:37Psikiyatristlerin Rolü
- Türkiye Psikiyatri Derneği ile birlikte sağlık çalışanları için bir yardım hattı oluşturulmuştur.
- Salgından sonra psikiyatristlerin işi daha da yoğunlaşacak, çünkü yakınlarını kaybeden insanlar bu dönemde yaslarını yaşayamamıştır.
- Toplumun ve devletin güçlü olmasıyla birlikte dayanışma içinde bu zorlukların üstesinden geleceğine inanılmaktadır.
- 1:40:15Teşekkür ve Kapanış
- Sağlık çalışanlarına ve kurallara uyan halka özel teşekkürler sunulmaktadır.
- Aile hekimlerinin de çok önde oldukları ve fazla emek verdiği belirtilerek onlara da teşekkür edilmektedir.
- TRT Haber ekranlarındaki Coronavirus özel yayın sona ermiş ve sonrasında Canan Yener Reçber ile güne dair gelişmelerle karşılaşılacaktır.