• Buradasın

    COVID-19 Döneminde Hematolojik Kanserler ve Kemik İliği Nakli

    youtube.com/watch?v=L1qzVvxIJQ0

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Prof. Dr. Ali Uğur Ural tarafından sunulan, Bayındır Söğüt Özü Hastanesi Hematoloji ve Kemik İliği Nakli Merkezi Bölüm Başkanı olarak COVID-19 pandemisi döneminde hematolojik kanserler ve kemik iliği nakli konusunda bilgilendirme içeren bir eğitim içeriğidir.
    • Video, hematolojik kanserlerin COVID-19 pandemisi sırasında nasıl etkilendiğini, tedavi yaklaşımlarını ve hastaların hastane ziyaretlerini nasıl azaltabileceklerini ele alıyor. İçerik, gönüllü kan bağışı, hastaların hastaneye geliş şekilleri, ziyaretçi politikaları, PCR testlerinin önemi ve kemik iliği transplantasyonu için alınması gereken özel tedbirleri kapsamaktadır.
    • Ayrıca, video kemik iliği nakli adaylarının ve yakınlarının dikkat etmesi gereken hususları, nakil sonrası izolasyon gerekliliğini, D vitamini alımının önemini ve COVID-19 aşısı uygulaması konusunda özel durumları da detaylı şekilde açıklamaktadır. Özellikle akut lösemili ve lenfomalı vakaların COVID-19'a karşı daha hassas olduğu ve kemik iliği transplantasyonu için alınması gereken özel tedbirler vurgulanmaktadır.
    Hematolojik Kanserler ve COVID-19 İlişkisi
    • Prof. Dr. Ali Uğur Ural Bayındır Söğüt Özü Hastanesi Hematoloji ve Kemik İliği Nakli Merkezi Bölüm Başkanı, COVID-19 döneminde hematolojik kanserlerle ilgili bilgileri paylaşacak.
    • Hematolojik kanserlerde savunma sisteminin baskılanmış olması nedeniyle COVID-19 hastalığı daha ağır seyretmektedir.
    • Dünyada yaklaşık 45 milyona yaklaşan COVID-19 vakaları, beraberinde bulunan komorbit (kardiyovasküler hastalıklar gibi) nedeniyle daha ağır seyreder ve mortalite oranı daha yüksektir.
    01:32Hematolojik Kanserlerin Türleri ve COVID-19 Riski
    • Tüm kanserlerin yaklaşık %10'unu oluşturan hematolojik kanserler arasında kronik ve akut lösemiler, lenfomalar ve multimiyoloma bulunmaktadır.
    • Kronik miyolosel lösemi ve kronik lenfositik lösemi gibi vakalar günlük hap ile takip edilebilirken, akut lösemili vakalar ve yüksek riskli hematolojik kanser vakaları bir an önce yatırılması ve tedavi edilmesi gereken hastalıklardır.
    • Hastalığın tipine göre COVID-19 seyrini değerlendirmek gerekir; bazı lenfomalar indolan seyirli olabilirken, bazıları agresif olabilir ve hemen tedavi edilmesi gerekir.
    03:22Hematolojik Kanserli Hastaların COVID-19 Riski
    • COVID-19 döneminde hematolojik kanserli hastaların hastaneye az uğraması gerekmektedir.
    • Hematolojik kanserli hastalar koronaya yakalandıklarında hücre gruplarının akyuvar alt gruplarının iyi olmaması nedeniyle antikor geliştirmesi ile ilgili ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.
    • Diğer vakalar korona geçirdikten sonra yaklaşık 2-3 ay boyunca koronaya karşı immün olurken, hematolojik kanserli hastalarda antikor oluşturması daha geç veya güç olmaktadır.
    04:34Tedavi Yaklaşımları ve COVID-19 Riski
    • Akut lösemili vakalarda ağır agresif radyoterapi, kemoterapi, hedeflenmiş tedavi ve immün tedaviler COVID-19 vakalarının gidişatını etkiler ve kötüleştirir.
    • Bu tedaviler hastaların savunma sistemini baskılaması nedeniyle korona olayına daha hassas olmalarını ve çabuk yakalanmalarını gerektirir.
    • Hematolojik kanserli hastalarda kişisel hijyen, hijyenik şartlara dikkat etme ve maske kullanma önerileri, hastaların koronaya daha az yakalanmalarını sağlamaktadır.
    06:08Hastaların COVID-19 Riski ve Tedavi Yaklaşımları
    • Akut lösemili vakalarda gamaglobin seviyelerinin düşük olması, beyaz küre alt gruplarının iyi gelişmemiş olması, kortizon uygulanması ve hastane ortamında sık bulunma nedeniyle hastalar COVID-19'a daha sık yakalanmaktadır.
    • Hematolojik kanserli vakalarda hijyenik şartlara, mesafeye uyulması ve maske kullanılması her zaman önemlidir.
    • Doktorlar hastaları daha az hastaneye davet etmeli, hastaların tetkiklerini yakın sağlık kuruluşlarında yaptırıp pandemi hastanelerine uğramamaları önerilmektedir.
    08:05Tedavi Yaklaşımları ve Risk Yönetimi
    • Cerrahi işlemlerde elektrik cerrahiler ertelenmiş durumda olup, lenfomalı vakalarda tanısal olarak lenf modunun çıkarılması gecikmelere sebep olabilir.
    • Ciddiyet arz etmeyen dermatoloji, kozmetik cerrahi ve dişle ilgili olaylar ertelenmelidir.
    • Akut lösemili vakalarda hastalar acil olarak yatırılarak tedavi edilmeli ve PCR testi negatif alındığında tedavi düzenlenmelidir.
    09:49Tedavi Yaklaşımları ve Risk Yönetimi
    • Mutlak kemoterapi gereken vakalarda kürler halinde tedaviler uygulanabilir, hasta riskli değilse tedavilerin araları açılabilir.
    • Uygulanacak tedavi tipleri hastanın savunma sistemini ciddi derecede baskılamayacak şekilde seçilmelidir.
    • Radyoterapi açısından fraksiyone edilmiş dozlar yerine tek doz radyoterapi uygulanabilir.
    11:09Savunma Sistemi ve Tedavi Yaklaşımları
    • Hematolojik kanserli vakaların COVID-19'a sık yakalanmalarının sebebi savunma sisteminin baskılanmasıdır.
    • Kemoterapiyle birlikte akyuvar düşmesini engelleyici iğneler yapılarak beyaz kürelerin düşmesi engellenebilir.
    • Bazı tedaviler damardan yerine ağızdan uygulanabilir ve kan transfüzyon eşikleri yükseltilerek vericiye kan verme ihtiyacı azaltılabilir.
    13:02Gönüllü Müracaat ve Hastane Ziyaretleri
    • Gönüllü müracaat ve trombosit verme konusunda sağlıklı kişilerin bilgilendirilmesi ve cesaretlendirilmesi gerekmektedir.
    • Hastaların hastaneye yatırılmadan önce toplu taşıma yerine özel araç kullanmaları ve seyahatlerden kaçınmaları önerilmektedir.
    • Hematoloji ve kemik iliği nakilli vakalarda ziyaretçi ve refakatçi yasaktır, hastaların gün boyunca maske takmaları gerekir.
    16:09Hematolojik Kanserli Hastaların Korona Riski
    • Hematolojik kanserli vakaların tedavileri, hastalıkları, yaşları ve kan ihtiyaçlarının artması nedeniyle korona döneminde daha fazla risk altında olmaktadır.
    • Akut lösemili vakalarda kan değerleri düşük olduğu için sitokin fırtınası gelişmesine imkan sağlayacak hücre olmadığı için hastalar normal sağlıklarına kavuşabilmektedir.
    • Sitokin fırtınası, hastalığın kötüleşmesine sebep olan olaydır ve bu durumun oluşabilmesi için kan tablosunun özellikle akyuvarların sağlam olması gerekir.
    18:35Kemik İliği Transplantasyonu ve Korona Riski
    • Kemik iliği transplantasyonu yapılan vakalarda korona gelişen vakalarda altı haftalık ölüm oranı otolog nakillerde %19 ve allojenik nakillerde %24 olarak bulunmuştur.
    • Kemik iliği transplantasyonu yapılacak vakaların acil olarak transplantasyona ihtiyacı var mı diye değerlendirilmesi gerekir.
    • Yüksek riskli vakalar (akut lösemili) ve düşük riskli vakalar (tekrarlayan lenfomalar, remisyonu sağlanmış multim miyolamalı vakalar) olarak değerlendirilir.
    21:10Kemik İliği Transplantasyonu Planlaması
    • Düşük riskli vakalarda nakil ertelenebilir veya uygun şartlarda yapılabilir, bu süre içerisinde uygun idame tedavilerle idare edilebilir.
    • Kemik iliği transplantasyonu yapılacak vakalar, kliniğin kendi inisiyatifini alacağı konsey kararına göre değerlendirilmelidir.
    • Düşük riskli vakalarda da kemoterapi ve bekle-gör politikası uygulanmalıdır.
    21:54Nakil Adaylarının Korona Riski ve Tedavi Planı
    • Kemik iliği transplantasyonu olan vakalar daha önceden kemoterapi almış, remisyona girmiş ve savunma sistemi baskılanmış hastalar oldukları için koronaya yakalanma konusunda riskli gruplardır.
    • Planlanmış kemik iliği nakli yapılması gereken vakalar davet edilmeden önce 14 gün boyunca evde izole edilmelidir.
    • Nakil adayları yatırılmadan önce PCR testleri yapılmalıdır, negatif olanlar yatırılıp hazırlama rejimi ile kemoterapi ile birlikte nakil işlemine girişmelidir.
    23:10PCR Pozitif Vakalar ve Nakil Planlaması
    • PCR pozitif çıkan ve hastalığı nedeniyle düşük riskli olan vakalarda uygun tedaviler yapıldıktan sonra ilk PCR negatifleştikten sonra 14-21 gün beklettikten sonra nakil işlemi gerçekleştirilmelidir.
    • Yüksek riskli grupta olan vakalarda (akut lösemili) hastada hiçbir belirti yoksa veya iki kez PCR testini negatif olarak alıyorsa, beklemeksizin hemen nakil işlemi yapılmalıdır.
    • Nakil adayı vakaların mecbur olmadıkça seyahatten sakınmaları ve hastaneye yatmak için gelme durumunda bile toplu taşıma araçları yerine özel araçlarını kullanmaları önerilmektedir.
    25:36Sağlık Personeli ve Hastalar Arasındaki Korona Riski
    • Hastanede çalışan doktorlar, hemşireler ve yardımcı sağlık personeli, ev ortamında korona taşıyıcısı olabilecekleri için hasta ve yakınlarına hatırlatılmalıdır.
    • Sağlık personeliyle temas içerisinde olan hastalar ve nakil adayları, korona kapma riski ve bu durumda ortaya çıkabilecek komplikasyonların normal kişilerden daha ağır olabileceği konusunda bilgilendirilmelidir.
    • Sağlık personeli hasta temaslarında sosyal mesafeye, maske ve diğer giysilerine dikkat etse de, bu risk hasta ve yakınlarına mutlaka hatırlatılmalıdır.
    26:51Kemik İliği Nakil Sonrası İzolasyon Önerileri
    • Kemik iliği nakil sonrası hastalar enfekte olabilirler ve nakil sonrası ev şartlarında normal yaşayabilecekleri güvencesi ile gönderilirler.
    • Hasta ve yakınlarıyla paylaşılarak izolasyonlarına dikkat etmeleri, ziyaretçi kabul etmemeleri, mesafeye ve maske kullanmaya dikkat etmeleri önerilir.
    • Allojenik nakil olup taburcu olan vakalarda, savunma sistemini baskılayan ilaçlar kullanılır ve bu ilaçlar koronaya karşı hassasiyeti artırabilir.
    28:01D Vitamini ve Korona Riski
    • Hastaların D vitamini alma konusunda cesaretlendirilmeleri gerekir çünkü D vitamini düşük olan vakalarda korona yakalandıkları takdirde daha ağır seyrettiği bilinmektedir.
    • Hematolojik kanserli vakalar ve kemik iliği nakli adayı olan vakalarda D vitamini alımı önemlidir.
    28:47Pandemi Döneminde Kemik İliği Nakli Uygulamaları
    • Pandeminin ilk dönemlerinde, akrabası verici olarak bulunmayan vakalarda gönüllü vericileri bulma zorluğu nedeniyle akraba dışı nakiller ertelendi.
    • Bakanlık, haploidentik nakillere müsaade etti ve akrabalardan, kardeşlerden veya çocuklardan uyumsuz nakil yapılabilir denildi.
    • Pandeminin ikinci pick başlamadan önce verilen bu yazı geri çekildi ve artık Türkök veya yurtdışı vericiler gündeme geldi.
    31:01Akraba Vericiler ve Korona Riski
    • Akraba vericiler açısından tam uyumlu vericisi varsa, kemik iliği nakil merkezi tedbirleri kendisi almalıdır.
    • Yapılan çalışmaların hiçbirisinde koronanın kan yoluyla geçmiş olduğuna dair veri yoktur, bu nedenle koronalı gönüllü vericiler trombosit veya eritrosit vericisi olarak kabul edilmez.
    • Akraba vericiler, nakil adaylarında olduğu gibi kök hücre toplamadan önce yaklaşık beş günlük mobilizasyon işlemi için yatırılmalıdır.
    32:34PCR Test Sonuçları ve Nakil Süreci
    • Vericilerin PCR testinin yapılması ve negatif olması gerekir, bu test negatif görülmeden işleme başlanmaz.
    • Verici PCR testi pozitif çıkarsa, kök hücre toplamadan önce uygun tedavi aldıktan sonra PCR testi negatifleştikten sonra en az yirmisekiz gün beklenmelidir.
    • Vericiler, kök hücre toplama işlemi öncesi kendilerini izole etmeli ve yaklaşık yirmisekiz günlük toplumdan izole olmalıdır.
    35:08Kök Hücre Toplama ve Saklama Yöntemleri
    • Pandemi döneminde, vericileri riske etmeme uğruna kök hücreler toplanıp eksi yüzdoksanaltı derecede dondurma işlemi önerilmiştir.
    • Riskli bölgelerden gelen gönüllü vericilerden PCR testleri negatif görüldükten sonra davet edilir, beş günlük yatış sonrasında hücreler toplanır ve eksi yüzdoksanaltı derecede dondurulur.
    • Normal şartlarda Avrupa Kemik İliği Transplantasyon Merkezi de bu öneriyi getirir, ancak dondurulan kök hücre ürünlerinde hastaya verildikten sonra kök hücrelerin kalitesinin veya kemik iliğinin tutup yeşermesinin sıkıntıları olabileceğine dair yayınlar vardır.
    37:05Kemik İliği Toplama Yöntemleri
    • Bazı nakil merkezleri direkt olarak ameliyathane şartlarında kemik iliğini kullanır, hasta yakını ameliyathaneye gider, genel anestezi eşliğinde kalça kemiğinden yaklaşık bir eksi birvirgülelli litre kadar kemik iliği alınır ve anında hastaya infüze edilirdi.
    • Ameliyathane şartlarının riskli olması nedeniyle kemik iliği toplama işlemi yerine beş günlük mobilizasyon sonrasında kök hücre toplama işlemi rutin olarak uygulanmaktadır.
    38:19Çin'den Gelen Aşı Hakkında Bilgiler
    • Sağlık bakanı, Türkiye'ye Çin'den aşı geleceğini açıklamıştır.
    • Aşı sırası öncelikle sağlık çalışanları ve kemik iliği nakli veya kemoterapi alan vakalarda olmalıdır.
    • Çin'den gelen aşı, faz üç çalışmaları tamamlanmamış olsa bile ölü virüs aşısı olduğu için güvenilir bir aşıdır.
    39:51Faz Üç Çalışmaları Hakkında Bilgi
    • Faz üç çalışmaları, ilacın piyasaya verilmeden önce plasebo kontrollü olarak binlerce gönüllü grupta etkinliğini ve güvenilirliğini gösteren çalışmalardır.
    • Çin'den gelen aşı ölü virüs aşısı olduğu için güvenilir bir aşıdır.
    • Faz üç çalışmaları henüz neticelenmemiş olsa bile, ay içerisinde etkinliği açısından veriler ortaya çıkacaktır.
    41:06Kemik İliği Nakli ve Hematolojik Kanserli Vakalarda Aşı
    • Kemik iliği nakli veya hematolojik kanserli vakalarda, normal şartlarda nakilden sonra ortalama altı ay veya bir yıl sonrasında yeni doğmuş bir çocuk gibi aşılar yapılır.
    • Virüs aşısı geldiğinde de mutlaka yapılması gereken konulardır.
    • Hastalığın yayılma riski yüksek olan yerlerde nakilden sonra üç ay içerisinde, izole bir toplumda yaşayanlar için ise altı ay sonra aşı yapılabilir.
    43:02Kapanış
    • Konuşmacı, atlanan yerler veya karışıklıklar için medya ortamında tekrar dönülebileceğini belirtmiştir.
    • Konuşmacı, hematolojik kanserler pandemi döneminde ve kemik iliği transplantı vakalarda neler yapıldığını anlattığını ifade etmiştir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor