Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Artı TV'de yayınlanan "Odak" programında sunucu, virolog Semihtaren ve CHP Ankara Milletvekili Dr. Servet Ünsal ile Skype üzerinden COVID-19 aşısı ve aşılama konusunu ele almaktadır.
- Program, Türkiye'deki son 24 saat koronavirüs tablosu ile başlayıp, aşı çeşitleri, aşılama stratejileri ve aşıların etkinliği hakkında bilgiler sunmaktadır. Konuşmacılar, COVID-19 geçirmiş hastalara aşı yapılması gerektiği, doğal enfeksiyonla oluşan bağışıklığın aşının oluşturduğu bağışıklıktan farklı olduğu ve aşıların ikinci ve üçüncü enfeksiyon risklerini azalttığı konularını tartışmaktadır.
- Programda ayrıca Türkiye'deki aşı dağıtımının gecikmesi, sağlık çalışanlarına öncelik verilmesi, patent tartışmaları ve aşıların tüm ülkelerin bütçelerine uygun şekilde ulaşacağı bilgisi de paylaşılmaktadır. Konuklar, günümüzdeki aşı teknolojilerinin aslında 20 yıl öncesine dayanan patentlere dayandığını ve bu patentlerin aşıların dünya dağıtımına olumsuz etkisi olmadığını açıklamaktadır.
- 00:27Programın Tanıtımı
- Program, aşı ve aşılama ile ilgili detayları ve Türkiye'de sağlık çalışanları, devlet erkanı, bilim kurulu üyeleri ile başlayan aşı çalışmalarını mercek altına alacak.
- Konuklar olarak virolog Semihtaren ve CHP Ankara milletvekili Dr. Servet Ünsal programda yer alacak.
- 01:27Türkiye'deki Koronavirüs Tablosu
- Sağlık Bakanlığı'na göre son 24 saatte 169,84 test yapıldı ve 8.962 vaka tespit edildi.
- Son 24 saatte 958 hasta kaydı yapıldı ve 170 yurttaş koronavirüs salgınından yaşamını yitirdi.
- Türkiye'de vaka sayısı 2.364.801'e yükseldi, 23,49 yurttaş koronavirüs salgınından yaşamını yitirmiş oldu ve ağır hasta sayısı 2.512 oldu.
- 02:36Aşı Çalışmaları ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Aşılanması
- Türkiye'de aşılar geldi ve 3 milyon doz aşı ile sağlık bakanı ve bilim kurulu aşılandı.
- Aşı canlı yayında gösterildi ve bugün tüm Türkiye'ye dağıtıldı, sağlık çalışanları aşılanmaya başladı.
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın aşılanmadığı düşünülüyordu, ancak sonunda aşı olduğu duyuruldu.
- 03:16Dr. Servet Ünsal'ın Görüşleri
- Ünsal, siyasi iktidarın korona sürecinde güvensizlik ortamı yarattığını ve Mart-Nisan ayından beri sağlık bakanlığının verilerinin yalan olduğunu ortaya çıkardıklarını belirtti.
- Ünsal, 24 Ocak 2020'de parlamentoda corona'dan bahsettiğini ancak herkesin güldüğünü ve ciddiye almadığını anlattı.
- Ünsal, belediyeler kanalıyla mezarlıklar müdürlüğünden alınan ölü sayılarını incelediğinde, sağlık bakanlığının verdiği rakamların yalan olduğunu tespit ettiğini söyledi.
- 06:29Sağlık Sisteminin Sorunları
- Ünsal, her ay basın toplantısı ve meclis konuşmalarında sağlık bakanlığının verilerinin güvensiz olduğunu, ekonomiyi, eğitimi, dış siyaseti ve iç siyaseti bitirdiklerini belirtti.
- Ünsal, sağlık bakanlığının ilk başta verdiği verilerle güvenilir bir imaj yarattığını ancak bilim kurulu üyelerinin bildiklerini sakladıklarını veya sessiz kaldıklarını söyledi.
- Ünsal, bu sessizlik ve yalan söyleme olayının Türkiye'de ciddi hasta ölümlerine neden olduğunu, vatandaşların vakaları gizlediği için sayıyı düşük gösterdiklerinde gevşediğini belirtti.
- 08:29Ünsal'ın Önerileri ve Sonuçları
- Ünsal, Mart ayında sağlık bakanlığına dört öneri sundu: umreden dönenleri kontrol altına almak, futbol maçlarını seyircisiz oynatmak veya yasaklamak, test sayısını artırmak ve cuma namazlarını hareketlilik yaratmamak.
- Ünsal, bu önerilerin hiçbirinin uygulanmadığını ve sonuç itibariyle 23.495 yurttaşın yaşamını yitirdiğini belirtti.
- Ünsal, sarayda yaklaşık 30 bine yakın çalışan olduğunu ve günlük test sayısının birden bire arttığını, bunun saraya yapılan testlerin %80-90'ı olduğunu söyledi.
- 11:04Dünyada Aşı Çalışmaları
- Dünyada 200'ün üzerinde aşı gelişmesi var ve tıp tarihinde hiçbir zaman bu kadar hızda, son teknolojiyi kullanarak bu kadar sayıda aşı ortaya çıkarılmadı.
- Enfeksiyonu önleyen aşılar ve hastalığı önleyen aşılar tartışması var; bazı virüslere karşı aşılar bulunabiliyor ve bazı virüslere karşı bulunamıyor.
- Rotavirüs aşısı, virüsün kapılıp yayılımını engellemese de ciddi hastalığı önlüyor ve hastanelik vakalarını %90'a kadar indirebiliyor.
- 13:58COVID-19 Aşı Çalışmaları ve Önemi
- COVID-19 geçirmiş hastalara aşı yapılması tartışmalı bir konu olmasına rağmen, bilim kurulu üyesi yakın zamanda COVID-19 geçirmiş ve aşılanmıştır.
- Doğal enfeksiyonla oluşan bağışıklık yeterli olmayabilir, birinci kez COVID-19 olanlar ikinci ve üçüncü kez tekrar enfekte olabilirler.
- Aşı sayesinde antikor miktarı daha yüksek ve uzun ömürlü olabilir, ayrıca hücresel bağışıklık sağlayabilir.
- 15:15Aşı Tavsiyeleri ve Pandemi Yönetimi
- Şimdilik tüm vatandaşların, önceden COVID-19 geçirmiş olsalar dahi aşılanması tavsiye edilmektedir.
- Aşıya rağmen maske ve mesafe kuralına dikkat etmek gerekiyor, dünya olarak eski normale dönmemiz en az iki sene daha sürebilir.
- Aşılar kademe kademe risk gruplarına göre yapılıyor ve hiçbir aşı yüzde yüz etkili değildir, en etkin aşı bile %98 etkilidir.
- 17:11Türkiye'deki Aşı Gecikmesi ve Sorunları
- Türkiye'de 1,5 milyon sağlık çalışanı varken, 3 milyon doz aşı sadece sağlık çalışanları için yeterli olacaktır.
- Aşı gecikmesi nedeniyle günlük ölü sayısı 200-250 arasında olmasına rağmen, 7.500 kişinin ölümü bu gecikmeden kaynaklanmaktadır.
- Aşı firmaları bağlantıları kurmuş ve para istemiş ancak Türkiye'nin ekonomik durumu zor olduğu için aşı alımı gecikmiştir.
- 21:44Aşı Etkinliği ve Siyasi Yaklaşımlar
- Aşıların birinci ve ikinci dozları arasındaki sürede hastaların tekrar COVID-19 mikrobunu alma olanağı vardır.
- Sinovac aşısının koruyuculuğu farklı ülkelerde farklı sonuçlar vermektedir: Endonezya'da %165, Şili'de daha düşük, Brezilya'da %78.
- Sağlık çalışanları meslek hastalığı olarak kabul edilmemiştir ve şu an 344 sağlık çalışanı (140 doktor, geri kalanı sağlık personeli) COVID-19 nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
- 25:26Aşı Teknolojisinin Patent Sistemi
- Bilgisayar, telefon, aşı teknolojilerinde ve bilimlerde birçok buluş bulunmakta ve bu buluşlar genellikle patent ömrü olan 18-20 sene boyunca ülkeye göre yayılmaktadır.
- 19 aşılarında birden çok patent bulunmakta ve bu patentler yeni buluşlar değil, daha önceki teknolojiye dayalı buluşlardır.
- RNA aşılarında kullanılan lipid nano partiküllerin patenti çok daha eskiye dayanmaktadır.
- 26:10Aşı Dağıtımının Ekonomik ve Hukuki Boyutu
- Aşı teknolojilerinin yasal ve hukuki olarak icat edenlere hakkı vardır ve ekonomi ve bilim böyle çalışır.
- Bu patent sistemi aşıların dünya dağıtımına olumsuz etkisi olmaz çünkü hükümetler kendi vatandaşlarından sorumludur.
- Gavi ve Kok sayesinde fakir ülkelere aşı dağıtımı yapılıyor ve yapılacak.
- 26:48Yayının Kapanışı
- Yayında dünyada aşı ve aşılamayı, Türkiye'de başlanan aşı çalışmalarını değerlendirmişlerdir.
- Konuklar virolog Semih Taren ve CHP Ankara milletvekili Dr. Servet Ünsal'dır.