Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu videoda Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, COVID-19 aşısı konusunda bilgilendirici bir sunum yapıyor. Konuşmacı, aşıların çalışma prensipleri, yan etkileri ve aşılama kampanyası hakkında detaylı bilgiler veriyor.
- Video, aşıların cevapsızlık oranları, farklı aşı türleri (vektör ve mRNA) arasındaki farklar, yan etkilerin genellikle altı haftayı geçmediği ve aşıların güvenli bir şekilde uygulandığı konularını ele alıyor. Ayrıca, COVID-19'ın 18-30 yaş arası gruptaki etkileri, aşıların bulaştırıcılığı azaltma kapasitesi ve küresel çapta aşılama kampanyasının durumu hakkında bilgiler sunuluyor.
- Prof. Dr. Şenol, aşı olma imkanı olanlara hastalığın kalıcı hasarlar ve ölüm riski nedeniyle aşılanmaları gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, sağlık çalışanları için üçüncü doz aşı önerisi ve Biontech aşısının genç erkeklerde miyokardit riski gibi güncel konulara da değiniyor.
- 00:01Aşı Cevapsızlığı
- COVID-19 pandemisini kontrol altına almada en umut verici gelişmelerden biri aşı olmuştur.
- Aşı olan her kişi antikor geliştirmiyor, bu durum tüm aşılar için geçerlidir.
- Aşı cevabı olmayanlar için en aşağı bir yüzde on oranında cevapsızlık oranı vardır ve bu kişisel faktörlerle ilişkilidir.
- 01:50Türkiye'deki Aşı Kampanyası
- Türkiye'de COVID-19'a karşı aşılama kampanyasında iki farklı aşı kullanılmaktadır: başlangıçta Çin şirketi Sinovac'ın geliştirdiği Coronavac aşısı, şu anda ise büyük oranda Biontech aşısı uygulanmaktadır.
- Biontech'in ikinci dozundan sonra bazı kişilerde aşının yan etkilerinin daha fazla hissedildiği görülüyor.
- Yan etkiler genellikle yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrısı, ateş ve bulantı olup, aşı olduktan sonraki bir iki gün içerisinde hissediliyor.
- 03:14Yan Etkiler ve Tedavi
- Yan etkiler görüldüğünde ağrı kesici veya ateş düşürücü ilaçlar alınabilir.
- Epilepsi hastaları gibi bazı gruplar için aşıdan sonra kırksekiz saat boyunca düzenli parasetamol alınması önerilmektedir.
- Parasetamol, en iyi ateş düşürücü ve en seçici ateş düşürücü olarak kabul edilmektedir.
- 04:11Karma Aşılama ve Üçüncü Doz
- Avrupa'da ilk dozu vektör aşısı olan özellikle altmış yaş altındaki kadınlara ikinci doz olarak mRNA aşısı tavsiye edilmektedir.
- Türkiye'de son altı ay içerisinde iki Coronavac aşısı olmuş sağlık çalışanları ve altmışbeş yaş üstü kişilere üç doz Biontech aşısı yapılmasına ilişkin tartışmalar var.
- Sağlık çalışanları arasında hastalanan ve hatta ağır hastalanan kişiler olmakla birlikte koruduğu düşünülmektedir, ancak koruyuculuk çok yüksek düzeyli değildir.
- 07:00Biontech Aşısının Kalp Kası İltihabına Yol Açması
- Biontech aşısının kalp kası iltihabına yol açtığına ilişkin iddialar var, ancak bu durum çok nadirdir (milyonda bire tekabül edecek bir oran).
- Aşılanmış olan grupta onaltı kadar miyokardit bildirildi, ancak bunlar arasında ciddi sonuçlanan, iyileşmeyen vaka yoktur.
- COVID hastalığının kendisi bunun yirmi katı kadar miyokardit yapıyor ve hassas yöntemlerle baktığınızda yüz katı kadar miyokardit bulgusu var.
- 09:04Aşıların Uzun Dönem Yan Etkileri
- Aşıların uzun dönem yan etkileri var demek için aşı konusunu hiç bilmiyor olmak gerekir.
- Aşılar yüzelli yıldır yapılmakta olup, son elli yılı da çok kayıtlı bir biçimde yapılmaktadır.
- Aşıyla ilişkili etkiler altı haftayı geçemez, iki aydan uzun bir yan etki ilişkisi hiçbir şekilde kurulamaz.
- 10:22COVID-19 ve Aşı Yan Etkileri
- COVID-19'dan mı yoksa aşının yan etkilerinden mi korkulması gerektiği tartışılıyor.
- 18-30 yaş arası COVID-19 geçirenlerde %20 yoğun bakım gereksinimi ve %3 ölümle sonuçlanan 3000 vaka serisi paylaşılıyor.
- COVID-19 hastalığı ile ilişkili altı aydan uzun süren belirti ve bulguları olan her üç kişiden biri olduğu belirtiliyor.
- 10:56Aşıların Bulaştırıcılığı
- Her aşı enfeksiyonu önleyen ancak bulaştırıcılığı önlemez, ancak enfeksiyonu önleyebiliyorsa bulaştırıcılık daha kısa süre olur.
- MRNA aşıları ile yapılan ev içi bulaşma çalışmaları, hastane çalışanlarındaki bulaşma çalışmaları ve ameliyat öncesi taramalarla İngiltere ve Amerika'da MRNA aşılarının 14. gününden itibaren bulaştırıcılığı azalttığı gösteriliyor.
- İkinci dozdan 14 gün sonrasına kadar kendinizi ve yakınınızdakileri hiç aşı olmamış gibi korumak zorundasınız, ancak bu süre geçtikten sonra hem size hem de bulaştırma ihtimaliniz neredeyse yoka yakın sayılabilir.
- 12:05Aşılama Kampanyası ve Öneriler
- Küresel çapta COVID-19'a karşı aşılama kampanyası başlayalı neredeyse altı ay oldu.
- Aşılamada dünya nüfusunun 2,5 milyarını aşılayabildik, hastalanarak ise henüz 200 milyon kişi olabildik.
- Hastalanarak bu hastalıkla baş edebilmek için yaşadıklarımızı bir on yıl daha yaşamak zorunda kalacağımız için, ölüm ve kalıcı hasarlar bakımından kendinizi ve sevdiklerinizi korumak için aşılanmak gerekiyor.