Buradasın
COVID-19 Aşı ve İlaç Çalışmaları Hakkında Bilgilendirici Röportaj
youtube.com/watch?v=4PEtJ2m_YFUYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ile Prof. Dr. Hakan Ore (veya Oral) arasında geçen röportaj formatında bir içeriktir.
- Röportajda COVID-19 aşı ve ilaç geliştirme süreçleri detaylı olarak ele alınmaktadır. İlk bölümde normal bir ilaç veya aşının geliştirilmesinin 15-16 yıl sürebileceği, COVID-19 aşı çalışmaları durumu ve dünya genelindeki çalışmalar anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise ilaçların yeniden konumlandırma süreci, klinik çalışmalarda etik önemi ve pandemi döneminde toplumsal dayanışmanın önemi vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca COVID-19 aşı çalışmaları kapsamında Çin, İngiltere, Amerika ve Fransa'nın önde geldiği, aşının 2021'in başlarında üretilmesi mümkün olabileceği ancak güvenli ve etkili olması için dikkatli olunması gerektiği belirtilmektedir. Klinik çalışmalarda etik kurulların rolü ve pandemi döneminde korunma önlemlerinin devam etmesi gerektiği de vurgulanmaktadır.
- 00:45Aşı ve İlaç Geliştirme Süreci
- Aşı ve ilaç geliştirme süreci yaklaşık 15-16 yıl, bazen daha uzun sürelere varabilen bir süreçtir.
- Geliştirme süreci akademik çevrelerde ilaç hedeflerinin belirlenmesi ve aşının gerekliliğinin tespitiyle başlar.
- Preklinik deneyler aşamasında aşılar hayvanlarda ve takım hücre kültürü ortamlarında test edilir, özellikle maymunlara kadar çıkabilmesi önemlidir.
- 03:10Klinik Deneyler ve Üretim Süreci
- Klinik deneyler faz bir, iki ve üç olmak üzere üç aşamadan oluşur ve her aşama bir önceki aşamanın tamamlanması ve sonuçların ispat edilmesiyle bir üst aşamaya geçilir.
- Faz bir aşamasında ilaçlar sağlıklı gönüllülere verilir, faz iki aşamasında ise tedavi etmek için öngörülen hasta gruplarında test edilir.
- Aşıların üretimi için özel fabrikalar yapılması gerekir ve bu süreç mühendislik ve ilaç sanayii açısından büyük bir zorluktur.
- 07:37Koronavirüs Aşı Çalışmaları
- Koronavirüs pandemisi başlangıcında Çin'in sorunu olarak algılanması büyük bir zaman kaybına yol açmıştır.
- Pandemi haline geldikten sonra aşının sürü bağışıklığını sağlayacak yegane çözüm olduğu anlaşılmıştır.
- Şu anda dünyada yaklaşık 140 aşı çalışması sürdürülmekte olup, bunların arasında Çin, Oxford Üniversitesi, Amerikan Sağlık Enstitüsü ve Fransa'daki çalışmalar ön plandadır.
- 10:57Aşı Geliştirme Sürecinin Zorlukları
- Aşıların üretilmesi tek başına sorunu çözmez, beklenmedik yan etkilerin görülmesi ve aşının hem etkili hem de güvenli olup olmadığının anlaşılması önemlidir.
- Bazı aşı teknolojilerinde daha önce aşı geliştirilmede denenmemiş olan teknolojiler kullanılmaktadır.
- Klinik araştırmalarda biyoetik kurallara ve gönüllülerin haklarına dikkat etmek, pandeminin insanlık üzerindeki etkisinin büyük olabileceği için güvenin sarsılmaması önemlidir.
- 12:11İlaç Geliştirme Süreci
- Hastalık tedavisi yoksa, mevcut ilaçların yeni amaçlarla kullanılması (ilaç yeniden konumlandırma) bir çözüm olarak kullanılır.
- Piyasadaki bir ilacı yeni amaçla kullanmak, tüm geliştirme süreçlerini atlayarak hızlı bir şekilde klinik kullanıma almayı sağlar.
- İlaçların etkisini test etmek için moleküler yöntemler, deneysel modeller ve kimyasal yapıları dikkate alarak yapılan insilik adı verilen yöntemler kullanılır.
- 13:45Koronavirüs Tedavisi
- Koronavirüs hastalığında antivirallerle tedavi dışında, pnömoni ve yoğun bakımdaki hastalarda kortizon gibi anti-inflamatuar ilaçlar etkili olabilir.
- Virüse spesifik ilaç geliştirmek ve komplikasyonları tedavi etmek için klinik olarak anlamlı ve kesin bilgiler elde etmek gerekir.
- Kesin bilgilerin elde edilme yolu randomize kontrollü klinik deneylerdir, bu deneyler yapılmadığında elde edilen veriler sağlam olmaz.
- 16:39Etik Sorunlar
- İlaç geliştirme sürecinde etik kuralların ve biyoetik ilkelerin gözetilmesi önemlidir.
- Dünyada önemli ilaç geliştirme alanlarında üst şemsiye kuruluşlar ve örgütler vardır, Türkiye de uluslararası karbonizasyon konferansının tam üyesi olmuştur.
- İlaç araştırmalarının büyük kısmını gelişmiş ülkelerde yapıldığı için, gelişmekte olan ülkelerde yapılan araştırmaların insan hakları ve haysiyetine aykırı şekilde yapılması sorun olabilir.
- 19:39Etik Kurullar ve Pandemi
- Türkiye'de etik kurullar Sağlık Bakanlığı ve Tıbbi İlaç ve Cihaz Kurumu'nun yetkisi altında kurulmalıdır.
- Pandemi durumlarında etik konular gündem dışı konular haline gelebilir, ancak öncelikler insan kurtarması gerekçesiyle etik kuralların göz ardı edilmesi doğru değildir.
- Aşı üretiminde ve dağıtımında etik problemlerin biyoetik ilkelere uygun şekilde çözülmesi, uluslararası ve toplumsal dayanışmanın sağlam şekilde kurulması gerekir.
- 21:56Korunma Önlemleri
- Koronadan korunmak için şu anda elimizdeki tek şey hastalığa karşı korunma önlemleridir.
- UNESCO Biyoetik Komitesi salgının başında yayınladığı bildirgede, evlerde kapalı kalmak toplumsal dayanışmanın göstergesi olduğunu vurgulamıştır.
- Sağlık otoritelerinin çabalarını bozmamak ve sağlık çalışanlarının uyarılarına dikkat etmek son derece önemlidir.