Buradasın
Çocuklarda Göz Tembelliği Hakkında Bilgilendirici Sağlık Programı
youtube.com/watch?v=KPHXuAi5xXYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Önce Çocuğum" adlı programda sunucu ve Prof. Dr. Murat Karaçorlu, çocuklarda göz tembelliği (ambliyopi) konusunu ele almaktadır. Program, soru-cevap formatında ilerlemekte ve izleyici sorularına yanıt verilmektedir.
- Video, göz tembelliğinin ne olduğu, nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Erken tespitin önemi, ideal tedavi yaşının ilk beş yaş olduğu, kapatma tedavisi, cerrahi tedavi ve kontakt lens kullanımı gibi tedavi yöntemleri detaylı olarak açıklanmaktadır. Ayrıca, göz tembelliğinin risk grupları, ailevi yatkınlığın etkisi ve günlük yaşamda dikkat edilmesi gereken hususlar da ele alınmaktadır.
- Programda ayrıca çocuklarda düzenli göz kontrollerinin ne zaman yapılması gerektiği, özellikle 1-2 yaş arası ve ilkokul öncesi dönemde göz kontrollerinin önemi vurgulanmaktadır. 17 yaşında %30 görme oranına sahip bir çocuğun durumu da ele alınarak, 17 yaşından sonra göz tembelliğinin geri dönmesinin mümkün olmadığı ancak artmasının bazı yöntemlerle denenebileceği belirtilmektedir.
- Program Tanıtımı ve Misafir
- Yeni sezonun ikinci haftasında hafta içi her sabah farklı bir konuda muhabbet ediliyor.
- İzleyiciler canlı yayın sırasında telefonla (212 454 56 454 55 7) veya cocum.com web sitesinden soru sorabilirler.
- Bugünkü misafir Prof. Dr. Murat Karaçorlu ve konu göz tembelliği.
- 01:43Göz Tembelliğinin Tanımı ve Önemi
- Göz tembelliği, kornea, mercek, retina ve görme sinirinin sağlam olmasına rağmen gözünü iyi görememesidir.
- Göz bir kamera gibi görüntüyü alır, görme siniri aracılığıyla görme merkezine taşınır ve beyin tarafından yorumlanır.
- Göz tembelliği önemli çünkü üç boyutlu görme, kontrast ve duyarlık gibi görme özellikleri azalır ve yaşam kalitesi düşer.
- 02:55Göz Tembelliğinin Tespiti
- Yetişkinler genellikle bir gözlerinin az gördüğünü tesadüfen fark edebilirler.
- Çocuklar bir gözleri sağlamsa, iyi görüyorsa diğer gözlerinin zayıflığından şikayetçi olmazlar.
- Ailede göz tembelliği varsa (anne, baba, teyzeler, halalar, dayılar) çocukların belli zamanlarda muayene edilmesi gerekiyor.
- 04:42Göz Tembelliğinin Sıklığı ve Tedavi Sonuçları
- Göz tembelliği oldukça yaygın bir durumdur.
- Tedavide iki prensip vardır: bebek-çocuk ne kadar küçük yaşta yakalanırsa tedaviden elde edilecek sonuç o kadar olumlu ve çocuğun görmesi ne kadar iyiyken yakalanırsa kazanç o kadar fazla.
- Zamanında yakalansa bile göz tembelliklerinin tedavisinde yaklaşık %30-35'inde çok iyi sonuç, %30'unda bir miktar artış ve %30'unda düzelme yeterince olmuyor.
- 07:17Göz Tembelliğinin Nedenleri
- Göz tembelliğinin en önemli nedeni kırma kusurları, özellikle hipermetropi ve aslimat.
- İkinci neden şaşılıklar, özellikle kayma varsa kayan göz bulanık görür ve çift görmeye yol açar.
- Üçüncü neden yoksunluk tembelliği, kornea'daki mercekteki bir leke nedeniyle o göze yeterince görüntü ve ışık giremez.
- 08:14Tedavi Yaklaşımları
- Katarakt durumunda en geç birkaç ay içinde ameliyat yapılması gerekiyor.
- Şaşılıklara bağlı göz tembelliğinde, bir yaşın altında çıkan yaklaşık %20'lik bebeklerde hemen ameliyatla şaşılıkların düzeltilmesi ve kapatma tedavisinin verilmesi gerekiyor.
- İki yaş civarında ortaya çıkan gözlükle düzelen şaşılıklarda hemen gözlüğün verilmesi ve iyi gören gözün kapatılmaması gerekiyor.
- 09:33Astigmatizma ve Göz Kayması Hakkında Sorular
- Hatice Hanım'ın onbir yaşında kızı sekiz yaşında astigmatizma teşhisi konmuş, bir gözü bir numara, diğeri birvirgülyirmibeş çıkmış ve şimdi bir buçuk numara olmuş.
- Hatice Hanım'ın oğlu onbeş yaşında göz kayması teşhisi konmuş, İstanbul Göz Hastanesi'nde ameliyat yapılmış ancak şimdi uzağı göremiyor.
- Hatice Hanım'ın en önemli sorusu astigmatizmanın geçip geçmeyeceği ve numaralarının yükselip yükselmeyeceği.
- 10:35Astigmatizma ve Göz Kayması Hakkında Bilgiler
- Astigmatizma ilerlemez fakat hekimler astigmatizmanın numaralarıyla oynayabilirler.
- İlk beş yaş çok önemli, bu yaş sekiz-dokuz yaşa kadar uzatılabilir ancak yaş ne kadar büyürse elde edilen sonuçlar o kadar düşük olur.
- Cerrahi ile göz tembelliğini düzeltemiyoruz, sadece şaşılık düzelir ve gözlükle düzelir.
- 11:41Göz Tembelliği ve Tedavi Yöntemleri
- Göz tembelliği ne kadar erken olursa o kadar önemli, on yaşından sonra kırma kusuru varsa yılda bir kontrol yapılması gerekiyor.
- Göz tembelliği iki taraflı da olabilir, yüksek kırma kusuru varsa kırma kusuru düzeltilir ve alternan (bir gün bir gözü diğer gün bir gözü kapatarak) her iki gözü de kuvvetlendirmeye çalışılır.
- Çift taraflı kataraktlarda da iki gözde zayıflık olabilir, kataraktlar yapılıp uygun rehabilitasyon ile iyi sonuçlar elde edilebilir.
- 13:13Kapatma Tedavisi ve Uygulama
- Cerrahi tedavi sadece şaşılığı düzeltmek için kullanılır, en önemli şey zayıf olan gözü kullanmaktır.
- Kapatma süresi yaşa göre değişir, altı aylık bebekte kırkbeş dakika bile yeterli olabilirken, dirençli olgularda beş-altı yaşında beş-altı saate, sekiz saate, bazı olgularda birkaç güne kadar çıkabilir.
- Kapatma süresi takip edilir, görme artışı kontrol edilir ve sonuçlar göre ayarlanır.
- 15:00Kapatma Tedavisinin Süresi ve Sonuçları
- Kapatma tedavisi genellikle altı-yedi-sekiz yaşına kadar sürdürülür, görme artışı elde edildikten sonra uyanıkken kapatma devam ettirilmelidir.
- İleri yaşlarda (dokuz-on yaşın üzerinde) kapatma tedavilerinden elde edilen verim daha az olur.
- Kapatma tedavisinde görme keskinliği ve kontrast duyarlılığı artar, görme kalitesinde mutlaka bir artış olmuştur.
- 18:28Kapatma Tedavisinde Kullanılan Malzemeler
- Kapatma tedavisinde temel prensip o gözün tamamen kapatılması ve görsel ve ışık uyarısının almamasıdır.
- Günümüzde en çok yapışkan bantlar kullanılır, bu bantlar farklı boyutlarda eczanelerde satılır.
- Eskiden gözlük camına yapışan lastikler kullanılırdı ancak bu etkili değildi, araya pamuk koyarak da bu sağlanamaz.
- 19:21Göz Tembelliği Tedavisi ve Çocuk Desteği
- Çocuğun göz tembelliğini kapatmak istememesi durumunda ailenin büyük desteği ve inanması gerekiyor.
- Tedavi sürecinde kardeş (özellikle ikiz) ve ebeveynlerin de dahil olması önemli.
- Çocuk alışıncaya kadar mükafatlandırma uygulanabilir, ancak kapatmıyorsa ya çok az görüyor ya da sinirleniyor olabilir.
- 20:25Penalizasyon Tedavisi ve Kapatma Zamanı
- Penalizasyon yöntemi, göz damlaları ile diğer göz bebeğinin büyütülmesi ve görüntünün bulanıklaştırılması ile uygulanır.
- Kapatma tedavisi uyanıkken yapılmalı, uyurken kapatmak işe yaramaz.
- Kapatma saatleri sırasında çocuk el-göz koordinasyonunu artırmak için boyama, oyun veya çizgi film izlemeli.
- 21:28Katarakt Tedavisi ve Kontroller
- Yenidoğan döneminden itibaren katarakt tespit edildiğinde, özellikle üç-dört ay içerisinde müdahale edilmelidir.
- Hafif kataraktlarda kapatma tedavisi yeterli olabilir, geniş lekelerde erken dönemde ameliyat edilir.
- Ameliyat sonrası kontakt lens verilir ve gerekirse her iki-üç ayda bir değiştirilmelidir.
- 22:51Düzenli Göz Kontrolleri
- Yenidoğan dönemi geçtikten sonra aile şüpheleniyorsa bir yaşında en geç iki yaşında kontrol olması gerekiyor.
- İki yaş civarında şaşılık, iki göz arasında numara farkı ve doğumsal anomali kontrol edilir.
- İki yaş kontrolünden sonra ilkokula gitmeden önce (5-5,5 yaşında) kırma kusuru ve asimat kontrol edilmelidir.
- 24:04Okul Öncesi Göz Kontrolü ve Önemi
- Okul öncesi göz kontrolü çok önemlidir çünkü çocuklar koşup tahtaya gelirken kırma kusuru olabilir.
- Öğretmenler, çocukların yaramazlık değil kırma kusuru nedeniyle tahtayı net göremediğini fark edebilirler.
- Anne babalar, öğretmenler ve çocuk hekimleri göz tembelliği gibi problemleri fark etmek için ciddi şekilde görevlidir.
- 25:22Göz Tembelliğinin Prognozu
- Yenidoğan döneminde fark edilen göz tembelliğinde yüzde yüz görme dönüşü olabilirken, sekiz-dokuz yaşında fark edilenlerde yüzde elli'ye kadar görme dönüşü olabilir.
- Göz tembelliğinde beklentiyi çok yüksek tutmamak gerekir, tembel bir gözün yüzde yüz'e çıkması her zaman mümkün olmayabilir.
- Görmenin büyük kısmı eksikse (yüzde seksen-doksan) bunu tamamlamak mümkün değil, ancak görme derecesi artarsa ehliyet alma olasılığı artar.
- 27:46Yaş İlerledikten Sonraki Tedavi
- Erken dönemde yakalanmış ve tedaviye başlanmış olgularda, tedaviye dirençli olgularda veya tedavi tam uygun şekilde yapılamadığında görme artışı olmayabilir.
- Yaş ilerledikten sonra görme artışı sağlamak çok zordur.
- Şuşılık (kayma) ameliyatla düzelebilir ancak bu gözün kuvvetleneceği anlamına gelmez, sadece kozmetik olarak gözlerin paralel olmasını sağlar.
- 28:53Göz Tembelliği ve Kırma Kusuru İlişkisi
- Kırma kusuru olması göz tembelliği anlamına gelmez, miyoplarda göz tembelliği çok özel durumlarda ve az görülür.
- Hipermetroplarda ve astimmatlarda, iki göz arasında ciddi numara farkı varsa göz tembelliği gelişebilir.
- Şuşılıklarda her zaman kırma kusuru olmaz, ancak kırma kusuru olan şuşılıklarda hipermetropi söz konusu olabilir ve bu durumda hipermetropinin düzeltilmesi ile şuşılık düzelir.
- 30:10Göz Tembelliğinin Tespiti
- Görme değerlendirmesinde iki göz arasında iki sıra fark olması ve gözde yapısal anomali olmaması durumunda, o göz daha zayıf olarak değerlendirilir.
- İki göz arasındaki belirgin numara farkı, bir gözün yeterli miktarda göremediği için beyin onun gelen sinyallerini algılamaz ve diğer göz öbürünün görevini üzerine alır.
- Maymunlarda yapılan bir çalışmada, bir gözü kapatıldığında beyin dokularında belli bölgelerin gelişmediği gözlemlenmiştir.
- 31:35Görme Tembelliğinin Gelişimi
- Yeterli görsel uyarı alınamadığında beyindeki görme merkezinin önündeki bölgelerde anatomik zayıflama olur ve bu durum ileriki dönemlerde daha zor tedavi edilir.
- Görme netliği ve keskinliği dokuz-on yaşına kadar devam eder, ilk beş yaş büyük oranda tamamlandığı dönemdir.
- Takip etmeyen bebekler dahi oldukça iyi görürler, bazen birkaç ay sonra takip etmeye başlarlar.
- 33:04Risk Grupları
- Ailelerinde yüksek numara, gözlük kullanımı, şuşılık ve tembellik olan çocuklar daha sık bu durumlara sahiptir.
- Miyoplarda tembellikten çok miyopi ve retina problemleri, retina dejenesansları, retina yırtıkları ileride görülme olasılığı fazladır.
- Prematüreler (1500 gramın altı ve 32 haftanın altında doğanlar) kırma kusuru, yüksek miyopiler, göz tembellikleri ve şuşılıklarla daha sık karşılaşırlar.
- 35:02Göz Tembelliğinin Tedavisi
- Beş buçuk yaşında yüzde on görme ölçülen bir çocuğun, gözlük takınca yüzde doksan görme ölçülmesi, gerçek bir tembellik olmadığını gösterir.
- Gözlük takınca görme iyileşen durumda, gözlük kullanımına devam etmesi gerekir.
- Göz tembelliği durumunda, diğer gözün korunması çok önemlidir.
- 36:48Göz Korunması
- Küçük çocuklarda kırılmaz camdan yapılmış gözlüklerin takılması, kazalara karşı sağlam gözü korumak için önemlidir.
- Takım sporları (futbol, basketbol) yerine bireysel sporlara (yüzme, jimnastik, atletizm, bisiklet, satranç) yönlendirilmeleri daha yararlıdır.
- Güneşten korunmak için ultraviyoleyi bloke eden camların kullanıldığı güneş gözlükleri ve şapka kullanımı önemlidir, çünkü ultraviyole ışınları katarakt gelişimini hızlandırır ve retina hastalıklarını arttırır.
- 39:06Göz Tembelliği ve Gelişimi
- Altı yaşında başlayan göz tembelliği, on yedi yaşında yüzde otuz görme oranına ulaşabilir.
- On yedi yaşından sonra göz tembelliğinin kaybedilmesi söz konusu değil, ancak bazı yöntemlerle artması denenebilir.
- Göz tembelliğinin artması konusundaki başarı ihtimali çok daha düşük olsa da, geri gitme ihtimali yoktur.
- 40:00Göz Kontrollerinin Önemi
- Göz tembelliği aile veya çocuğun fark etmediği bir durumdur ve bir vesileyle zarar geldiği zaman sağlam gözüne çocuğun görmediği anlaşılabilir.
- Dokuz-on yaşın üstünde göz tembelliklerinden elde edilen sonuç kötü olabilir.
- Yenidoğan döneminde doğumsal anomali ve göz tembelliğine yol açacak olaylar kontrol edilir.
- 40:35Göz Kontrollerinin Zamanlaması
- Bir-iki yaş arasındaki kontroller, iki göz arasındaki numara farkı ve şaşılıkların belirlenmesi açısından önemlidir.
- İlkokul öncesi dönemde göz kontrollerinin yapılması okul başarısını etkiler ve dikkat dağınıklığı olarak nitelendirilen sıkıntıları önler.
- Çocuk büyüdükçe miyopi gibi hastalıklar başlar ve artar, bu kusurlarda iyi görememe, iyi beslenememe ve kötü ışık şartlarında çalışmada kırma kusurunun artmasına yol açar.
- 41:32Gelecek Program
- Yarın sabah Profesör Doktor Mücahit Öztürk, çocuk psikiyatri uzmanı, yaramaz çocukları konu alacak.
- Programda hiperaktif çocuk ve yaramaz çocuk arasındaki farklar ayırt edilecek.
- Yarın sabah sorulara cevap verilecek.