Buradasın

Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Bilgilendirme Programı

youtube.com/watch?v=bdPPM0ijxQo

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

"Adım Adım İnsan" adlı programda sunucu Tuğba Hanım ve konuk klinik psikolog Nur Aydoğan Hanım arasında geçen bir röportaj formatında sunulan bu video, çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu konusunu ele almaktadır.
Program, bu bozukluğun tanımı, tanı kriterleri, yaş grubu, belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Kerem adlı 5,5 yaşındaki bir çocuğun örneği üzerinden konu anlatılmakta, ayrıca izleyicilerden gelen çeşitli yaş gruplarındaki çocukların davranış sorunları değerlendirilmektedir.
Videoda hiperaktivitenin sadece aşırı hareketlilikle değil, dikkat ve konsantrasyon eksikliği ile dürtüsellikle de kendini gösteren bir psikiyatrik bozukluk olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca, bu durumun nörogelişimsel, biyolojik ve genetik faktörlerle ilişkisi, tedavi seçenekleri (ilaç kullanımı ve aile eğitimleri) ve aile, okul ve uzman arasındaki işbirliğinin önemi detaylı şekilde anlatılmaktadır. Program, ebeveynlere pratik tavsiyeler sunarak, çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunlarının sadece biyolojik faktörlerden değil, aile içi ilişkiler ve duygusal durumlarla da ilişkili olabileceğini vurgulamaktadır.

00:22Kerem'in Durumu: 5,5 yaşındaki Kerem, yaklaşık iki yıl önce kanepelerin üzerinde gezmeye başlamış ve mitmek bilmeyen bir enerjisi var.
Kerem yerinde duramayan, zıplayan, koşturan ve annesinin sözünü kesen bir çocuk olarak tanımlanıyor.
Kerem'in annesi, oğlunun oyuncaklarını kaybetmesi, oyunlarına adapte olamaması ve sadece ilgisini çeken oyunlarla uzun süre oynaması durumunu düşündürüyor.
01:31Kerem'in Okul Hayatı ve Aile Tepkisi: Kreş öğretmeni, Kerem'i sabırsız, kurallara uymayan, arkadaşlarını rahatsız eden ve dikkatini vermiyormuş.
Kerem'in babası durumu şımarıklık olarak değerlendirirken, annesi oğlunun durumuna üzülüyor ve şikayetlerden yoruluyor.
Program sunucusu, Kerem'in durumu için uzmana tavsiye almayı planlıyor.
02:35Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği Tanımlama: Program, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu çocuklarda ele alıyor.
Uzman klinik psikolog Nur Aydoğan, hiperaktiviteyi aşırı hareketlilikle kendini gösteren bir psikiyatrik bozukluk olarak tanımlıyor.
Hiperaktivite, dikkat ve konsantrasyon eksikliği ile dürtüsellikle birlikte ortaya çıkan üç ayaklı bir durum olarak açıklanıyor.
05:14Hiperaktivite ve Normal Hareketlilik Arasındaki Fark: Hiperaktiviteyi değerlendirmede sadece hareketliliğe bakmak yanıltıcı olabilir, önemli olan hareketliliğin yaşıtlara göre çok fazla olması.
Erkek çocuklarının doğası gereği daha hareketli olması onları hiperaktif etiketlenmelerine daha çok maruz bırakabilir.
Duygusal problemleri olan çocuklar da dikkat ve konsantrasyon eksikliği göstererek hiperaktivite tanısı alabilirler.
07:43Hiperaktivite Tanısı ve Yaş Kriterleri: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite üç yaş civarında fark edilebilir, ancak tanı koyma aşamasına okul çağı (altı-yedi yaş) bekleniyor.
DSM-5'te tanı kriterleri 7-12 yaş aralığına çıkarılmış, bu sayede erken müdahale sağlanabiliyor.
Tanı kriteri yaşını sağlamadıysa bile, yöntemler ve terapi tekniklerine başlamak önemlidir.
09:11Çocuk Gelişimi ve Hiperaktivite: Çocuk gelişimini bilmek önemlidir, aileler yaşın gereği olan özelliklerden ziyade fazla şeyler beklememelidir.
İki yaşındaki çocukların atma eylemi bir keşif sürecidir, mekan ve yerçekimini keşfetme süreci.
İki yaşındaki çocuklarda hem keşif duygusu hem de irade gelişir, bu nedenle kısıtlamak yerine koruyucu önlemler alınmalıdır.
10:45Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği Tipleri: Hiperaktivite sadece hareketlilik (yerinde duramama, kıpır kıpır atlama, zıplama, sınıf kurallarına uymama) görülen durumlarda da olabilir.
Sadece dikkat eksikliği görülen tipde, çocuk ödevini tamamlamakta, dersi dinlemekte zorlanır, eşyalarını unutur ve başta başlıyor ama ödevleri tamamlayamaz.
Karışık tipde hem dikkat eksikliği hem de hareketlilik hem de dürtüsellik (sırasını beklemesi gereken yerde durduramama) görülür.
11:31Dürtüsellik ve Hiperaktivitenin Özellikleri: Dürtüsellik, çocuklarda kendilerini durduramama durumudur; bilmesine rağmen sırasını bekleyemiyor, lafın içine dalıyor, oyuna dalıp çıkıyor.
Hiperaktif çocuklar için "motor takılmış" deyimi kullanılır çünkü sürekli hareket ediyorlar ve bu hareketlilik enerjilerinin kendini gösterme şeklidir.
Klinik testlerde, çocuğun dikkati arttığı noktada hareketi de artıyor, dikkati azaldığı noktada hareketi azalıyor; bu nedenle hareketliyken dikkatini sağlayabiliyor.
13:00Hiperaktivitenin Özellikleri ve Tedavisi: Aşırı dürtüsellik ve hareketlilik, çocuğun toplumsal uyumda sıkıntı yaşamasına neden olur ve bu durum bir anormalliktir.
Hiperaktivite biyolojik temeli olan bir durumdur; beyin kimyasallarının ve bölgelerinin aktifliği farklılık gösterir.
İlaç kullanımı bazen elzem olabilir, özellikle çocuk normal bir şekilde derse dinleyemiyorsa; ancak aile ile uyum çalışmaları ve davranış bilgilendirmeleri de önemlidir.
14:36Hiperaktivitenin Nedenleri: Hiperaktivite nörogelişimsel bir durumdur; beyindeki dopamin ve noradrenalin seviyelerinin dengesizliği söz konusudur.
Genetik unsurlar da etkilidir; annesiyle babasında hiperaktivite olan çocukların yüzde elli'sinde, kardeşleri varsa yüzde yirmibeşinde hiperaktivite görme riski vardır.
Gebelik süreci, düşük kiloda doğum, erken doğum ve aile tutumları da dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için risk faktörleri olarak ele alınır.
15:51Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Nedenleri: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite durumunda ebeveyn tutumları önemli etkenlerden biridir.
Genetik faktörler, ikiz araştırmalarında yüzde yetmiş oranında etkili olduğu saptanmıştır.
Nörogelişimsel, biyolojik ve psikolojik faktörler de bu duruma katkıda bulunur.
16:48Psikolojik Faktörler ve Aile Dinamikleri: Psikolojik faktörler arasında ailedeki sınır koyamama durumu önemlidir.
Beş-altı yaşındaki çocuklar kuralları algılayabilir ve yabancılarla ilgili sınırları bilmelidir.
Çocuğa çok fazla güç vermek de, çocuğun kapasitelerinin yetersiz kalmasıyla güvensizlik ve dürtüsel davranışların artmasına neden olabilir.
18:35Tedavi Süreci ve Multidisipliner Yaklaşım: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite tek başına bir durum değil, multidisipliner bir çalışma gerektirir.
Tedavi sürecinde önce çocuk doktoru, ardından çocuk psikiyatrisi veya psikolojisi görüşülmesi gerekir.
Hiperaktivite ve dikkat eksikliği olan çocukların aileleri, sürekli şikayet ve eleştirilerden dolayı muzdarip olabilir.
20:19Tedavi Yaklaşımı ve Aile Dinamikleri: Çocuğun evde zıplaması normal olabilir, ancak dış mekanlarda zıplaması sınır duygusunun eksikliğini gösterir.
Tedavi sürecinde önce aile dinamikleri incelenir ve aile bireyleri toparlanmaya çalışılır.
Çocuğun güçlü yönlerine odaklanmak ve sevecen yaklaşım benimsemek önemlidir.
23:03Okul Ortamında Tedavi: Hiperaktiviteli çocuklar için öğretmenlerin görev dağılımı yapması önemlidir.
Öğretmenler, hiperaktiviteli çocuklara tahtayı silme gibi görevler vererek hareketlerini kontrol altına alabilir.
Aile, okul ve uzman üçünün işbirliği tedavi sürecinde çok önemlidir.
25:53Aktiviteler ve Oyunlar: Küçük yaş çocuklarında sık sık bahçede aktiviteler ve hareketli aktiviteler yaptırılması önemlidir.
İlkokulda akademik ağırlıklı gittiği için dikkat eksikliği olan çocuklar daha çok zorlanır.
Hiperaktivitesi yüksek olan çocuklarda boğuşmalı oyunlardan ziyade kendini kontrol edebileceği kutu oyunları tavsiye edilir.
26:40Hiperaktivite ve Otizm Çocukları Hakkında Algılar: Otizm ve hiperaktiviteli çocuklar genellikle özel eğitim ve rehabilitasyon almış olsa da hala dürtüsellik sorunları yaşarlar.
Bazılar dürtüsellik nedeniyle bu çocukların farklı olduğunu düşünür ve onların durumuna göre hayatın düzenlenmesi gerektiğini savunur.
Bu algı olumsuz çünkü insan fıtratı gelişebilen ve dönüşebilen bir varlıktır, sosyal hayat her zaman çocuklara öncelik tanımaz.
28:00Çocukların Kapasitesini Geliştirme: Çocukların kapasitelerini geliştirmek için onları biraz zorlamak gerekir, zorlamadan kapasite gelişmez.
Hayat her zaman hiperaktiviteli çocuklara öncelik tanımaz, bu nedenle onları hayatın gerçekliklerine hazırlamak önemlidir.
Hiperaktiviteli ve dikkat eksikliği olan çocuklarda ekranlara maruz kalma pandemi sürecinde hiperaktiviteyi artırır.
29:45Hazzı Erteleme ve Sabır Eğitimi: Hiperaktiviteli çocuklarda hazzı erteleme yetisi gelişmeyince bekleme ve sabır eğitimi önemlidir.
Dijital dünyadan uzak durmak gerekir, ancak bu dünyadan tamamen uzak kalmak da mümkün değildir.
Hiperaktiviteli çocuklarda limbik sistem devre dışı kaldığında sürekli haz uyaran arayışı yaparlar, bu da gerçek hayattaki bekleme kapasitesini azaltır.
31:11Çocukla Yaşanan Krizler: Çocukla yaşadığı sorunlar, o an çocukta bir şeyi değiştirebileceğimiz en ideal zamanlardır.
Bu zamanları çocukun istediği şeyi yaparak veya uğraşmak istemeyerek geçirmek, çocuğun gerçeklik kapasitesini engeller.
Haz kapasitesi arttıkça çocuğun gerçeklik kapasitesi azalır, bu nedenle çocuğun gerçeklikte kalması önemlidir.
33:50Etkinlikler ve Çözüm Önerileri: Hiperaktiviteli ve dikkat eksikliği olan çocuklarda ev aktiviteleri pandemi sürecinde önemlidir.
Ekran oyunları ve bilgisayar oyunları hazzı ertelemeyi engelleyen nedenlerdir, bunlardan uzak tutmak gerekir.
Ev hayvanı beslemek, bitki bakımı yapmak gibi aktiviteler hazzı ertelemeyi ve sabırı geliştirmeye yardımcı olur.
35:58Beden-Zihin Bağlantısı: Hiperaktivitede beden ve zihin birbirinden kopuk olduğundan sürekli bir yerlere çarparlar.
Öz şefkatli farkındalık (beden farkındalığı) ve diaphragm nefesi gibi aktiviteler beden-zihin bağlantısını sağlar.
Oyunlar hem zihni çalıştırır hem de dikkat kapasitesini artırır.
36:37Farkındalık ve Hiperaktivite: Kalbe odaklanarak bedenin hissettiği ve ne istediğini anlamak önemlidir.
Farkındalık alıştırmaları kısa sürelerde yapılmalı ve zamanla uzatılmalıdır.
Bu alıştırmalar zamanla zihindeki belirli bölgeleri aktive ederek farkındalığı artırır.
37:04Hiperaktivite ve Cinsiyet Farkı: Hiperaktivite erkek çocuklarda daha sık görülür çünkü erkek çocukların doğası gereği daha hareketlidir.
Kız çocukların psikososyal yapısı erkeklerine göre daha çabuk gelişir ve sosyal uyumu daha iyi olur.
Hiperaktivitede genlerde daha çok Y kromozomundan geçtiği tespit edildiği için erkek çocuklarda daha fazla görülür, ancak kızlarda da görülebilir.
38:13İzleyici Soruları: Program, izleyicilerden sosyal medya üzerinden sorular alıyor.
İlk soru, yedi yaş sekiz aylık bir çocuğun sürekli hareketli ve vurma davranışları göstermesiyle ilgili.
Çocuğun davranışlarını fark etmesi, farklı ortamlarda davranışlarını gözlemlemesi ve gerekirse uzman desteği alması öneriliyor.
40:30Teknoloji ve Hiperaktivite: Hiperaktivite olan çocuklarda televizyon izlerken hareketli davranışlar görülebilir.
Çocuklar televizyonda izledikleri içerikleri (reklamlar, hızlı geçişler) vücutlarında tekrar edebilir.
Hiperaktivite olan çocuklarda teknoloji kullanımı çok iyi gelmiyor ve uzman desteği alınması öneriliyor.
41:11Diğer İzleyici Soruları: İkinci soruda beş yaşındaki, enerji dolu ve konuşmada zorlanan bir çocuk anlatılıyor.
Beş yaşındaki bir çocuğun konuşması tam olarak anlaşılır olmalı, bu durumda konuşma gecikmesi olabilir.
Üçüncü soruda on iki yaşındaki, anaokulundan şikayet alan bir çocuk ve ailenin sorunları anlatılıyor.
Uzun süredir devam eden sorunlar için erken müdahale önemlidir.
44:44Ergenlik Dönemi ve Davranış Sorunları: On iki yaşındaki çocuklar ergenlik döneminde olup kimlik ifadesi ve kimlik sorunları yaşayabilir.
Ergenlik sürecinde çocuklar kendini ifade etmek için karşı gelmeler yaşayabilir.
45:03Sekiz Yaşındaki Çocukların Davranış Sorunları: Sekiz yaşındaki aşırı hareketli çocuklar, kanepelerin tepesinden inme, canlı derslere karşı gelme gibi davranışlar gösterebilir.
Pandemi süreciyle bu davranışlar daha çok artabilir ve anne koruyucu bir rol üstlenebilir.
Çocukların davranışlarını edinmesi için anne kontrolü altında yönlendirilmelidir, ancak çocuk için sorumluluk alınıp yapmamalıdır.
46:02Davranış Sorunlarının Çözümü: Çocukların derslere girmemesi veya ödevlerini yapmaması durumunda bedel ödenmemelidir.
Çocukların davranışlarını gözlemlemek için bazen aile davranışlarını değiştirmek gerekebilir.
Çocukların derslere girmemesi durumunda, ne yaptıkları önemlidir; oyun oynuyorsa, oyunları almak gerekir.
47:22Dışarıda Hırçınlaşan Çocuklar: Dört yaşındaki çocuklar evde sakin olup dışarıda hırçınlaşabilir.
Çocukların davranışları mutlaka bir amaçla edinilir, hangi ortamlarda hırçınlaştıkları ve ne elde ettikleri tespit edilmelidir.
Çocuklar, dışarıda anne-babalarının onları cezalandırma yeteneğini bilmeleri nedeniyle hırçınlaşabilirler.
48:33Ergenlik Dönemi ve Konsantrasyon Sorunları: On altı yaşındaki ergenlerde hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı varsa, ders konsantrasyonunda zorlanabilirler.
Çocukların dikkat eksikliği nedeni önemlidir; duygusal sorunlar veya zihinsel etkenler olabilir.
Anne-baba başarıya çok odaklıysa, çocuk da kaygı yoğunluğu yaşayarak derslere adapte olamayabilir.
50:03Konsantrasyon Artırma Yöntemleri: Dikkat eksikliğinde zihin egzersizleri etkilidir; yüz'den geriye üç'er, beş'er, iki'er saymak gibi aktiviteler yapılabilir.
Konsantrasyon için 20 dakika aktif çalışma, 15 dakika mola şeklinde düzenli çalışma planları yapılmalıdır.
Herkesin çalışma yapısı farklıdır, başkasıyla kıyaslanmamalı ve kendi yapısına göre kendini geliştirmeye odaklanılmalıdır.
50:52Uzman Yardımı: On iki yaşındaki çocuk-ergenlerde sorunlar varsa, çocuk-ergen psikoloğuna gidilmelidir.
Psikolojik süreçler bir yolculuk gibidir, varılacak bir nokta değil, gideceğiniz yol önemlidir.
Psikolojik süreçler kısa veya uzun sürebilir, duruma bağlıdır.
51:50Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite: Bir anne, yedi yaşındaki çocuğunun üç yaşından beri hasta olduğunu ve şimdi dikkat dağınıklığı yaşadığını belirtiyor.
Ekrandaki uzman, çocukların ekran süresinin yaşları beş dakikası kadar olmalı olduğunu söylüyor (yedi yaşındaki bir çocuğun ideal ekran süresi otuz beş dakika).
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite sadece telefon kullanımıyla ilgili olmayabilir, duygusal sorunlar, arkadaşlık ilişkileri ve diğer faktörler de etkileyebilir.
53:04Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Testi: Meşhur bir dikkat testi dört alanda ölçüm yapar: dikkat, hiperaktivite, dürtüselliğe ve zamanlamaya.
Bu test, çocukların dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunlarını doğru değerlendirmeye yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda, dikkat eksikliği gibi görünen sorunlar aslında duygusal ihtiyaçlar veya protesto davranışları olabilir.
55:02Ebeveynlere Tavsiyeler: Çocuklarla iletişim kurmak, onlara vakit ayırmak ve duygusal sorunlarını anlamak çok önemlidir.
Ailelerin çocuklarıyla geçen zamanın kalitesi, sadece evde olmalarından daha önemlidir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluklarında biyolojik faktörler ön plandadır, ancak uzman görüşü ve aile içindeki sınırların iyi uygulanması da önemlidir.

Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Bilgilendirme Programı

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir