Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Yeni Hayat" adlı programda sunucu, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Dr. Ramazan Harmancı ile alerjik hastalıklar hakkında bir röportaj gerçekleştiriyor.
- Video, alerjinin tanımı, alerjik maddelerin türleri ve alerjik rahatsızlıkların belirtileriyle başlayıp, çocuklarda en sık görülen alerjik hastalıkların (alergik rinit, astım, gıda alerjileri ve ilaç alerjileri) detaylı anlatımına geçiyor. Daha sonra astım hastalığının tanısı, tedavi yöntemleri, ergenlik dönemindeki değişimler ve aşı tedavisinin avantajları ile dezavantajları ele alınıyor.
- Programda ayrıca alerjik hastalıkların tanısı için yapılan testler, genetik faktörlerin rolü ve doğru tanı konulmasının önemi hakkında bilgiler de sunuluyor.
- 00:51Alerji Nedir?
- Alerji, bağışıklık sistemimizin doğada bulunan çoğu insana alerjik olmayan maddelere karşı beklenmedik bir şekilde anormal tepki vermesidir.
- Alerjik kelimesinin Latincede anlamı "anormal, tuhaf ve beklenmedik bir davranış"tır.
- Alerjik reaksiyonlar hayatımızda bir dönem tüm insanlarda, özellikle okul öncesi dönemde daha sık görülmektedir.
- 02:28Alerjen Maddeleri ve Etkileri
- Alerjen maddeler ev içi (ev tozları, akarlar) ve ev dışı (ot, çayır, çimen, ağaç polenleri) olarak iki gruba ayrılır.
- Gıda yoluyla alınan alerjenler (inek sütü, yumurta) ve ilaçlar ağız yoluyla alındığında vücutta döküntülere, kızarıklıklara hatta hayatı tehdit eden durumlara yol açabilir.
- Alerjen maddenin vücuda girdiği yolla alakalı olarak solunum yoluyla alındığında alerjik rinit, astım, ağız yoluyla alındığında kusma, karın ağrısı, ishal gibi belirtiler görülür.
- 04:24Sık Görülen Alerjik Hastalıklar
- Yetişkin dönemde görülen alerjik hastalıkların temeli çocukluk döneminde atılmaktadır.
- Çocukluk döneminde en sık görülen alerjik rinit (saman nezlesi) bahar dönemlerinde hapşırıklar, burun akıntıları ve öksürüklerle görülür.
- İkinci sıklıkta görülen astım, son yıllarda giderek artmakta olup, üçüncü ve dördüncü sıklıkta gıda alerjileri, ilaç alerjileri ve hayvan/arı sokması alerjileri görülür.
- 05:40Alerjik Hastalıkların Tanısı
- Alerjik hastalıkların tanısı deri testleri ve kan tahlili yoluyla yapılan testlerle konulabilir.
- Yetişkinler kendilerini bilirken, çocuklarda ebeveynler şikayetleri gözlemleyerek tanı koyabilir.
- Tıptaki en önemli kural anamnez (hastadan alınacak detaylı öykü) olup, hastanın hangi durumlarda şikayetlerinin arttığına bakarak tanı konur.
- 07:42Alerjik Hastalıkların Tedavisi
- Alerjik hastalıkların tedavisinde öncelikle alerjen maddeyi tespit etmek ve bundan uzak durmak önemlidir.
- Alerjinin %70-80'ine varan nedeni genetiktir; anne veya babanın alerjik bir şikayeti varsa çocukta alerji görülme ihtimali %45'e kadar çıkabilir.
- Tedavide en önemli şey alerjiyi tetikleyen gıdalardan, ilaçlardan, polenlerden ve akarlardan uzak durmaktır.
- 10:17Çocuklarda Astım
- Çocuklarda astım genellikle üç yaşına kadar öksürük atakları ile karşılaşırlar, ancak her öksürük astım değildir.
- İki yaşın altında hışıltılı bebek olarak adlandırılan çocuklar, hem öksürüyor hem uykuda göğsünden hışırtı sesi duyulur.
- Üç yaşından sonra bu durum devam ediyorsa astım tanısı alır ve erişkinlerdeki astım genellikle kronik bir olaydır.
- 11:04Çocuklarda Astım Tedavisi ve Gelişimi
- Çocuklarda astım, doğru tanı yöntemleriyle tanı konulup uygun doz ve ilaçlarla tedavi edilirse, 7-10 yaş civarında ergenlikten önceki dönemde çoğunlukla geriliyor.
- Astım tanısını koymak kolay değil, ancak alerjen maddelerden ve çevresel faktörlerden kaçınmak ve düzgün ilaçları uzun süre kullanmak tedavi için önemlidir.
- Tedavi edilmediği zaman, 7-10 yaş civarında şikayetlerin belirgin ölçüde gerilediği genel olarak bilinir, ancak devam ediyorsa uzun süreli ilaç kullanımı gerekir.
- 12:22Astım Tedavisinde İlaç Kullanımı
- Astım ataklar halinde gelen bir kronik hastalık olduğundan, belli sıklıktan fazla görülürse uzun süreli tedavilere alınması gerekir.
- Astım tedavisinde öncelikle atak durumu tedavi edilir, daha sonra sık sık ataklara yakalanmaması için koruyucu tedaviler uygulanır.
- Astım kronik iltihabi bir hastalık olduğundan, tedavideki ana unsur uzun süreli kortizon içeren solunum yoluyla alınan tedavilerdir.
- 13:42Astım Tedavisinde Çevresel Önlemler
- Ailelerin en önemli kuralı, genetik altyapıyı değiştiremese de çevresel önlemlere müdahale etmektir.
- Alerjen maddelerden, sigara dumanından ve pasif içici durumunda oldukları ortamlardan uzak tutmak önemlidir.
- İlaç tedavileri uygun dozda ve uzun süreli kullanıldığında çok güzel sonuçlar alınabilmektedir.
- 14:48Ergenlik Dönemi ve Astım
- Ailede genetik bir öykü varsa, çocukların astım şikayetlerini atlatması ailesinde bu tür şikayetleri olmayan çocuklara göre daha zor olmaktadır.
- Genellikle ergenlik döneminde astım geçer, bazen vücudumuz alerjen maddelere karşı beklenmedik tepkileri vermemeyi öğrenir.
- Ergenlik dönemindeki hormonal değişiklikler vücut direncini ve alerjiye olan yanıtı değiştirdiği için geçici bir dönem görünmez olabilir, ancak bazı çocuklar 3-5 yıllık ergenlik döneminin ardından yetişkin alerjik astım veya yetişkin saman nezlesi olarak karşımıza çıkabilir.
- 16:06Aşı Tedavisi
- Aşı tedavisi çok uzun soluklu bir tedavi olup ortalama beş yıla kadar uzayabilmektedir.
- Aşı tedavisi cilt üzerinden veya dil altından uygulanabilmekte, ancak mutlak başarı vermeyebilir ve tek bir alerjen maddeye karşı olmalıdır.
- Birden fazla alerjik maddeye karşı şikayet olan çocuklarda aşı tedavisi istenen sonuçları vermez ve uzun süreli olduğu için uyum sorunu yaşanabilir.
- 17:39Aşı Tedavisinde Yanlış Tanı ve Riskler
- Aşı tedavisinde yapılan alerjik maddeyi daha düşük dozlarla, belli aralıklarla, çocuğa giderek artan dozlarla verip vücudun buna tepki vermez hale getirmeye çalışılır.
- Yanlış tanı konulduğunda, örneğin polene karşı alerjisi varken gıdaya karşı alerji gibi saptar ve tedavi etmeye kalkarsanız, gereksiz ve uzun süreli tedavi olur.
- Aşı tedavisinde nadiren de olsa hayatı tehdit edeceği, ölümle karşılaşabilecek alerjik reaksiyonlar görülebilmekte, bu nedenle kesinlikle alerji uzmanları tarafından yapılmalı ve tanıdan emin olunmalıdır.