Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Özel Denizli Tekne Hastanesi'nin "Aklına Hoş Geldiniz" programında çocuk nöroloji uzmanı Doçent Doktor Akgün Ölmez Türker ile yapılan bir röportajdır. Konuşmacı, Hacettepe Üniversitesi mezunu olup çocuk hekimliği ve çocuk nörolojisi uzmanlığı yapmış, şu anda kendi muayenehanesinde çalışan bir uzmandır.
- Program, çocuk nörolojisi ve bebek gelişimi konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde baş çevresi büyüklüğü ve küçüklüğü, normal gelişim değerleri ve bunların beyin gelişimiyle ilişkisi anlatılırken, ikinci bölümde bebek gelişiminin dört ana alanı (motor, dil, kişisel sosyal ve sayısal) detaylı şekilde incelenmektedir. Son bölümde ise bebeğin kaba ve ince motor becerilerinin gelişimi kronolojik olarak açıklanmaktadır.
- Program, Denver gelişim testi ve Ankara Gelişimsel Test Envanteri gibi objektif değerlendirme yöntemlerini kullanarak bebeğin gelişim aşamalarını ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı şekilde ele almaktadır. Video, bir serinin ilk bölümü olup, ikinci bölümde daha detaylı bilgilerin verileceği belirtilmektedir.
- 00:22Programın Tanıtımı ve Konuk Tanıtımı
- Özel Denizli Tekne Hastanesi'nde dopdolu bir program ve içerik sunuluyor.
- Çocuk nöroloji uzmanı Doçent Doktor Akgün Ölmez, stüdyolarda çocuk nörolojisine dair konuları ele alacak.
- Akgün Ölmez, Hacettepe İngilizce Tıp mezunu olup, çocuk hekimliği ve çocuk nörolojisi uzmanlığını Hacettepe'den tamamlamıştır.
- 02:57Baş Çevresi ve Gelişimi
- Baş çevresi, çocuklarda beyin gelişimini ve çocuk gelişimini takip etmek için en önemli kriterlerden biridir.
- Bebek doğduğunda standart baş çevresi ortalama 35 cm'dir ve bir yıl içerisinde 12 cm büyümesi beklenir.
- Bebeklerin baş çevresi, kilo ve boy gibi yakından takip edilmelidir.
- 04:29Baş Çevresi Küçüklüğü ve Sorunları
- Baş çevresi küçüklüğü, beyin gelişimini gösteren bulgulardan biridir ve kafa kemiklerinin erken kapanması veya beyin gelişiminde sorun olabilir.
- Erken bebeklikte anne karnında kanama, oksijensizlik veya doğum sırasında sorunlar beyin gelişimini engelleyebilir.
- Baş çevresi küçüklüğü durumunda mutlaka bir çocuk uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir.
- 06:12Baş Çevresi Büyüklüğü ve Sorunları
- Baş çevresi artışı, kafa içerisinde kitle, tümör veya hidrosefali (beynin su toplaması) gibi sorunlara işaret edebilir.
- Travma sonrası beyinde kanama veya nörometabolik/nörodejeneratif hastalıklar kafa büyüklüğünü artırabilir.
- Genetik sendromlar da yüz yapısında anormalliklerle giden durumlarda kafa büyüklüğü veya küçüklüğü olabilir.
- 07:16Normal Çocuk Gelişimi
- Normal gelişimde baş çevresi, kilo ve boy gibi takip edilen değerler vardır.
- Ailelerin bu konuda duyarlı olması ve çocuk gelişimini takip etmesi önemlidir.
- İlk bebek olan aileler, çocuk gelişimini takip etmekte zorlanabilirler.
- 08:01Bebek Zekasının Bileşenleri
- Bebek zekasını değerlendirmek için dört ana alan vardır: motor alan (kaba motor ve ince motor), dil alan ve kişisel sosyal gelişim alanı.
- IQ gibi sayısal zeka testleri altı yaşından sonra yapılabilir, ancak daha öncesinde zekanın bileşenleri değerlendirilir.
- Bebek gelişiminde problem olup olmadığını anlamak için Denver Gelişim Testi veya Ankara Gelişimsel Test Envanteri (AKDE) gibi testler yapılabilir.
- 09:14Dil Alanındaki Gelişim
- Bebekler doğduktan sonra ağlayarak konuşmaya başlar, üç ay civarında agulamaya, daha sonra hecelemelere geçer.
- Beş-altı ay civarında "dede", "mama", "baba" gibi hecelemeler sözcük haline dönüşmelidir.
- Bir yaşında çocuk özgül olarak "anne" ve "baba" demelidir, onsekiz aylıkta yaklaşık 30-50 sözcük, iki yaşında ise 100 civarında sözcük ve iki kelimeli cümleler kurmalıdır.
- 11:16Dil Alanında Gelişim Geriliği
- Bir buçuk yaşında hala "anne" veya "baba" demeyen çocuklarda sorun olabilir.
- Dil alanında gelişim geriliği varsa işitme kaybı, epilepsi veya nörolojik sorunlar olabilir.
- Bu durumlarda çocuk nöroloji açısından değerlendirilmeli ve aileye öneriler sunulmalıdır.
- 12:00Kişisel Sosyal Gelişim
- Bebekler doğduktan sonra yüze bakar, üç aylıkken obje takibi yapar.
- Üç ay civarında gülmesi, sekiz-dokuz ay civarında sesine dönmesi beklenir.
- Kişisel sosyal gelişim alanında sorun varsa göz hekimi, nöroloji veya psikiyatrik değerlendirmeler yapılmalıdır.
- 14:35Motor Alan
- Motor alan kaba motor ve ince motor olmak üzere iki ana alanda incelenir.
- Kaba motor beceriler oturma, koşma ve yürüme gibi hareket etmeyi sağlayan sistemlerdir.
- İnce motor beceriler parmakları kullanmayı sağlayan becerilerdir.
- 15:08Bebek Kaba Motor Gelişimi
- Bebekler doğumdan itibaren başını tutabilir, ancak üç aya kadar başını kaldırırken yerden düşürmeden tutabilmesi beklenir.
- Üç ayın sonunda bir bebek kollarından tutup kaldırırken başını geriye düşürmemeli, boynunu sıkı tutarak gövdesi ile beraber başını kaldırmalıdır.
- Altı ay civarında bir bebeğin destekli oturması, yedi ayın sonunda yastıksız kendi başına düşmeden birkaç saniye oturabilmesi beklenir.
- 16:36Ayaklanma ve Yürüme Gelişimi
- Dokuzuncu ayın sonunda bebeklerin kollarından tutup bastırdığımızda kollarımızın altından kaymadan ayaklarının üzerine sağlam basabilmeleri beklenir.
- On ay civarında sehpalardan, kanepelerden tutunarak ayakta durması, on iki ay civarında birkaç adım kendi kendine atabilmesi beklenir.
- On beş aya kadar bir bebeğin yürümesi beklenir, bu tarihten sonra yürüme yoksa yürümesi gecikmiş demektir ve sorun olabilir.
- 18:00Gelişim Gecikmesinin Nedenleri
- Gelişim gecikmesinin nedenleri kaslarda gevşeklik, kas hastalığı, sinir hastalıkları (SMA), genetik kökenli sendromik hastalıklar (Down sendromu, Prader-Willi) olabilir.
- Anne karnında oksijensiz kalma veya kanama gibi nedenler de gelişim gecikmesine neden olabilir.
- Dokuz ay civarında ayaklanmaya başlayan bebeklerde yürüteç kullanımı önerilmez çünkü yürüteç tembelliği alıştırabilir, parmak ucunda yürümeye neden olabilir ve ev kazalarına yol açabilir.
- 19:54Ayakkabı Kullanımı ve El Gelişimi
- Bebekler ilk başta yalınayak gezebilirler, yürümeye başladıktan sonra ayağı destekleyen, tabanı destekleyen, ağır olmayan spor ayakkabı önerilir.
- Bebekler bir yaşına kadar el tercihinin olmaması gerekir, bir yaşından sonra solak olma durumu beyin gelişiminde bir hasar olabilir.
- Bebekler bir yaşına kadar ellerini eşit kullanır, küpleri birbirine vurarak hareket ettirir ve ağızlarına götürürler.
- 21:24İnce Motor Gelişimi
- İnce motor becerileri anahtar açıp kapatmaya, kalem tutmaya, resim yapmaya, müzik aletleri çalmaya ve örgü görmeye yarayan önemli becerilerdir.
- Dokuz ay civarında bebeğin iki parmağını kullanabilmeye başlaması, bir yaş civarında üzümü şişeden çıkarıp girdirip çıkarması gerekir.
- İki yaş civarında düz karalama yapması, üç yaş civarında çizmeye başlaması beklenir.