Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ile çocuk ağız ve diş sağlığı uzmanı Dr. Zeycan İrem Pişkin Öz arasında geçen röportaj formatındadır. Dr. Pişkin Öz aynı zamanda peridontist olarak da çalışmaktadır.
- Röportajda çocuk diş sağlığı konusu kapsamlı şekilde ele alınmaktadır. Çocukların ne zaman diş hekimine götürülmesi gerektiği, bebeklerin dişli doğması, diş gıcırdatması, diş çürüğü ve biberon çürüğü gibi konular detaylı şekilde açıklanmaktadır. Ayrıca, beş yaş altı çocuklarda diş tedavilerinin genel anestezi altında yapılması gerektiği ve süt dişlerinin sadece dökülecek değil, sağlıklı olması gerektiği vurgulanmaktadır.
- Röportajda ayrıca çocuklarda görülen travmalarda ebeveynlerin nasıl davranması gerektiği, kırık dişlerin nasıl korunması gerektiği ve süt dişlerinin köklü olduğu için nasıl ele alınması gerektiği gibi pratik bilgiler de verilmektedir. Diş çürüüğünün bulaşıcı olduğu ve genetik faktörlerin bu konudaki etkisi de konuşulmaktadır.
- 00:17Çocuk Diş Hekimliği Nedir?
- Çocuk diş hekimliği, 0-16 yaş grubu çocukların süt ve daimi dişlerinin gelişimini inceleyen ve çürük, travma veya kalıtsal nedenlerle oluşan sorunların tedavisini içeren bir bilim dalıdır.
- Peridontistler, çocukların sadece diş problemlerini değil, çene ve yüz gelişimlerini de takip eder ve erken, önleyici ve koruyucu ortodontik tedavilerle sorunların büyümeden tedavi edilmesini sağlar.
- Çürük görülme yaşı çok küçük yaşlara düştüğü için perodontistler, ailelerin ağız hijyeni ve beslenme kontrolünü bilgilendirir.
- 01:23Çocuk Diş Hekimine Ne Zaman Gitmeli?
- Çocuk doğduğu andan itibaren bir yaş itibariyle diş hekimine götürülebilir.
- Altı ayda bir mutlaka perodontiste götürülmesi gerekmektedir.
- Sadece çürük oluştuğunda değil, dişlerin gelişiminin takibi, sürme yaşı, sürme zamanı ve sürme problemleri de çok önemlidir.
- 02:32Bebekler Dişli Doğabilir mi?
- Bebekler dişli doğabilir ve doğduktan otuz gün içerisinde de dişler oluşabilir.
- Doğum sırasında oluşan dişlere "doğum dişleri", doğumdan sonra otuz gün içerisinde oluşan dişlere "neonatal dişler" denir.
- Bu dişlerin keskinliğinin kontrol edilmesi gerekir çünkü keskin olduğunda bebek ememiyor, beslenemiyor ve anne rahatsız oluyor.
- Bazı dişler köksüz olabilir ve hareketli olabilir, bu durumlarda cerrahi olarak uzaklaştırılması gerekebilir.
- 03:45Çocuklarda Diş Gıcırdatması
- Diş gıcırdatması bebeklerde bile görülebilir, sekiz aylık bebeklerde bile görülebilir.
- Diş sıkmanın büyük çoğunluğu strese bağlıdır; ek gıdaya geçiş, değişik sesler, nesneler, uyku düzensizliği gibi problemler diş sıkmaya neden olabilir.
- Yedi-sekiz yaşlarında kreşe başlaması, ilkokula başlaması, kardeşinin olması, taşınma, boşanma gibi sebeplerden dolayı çocuklarda sıklıkla diş sıkma görülür.
- Süt dişleri daha yumuşak yapıda olduğu için kırılmalar ve erimeler çok sıklıkla olur, bu nedenle tedbir alınması gerekir.
- Yedi yaş ve üstü çocuklarda silikon malzemeyle hazırlanan ve dişlerin birbirine değmesini engelleyen gece plağı uygulanabilir.
- Diş sıkmanın başka nedenleri de olabilir; bağırsak parazitleri, reflüsü veya endokrin problemler gibi sıkıntılardan dolayı da diş sıkma görülebilir.
- 06:04Diş Çürüğü ve Bulaşma
- Diş çürüğü bulaşıcıdır ve tükürük yoluyla geçer.
- Anneden bebeğe geçebilir; ağzından öptüğümüzde bebeği ağzımızda çürük yapıcı bakteri varsa bebeklere geçebilir.
- Mamanın, çorbanın tadına bakarken önce ağzımıza sürüp sonra bebeğin ağzına koyduğumuzda da bulaşma yolu yaratmış olabiliriz.
- Çürükler asıl olarak bakterilerin diş yapısını, diş mine yüzeyini bozmasıyla olur, sadece şekerli gıdalar değil.
- Genetik tükrük yapısı, ailede çok fazla çürük görülmesi, tükürük akış hızının yavaş olması ve diş taşı görülmesi çürük görülme ihtimalini artırır.
- 07:43Biberon Çürüğü
- Biberon çürüğü genel tanımı erken çocukluk çağı çürüğü olarak geçer ve 2-6 yaş arasındaki çocuklarda görülür.
- Gece boyu anne sütü alması da biberon çürüğüne neden olabilir.
- Biberon çürüğü özellikle üst keser dişlerde oluşan lezyonlardır.
- Biberon çürüğünün oluşmaması için bir yaşından sonra gece beslenmesinin azaltılması veya kesilmesi, dişlerin nemli bir bezle temizlenmesi ve ara öğünlerde karbonhidrat içerikli değil, dişlere yapışmayan kuruyemiş veya meyve gibi gıdalar verilmesi gerekir.
- Dişlerini temizlerken parmak fırça veya diş fırçası kullanılabilir, ancak 3 yaş altı genelde macun önerilmez çünkü tükürme refleksi 4 yaş ve sonrasında gelişir.
- Anne babanın yanında dişlerini fırçalaması ve yatmadan önce dişlerin üzerinden geçmesi faydalıdır çünkü gece bakteriler ağzımızda çoğaldığı için.
- 10:06Çocuk Diş Hekimliğinde Tedavi Zorlukları
- Küçük yaştaki çocukların diş tedavisinde stabilizasyon ve kooperasyon zor olabiliyor, bu nedenle çocuk diş hekimleri onlara sevgi ve güven veriyor.
- Ağrıyla gelen çocuklar genellikle gece uykusuz kalmış, yemek yiyememiş veya dişlerinin görüntüsünden rahatsız olabilir.
- Bu yaş grubu tedavileri genel anestezi altında tek seferde yapılabiliyor, böylece çocuklarda diş hekimi fobisi oluşmaması sağlanıyor.
- 11:08Biberon Çürü Tedavisi
- Biberon çürü çürüklerinin tedavisi geleneksel yöntemlerle yeterli olmuyor, çünkü etkilenmiş diş dokusu hala ağız içerisinde olduğu için altı ay sonra yine çürüme gözlenebiliyor.
- Bu hastalarda kanal tedavileri, kaplamalar ve ön dişlerde gülüş tasarımı gibi daha kalıcı çözümler uygulanıyor.
- Üç yaşındaki bir çocuğun ön dişlerinin değişme yaşı yedi-sekiz yaş olduğu için, kreş döneminde çürükler görsel açıdan sıkıntı yaratabilir.
- 12:01Süt Dişlerinin Önemi
- Toplumda "dişler dökülecek ama fırçalaması da olur" algısı yanlış, özellikle küçük yaşlarda kanal tedavisi yapılabiliyor.
- Ön dişlerdeki erimeler, sinir açığa çıktığında çocuk su içemiyor, beslenemiyor, kilo kaybı oluşuyor, ateş oluyor ve gece huzursuzluğu yaşayabiliyor.
- Süt dişlerinin hepsinin altı-yedi yaşında değişildiği kanı yanlış, sadece ön dişler altı-yedi yaşında değişiyor, azı ve köpek dişleri onbir-oniki yaşında değişiyor.
- 13:01Süt Dişlerinin Fonksiyonları
- Süt dişlerinin değişmesi değil sağlıklı olması çok önemli çünkü doğal bir yer tutucu fonksiyonları var ve alttan gelen daimi dişe rehberlik yapıyor.
- Süt dişlerinde görülen enfeksiyonlar alttaki kalıcı dişlerin kalsifikasyonunu etkileyebiliyor ve çocuğun ömür boyu kullanacağı dişlerinde yapısal defekt oluşturabiliyor.
- Süt dişleri çocuğun sağlığı ve yaşam kalitesinin artması açısından mutlaka tedavi edilmesi ve bakılması gereken dişler olarak görülüyor.
- 13:49Çocuklarda Diş Travmaları
- Çocuk diş hekimliğinde bebeklik çağından onaltı yaşa kadar müdahale ediliyor, düşme sonucu dudak bölgesi ve ön dişler kırılabilir veya diş eti yaralanmaları olabilir.
- Diş kırıldığında kırık parçanın bulunması gerekiyor ve kuru ortamda değil süt içerisinde bekletilerek yarım saat içerisinde perodontiste başvurulması gerekiyor.
- Kalıcı diş yerinden çıkarsa (avuse) kuru peçetenin içerisinde getirilmemeli, soğuk pastörize sütün içerisinde getirilmeli ve en fazla bir saat içerisinde ulaştırılmalı.
- 15:55Süt Dişlerinin Kökleri
- Süt dişleri köksüz değil, çok uzun kökleri var; örneğin dört yaşındaki bir çocuğun üst ön kesici dişinin kökü yetişkinlerin diş kökünün yarısı kadar.
- Süt dişlerine kuvvet uygulayarak çekmek altta oluşan daimi diş germeni zedeleyebilir.
- Süt dişleri düşme yaşından önceki köklü oluyor ve kökteki sinir yoluyla alttaki diş germeni etkileyebiliyor, bu nedenle perodontiste başvurmak daha doğru.