Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Çiftçi TV'de yayınlanan bir eğitim programıdır. Bir veteriner hekim tarafından sunulan içerikte, buzağı, kuzu ve oğlaklarda görülen ishal sorunları detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Video, ishal tedavisinde deneme yanılma yönteminin tehlikelerini vurgulayarak başlıyor ve antibiyotik kullanımı yanında su, tuz, sodyum bikarbonat ve enerji vermenin önemini anlatıyor. Ardından kanlı ishal nedenleri (koksidiyoz, clostridium perforingence, hemorolojik enterotoksemi, enterotoksemik ekolli enfeksiyonları, rotavirüs ishalleri, salmanella, nekrotik enterrits, BVD tip iki ve Bowin viral diyare) inceleniyor. Son bölümde ise ishal önleme yöntemleri (sürü yönetimi, aşılar, göbek dezenfeksiyonu, doğum bölümünün temizliği) anlatılıyor.
- Videoda ayrıca koksidiyozun ne olduğu, belirtileri, yayılma yolları ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Sıyrıntılı ishallerin nedenleri, Clostridium difisil, Salmonella Dublin, Salmonella Murium ve enteropatojenik eşekoli gibi mikroorganizmaların rolü ve gebelik teşhisi konusunda bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:37İshal Tedavisinde Önemli Noktalar
- İshal tedavisi deneme yanılma yöntemiyle yapılmamalı, bu yöntem vakit kaybına neden olur ve küçük yavrular kaybedilir.
- İshalde su, tuz (sodyum klorür), asidite ve enerji eksikliği hayvanı alıp götürür.
- İshal tedavisinde antibiyotik yanında su, tuz, sodyum bikarbonat (yemek sodası) ve enerji (bal veya şeker) verilmelidir.
- 05:12Kanlı İshal Nedenleri
- Buzağılarda kanlı dışkı genellikle koksidiyoz (ameria ishalleri) ile ilişkilendirilir, ancak sebebi ne olursa olsun su, tuz ve sodyum bikarbonat karışımı mutlaka yapılmalıdır.
- Kanlı ishal durumunda hayvan hemen diğerlerden ayrılmalı çünkü bu durum tehlikelidir ve yayılabilir.
- Clostridium perforingence (çelerme) de kanlı ishale sebep olabilir ve özellikle ilk haftasını dolduran buzağılarda görülme ihtimali yüksektir.
- 08:16Diğer Kanlı İshal Nedenleri
- Kanlı dışkı ile karşımıza çıkabilecek hastalıklar arasında hemorolojik enterotoksemi, enterotoksemik ekolli enfeksiyonları, rotavirüs ishalleri, salmonella, nekrotik entaritis, BVD tip 2 ve trombositopik BVD bulunmaktadır.
- Hemorolojik enterotoksemi (kanlı ve zehirli ishal) eşşekolinin hemorolojik tipleriyle ilişkilidir.
- Salmonella aşırı sulu ishal, karın ağrısı ve bazen dışkıda kan ile görülür.
- 11:46İshal Belirtileri ve Önleme
- Kanlı dışkı söz konusu olduğunda genel belirtilere ek olarak diğer belirtiler de göz önüne alınmalıdır.
- Gözlerin yuvalarına çökmüş olması, derinin elastikiyetini kaybetmesi ve iştahsızlık büyük su kaybı olduğunu gösterir.
- Koruma için kuru ve temiz barınak, aşı ve anti-serum uygulaması, göbek dezenfeksiyonu, doğumların ayrı bir bölümde yapılması ve nemli soğuk ortamların önlenmesi gerekir.
- 14:47Koksidiyoz Hakkında Genel Bilgiler
- Koksidiyoz bir mikrop değil, bir protozoa (bakteri değil) olduğu için antibiyotikler bu hastalığa karşı etkisizdir.
- Koksidiyoz kanlı ishal yapar ve dünyanın her yerinde yaygındır.
- Ameria adlı protozoa bu hastalığı yapar ve kışın daha çok Ameria zurni ve Ameria bois türleri yaygındır.
- 15:32Koksidiyozun Belirtileri
- Büyüme geri kalan, tüyleri matlaşmış, koyu renkli dışkı yapan, sıklıkla ıkınan, durgun, halsiz ve zayıf buzağılar koksidiyoz şüphesi için dikkat çekmelidir.
- Dışkıda koyu renk veya incecik pamuk ipliği gibi minik kan parçaları görülebilir.
- Akıntı varsa, diğer ishal tedavileri denenmiş fakat iyi sonuç alınamamış vakalarda da koksidiyoz düşünülmelidir.
- 16:37Sinirsel Koksidiyoz ve Ekonomik Etkiler
- Koksidiyozda titreme, ayağını yere vurma, tepinme, boyun kaslarının gerilmesi ve şaşılık gibi sinirsel belirtiler görülebilir.
- Bu hastalık buzağılarının gelişmesini gerilettiği için işçilik, aşırı altlık masrafı ve tedavi masrafı büyük ekonomik kayıplara sebep olur.
- Altlıklar değiştirilmezse hastalık daha hızlı yayılır ve hayvanın vücudu zayıf düşerse öksürük ve zatürreye karşı duyarlılık artar.
- 18:21Koksidiyozun Yayılımı ve Bulaşma Yolları
- Koksidiyoz dışkı ve ağız yoluyla yayılan (fekal oral) bir hastalıktır.
- Bir adet Ameria yumurtası bağırsaklarda açılır ve iki hafta içinde milyonlarca yumurtaya ulaşıp dışkıyla yayılır.
- Erginler hastalığı kronik ve gizli olarak belirti göstermeden taşıyabilirler.
- 19:25Hastalığa Zemin Hazırlayan Faktörler
- Kalabalık, nemli ortamlar, stres, nakliye, büyüklerle küçüklerin bir arada olması, sütten kesme dönemi ve yem değişiklikleri hastalığa zemin hazırlar.
- Dışarıdan sürya getirilen hasta hayvanlar ve pazara hayvan götürüp geri getirmek de yayılma için risk oluşturur.
- Aşırı soğuk, nemli havalarda ve ani hava değişikliklerinde koksidiyoz çok yayılabilir.
- 20:23Teşhis ve Tedavi
- Koksidiyozun kesin teşhisi için mikroskopta muayene yaptırılması şarttır.
- Hastalığın şu anda bilinen bir aşısı yok ama tedavisi vardır ve antioksidiyal ilaçlar kullanılır.
- Tedavi ağızdan başlanmalı, olmazsa damardan da yapılabilir.
- 22:08Önleme ve Sürü Yönetimi
- Koksidiyoz sürü yönetimi bilgisizliğinden, eksikliğinden ve hatalarından oluşur.
- Kuru ve temiz ortam, hijyen korumanın anahtarıdır ve stresi önlemek şarttır.
- Sütten kesme dönemi stresini önlemek için aminoasit, vitamin ve mineral takviyeleri yemine katılmalıdır.
- 23:20Hayvanların Bakımı ve Temizlik
- Buzağılar annelerinden veya diğer büyüklerden ayrı bir yerde tutulmalı ve hastalar derhal ayrılmalı.
- Tedavi ayrı bir yerde yapılmalı, altlıklar değiştirilmeli ve dışkıdan çıkan amerialar etrafa saçılmamalıdır.
- Yemlik ve sulukların bulunduğu yerler yayılma konusunda önemlidir, dışkılar yemliğe veya suluğa yapışmış olmamalı ve temizlenmelidir.
- 26:16Çiftlik Hayvanlarında Sıyrıntılı İshaller
- Çiftlik hayvanlarında sıyrıntılı ishaller, bağırsak yırtılmış ve kopmuş gibi görünen, bağırsağın şeklini alan veya dışarı çıkmış gibi görünen dışkılarla karakterize olur.
- Psöido membranlı sıyrıntılar ve kanamalı ishal, mukoza sıyrıntıları ile kendini gösteren birkaç hastalık vardır.
- Clostridium difficial, antibiyotik kullanımına bağlı ishal olarak bilinen, aşırı miktarda antibiyotik kullanıldıktan sonra ortaya çıkan ve sıyrıntılı ishale sebep olan bir bakteridir.
- 28:09Salmonella ve Koli Mikrobu
- Salmonella Dublin ve Salmonella typhimurium, antibiyotiklerin tesir etmediği tehlikeli hastalıklardır ve çiftliğe özel aşı ile baş edilebilir.
- Eşer eşşekoli, toksiik eşşekoli, entemolojik eşşekoli ve enteropatojenik eşşekoli gibi çeşitli çeşitleri olan tehlikeli bir koli cinsidir.
- Enteropatojenik eşşekoli, mukozalara bağlanarak bağırsağın iç yüzeyini kazıyıp silen, yara ve ülser yapan, kanamalı bağırsak ishaline sebep olan tehlikeli bir mikroorganizmadır.
- 31:29Tedavi Yöntemleri
- Bakteriyemi durumunda seftiofur ve amoksisilin etken maddeli ilaçlar günde iki kere (12 saatte bir) önerilmektedir.
- Florokinon bileşikleri içeren ilaçlar (floksasin, enrofloksasin, danofloksasin) ve nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (kortizon olmayan yangı gidericiler) üç enjeksiyonla sınırlı olarak önerilmektedir.
- Buzağıların ölüm sebepleri su ve tuz kaybı, enerji yetmezliği ve metabolik asidozdur, bu nedenle ağızdan sıvı elektrolit tedavileri de önemlidir.
- 35:55Veteriner Muayene Metotları
- İneklerde gebelik dışarıdan bakarak anlaşılır değil, tahmin edilebilir ancak kesin teşhis için elle muayene veya ultrason kullanılmalıdır.
- Veteriner hekimlikte palpasyon (elle muayene) önemli bir teşhis metodudur ve uzaktan fotoğraflarla teşhis koymak hekimlik değildir.
- Yapılan işle ilgili bilgi sahibi olmak zorunludur, aksi takdirde zarar edilir ve hayvanlar kaybedilir.