Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık uzmanının büyük damar vasküliti hastalıkları hakkında verdiği kapsamlı bir eğitim sunumudur.
- Sunum, öncelikle Takayasu Arteriti'nin tanımı, etyopatogenezi, klinik bulguları ve görüntüleme yöntemleri üzerine odaklanmaktadır. Ardından temporal arterit, de hücreli arterit ve polimiyalji romatika gibi diğer büyük damar vasküliti hastalıklarının tanı kriterleri, görüntüleme yöntemleri ve tedavi seçenekleri detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Konuşmacı, hastalıkların Japonya'daki yaygınlığı, kadın fredominansı, yaş grupları ve üç aşamalı gelişim süreçleri hakkında bilgiler vermektedir. Ayrıca, hastaların fizik muayenesi, tansiyon ölçümü ve nabız farklarının önemi vurgulanmakta, sınavlarda sıkça sorulan tipik vakalar ele alınmaktadır.
- 00:05Takayasu Arteriti Tanıtımı
- Takayasu arteriti, aort ve pulmoner arterleri tutan kronik kromatoz bir büyük damar vaskülitidir.
- En sık görüldüğü ülke Japonya'dır ve belirgin kadın fredominansı vardır.
- Hastalığın çoğunlukla 40 yaş altı hastalarda görülür, ancak 40 yaş sonrasında başlayabilir.
- 01:11Takayasu Arteriti ve De Hücreli Artrit
- Takayasu arteriti ile de hücreli artrit çok benzer klinik ve laboratuvar bulgulara sahiptir.
- 50 yaş öncesinde görülürse Takayasu, 50 yaş üzerinde görülürse de hücreli artrit olarak adlandırılır.
- İki hastalığın tek farkı yaştır, klinik bulguları çok benzerdir.
- 01:45Takayasu Arteriti'nin Patogenezisi
- Hastalığın etyopatogenezinde arterlerin media advantis junction bölgesinde başlayıp panteri tablosuna yol açan bir inflamasyon mekanizması vardır.
- Genetik olarak HLA-B52 halleri önemli olup, Behçet hastalığında HLA-B51 halleri önemlidir.
- Tüberküloz prevalansı ile paralellik göstermesi nedeniyle bazı hastalarda eşlik edebilir ve tedavi edilmeden önce tüberkülozun dışlanması gerekir.
- 03:19Takayasu Arteriti'nin Klinik Bulguları
- Hastalığın üç temel dönemi vardır: erken dönem (konstrüsyonel semptomlar), baskül vasküler inflamasyon dönemi (klinik olarak bariz hale gelir) ve son dönem (stenozun ileri safhası).
- Konstrüsyonel semptomlar arasında ateş, kilo kaybı, eritemanodozom, photosensitivite, pulmoner arter tutulumuna bağlı hemogtisi ve karotis bölgesindeki ağrı (karotis dini) bulunmaktadır.
- Hastaların yarısından fazlasında hipertansiyon olur, ancak stenoz nedeniyle konvansiyonel yöntemlerle ölçüldüğünde bu kadar yüksek tansiyon değerleri bulunmayabilir.
- 06:21Takayasu Arteriti'nin Diğer Bulguları
- Nörolojik bulgular sıktır, özellikle intrakraniyal arterlerin tutulumuna bağlı olarak bulanık görme, çift görme, geçici görme kayıpları ve kalıcı nörolojik bulgular görülebilir.
- Aort tutulumu önemli olup, hem darlık hem yetmezlik yapabilir, anevrizma oluşturabilir ve abdominal aort ve renal arterlerin tutulumuna bağlı olarak renovasküler hipertansiyona yol açabilir.
- Takayasu arteriti'nin altı grubu vardır: tip 1'de sadece arkus aortadan çıkan aort dalları, tip 2'de çıkan aorta ve arkus aorta dalları, tip 3'te arkus aortadan sonrası torasik aorta ve abdominal aorta, tip 4'te sadece abdominal aorta ve renal arterler, tip 5'te tüm aorta ve ana dallarının etkilendiği.
- 08:15Takayasu Arteriti'nin Tanı ve Görüntüleme Yöntemleri
- Takayasu arteriti için spesifik bir testi yoktur, akut faz yanıtı yüksek olabilir ve pentrax 3'ün hastalık aktivitesini göstermede CRP'den daha duyarlı olduğu gösterilmiştir.
- Görüntüleme tanı açısından, hastalığın yaygınlığını tespit etmede ve tedavi takibi açısından çok önemlidir.
- Konvansiyonel anjiyografi artık nadiren kullanılır çünkü yüksek radyasyon riski yanında damar duvarını değerlendirmekte yetersizdir.
- 09:38Modern Görüntüleme Yöntemleri
- Son dönemde BT anjiografi ve EMAR anjiografi sıklıkla kullanılır, MR anjiografi ise lüminal değişiklikler yanında damar duvarındaki genç ortaya çıkan kontrastlanmanın aktivite açısından bir bulgu olabileceği söylenir.
- Doppler ultrasonografi radyasyon içeriği olmaması, invaziv olmaması ve daha çabuk ulaşılabilir olması nedeniyle önemli bir görüntüleme yöntemidir.
- PET önemli bir görüntüleme yöntemi olarak karşımıza çıkıyor, damar duvarlarında inflamatuar aktiviteyi göstermekte başarılı gibi görünüyor ancak hatalı sonuçlar verebiliyor.
- 11:57Taka Yeti Tanı Yöntemleri
- PET BT veya PET MR son dönemde kullanılırken, klasik anjiyografi de damar lümenli düzensizliği ve stenozları gösterebilir.
- MR görüntülemede abdominal aorta ve renal arterlerin proksimalinde belirgin darlıklar tespit edilebilir.
- PET görüntülemede vasküler trase boyunca orta düzeyde metabolik aktivite ve aorta damar duvarındaki inflamatuar aktivite görülebilir.
- 14:16Taka Yeti Tanı Süreci
- Taka yeti semptom başlangıcı tanı süresi bir buçuk yıl olabilir, ancak on yılı aşkın sürelerde de bildirilmiştir.
- Hastalar çoğunlukla konstitüsyonel semptomlar ve sebat eden akut faz yanıtındaki yükseklik nedeniyle araştırılır.
- Fizik muayene çok önemlidir; iki taraftan tansiyon ölçümü ve nabızların fark edilmesi gerekir.
- 15:29Taka Yeti Tanı Kriterleri
- Tanı kriterleri arasında başlama yaşının kırk yaş altında olması, ekstremitekladi casiosu, brakial arterde nabızın azalması ve üfürüm tespit edilmesi bulunmaktadır.
- Arteriografik anormallikler (konvansiyonel anjiyografi yerine BT ve MR anjiografi) tanıda önemlidir.
- Malin ve enfeksiyon süreçleri, konstrüksiyonel semptomlar ve akut faz yanıt yüksekliği takip edilebilir.
- 16:33Taka Yeti Tedavi Yöntemleri
- Medikal tedavide iskemik bulguları engellemek için anti-agregan ve anti-hipertansif tedavi verilir.
- Vazo konstrüksiyon yapan ajanlardan kaçınarak, immün-spresif tedaviler (steroid, metotreksat, nikofener, mol, azotopirin, siklosporin, lefinomid, skrofosfamit, anti-TNF ajanlar, anti-interlökin altı tosilüzum hap) kullanılır.
- Damarlarda belirgin darlık olduğunda perkütan veya açık cerrahi ile girişimsel tedaviler yapılabilir, ancak öncesinde inflamasyonun baskılanması önemlidir.
- 17:53De Hücreli Arterit ve Polimiyalji Romatika
- De hücreli arterit ve polimiyalji romatika birbiriyle yakın ilişkili hastalıklardır, hatta bir spektrumun iki ucu olarak yorumlanabilir.
- De hücreli arteritli hastaların neredeyse yarısında polimiyalji romatika semptomları, polimiyalji romatika hastalarında yaklaşık beşte birinde de de hücreli arterrit tespit edilir.
- Polimiyalji romatika kadınlarda daha sık görülür, yaşla birlikte insidansı artar ve insidansı de hücreli arterite paralel şekildedir.
- 19:26Polimiyalji Romatika Klinik Bulguları
- Tipik polimiyalji romatika vakası omuz ve kalça kuşağında, bazen bacaklarda da olan ağrı ve sabah tutukluyla karakterize olur.
- Sabah tutukluğu birkaç saat sürebilir ve hastalar genellikle öğleden sonra hareket edebilir hale gelir.
- Tipik vakalar bilateraldir, sinsi başlangıç gösterir ve yaklaşık yarısında sistemik inflamasyon bulguları (ateş, kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik) vardır.