Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Bilinçli Hayvancılık" adlı bir programın bir bölümüdür. Programda veteriner hekim Burak Çelik ve veteriner hekim Furkan Erkan yer almaktadır. Furkan Erkan programın iki yıldır saha ve yanındayken, Burak Çelik programın sunucusu olarak görev yapmaktadır.
- Video, Türkiye'deki buzağı ölümlerinin nedenleri ve bu ölümlerin nasıl azaltılacağı konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerik, biberon bakımı, altlık koşulları, bağışıklık sistemi, besleme programı ve yem dengelemesi gibi konuları adım adım açıklamaktadır. Program, yetiştiricilere maliyetsiz ve maliyetli yöntemlerle buzağı ölümlerini %10-15 oranında %1-2'ye düşürme stratejileri sunmaktadır.
- Videoda ayrıca buzağıların doğumdan sonra bağışıklık sistemlerinin tam olarak aktif olmadığı, kolostrumun önemi, memenin temizliği, sütten çıkarma süreci ve doğru yem karışımı için protein oranı gibi teknik bilgiler de paylaşılmaktadır. Program, Mustafa Kemal Paşa bölgesindeki başarılı uygulamaları örnek göstererek, Türkiye genelindeki tüm yetiştiricilerin bu pratikleri uygulaması gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:31Bilinçli Hayvancılık Programı
- Veteriner hekim Burak Çelik, "Bilinçli Hayvancılık" programının beşinci yılını anlatıyor.
- Programın amacı hayvancılıkla ilgili yanlışları anlatarak yetiştiricileri bilinçlendirmek ve hayvan verim kayıplarını azaltmak.
- Program, Türkiye'nin farklı yerlerinde yetiştiricilerle bağlantı kurarak bilinçlenme sürecini takip ediyor.
- 03:00Buzağı Yetiştirme Alanındaki İlerleme
- Bölgede buzağı yetiştirmede aşılamaya, biberonun ağzına, bakımına ve altlığına dikkat edilmeye başlandı.
- Yetiştiriciler artık veteriner hekime ihtiyaç duymadan buzağısını kendi kendine yetiştirebiliyor.
- Türkiye'de yılda yaklaşık 400 bin kurbanlık bebesi hayvanı ithal ediliyor.
- 04:33Buzağı Ölümleri ve Önlemleri
- Bir yıl içerisinde doğan buzağılardan ölen buzağı sayısı, doğum sırasında, doğumdan sonra veya ishal nedeniyle olabiliyor.
- Buzağıların en çok yakalandığı hastalıkların başında ishaller, ikincisi solunum sistemi problemleri geliyor.
- Türkiye'de buzağı ölümleri yüzde 10-15 civarında olup, bu oranları yüzde 1-2'ye çekmek büyük bir başarı.
- 07:04Biberon Kullanımı ve İyileştirmeler
- Bölgede biberon sıkıntısı vardı, ayda 30 buzağıya aspirasyon pnömonisine gidiliyordu.
- Eskiden biberonun kafası çivi veya tel yardımıyla dikine delip çekiliyordu, şimdi artı şeklinde kesilmeye başlandı.
- Biberonun artı şeklinde kesilmesi, sütün damlamaması için amaçlanırken, kesikler zamanla büyüyebiliyor ve işlevini kaybedebiliyor.
- 09:55Biberon Emziği Bakımı
- Biberonun emziği bozulduğunda, zaman içinde açılırsa büyürse değiştirilmelidir.
- Biberonun emziği ayda bir bozuluyorsa, onbeş günde bir, haftada bir veya ayda bir değiştirilmelidir.
- Emziğin yapısı bozulduğunda, süt buzağının ciğerlerine kaçmasına sebep olur.
- 10:36Aspirasyon Pnömonisi Sorunu
- Eskiden ayda yirmibeş-otuz tane aspirasyon pnömonisi vakası yaşanırken, şimdi ayda bir-iki vakaya düşmüştür.
- Aspirasyon pnömonisi, sütün ciğerlere kaçması olayıdır ve buzağı ölümlerine neden olur.
- Buzağı ölüm oranının yüzde üç, beş, bir veya iki olabileceği düşünülse de, önemli olan bu oranın düşürülmesidir.
- 12:05Buzağı Altlığı Bakımı
- Buzağıların altlığı artık saman yerine palet veya diğer malzemelerle yapılmaktadır.
- Buzağılar günlük sabah ve akşam olmak üzere iki kere temizlenen kuru yere yatmaktadır.
- Buzağıların ıslak yere yatması ve uyuması hastalık riskini artırır.
- 12:51Beton Yatak Sorunu
- Eskiden hayvanlar betona yatıyordu ve bu durumda özellikle ön ayakların ön kısımlarında şişme ve arka ayakların yan kısımlarında dekübit (eklem yaraları) oluşuyordu.
- Hayvanlar yattığında vücut ağırlığı arka tarafa doğru gelir ve bu nedenle arka ayakların yan taraflarında yaralar oluşur.
- Bu sorunun kalıcı çözümü hayvanın altlığını değiştirmektir.
- 14:01Plastik Yatak Avantajları
- Plastik yataklar kullanıldığında ayak yaralanmaları ortadan kalkar.
- Plastik yataklar alttan gelen soğuk hissini engeller.
- Plastik yataklar dilim, kare veya baklava şeklinde olduğundan, hayvanlar ayağa kalkarken kaymaz ve düşme riski azalır.
- 14:56Buzağı Yataklarının Önemi
- Kare veya baklava dilimi şeklindeki yataklar, hayvanların ayağa kalkarken ayaklarının kaymamasını sağlar çünkü tırnaklar bir yere takılır.
- Beton zeminlerde hayvanın dışkısı ve idrarı karıştığında jilet gibi kaygan olur, bu da tırnakların kaymasına neden olur.
- Plastik yataklar hafiften göçerek tırnakların tutunmasını sağlar ve hayvanın rahatlıkla ayağa kalkmasını sağlar.
- 15:31Buzağıların Alt Zemin Seçimi
- Hayvanların altlarının kuru ve temiz olması, özellikle zeminin kaygan olmaması çok önemlidir.
- Toprak zemin üzerine saman atmak kuru bir zemin sağlar ancak hayvan idrarını ve dışkısını yapınca kirlenir ve tekrar temizlenmesi gerekir.
- Bu yöntem işletmeye işçilik yükü ve maliyet getirir.
- 16:20Tahta Palet Kullanımı
- Tahta paletler, aralarına diğer paletlerden sökülen parçalar konularak hafif aralıklı bir şekilde kullanılabilir.
- Paletler genellikle kulübelerin içine sığar, sığmıyorsa kesilebilir ve maliyeti çok düşük veya yok denecek kadar azdır.
- Paletler elden geçirilerek aralarına tahta parçaları konularak, buzağıların altına saman atmaya gerek kalmaz.
- 17:38Palet Kullanımının Avantajları
- Paletlerin yüksekliği yaklaşık 15-20 cm olduğundan, hayvan dışkısını yapsa bile altı akar ve birikir.
- Paletlerin altında zaman zaman (yılda bir veya altı ayda bir) temizlik yapılması gerekir.
- Tahta sıcak olur ve kurudan daha iyi bir ortam oluşturur, ayrıca temizlemesi, deforme olduğunda yenisini alması ve tamiri kolaydır.
- 18:55Maliyetsiz Önlemlerin Etkisi
- Biberon deliğini doğru açarak ve kontrol ederek buzağı ölümlerini azaltmak mümkündür.
- Kuru ve maliyetsiz tahta palet kullanarak buzağıların hastalanmaması sağlanabilir.
- Bu basit önlemlerle buzağı kayıtları yüzde 10-15 civarından yüzde 1-2 veya 5 oranına düşürülebilir.
- 19:54Aşıların Önemi
- Buzağılara doğar doğmaz septi serum deri altı olarak uygulanır ve yetiştiriciler bunu talep eder.
- Anneye yapılan aşı daha da önemlidir.
- Veteriner hekim olarak 22 yıllık tecrübeye dayanarak, septi serum uygulanmasına rağmen buzağıların birkaç gün veya bir hafta sonra ishale yakalanabildiği belirtilmiştir.
- 21:44Buzağı İshal Hastalığı ve Koruma Yöntemleri
- Buzağılar doğduklarında bağışıklık sistemleri tam olarak aktif değil ve bu sistemin çalışması zaman alıyor.
- Buzağılara solunum sistemi ile ilgili aşılar doğumdan kırkbeş gün sonra öneriliyor.
- Buzağı septi serumu doğumdan sonraki ilk bir hafta on gün, onbeş gün korumuyor, onbeş günden sonra korumaya başlıyor.
- 23:18Anne Aşılanması ve Kolostrum Önemi
- Buzağıyı korumak için en etkili yöntem anneyi aşılamaktır.
- Ruminant hayvanlarda (inek, koyun, keçi) plasental immünglobulin geçişi yoktur, yani anne karnındayken yapılan aşı buzağıya geçmez.
- Anne aşılandığında oluşan antikorlar ağız sütüne (kolostrum) geçer ve bu antikorlar buzağıyı korur.
- 25:35Kolostrumun Etkisi ve Önemli Dönemler
- Deri altı yapılan aşı buzağıyı onbeş günden sonra korur, ancak ölümlerin en çok olduğu dönem ilk bir hafta ile on gün arasındadır.
- İlk bir haftalık on günlük dönemde buzağıyı korumak için anne aşılanması ve aşırı kolostrum meydana getirilmesi gerekir.
- Ağız sütü çok önemlidir ve anne aşılanması gereklidir.
- 26:36Memelerin Temizliği ve Ağız Sütü Sağlama
- İneklerin memeleri doğum sırasında genellikle kirli olur ve bu kirli memelerden ağız sütü sağıldığında dışkı kalıntıları sütün içerisine düşebilir.
- Dışkı kalıntıları sütün içerisine düşerse, immünglobulin geçişine açık olan porlar üzerinden bakteri de geçebilir.
- Ağız sütünü kirli bir memeden sağıp buzağıya içirirsek, tüm önlemler boşa gider.
- 29:53Hijyenik Önlemlerin Önemi
- Doğum sırasında ilk ağız sütü sağılırken memeyi gerekiyorsa yıkayıp kurulamak gerekir.
- Memede ıslaklık kalmaması için dezenfektanlı bez veya alkollü mendiller kullanılabilir.
- Mikropların suyla yıkandığında gitmediği, onları öldürmek için dezenfektan veya alkali/asit gibi mikrobu öldürecek bir şey kullanılması gerektiği vurgulanmaktadır.
- 31:37Memenin Temizliği ve Kolostrumun Önemi
- Yetiştiricilerin en büyük hatalarından biri, damı sadece suyla yıkamak yerine dezenfektan veya hipoyla ilaçlamamaktır.
- Mikroplar suyla ölmez, bu nedenle damı temizlemek için dezenfektan kullanmak gerekir.
- Memenin temizliği özellikle ağız sütü ve birinci ağız sütü için çok önemlidir, bu nedenle memeyi alkollü mendille silip kurulamak gerekir.
- 33:25Kolostrumun Önemi ve Buzağı Besleme
- Buzağılar açık etkenlere, antikorlara ve bakterilere açık olup kendi sistemleri sıfır olduğundan, annesinden gelen kolostrum çok önemlidir.
- İlk ağız sütü verilirken memenin temizliği en azından bu aşamada dikkate alınmalıdır.
- İlk içtiği andaki açıklık en büyük olup, üç günden sonra porlar tamamen kapanmış olur, ancak ilk süt en önemlidir.
- 34:37Buzağı Besleme Süreci
- Buzağılar doğduktan sonra beslenmesi gerekir, ağız sütüne dikkat edildikten sonra süt ve yem verilmesi gerekir.
- Buzağı için öncelikli gıda süt olup, sütten ne kadar süre içileceği günle değil, buzağıyı yemden karşılayabilme kapasitesine göre belirlenmelidir.
- Buzağılar bir haftalık olduğunda protein oranı yüksek buzağı başlangıç yemi ile yem alıştırma sürecine başlanmalıdır.
- 39:21Yem Alıştırma ve Süt Miktarının Azaltılması
- Buzağılar bir haftalık olduğunda yem önüne konulmalı, yem yemiyorsa ağzına yem dökülerek alıştırma yapılmalıdır.
- Buzağılar yem alıştırma sürecinde ilk günlerde az miktarda yem tüketir, zamanla bu miktar artar.
- Buzağılar ne kadar yem yerken sütten çıkar, bu nedenle süt miktarı kademeli olarak azaltılmalı ve hayvan aç bırakılmamalıdır.
- 42:17Hayvan Besleme ve Süt Üretimi
- Hayvan bir kilo yem tüketiyorsa, dün ve önceki gün yarım kilo süt verilmiş olmalıdır.
- Sütü keserek hayvan rahatlıkla sütten çıkarılabilir.
- 42:48Arpa Besleme Sorunları
- Arpa enerji içeriği yüksek, protein içeriği düşüktür ve fazla tüketildiğinde hayvanlarda asidoz oluşabilir.
- Buzağılar alışmadan fazla miktarda arpa yerse asidoz olabilir, ayaklarına ve işkembesine zarar verebilir.
- İşkembe dümdüz olur ve papillaların oluşması engellenir, bu da kronik ishal tablosuna yol açabilir.
- 43:18Doğru Yem Karışımı
- Buzağı yemlerinin protein oranı 22-23 aralığında olmalıdır.
- Ayçiçeği küspesi, soya fasulyesinin küspesi, arpa ezmesi ve gerekirse mısır ezmesi ile kepek karışımı yapılabilir.
- Sadece arpa, sadece mısır, sadece ayçiçeği küspesi veya sadece soya küspesi vermek dengesiz bir yem vermek demektir.
- 45:17Program Kapanışı
- Programda önemli konulara değinildiği belirtilmiştir.
- İzleyicilerden programları tekrar tekrar izlemeleri ve aldıkları notları kafalarında yer ettikten sonra uygulamaları istenmiştir.