Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Acıbadem Sağlık Grubu ve Acıbadem Hayat tarafından sunulan bir sağlık bilgilendirme içeriğidir. Video, ayak ve bacak şişmesinin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Video, ayak şişmesinin yaygın nedenlerini (uzun süre oturma/ayakta kalmak, aşırı kilolu olmak, hamilelik, bazı ilaçlar) açıklayarak başlıyor. Ardından şişmenin belirtileri, şişmeyi azaltmak için yapılması gerekenler ve yapılmaması gerekenler anlatılıyor. Daha sonra sistemik şişmeler (kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı) ve lokal şişmeler (venöz yetmezlik, toplardamar pıhtısı, lenfödem) detaylı olarak inceleniyor. Son bölümde ise hamilelik döneminde oluşan şişmeler ve tedavi yöntemleri ele alınıyor.
- 00:14Ayak ve Bacak Şişmesinin Nedenleri
- Vücutta ödemin en sık görüldüğü bölge bacaklar, özellikle ayak bilekleri ve ayaklardır.
- Dokular arasında biriken sıvının fazla olması veya yeterince taşınmaması bacakta oluşan ödeme zemin hazırlar.
- Ayak şişmesi ilk etapta uzun süre oturma veya ayakta kalmakla başlayan ayakkabı giymekte zorlanma ve ayakkabıların sıkması ile kendini gösterir.
- 00:56Ödemin Yaygın Nedenleri
- Ayak, ayak bileği ve bacaklarda oluşan ödemin yaygın nedenleri: aynı pozisyonda uzun süre ayakta kalmak veya oturmak, buzlu gıdaları aşırı tüketmek, aşırı kilolu olmak, hamilelik, bazı tansiyon ve böbrek ilaçları, doğum kontrol ilaçları, antidepresanlar veya steroidleri kullanmak.
- Ödem ayrıca yaralanmalar, böcek ısırması, böbrek, karaciğer veya kalp rahatsızlıkları, kan pıhtısı ve enfeksiyon gibi sebeplerle de oluşabilir.
- 01:29Ayak ve Bacak Şişmesinin Belirtileri
- Ayak, ayak bileği ve bacakların normalde olduğundan daha kalın görünmesi.
- Parlak, gergin ve kırmızı bir cilt görünümü.
- 01:39Şişliğin İnmesi İçin Yapılması Önerilenler
- Uzanın ve şişmiş ayak ve bacaklarınızı yastık yardımıyla yukarıya kaldırın.
- Kan akışınızı hızlandırmak için basit yürüyüşler yapın.
- Alçak topuklu, yumuşak ve geniş tabanlı rahat ayakkabılar giyin.
- Enfeksiyonu önlemek için ayaklarınızı yıkayın, kurulayın ve nemlendirin.
- 01:56Şişliği Tetikleyecek Yanlışlar
- Uzun süre ayakta durmayın veya oturmayın.
- Çok dar kıyafetler, çoraplar ve ayakkabılar giyinmeyin.
- Bu önerileri uygulamanıza rağmen şişlikler devam ediyorsa bir uzmana başvurun.
- 02:31Bacak Şişmesinin Nedenleri
- Bacak şişmeleri tüm vücudu ilgilendiren genel rahatsızlıklara veya sadece o bacağı lokal bir soruna bağlı olarak görülebilir.
- Her iki bacakta simetrik şekilde görülen şişmeler guatr, metabolik hastalıklar, böbrek hastalığı, kalp yetmezliği gibi vücutta ödem yapabilecek rahatsızlıkları temsil edebilir.
- Bu tür hastalıklarda şişme, nefes darlığı, çarpıntı, bel, göğüs ağrıları gibi ek yakınmalar da eşlik edebilir.
- 03:12Kronik Hastalıklarda Şişme
- Kronik hastalık durumunda halsizlik, güç kaybı, kolay yorulma, isteksizlik, vücut direncinde ve efor kapasitesinde düşüklük görülebilir.
- Sağ kalp yetmezliği nedeniyle akşamları şişen ayakların tuz ve su tuttuğunun göstergesi olabilir.
- Böbrekler düzgün çalışamadığında vücutta su birikebilir.
- Karaciğer hastalığı, kanın damarlardan çevre dokulara sızmasını engelleyen albümün adlı proteinin üretilmesini etkileyebilir.
- 04:01Lenfödem
- Bacaklardaki düşük dereceli simetrik şişmeler nadiren simetrik lenfödem nedeniyle de oluşabilir.
- Lenfödem genellikle radyoterapi gören ya da lenf nodları alınan kanser hastalarında yaygın görülür.
- Lenfödemin diğer belirtileri: ağırlık hissi, hareket kısıtlılığı, ağrılar, tekrarlayan enfeksiyonlar, cildin kalınlaşması.
- 04:29Tek Bacak Şişmesinin Nedenleri
- Şişmenin sadece bir bacakta oluşması genelde o baca ait kan damarları veya lenf kanalları hastalıklarında gözlenir.
- Toplardamarlar, kanı kalbe götürmekle görevli, yerçekimine karşı çalışan yapılardır.
- Aşırı kilo, ayakta çalışmak, çok doğum yapmak veya ailesel özellikler nedeniyle oluşan yapısal bozulmalar damarların az çalışmasına ve kanın bacaklarda göllenmesine neden olur.
- Venöz yetmezlik olarak adlandırılan bu durum, hastalığın derecesine ve kişinin bedensel yaşamsal özelliklerine bağlı olarak o bacakta şişmeye neden olur.
- 05:09Toplardamar Pıhtısı ve Varis
- Benzer nedenlere bağlı olarak kanın toplardamarlar içinde pıhtılaşarak toplardamar pıhtısı oluşturulması.
- Toplardamar pıhtısı mutlaka tedavi gerektiren, kimi zaman yaşamı tehdit edebilen bir durumdur.
- Varis de aynı şekilde bacaklarda şişliklere sebep olur.
- Bacak damarlarındaki gaflerin düzgün çalışmaması kanın kalbe doğru akışına engel olur ve kamburalarda toplanır.
- 05:50Lenf Kanalları ve Hamilelikte Şişme
- Vücutta dokular arasına yayılmış sıvıların dolaştığı lenf kanalları bulunur.
- Mikroskobik kanalcıklar şeklinde tüm vücudu saran bu kanallar ağı pası, koltuk altı gibi bölgelerle lenf bezi istasyonları yaparak vücut lenfatik sıvılarını yerçekimine karşı yukarı doğru taşır.
- Özellikle kilolu, az hareket eden, ayakta çalışan kişilerde bu lenf kanallarının az çalışması ya da tıkanması sonucu ilk olarak bacaklarda şişme görülür.
- Hamilelikte ayak şişmesi, farklı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan yüksek tansiyon, hormon, örneğin östrojen hormonu, diyabet ilaçları ile steroidler ve bazı antidepresanlar da bacaklarda şişmeye neden olabilir.
- 06:51Hamilelikte Bacak Şişmesi
- Aydan sonra oluşan bacak şişmelerinin önemsenmesi gerekir.
- Büyümekte olan bebek ve doğum kesesi, giderek artan bir hacim ve ağırlık etkisiyle annenin leğen kemiği içinde yer kaplar.
- Bebeğin anne karnında asimetrik durması ve bir tarafa fazla yüklenmesi o bacakta giderek artan ve ciddi boyutlara ulaşan şişmelere neden olabilir.
- Basıya bağlı olarak içinde kan akımı yavaşlamış, toplardamarlarda kan pıhtıları oluşabilir.
- Gebelik zehirlenmesi olarak bilinen preeklampsi durumunda da ani ve aşırı şişlikler görülebilir.
- 07:41Ayak ve Bacak Şişmesinin Tedavisi
- Öncelikle bacak şişmesine neden olan altta yatan hastalık tedavi edilir.
- Sistemik hastalıkların ilgili branş tarafından tetkik edilmesi ve gerekli tedaviye hızla başlanması kalıcı komplikasyonların önlenmesi adına büyük önem taşır.
- Toplardamarlarla ilgili hastalıkların tedavisinde gerekli durumlarda toplardamar çalışmasını teşvik eden kan sulandıran ilaçların kullanımı yararlı olabilir.
- Bu tür ilaçların mutlaka doktor tavsiyesi ile alınması gerekir.