Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık uzmanı tarafından sunulan akciğer hastalıkları ve tedavi yöntemleri hakkında kapsamlı bir eğitim sunumudur. Konuşmacı, göğüs cerrahisi alanında uzman bir doktor olarak çeşitli akciğer hastalıklarının tanı ve tedavi yöntemlerini detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, pnömoni, pleurisy (ampiyon), bronşektazi, akciğer ekinokokoz, hidatik kistler ve akciğer apsesi gibi farklı akciğer hastalıklarını ele almaktadır. Her hastalığın tanı özellikleri, radyolojik görüntüleme bulguları, cerrahi ve medikal tedavi yöntemleri hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- Sunumda ayrıca Türkiye'de akciğer ekinokokozun dünya standartlarından daha yüksek insidansı, hastalıkların yaygınlığındaki nedenler, hidatik kistlerin kistotomi ve kapitonaj gibi tedavi teknikleri, kistik lezyonların BT görüntüleri üzerinden nasıl tanımlanacağı ve akciğer apsenin üç aşaması gibi spesifik konular da detaylı olarak açıklanmaktadır. Video boyunca hastalara yönelik öneriler ve ameliyat görüntüleri de paylaşılmaktadır.
- 00:04Akciğer Hastalıkları ve Embriyoloji
- Konuşmacı süpüratif akciğer hastalıklarından, özellikle cerrahi hastalıklardan bahsedeceğini belirtiyor.
- Konjenital kistik hastalıkların oluşumunu anlamak için akciğer embriyolojisine kısa bir bakış atılacağı söyleniyor.
- Konuşmacı bronşektazi, hidatik kist, ampn ve fibrotoraks konularını ele alacak ve toplam otuz beş dakika süreceğini belirtiyor.
- 00:58Konjenital Malformasyonlar
- Konjenital malformasyonlar tüm malformasyonların yaklaşık %15'ini oluşturuyor.
- Akademik merkezlerde çocuk cerrahisi olduğu için erişkinlere kadar gelen malformasyonlar görülürken, çocuk cerrahisi olmayan yerlerde daha fazla konjenital malformasyon görülüyor.
- 01:50Akciğer Embriyolojisi
- Solunum sistemi ve sindirim sistemi tek bir tüp olan ön bağırsak (forgot) ile embriyonik yolculuğuna başlıyor ve 26. günde ikiye ayrılıyor.
- 30. günde trakya-özofagual septum gelişiyor ve 30-34. günlerde beş adet bronş oluşmaya başlıyor.
- 16. haftada birleştirici hava yolları oluşmaya başlıyor ve 16-20. hafta arasında kaniliküler periyodu gerçekleşiyor.
- 03:54Alveol Evresi
- Sakküler evre 20-25. haftalar arasında gerçekleşiyor ve akciğerin gaz alışverişi yapan en küçük ünitesi olan suculus (alveol) oluşuyor.
- 22-23. haftadan önce doğan preterm bebeklerin kendi akciğerlerinde gaz değişimi yapması mümkün değil çünkü alveol yapısı henüz gelişmemiş.
- Alveol evresi 25. haftadan başlayıp sekiz yaşa kadar devam ediyor, yani embriyonik dönem alveollerin gelişiminin tamamlanması için yeterli değil.
- 05:21Akciğer Gelişimi ve Yaşam Beklentisi
- İnsanlar çok gelişimi yarım kalmış bir şekilde doğuyor, bu durumun nedeni büyük kafa, geniş omuz ve dar pelvik çap.
- Doğduğumuzda yaklaşık 20 milyon alveol ile doğuyoruz, sekiz yaşa geldiğimizde 100 milyon alveol oluyor.
- 20 yaşa kadar alveoller azalmıyor, 20 yaştan sonra sigara içmeyenler her yıl 40 ml, sigara içenler ise 80 ml fRC kaybediyor.
- 07:18Konjenital Kistik Patolojiler
- Embriyolojik fazlarda takılma, o fazdaki hücrelerin diğer fazları tamamlansa bile o fazdaki halini korumasına neden oluyor.
- En iyi anlaşılabilecek klasifikasyon materyalin içinde döşeyen epitelin özelliğine bağlı olarak yapılan klasifikasyon.
- Bronşi epiteli ile döşeli kistler arasında bronkojenik kist, adenomatoid kistik malformasyon ve bronşektazi gibi önemli patolojiler bulunuyor.
- 09:57Bronşektazi
- Bronşektazi, genişlemiş bronşları içeren bir durumdur.
- Konjenital bronşektazi infektif etiyolojiye sahip değil.
- İlk safhada takılı olan hücreler alveol oluşumu olmadan genişlemiş ve bronşlara evriliyorlar.
- 10:29Kistik Akciğer Hastalıklarının Klasifikasyonu
- Kistik akciğer hastalıkları, hücresi ile döşeli olanlar olarak sınıflandırılır ve doğumsal ile edinsel olmak üzere ikiye ayrılır.
- Doğumsal tek kistik hastalıklardan en önemlisi infantil lobel amfizemdir, edinsel tek kistik hastalıklardan ise pinomotosel stafilokokus aerooz enfeksiyonu sonrası gelişen hastalıktır.
- Çoklu kistik hastalıklardan en önemlisi doğumsal kistik akciğerdir.
- 11:22Lobel Amfizem ve Bal Peteği Akciğer
- Lobel amfizem, bir bronşun tamamen tıkanmasıyla oluşur ve tek bir lobun distal hava yollarının genişlemesiyle karakterize bir patolojidir.
- Bal peteği akciğer, akciğerin bağ dokusunun bal peteği şeklinde olmasıdır ve bu, bir yüzeyi maksimum sayıda üniteyle doldurmak için doğada en etkili geometrik şekil olan altıgen şeklidir.
- Bal peteği akciğer, interstitiyel akciğer dokusunun inflamatuar, infektif süreçlerle, viral sebeplerle veya konjenital olarak parçalanması sonucu oluşur.
- 13:27Bronkojenik Kistler
- Bronkojenik kistler, embriyonik aşamada takılan hücrelerden oluşur ve hila ya da periferik olabilir.
- Bu kistler, solunum yollarının tomurcuklanması sırasında izole kalan hücrelerden oluşur ve genellikle tek, bazen birden fazla görülebilir.
- Bronkojenik kistler genellikle asemptomatiktir ve enfekte olana kadar saptanmaz; genellikle 20'li, 30'lu ve maksimum 40'lı yaşlarda rastlanır.
- 14:25Bronkojenik Kistlerin Tedavisi ve Ameliyat
- Hava yoluyla bağlantılı olan bronkojenik kistlerde hidroelrek seviye görülür ve tedavisi kesinlikle cerrahi rezeksiyondur.
- Periferik bulunan bronkojenik kistler nadiren hayatı tehdit edici olabilir ve genellikle bronşlarla ilişkilidir.
- Video, 26 yaşında bir kadında hills bölgesinde görülen geniş bir bronkojenik kistin ameliyatını göstermektedir.
- 16:35Bronkojenik Kist Ameliyatı Detayları
- Ameliyat sırasında aort, pulmoner arter ve lenf nodları görülmektedir.
- Bipolar cihazlar ve koter sistemi kullanılarak diseksiyon gerçekleştirilir.
- Kist, aortun altına uzanan son bağlantıdan ayrılır ve techboard ile yaralanma kapatılır.
- 19:15Kistik Adenomatoformasyon
- Kistik adenomatoformasyon, bronşier yapılarının proliferasyonuyla oluşan önemli bir konjenital patolojidir ve tip bir, tip iki ve tip üç olmak üzere üç farklı tipine sahiptir.
- Tip bir, daha küçük boyutta olup titrek tüylü kolonları hipiterle döşemektedir ve hisler arasında normal alveol benzeri yapılar bulunur; asemptomatik kalabilir veya enfeksiyona neden olabilir.
- Tip iki, daha geniş alanlarda ve büyük boyutta görülür, aralarında patolojik kistler, bronşörler ve genişlemiş alolar bulunur ve bir miktar gaz alışverişi yapar.
- 19:56Kistik Adenomatoformasyonun Tip Üçü
- Tip üç, patolojinin isminin değişmesine neden olabilecek tip olup, içinde jel kıvamında bir madde bulunduğundan kitle gibi davranır ve mediastide itilme meydana getirir.
- Bu tipte bronşlar ve albürler birbirine karışmış durumdadır ve prognozu kötüdür çünkü preterm bebek ya da bebekte doğum öncesi medias itilme meydana gelir.
- Yenidoğanlar atkar skoru düşük ve siyanoze doğar, hızlıca cerrahi tedaviye tabi tutulmalı ve önce stabilize edilmelidir.
- 20:49Kistik Adenomatoformasyonun Tanısı ve Tedavisi
- Kistik adenomatoformasyon prenatal tanıyla ultrasonda saptanabilmektedir, bu nedenle kadın doğum uzmanının hazırlıklı olması ve çocuk cerrahisine bebeğin hemen nakledilmesi gerekir.
- Tip bir kistik adenomatoformasyon genellikle görülen tip olup, hastalarda geniş kistik alanlar görülebilir ve tedavi için lobektomi veya rezeksiyon yapılabilir.
- Amfizem ile kistik adenomatoformasyonun görüntüleri farklıdır; amfizemde akciğerin içinde kistik alanlar değil, daha çok sensin ya da parasepter görülmektedir.
- 22:02Sekestrasyon
- Sekestrasyon, normal trak bronşer sisteme rağmen bir lob veya segmentin bağlantısını kaybetmesidir; normalde lob üç bağlantıya (pulmoner arter, pulmoner ve bronş) sahip olmalıdır.
- Pulmoner sekestrasyonlarda çoğunlukla bronş bağlantısı olmaz, bazen de pulmoner arter bağlantısı da olmaz; akciğerin nasıl yaşaması için genellikle aorttan bir sistemik arter dalı gelir.
- Sekestrasyon interlobel (lobun içinde) veya extra lobel (lobun dışında) olabilir; interlobel sekestrasyonlarda lobektomi gerekebilirken, extra lobel sekestrasyonlarda sekestrasyonu çıkartmak yeterlidir.
- 23:32Amfizem
- Amfizem, bir ya da birden fazla doğum sonrası balonlaşmasıdır; histolojik olarak trakya, bronşlar ve ağaç yapısı normal değildir ve diğer loblara baskı yapabilir.
- Amfizem, preterm veya prenetal dönemde akciğerlerin amniyon sıvısını aspire etmesi ve nefes alma hareketleriyle akciğere sıvı dolması sonucu oluşabilir.
- Trakya bronşlardaki çekval mekanizması oluşursa, sıvı içeriye girip çıkmaz ve içeride basınçlı bir sıvı oluşarak amfizemi daha ileri hale getirebilir.
- 24:34Infanty Lober Amfizem
- Infanty lober amfizem, tüm akciğer malformasyonlarının yüzde elli'sini oluşturur ve en sık görülen akciğer malformasyonudur.
- Bu durumda bronşun tam olarak değil, yarım check-faal şekilde bir subap oluşturur ve tutulan lobların ya da tüm akciğerin çıkartılması gerekir.
- Amfizemde, balon gibi şişince ışığa daha transparan hale gelir ve X-ışınına daha az geçer, bu nedenle görüntüde daha siyah görünür; ayrıca içindeki damarlar birbirinden uzaklaşır.
- 26:20Bronşektazi Tanımı ve Nedenleri
- Bronşektazi, bronşların genişlemesi olarak tanımlanır ve genellikle bir immun yetmezliği ile ortaya çıkar.
- Bronşlar pnömoni sırasında alveolden gelen tüyün girmesiyle genişler, ancak pnömoni tedavi olunca tekrar eski haline döner ve duvarı ince kalır.
- Türkiye'de ve dünyada en sık nedeni kızamık sonrası pnömonidir, kızamık sonrasında lokal bir immun yetmezlik oluşabilir.
- 28:30Immun Yetmezlikler ve Bronşektazi İlişkisi
- Bronşektazi genellikle bir immun yetmezliği ile beraber görülür ve immun yetmezlikler hafif veya ağır olmak üzere ikiye ayrılır.
- Hafif immun yetmezlikler fagosit hastalıkları, kronik römatöz hastalık, lökosit adezyon defekti gibi durumlarda görülür.
- Ağır immun yetmezlikler T hücre veya B hücre immun yetmezlikleri, kombine immun yetmezlik, ataksia telejectasia gibi durumlarda görülür.
- 31:13Bronşektazi'nin Fizyolojik Özellikleri
- Sol ana bronş daha uzun, daha açılı ve ince olduğu için drenaj daha zor olur ve sekresyonların atılması sorunu yaşar.
- Bronşektazi'de bronşun kalın olması önemlidir, normal bronşun aksine mukus tıkalı ve genişlemiş olması karakteristik özellikleridir.
- Kronik enfeksiyonlarda PDGF gibi sitokinler bronşun kalınlaşmasına neden olur ve patologlar kesitlerde fibrozis ve düz kas proliferasyonu görür.
- 33:11Kızamık ve Bronşektazi İlişkisi
- Kızamık, bronşektazi'nin önemli bir nedenidir ve geçmişte çok fazla sayıda ölüm nedeni olmuştur.
- Dünya Sağlık Teşkilatı'nın verilerine göre kızamık vakaları 2018'de artmış, bunun nedeni aşı karşıtlığı ve aşılanmamış bireylerin artmasıdır.
- 2016-2019 arasında 200 binden fazla kişinin kızamık nedeniyle ölümüne neden olmuş ve Türkiye'de de en az 23 bin ailenin aşı karşıtı olduğu bilinmektedir.
- 36:20Bronşektazi Türleri
- Seküler bronşektazi en sık görülen türdür ve en büyük nedeni kızamıktır.
- Marikoz bronşektazi ikinci sıklıkta görülen türdür ve hemofilus influenza, staff steptokoklar gibi bakteriler neden olabilir.
- Tüberküloz sonrası bronşektazi, genetikle ilgili bronşektazi ve psödo bronşektazi (gerçek bir bronşektazi değil) gibi nadir görülen türler de vardır.
- 37:40Bronkografi ve Tomografi
- Bronkografi, 1990'larda terk edilmiş bir yöntem olup, kontrast madde ile bronşları görüntüleme amacıyla kullanılırdı.
- Bronkografi, hastayı kontrast madde ile boğma riski ve yüksek çözünürlüklü tomografinin gelişmesi nedeniyle piyasadan kalkmıştır.
- Yüksek çözünürlüklü tomografiler, kontrast maddeye gerek olmadan bronşların genişlemesini ve duvarındaki kalınlığı net bir şekilde göstermektedir.
- 40:02Bronşektazi Tanı ve Özellikleri
- Bronşektazi, tübüler bronşektazi olarak adlandırılan, normalde tübüler olarak değerlendirilen bir durumdur ve sol lobda görülebilir.
- Tüberküloza bağlı bronşektazi üst lobda net olarak izlenebilir.
- Bronşektazi, tedavisi yapılmadığında alt lobdan başlayıp tüm akciğeri harap edebilir.
- 41:14Bronşektazi'nin Tehlikeleri
- Kronik inflamasyon sonucunda elastazlar, DNazlar ve proteazlar özellikle nötrofillerin içinde bulunduğu organı parçalayabilir ve destrüktif etkiler gösterebilir.
- Bileteral yaygın bronşektazilerde tedavi edilmemiş hastalarda sağ akciğer hiper inflasyon olabilir ve tolere etmeye çalışabilir.
- Kistik fibrozis hastalarında bileteral bronşektazi görülebilir ve tedavi olsa bile akciğer nakline kadar ilerleyebilir.
- 42:13Bronşektazi Tedavisi
- Bronşektazi tedavisi hemen ameliyat değil, önce antibiyotikle tedavi etmeye başlanır.
- Bronşektazi hastaları sürekli pnömoni, aşırı balgam ve öksürük şikayetiyle gelir ve bazı hastaların hayatları bu durumdan etkilenir.
- Bronşektazi hastalarına pnömokok aşısı (65 yaş üzeri) ve her yıl ekim ayında grip aşısı yapılması önerilir.
- 43:32Postural Drenaj ve Tedavi Yöntemleri
- Postural drenaj, yerçekiminden yararlanarak toplanan sekresyonu alt loblarda denermek için kullanılan bir yöntemdir.
- Hastaların yaklaşık yarısına antibiyotik, pnömokok aşısı, grip aşısı ve postural drenaj ile tedavi edilerek yıl içinde bir veya iki kere enfeksiyon geçirmeleri sağlanabilir.
- Ameliyat yaklaşık hastaların %40-45'ine gerekmez, ancak tek taraflı segment veya lob yerleşimli olan, tedaviye rağmen sürekli tekrarlayan şikayetleri olan hastalarda cerrahi tedavi gerekebilir.
- 44:25Ameliyat Koşulları ve Postural Drenaj Uygulaması
- Ameliyat için infeksiyon ya da hemofizi olmaması, yeterli solunum rezervi olması ve tek taraflı segment veya lob yerleşimi gereklidir.
- Postural drenaj, hastanın belirli bir konumda (örneğin sağ alt lobda bronşektazi varsa sol yana yatma) 15-20 dakika kalmasıyla drenaj için yeterli olabilir.
- Bazı bileteral bronşektazi olan hastalarda belirgin şikayet olmayabilir ve iyi tedavi alarak normal yaşayabilirler.
- 47:49Kronik Bronşektazi'nin Uzun Vadeli Etkileri
- Kronik bronşektazi tedavisi yapılmazsa, sınırlı bronşektazi bütün akciğere geçebilir ve para akciğer olabilir.
- Kronik enfeksiyonlu hastalarda amiloidoz gibi ikinci bir hastalık da görülebilir.
- Kostik madde içtikten sonra bronşektazi gelişen bir hasta, harap akciğer ve böbrek amiloidoz bulgularıyla gelmiştir.
- 48:50Akciğer Hidrotik Hastalığı ve Özellikleri
- Akciğer hidrotik hastalığı hala ölümcül bir hastalık olup, genç bir kişiyi öldürebilecek kadar önemli bir infektif hastalık.
- Echinococcus granulosus, akciğerde en sık görülen parazit tipidir ve en sık karaciğerde, ikinci sırada akciğerde tutulur.
- Parazitik bir hastalık olan hidrotik hastalık, kendi başına proliferasyon yapamaz ve iki farklı konak gerektirir.
- 50:10Parazitin Yaşam Döngüsü
- Ana konakta kistler erişkin parazit haline gelirken, ara konakta yumurtalar kist haline gelir.
- İnsan tesadüfi olarak ara konak görevi görür ve yumurtaları köpeklerin tüylerinden veya dışkılarından alır.
- Yaşam döngüsü köpek ve koyun gibi etobur ve otobur hayvanlar arasında dönebilir, örneğin tilki ile geyik arasında da gerçekleşebilir.
- 51:33Türkiye'deki Hidrotik Hastalık Oranı
- Türkiye'de hidrotik hastalık insidansı dünyadaki en yüksek seviyelerden birine sahiptir.
- Dünyada insidans oranı yüzbinde beş ile yirmi arasında iken, Türkiye'de bu oran çok yüksektir.
- Benzer yüksek insidans oranları Afganistan, Libya, Pakistan ve İran'da da gözlemlenmektedir.