Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Yaşamın Dengesi" adlı programda sunucu ve aile dizimi terapisti arasında geçen bu röportajda, sinir ağları ve aile dizimi konuları ele alınmaktadır.
- Video, insan beynindeki sinir ağlarının trafik ağı gibi çalıştığını ve bu ağlarda oluşan sıkışmaların hayatımızı nasıl etkilediğini açıklamaktadır. Ayrıca, atasal aktarımlar, arketipler ve aile yapısının bireyler üzerindeki etkileri, Türk toplumunda eleştirel aile yapısının benlik parçalarına nasıl yansıdığı incelenmektedir.
- Röportajda amigdala (duygusal ağ) ve neokorteks arasındaki ilişki, anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklarda amigdalayı yönetme yöntemleri ve ayna nöron teorisi üzerinden karşıdaki duyguları algılama konuları da ele alınmaktadır. Program, aile diziminin benlik parçalarını nasıl ortaya çıkardığı ve duygusal kayıtlarla nasıl yüzleşebileceğimiz konusunda pratik öneriler sunmaktadır.
- 00:11Programın Özeti ve Aile Dizimi
- Program, sinirbilimine ve uç bilince girerek insan beynindeki sinir ağlarının trafik ağı gibi çalıştığını ve bu ağlarda sıkışmalar oluştuğunda hayatımızı etkilediğini anlatıyor.
- Bugün programda alternatif yollar açılabilir mi veya sıkışmış sinir ağları düzeltilebilir mi konusu ele alınacak.
- Aile dizimi, Türkiye'de de duyulmaya başlanan bir yöntem olup, konuşmacı dört-beş sene önce internetten araştırıp ilgisini çekmiş ve üç senelik sertifikasyon programı sonucunda uygulayıcı olmuş.
- 02:03Aile Dizimi ve Genetik Bağlantılar
- Aile dizimi, bireyin tek başına dünyaya gelmediğini, atalarının yaşamış olduğu tecrübelerin ve genetik aktarımların bireyin hayatta yaşayacağı tecrübelere etkisi olduğunu söylüyor.
- Ataların tecrübeleri ve anne-babaya gelen hayatsal aktarımlar sonucunda genetik değişiklikler oluyor ve bu genetik çalışmalarda gösterilmiş bir şey.
- Beynimiz ilk doğduğumuzda yüz milyardan fazla sinir bulunuyor, bağlantılar kurdukça hayatta kalıyor ve yüz trilyondan fazla bağlantı kuruyor.
- 03:19Sinir Ağlarının Gelişimi
- Anne ile olan ilk ilişki ve ilk iki yaşa kadar anne çok belirleyici oluyor bu ağların gelişiminde.
- İki yaştan sonra baba ve çevredeki diğer insanlarla kurulan ilişkiler sinir ağlarının gelişmesine neden oluyor.
- Aile dizimi, hayattaki seçimleri var olan ağlarda ne var diye geri dönüp bakarak, var olan seçimler dışında bir seçim yapabilme özgürlüğünü sunuyor.
- 04:30Bebeğin İlk Altı Ayı ve Sinir Sistemi
- Bebeğin ilk altı ayı fizyolojik bir yaşantıdır ve fizyolojik ihtiyaçları karşılandıkça sinir sistemi rahatlar.
- Altı aydan sonra yavaş yavaş anneyle duygusal bağlantılar kurulmaya başlanır ve annenin ilgisi, mimikleri, gülüşü, çocuğa olan duygusal aktarımı sinir sisteminin gelişiminde önemli bir görev görür.
- Tüm bu iletişimle ve ihtiyaçların karşılanmasıyla oluşan inanç sistemi beynimizde bir bağlantı sistemleri oluşturur ve bu bağlantı sistemleri duygusal hafızamıza kaydedilir.
- 05:30Duygusal Ağlar ve Amigdala
- Duygusal ağlarımız yani amigdala aslında otomatik pilottur ve duman yangın alarmı şeklinde çalışır.
- Hayatımızı tehdit eden ya da bize tehdit unsuru olabilecek her şeyi çok hızlı algılar ve saniyenin onda biri sürede otonom sinir sistemini harekete geçirir.
- Yanlış alarm da çok vermeye müsait olup, ortada tehlike yokken tehlike algısı anksiyete, panik atak ve endişe gibi durumlara yol açabilir.
- 06:48Psikoterapi Yöntemleri ve Amigdala Kontrolü
- Bilişsel yöntemler neo-korteksi sürekli olarak düşünceler ve inançlar üzerinde çalışıp, bunların gerçeklikleri ne kadar uyumlu olduğuna bakarak amigdala üzerinde kontrol sağlamayı amaçlar.
- Korteksin bilince ulaşmış olması amigdalayı yönetebileceği anlamına gelmiyor çünkü profontal korteks amigdalaya giden sinir ağları amigdalada kayıt bölgelerine direkt bağlanmıyor.
- Amigdalanın reaksiyonunu yönetmek için tehdidin gerçek bir tehdit olmadığına inandırmak gerekiyor.
- 08:24Aile Dizimi ve Duygusal Kayıtlar
- Aile dizimi deneyimsel ve fenomenolojik bir çalışma olup, amigdalaya kaydettiğimiz duygusal kayıtları tekrar ısıtıp ortaya getirmeyi sağlıyor.
- Anksiyete gibi durumlarda sakınma ve rahatsız eden unsurdan kaçınma, o bölgeyi daha da aktif hale getiriyor ve hayatımızda daha büyük bir sorun olarak karşımıza çıkıyor.
- Duygu kontrollü bir ortamda güven ortamı sağlandığında amigdalayı ısıtmak gerekiyor ve bu duygulanıma girdiğinde kişinin rahatsızlıkla bir süre idare edebilmesi bekleniyor.
- 10:26Meta Bilinç ve Gerçeklik Değişimi
- Aile dizimi, kişinin yaşantılamış olduğu ya da kendi gerçeği olarak kabul ettiği şeyin tek gerçeklik olmayacağını, dilerse bu gerçekliği farklı seçimler yaparak değiştirebileceğini görmesini istiyor.
- Bu öğretim temsilciler yöntemiyle ve rahatsız eden olayı hatırlıyorsa o durum üzerinden çalışıyor.
- Fenomenolojik bilgi o duygunun içinde saklı ve o duyguya bakabilmek, onunla iletişim halinde olabilmek o alttaki bilgiye ulaşabilmemizi sağlayan tek yöntem.
- 11:39Nefret ve Öğrenme Süreci
- İyi bir şifacı veya doktor genellikle insanın nefret ettiği kişi olur çünkü nefret ettiğimiz insanlar aslında bizim öğretmenimizdir.
- Nefret ettiğimiz kişiler, kendi duygularımızda ve hayatımızda kabul etmediğimiz parçaları bize hatırlatır.
- Türk toplumunda güç elde ettiğimiz zaman karşıdakini ezmek eğilimi vardır, bu atasal alandan gelen bir öğrenilmiş tepkidir.
- 12:52Atasal Aktarımlar ve Arketipler
- Atasal aktarımlar şablonlar ve şemalar şeklinde bize gelir, Jung'un arketipleri bu gayri şahsi ruhsal yapılanmaları ifade eder.
- Arketipler nesilden nesile aktarılır ve insan ırkında hayat bulur, coğrafi hareketler ve geçmişten gelen arketipler toplumun karakterini belirler.
- Kaygılı bir annenin beyin sisteminde amigdalasında değişim olur ve bu genetik olarak nesilden nesile aktarılır, çocuk potansiyel olarak anksiyeteye yatkın bir beyinle doğar.
- 15:08Türk Toplumunda Aile Yapısı
- Türk toplumunda genellikle eleştirel bir aile yapısı vardır, her şeyi en iyi gözlemleyen ve doğrusunu bilen bir bakış açısı vardır.
- Çocuğa neyin doğru neyin yanlış olduğunu dikte eder ve başarılı olsa bile daha fazlasını ister, bu kabul edilmezlik duygusu yaratır.
- Bu tür aile yapısı bilincimizi parçalı sistemlerden oluşur ve dışarıdan gelen eleştirileri içselleştirmeye başlarız.
- 16:12İçsel Eleştirmen ve Benlik Yapısı
- İçsel eleştirmen anne-babadan önce kendimize eleştirir, kendini hiç beğenmez ve sürekli baskılar.
- Bu eleştirmen hayatta kalmamız için anne-baba tarafından kabul görmemizi sağlar, ancak bazen çok daha ağır ve acımasız olabilir.
- Eleştiriye maruz kalan çocuğa "kritize edilmiş çocuk" denir ve bu eleştiri çocuk beyninde şekillenir.
- 17:38Korunmuş Çocuk ve Benlik Parçaları
- Korunmuş çocuk, kritiklerden kendini korumak için arka planda görünmez bir şeye çekilir, ancak bu yükü daha ağır olur.
- Acı yaşamamamız için bizi kritize eden şey aslında acı yaratır, bu acıyı bilince taşımamak için korunmuş çocuğa yüklenir.
- Benlik yapısında kritik eden, savunan, yönetici ve yangın söndüren gibi parçalar bulunur, bu parçalar birbiriyle çatışır ve harmonize çalışamaz.
- 20:40Otomatikleşmiş Hayatlar ve Aile Dizimi
- Seçimlerimizi yaparken içerideki çatışan parçalardan şeyler ortaya çıkar ve kendimizi en güvenli hissettiğimiz seçimleri yapmaya eğilimliyiz.
- Çatışmalı bir ailede yetiştiysek, güvenli ilişkinin böyle olduğunu farz edip çatışmalı ilişki yaşayacağımız bir eş seçeriz.
- Aile dizimi, dışarıdan durup benlik parçalarının nasıl oluştuğunu ve hangi olayların bu parçaların gelişini oluşturduğunu incelememizi sağlar.
- 23:15Ayna Nöron Teorisi
- Ayna nöronlar sosyal yaşantımızı düzenleyen ve karşıdakinin duygulanımlarını ön sezebilmek becerisini sağlar.
- Bu teori günlük hayatımızı kolaylaştırır, tıkanıklıkları açar ve yeni yolların oluşmasını sağlar.
- Ayna nöronlar, yaptığımız otomatik pilot seçimleri niye yaptığımızı anlamamızı yardımcı olabilir.