Buradasın

360 TV Sağlık Programı: COVID-19 ve Nöropatik Ağrı Bilgilendirmesi

youtube.com/watch?v=G90SAuL2rtQ

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, 360 TV'de yayınlanan bir sağlık programıdır. Programda sunucu, Prof. Dr. Murat Aksoy, Prof. Dr. Mustafa Ertaş, Doç. Dr. Zafer Sezer ve diğer konuklar yer almaktadır.
Program, Türkiye'deki COVID-19 durumu ve yerli aşı geliştirme çalışmaları ile başlayıp, nöropatik ağrı konusuna odaklanmaktadır. İlk bölümde günlük COVID-19 istatistikleri, aşı çalışmaları ve il bazlı vaka dağılımı incelenirken, ikinci bölümde nöropatik ağrıların tanımı, nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri detaylı olarak ele alınmaktadır.
Programda ayrıca kan sulandırıcı ilaçların kullanımı, 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü, Sinovac aşısının çocuklarda etkisi ve "Corona Karnesi" uygulaması gibi konular da işlenmektedir. Nöropatik ağrı bölümünde, diyabetik nöropati, tedavi seçenekleri ve sendrom hastalığı hakkında bilgiler verilmekte, hastaların ömür boyu ilaç kullanmak zorunda kalacakları konusundaki yanlış anlayışlar da düzeltilmektedir.

00:20Programın Başlangıcı: Sunucular programı güzel bir gün dilekleriyle başlatıyorlar.
İzleyicilerden gelen fotoğraflar ve videolar paylaşılıyor, özellikle Ankara'dan gelen karlı fotoğraflar dikkat çekiyor.
İstanbul'un Anadolu yakasında da kar görülmüş, birkaç gün sürecek bir kar hava durumu bekleniyor.
02:32Nöropatik Ağrı Programı: Programda nöropatik ağrı ve tedavisi hakkında bilgi verilecek.
Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Mustafa Ertaş, nöropatik ağrı ve tedavisi hakkında merak edilen soruların cevaplarını verecek.
03:57Koronavirüs Güncel Durumu: 24 Mart'ta test sayısı 2101 bin, vaka sayısı 26 bin olarak tespit edilmiş.
Testlerdeki pozitiflik oranı %12,30'a çıkmış, bu rakam üç-dört hafta önceki %7-8 oranından neredeyse iki katına çıkmak üzere.
Hasta sayısı binli rakamlara, vefat sayısı ise 100'ün üzerini görmeye başlamış.
06:31Hastanelerdeki Durum: Ağır hasta sayısı 1700'e çıkmış ve bu durum hastanelerdeki yoğun bakım doluluk oranlarını artırmış.
Erişkin yoğun bakım doluluk oranı %65'e yükselmiş, genel yoğun bakım doluluk oranı ise %53'e çıkmış.
Ventilatör doluluk oranlarında ise düşüş görülmüş, bu da aşıların devam etmesi ve ikinci dozun birçok kişide yapılmış olması sonucu ağır hasta sayısının azaldığına işaret ediyor.
10:01Vaka Sayıları ve Dalga Durumu: Türkiye'de toplam 3 milyon hasta olmuş, 30 bin vefat sayısı var ve vefat oranı yaklaşık %1 gibi görünüyor.
Vaka sayıları grafiğinde ikinci yükselişin net bir şekilde görüldüğü, ancak henüz zirveye ulaşmadığı belirtiliyor.
Vaka sayısı hala yükselme eğiliminde ve bu durum tehlikeli bir görüntü oluşturuyor.
11:50Türkiye'de Yerli Aşı Geliştirme Çalışmaları: Türkiye'de koronavirüse karşı geliştirilen yerli aşılarla ilgili düzenli aktarımlar yapılıyor.
Erzurum Erzurum Üniversitesi'nde iyi klinik uygulama ve araştırma merkezi müdürü Doç. Dr. Zafer Sezer, nisan ortasında faz iki çalışmasının tamamlanacağını belirtti.
Yerli aşı kullanılırsa tedarik açısından her açıdan daha rahatlanacağı düşünülüyor.
12:36Erzurum Üniversitesi'nden Yerli Aşı Bilgilendirmesi: Erzurum Üniversitesi'nden Doç. Dr. Zafer Sezer ile görüntülü bağlantı kuruldu.
Türkiye'deki ilk yerli aşının geliştirilmesi aşamasında yer alındığı belirtildi.
Aşının geliştirilme sürecinde Dünya Sağlık Örgütü ve uluslararası otoritelerin belirli kuralları olduğu vurgulandı.
13:47Yerli Aşı Geliştirme Süreci: AYT Özderedil'in Erzurum Üniversitesi'nde Eragen bünyesinde geliştirdiği laboratuvar aşamalarını tamamladıktan sonra kliniğe insan üzerinde gönüllüler üzerinde uygulamaya başlandı.
Kasım 2020'de başlanan faz bir aşaması 44 gönüllü üzerinde tamamlandı.
Faz iki aşamasında 250 kişiye iki doz şeklinde yerli aşı uygulanıyor ve ikinci doz aşamaları hala devam ediyor.
14:33Aşı Geliştirme Fazları ve Güvenlik: Güvenlik açısından ciddi yan etki ile karşılaşmadıkları belirtildi.
Bir aşının onay alabilmesi için faz bir, faz iki ve faz üç aşamalarının belli bir aşamaya kadar gelmesi gerekiyor.
Faz birde sağlıklı gönüllülerde yan etkilerin ve güvenlikle ilgili çalışmalar yapıldı, faz iki aşamasında yeterli antikor düzeylerinin oluşup oluşmayacağına bakılıyor.
15:48Aşı Metodu ve Üretim Planları: Erzurum Üniversitesi'nin ön plana çıkmasının sebebi, Eregem'deki daha önce kırım kongo kanamalı ateşine karşı aşı çalışması benzer metotlarla üretilmiş olması.
Klinik merkez 1999 yılından beri faaliyet gösteriyor ve dünyada önemli kliniklerden biri olarak kabul ediliyor.
Aşı inaktif aşı metoduyla üretiliyor, yani normalde canlı virüsün öldürülmesi ile hastalık oluşturmayacak şekilde vücuda uygulanıyor.
18:29Üretim ve Gelecek Planlar: Laboratuvar aşamaları ar-ge kapsamında gerçekleşti, ancak üretim GMP şartlarında Koçak Fabrikasında yapıldı.
Yerli ilaç sanayisinin güçlü olduğunu ve bu pandemiyle aşı üretimimizin bir fırsata çevrilmiş olduğunu belirtti.
Aşı TUSEB'e devredilmiş durumda ve bundan sonraki tüm süreçlerin sağlık bakanlığı tarafından yürütüleceği belirtildi.
22:01İzleyici Mesajları ve Eğitim Hakkında Tartışma: Sunucu, izleyicilerden gelen mesajları okuyarak teşekkür ediyor ve COVID-19 hakkında çeşitli yorumlar paylaşılıyor.
Pınar Hanım'ın kızının sınavı için okula gideceği ve endişeli olduğu belirtiliyor.
Sunucu, okullarda sınıfları parçalayıp öğrenci sayısını azalttıklarını ve önlemleri aldıklarını, maskelerin ve dezenfektanların kullanılmasının önemli olduğunu vurguluyor.
23:48Pandemi Süreci Hakkında Görüşler: Sunucu, pandemi sürecinin uzun sürdüğünü ve bir savaş dönemine benzediğini, ekonomik, hayati ve sağlık açısından ciddi bir kriz olduğunu belirtiyor.
Hafızanın taze tutulmasının sık okuma ve tekrar etme ile mümkün olduğunu, bilgilerin sürekli yenilenmesi gerektiğini vurguluyor.
Mart ayında beklenmedik şekilde kar yağışı görüldüğü belirtiliyor.
27:32Dünya Tüberküloz Günü: 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü olarak anılıyor, bu tarihte Robert Koch tarafından tüberküloz basili'nin keşfedildiği ve hastalığın teşhis ve tedavisinin yolunu açtığı hatırlatılıyor.
Tüberküloz dünyanın ilk on ölüm sebebi arasında yer alıyor ve küresel bir halk sağlığı sorunu olarak değerlendiriliyor.
Koronavirüsten korunurken tüberkülozdan da korunulduğu ve aşısı var olduğu belirtiliyor.
28:35Sağlık Bakanı'nın Açıklamaları: Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, il il artan vakaların hangi illerde arttığını, hangi illerde düştüğünü açıklıyor.
En çok artan iller Kastamonu, Çankırı, Yalova, İstanbul ve Erzincan; en çok azalan iller ise Sinop, Gümüşhane, Mersin, Kırıkkale ve Burdur olarak belirtiliyor.
Türkiye haritasında doğu Karadeniz illerinde riskin yüksek olduğunu, Edirne, Çanakkale, Balıkesir, Yalova ve İstanbul'da yüksek rakamlar olduğunu gösteriyor.
31:39Sinovac Aşısı Çalışmaları: Çinli firma Sinovac'in COVID-19 aşısının 3 ila 17 yaşlarındaki çocuklarda etkili ve güvenli olduğunu bildirdiği belirtiliyor.
Erken ve orta aşamadaki klinik çalışmalara 550'den fazla denek katıldığı kaydediliyor.
Denemeler sırasında 3 ve 6 yaşındaki iki çocuğun yüksek ateş yaşadığı, diğer deneklerin hafif semptomlar gösterdiği belirtiliyor.
32:30Aşı Çalışmaları ve Çocuklar: Aşı çalışmaları üçüncü faza gelmeden, birçok organizasyon ve kurum erişkinlerde aşı uygulamasına onay vermiştir çünkü erişkinlerde COVID-19 enfeksiyon, ağır hastalığa, yoğun bakım ve ölüm riski yüksektir.
Çocuklarda COVID-19 enfeksiyonu daha hafif seyreder ve ölüm oranı çok daha düşük olduğu için, aşı çalışmaları sonuçlarını almadan çocuklara aşı yapmak doğru değildir.
Çocuklarda yapılan 550'e yakın deneysel aşılama çalışmasında sadece iki çocuğun yüksek ateş görüldüğü, ciddi yan etkisi olmadığı belirtilmiştir.
34:01Aşı Programının Geleceği: COVID-19 aşısının gelecekte herkes için zorunlu olup olmayacağı, her sene yapılması gerekip gerekmediği veya grip aşısı gibi seçenek haline getirilip getirilmeyeceği konusunda henüz kesin bir karar verilememektedir.
Türkiye'de 80 milyon nüfus için iki doz aşı yapılması durumunda 160 milyon aşı gerekeceği, bu da zaman içinde büyük mali bir yük oluşturacağı belirtilmiştir.
Danimarka'da "Corona Karnesi" adı verilen dijital uygulama başlamış olup, kişinin COVID-19 aşısı yaptırmış olup olmadığı ve son 72 saatte alınmış negatif test sonucunu göstermektedir.
37:23Varis Çorabı ve Spor: Spor yaparken varis çorabı giymek zorunlu değildir ancak giyilirse performans artar çünkü bacaktaki dolaşımı arttırır.
Varis varsa veya uzun süre ayakta kalan kişiler için varis çorabı giymek faydalıdır.
Varis çorabı, spor sonrası varislerde ağrıya neden olan kan dolaşımını azaltarak rahatlama sağlar.
39:30Kan Sulandırıcı İlaçlar: Warfain gibi ciddi kan sulandırıcı ilaçlar, morluklar oluşmasına ve burn kanamasına neden olabilir.
Warfain gibi ilaçların kullanımı sırasında INR (kan değeri) kontrolü yapılmalı ve bu değer 2-3 aralığında olmalıdır.
Basit kan sulandırıcı ilaçlar kullanırken morluk oluşması kabul edilebilir, ancak diş eti, burnu, kulak, gözde veya adet kanamaları şiddetli oluyorsa doktora başvurulmalıdır.
43:05Nöropatik Ağrı Konuşması: Programın son bölümünde nöropatik ağrılar konusunda bilgi verilecek.
Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Mustafa Ertaş, nöropatik ağrı ve tedavisi hakkında bilgi verecektir.
43:30Nöropatik Ağrı Nedir?: Nöropatik ağrı, sinir sistemindeki hasarlardan kaynaklanan bir ağrı türüdür.
Sinir sistemi, diğer sistemlerden farklı olarak sadece bir haberci ve yönetici rolü üstlenir, bilgileri beyne taşır ve kararlar verir.
Nöropatik ağrıda, sinir sistemi kendisi hasarlandığında beyne yanlış bilgiler iletir ve ağrıyı üretir, bu da bir doku hasarı olmadan ağrıyı hissettirmeye neden olur.
46:03Nöropatik Ağrının Özellikleri: Nöropatik ağrılar genellikle yanma, karıncalanma, iğne batma, elektrik çakma ve donma gibi farklı hislerle karakterize olur.
Sinir lifleri farklı algılayıcılara (reseptörler) sahip olduğundan, sinirdeki hasarın türüne göre farklı ağrı hisleri oluşabilir.
Nöropatik ağrılar geceleri artar çünkü gündüz vücut endorfin salgılar, bu hormon ağrılara karşı yatıştırıcı etki gösterir, ancak gece salgılanmaz.
48:14Nöropatik Ağrı ve Huzursuz Bacak: Huzursuz bacak, genetik bir hastalık olmasına rağmen, ikincil huzursuz bacak durumunda sinir hasarına bağlı olarak görülebilir.
Pakistan hastalığında kullanılan ilaçlar, huzursuz bacak için de etkilidir.
Nöropatik ağrı, uykuyu engelleyerek hastaların uyumalarını zorlaştırır.
49:12Nöropatik Ağrı ve Şeker Hastalığı: Şeker hastalarının %14'ünde nöropatik ağrı görülür ve şeker düzeyiyle doğrudan korelasyon bulunmamaktadır.
Gizli şekerli (pre-diyabet) hastalarda da nöropatiler görülebilir ve oranlar şeker hastalarının yarısına yakın seviyede olabilir.
Tüm nöropatilerin yaklaşık dörtte üçü şeker veya gizli şekerle ilişkilidir, kalanı ise diğer sebeplere bağlıdır.
51:29Nöropatik Ağrı ve Psikolojik Bağlantı: Nöropatik ağrı, beynin adını koyduğu bir psikolojik durum olarak algılanabilir, ancak bu tamamen bilimsel olmayabilir.
Nöropatik ağrı tedavisinde bazen epilepsi ilaçları ve depresyon ilaçları kullanılır, ancak bu ilaçların etkili olması ruhsal bir ağrı olduğu için değil, farklı bir mekanizmayla etkili olurlar.
Tüm ağrılar için ruhsal durum önemlidir, ancak nöropatik ağrıda ruhsal durumun özel bir durumu yoktur.
52:56Nöropatik Ağrının Özellikleri: Nöropatik ağrılar gündüz azalır, gece kötüleşir.
"Sinirsel" deyimi kullanırken, asabiyet anlamına gelmediğini, sinirlerin vücudun her yerinde olduğunu ve bunların ağrıya neden olabileceğini açıklamak gerekir.
Nöropatik ağrı için hangi uzmanlığa başvurulması gerektiği bazen belirsiz olabilir.
53:53Nöropatik Ağrı Tedavisinde Uzmanlıklar: Nöropatide sinir hasarı olduğundan nöroloji uzmanlığı temeldir.
Nöropati farklı sebeplerden kaynaklanabilir; sinir hücrelerinin kılıfı veya içindeki tel hasarı nöropatik ağrıya yol açabilir ve her ikisinin tedavi yöntemleri de farklıdır.
Tedavi kısmında algoloji, fizik tedavi ve endokrinoloji uzmanlıkları da devreye girer.
55:05Nöropatik Ağrı ve Diyetbet: Endokrin uzmanları nöropatik ağrıyla en fazla karşılaşırlar çünkü şeker hastalığı toplumda çok yaygın (20-79 yaş arası nüfusun %15'i şeker hastasıdır).
Endokrinologlar bazen şeker kontrolüne odaklanırken nöropatik ağrıya yeterince önem vermezler.
Endokrinologlar artık bu konuda daha fazla bilgi sahibi olduklarından tedaviye katkıda bulunabilmektedir.
56:22Siyatik Ağrı ve Nöropatik Ağrı: Siyatik ağrısı bir nöropatik ağrıdır ve siyatik sinirin omurilikte çıkarken bel fıtığı veya daralma nedeniyle baskıya uğradığında oluşur.
Ameliyat yapıldığında bile nöropatik ağrı devam edebilir, kronikleştiğinde nöropatik ağrı olarak tanımlanır.
Nöropatik ağrı geliştiğinde, sebep olan sorun düzeltilse bile sinirdeki hasarı tedavi etmek gerekir.
58:15Nöropatik Ağrının Vücutta Dağılımı: Nöropatik ağrılar genellikle ayaklarda başlar çünkü ayak sinirleri en uzun sinirlerdir.
Hastalığa devam ederse, hasar yukarı doğru ilerleyerek ellerde de hissedilir.
Alodin, dokunulunca ağrı hissetme belirtisi, nöropatik ağrılar için çok önemli bir gösterge olup, sinir hasarı olmadan kendinden geçme ihtimali düşüktür.
1:01:52Nöropatik Ağrı Tedavisi: Siyatiği tedavi edildikten sonra hala ağrısı devam ederse, bu durum nöropatik ağrıya dönüşmektedir.
Nöropatik ağrıda sinir sisteminin beyne yalan söylüyor, bu durumu dindirmek için ilaç tedavileri uygulanmaktadır.
Nöropatik ağrı tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle epilepsi ilaçları ve antidepresanlardır, ancak bunlar depresyon için değil ağrıyı gidermek için kullanılmaktadır.
1:02:53Nöropatik Ağrı Tedavisinde Daha Gelişmiş Yöntemler: İlaç tedavisi yetersiz kaldığında, sinir blokları uygulanabilir; örneğin siyatiğin köküne radyofrekans uygulaması veya ilaç enjeksiyonu yapılabilir.
Radyofrekans uygulaması sinirleri yakarak hissin azaltılmasını sağlar, ancak ağrıyı tamamen ortadan kaldırır.
Bazı durumlarda omurilik ameliyatı veya beyinde ağrıyı algılayan bölgelerin yakılması gibi daha radikal tedaviler de uygulanabilir.
1:03:54Fibromiyalji ve Nöropatik Ağrı Arasındaki Farklar: Fibromiyalji nöropatik ağrıyla karışabilir, ancak fibromiyalji daha çok omurga çevresi, kaslar, sırt ve boynu etkilerken, nöropati genellikle ayak tabanlarından başlar.
Elektromyografi testi nöropatiyi tespit edebilir ve fibromiyaljiden ayırt edebilir.
Fibromiyalji tedavisinde de nöropatik ağrıda kullanılan ilaçlar kullanılır çünkü amaç sinir sistemini susturmaktır.
1:05:04Şeker Hastalığındaki Nöropati: Şeker hastalarının yaklaşık %40'ında "eldiven çorap" duyu kusuru olabilir; elde eldiven varmış gibi az duyulurken, ayakta çorap varmış gibi hissi azalır.
Şeker hastalığında nöropati, hastaların ayaklarını hissetmedikleri için yaralanmalarına neden olabilir.
Şeker hastalığının prevalansı Türkiye'de 11 yıl önce %6-7 iken şimdi %15'e ulaşmıştır ve gizli şeker (glikoz intoleransı) hastaları da bu rakama eklenir.
1:07:02Nöropatik Ağrı Tedavisinde Yanlış Uygulamalar: Nöropatik ağrı tedavisinde B12 vitamininin kullanılması yanlış bir uygulamadır; B12 eksikliği nöropati yapabilir ancak şeker nöropatide B12 vitamininin siniri tamir etme rolü yoktur.
Nöropatik ağrı tedavisinde ömür boyu ilaç kullanmak gerekmez; sinirler susturulduğunda yapısal değişime geçer ve ilaçlar durdurulabilir.
Şeker nöropatide şeker kontrolü sağlanınca ağrılar giderilebilir, ancak nöropati sadece ağrı değil, sinirin kendisini de etkiler.
1:08:53Sendrom Hastalığı ve Gül Bari: Sendrom hastalığı sinir kılıfının hastalanmasıdır ve tedavi edilmediklerinde hastaların %5'i ölebilir.
Sendrom hastalığında his kaybı ve idrar tutamama gibi belirtiler olabilir, tedavisi kişiden kişiye değişebilir ve iyileşme süresi belirsizdir.
Gül bari, ishale neden olan bir bakteriyi vücut yanlış algılayarak sinirleri tahrip eder; ishalden 15 gün sonra ge ambala gelişebilir ve solunum kasları ve kalp sinirlerini etkileyebilir.

360 TV Sağlık Programı: COVID-19 ve Nöropatik Ağrı Bilgilendirmesi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir