Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk edebiyatının dünya çapında temsil eden en büyük yazarlarından biri olan Yaşar Kemal'in (Kemal Sadık Gökçeli) hayatını anlatan biyografik bir belgeseldir.
- Video, Yaşar Kemal'in 1923 yılında Van'dan Çukurova'ya göç eden Luvan aşiretine bağlı bir ailede doğumundan başlayarak, çocukluğundan edebi kariyerine, siyasi faaliyetlerine ve 2015 yılında vefatına kadar olan süreci kronolojik olarak anlatmaktadır. Belgesel, yazarın "Ağıtlar", "İnce Memed" serisi, "Teneke" gibi önemli eserlerini, 1977'de Fransa'da en iyi yabancı romanı ödülünü kazanmasını ve edebiyatın her türünde yazdığı onlarca eseri hakkında bilgi vermektedir.
- Videoda ayrıca Yaşar Kemal'in sosyalist görüşleri, halkla olan ilişkisi, doğa ve insan odaklı eserleri, ezilmiş halkların dramını anlatması ve pastoral tekniğini Türkiye'de en iyi kullanan yazar olması vurgulanmaktadır.
- 00:07Yaşar Kemal'in Hayatı ve Çocukluğu
- Yaşar Kemal, türk edebiyatını dünya çapında temsil eden en büyük yazarlardan biridir.
- 1915 yılında Rus ordusunun Van'ı işgal etmesiyle ailesi bir buçuk yılda önce Diyarbakır'a ardından Çukurova'ya göç etmiştir.
- Yaşar Kemal, 1923 yılında doğmuş, Luvan aşiretinin son beyi olan babasının amcası Güllihan Bey'dir.
- 00:47İlk Travmalar ve Eğitim
- Yaşar Kemal'in ilk travmaları üç yaşına geldiğinde halasının eşinin elinden kaçan bıçakla bir gözünün kör olması ve dört yaşındayken babasının Van'dan göç sırasında ölümden kurtardığı evlatlığı tarafından gözleri önünde hançerlenmesi olaylarıdır.
- Bu olaydan sonra kekeme olmuş, on iki yaşına kadar bu illetten kurtulamamıştır.
- Babasının ölümüyle birlikte refah içinde olan aile yavaş yavaş fakirliğe sürüklendi.
- 01:26Eğitim ve Edebiyatla İlk Tanışma
- Yaşar Kemal, yazı kavramıyla ilk defa tanıştığında sekiz yaşındaydı ve dokuz yaşındayken Adana'nın Burhanlı köyündeki Kadirli Cumhuriyet İlkokulu'na yazıldı.
- Okuma yazmayı üç ayda öğrenen yazar, edebiyatla ilk defa ortaokul döneminde tanıştı.
- Okulu devamsızlık yüzünden erken bırakmak zorunda kalsa da halk edebiyatına olan ilgisini bırakmadı.
- 02:04İş Hayatı ve Edebiyat Kariyeri
- Ortaokulun son sınıfında okuldan uzaklaştırılan yazar, Adana ve yöresinde ırgatlık, su bekçiliği, ırgat katipliği, kitapçılık, inşaat denetçiliği, arzuhalcilik, vekil öğretmenlik ve traktör sürücülüğü gibi onlarca işte çalıştı.
- Yaşar Kemal edebiyata ilk defa şiir yazarak başlamıştı fakat annesi bunu onaylamıyordu.
- İlk şiiri olan "Seyhan" 1939 yılında Adana Halkevi dergisinde yayınlandı.
- 02:53İlk Kitap ve Askerlik
- İlk kitabı "Ağıtlar" için Çukurova'ı çevresini gezerek üç yıllık araştırmalar yaptı ve 1943 yılında Adana Halkevi tarafından yayınlandı.
- Yirmi yaşındayken edebiyata olan ilk adımını güçlü bir şekilde attı.
- Bir yıl sonra askerliğini yapmak üzere Kayseri'ye gitti fakat yazmayı bırakmadı ve "Pis Hikaye" adlı öyküsü 1944 yılında yayınlandı.
- 03:22Edebi Etkiler ve İstanbul'a Taşınma
- Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino ve eşi ressam Abidin Dino ile tanışıp sanat dünyasında yeni ufuklar keşfetti.
- Okuduğu Don Kişot kitabı onu çok etkilemiş, Balzac, Dostoyevski, Gogol, Çehov, Karacaoğlan ve Sait Faik Abasıyanık'tan ilham alıyordu.
- 1950 yılında İstanbul'a taşınan yazar, komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle hapse atılıp bir sene cezaevinde kaldı.
- 04:12Gazetecilik ve Evlilik
- Çıktıktan sonra Cumhuriyet gazetesine giren yazar, burada Yaşar Kemal adını ilk defa kullanmaya başladı.
- Çeşitli röportajlar ve fıkralar yazarak geçimini sağlayan yazar, Anadolu insanının toplumsal sorunlarını sosyalist düşünceyle ele almaya çalışıyordu.
- 1952 yılında Sultan II. Abdülhamid'in baş talebi Jacques Mendil Efendi'nin torunu olan Tilda Cerero ile evlendi ve bu evlilikten Raşit adında bir çocuğu oldu.
- 05:03"İnce Memed" ve Başarısı
- İlk öykü kitabı "Sarı Sıcağı" evlendiği dönem yayınlayan yazar, bu kitapta doğayı, dayanışmayı, şiddeti, tutkuyu ve yozlaşmayı anlatmaya çalışmıştı.
- 1955 yılında yarım bıraktığı eseri "İnce Memed'e" devam etti ve üç yıl boyunca çalışıp kitabı yayınladı.
- Başlangıçtan son cildin yayınlanmasına kadar kırk yıllık bir süreyi kapsayan "İnce Memed" serisi, Türk edebiyatının dünya çapında tanınmasında büyük rol oynadı.
- 06:54Siyasi Faaliyetler ve Mahkemeler
- "İnce Memed" ve "Teneke" kitaplarından sonraki 1960 yılına kadar gazetede çalışmaya devam etti.
- 1967 yılında siyasi haftalık dergi olan Antın kurucularından biri oldu ve dergide yazdığı yazılardan ötürü birçok kez mahkeme yollarına düştü.
- 12 Mart 1971 muhtırasının ardından adı arananlar listesine dahil edilmişti ve yabancı dil bilmediği halde Marksizm'in temel kitabının çevirmeni olarak yargılanarak 18 ay hapse mahkum edildi.
- 08:01Yazarlar Sendikası ve Sosyalist Görüşleri
- Türkiye Yazarlar Sendikası kurucuları arasında yer aldı ve ertesi yıl başkanlık görevini yürüttü.
- 1988 yılında yeniden kurulan PEN Yazarlar Derneği'nin ilk başkanı Yaşar Kemal oldu.
- Sosyalist görüşlerini açıklamaktan hiçbir zaman çekinmezdi ve yazdığı yazılar dönemin hükümetleri tarafından hoş karşılanmazdı.
- 08:53Kültürel Felsefesi ve Ödüller
- Yaşar Kemal sosyalizmi tam bağımsızlık olarak görüyordu ve kültür yozlaşmasından hoşlanmazdı.
- 1973 yılında Nobel'e aday olan ilk Türk yazarımızdı ve bu tarihten sonra çok kereler de aday olacaktı.
- 1974 yılında yayınladığı "Demirciler Çarşısı Cinayeti" kitabıyla ilk Madaralı Roman Ödülü'nü kazandı.
- 09:25Yaşar Kemal'in Edebi Başarıları
- 1977 yılında "Yer Demir Gökbakır" kitabıyla Fransa'da en iyi yabancı romanı ödülünü kazandı.
- Nobel ödülünden uzak tutulmasına rağmen hem Türkiye'de hem de Avrupa'da büyük başarılar elde etti.
- Edebiyatın her türünde eser bırakan yazar, şiir, öykü, roman, anı, röportaj, derleme, söyleşi, deneme, oyun, fıkra, makale ve senaryo gibi onlarca eser yazdı.
- 09:53Yaşar Kemal'in Edebi Stili ve Son Yılları
- Eserlerini doğa ve insan odaklı yazan yazar, düş içindeki insanın kendi içinde yarattığı mitleri göstermeye çalıştı.
- Ezilmiş halkların dramını ve ezenlerin acımasızlığını anlattı.
- 2000'li yıllarda yaşlanmış ve yorulmuş olmasına rağmen yazmayı sürdürdü, "Bir Ada Hikayesi" serisini tamamladı ve "Tek Kanatlı Kuş", "Çocuklar Insandır", "Bugünlere Bahar İndi", "Binbir Çiçekli Bahçe" gibi eserlerini verdi.
- 10:27Yaşar Kemal'in Edebi Mirası ve Vefatı
- Köylü halkın yaşadığı sıkıntıları ve kentli insanın yaşadığı dramı yaşatırcasına anlatan yazar, pastoral tekniğini Türkiye'de en iyi kullanan yazar oldu.
- Şubat 2015'te kalp ve solunum bozukluğu nedeniyle hastaneye kaldırıldı.
- 28 Şubat 2015'te "Yaşar Kemal" ölümsüzlüğe uzandı.