Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, çağdaş Türk edebiyatının önemli isimlerinden Yaşar Kemal'in hayatını ve eserlerini anlatan bir belgesel formatındadır. Konuşmacılar arasında Yaşar Kemal'in yakın dostları ve ailesi bulunmaktadır.
- Video, Yaşar Kemal'in 1914'te Çukurova'da doğuşundan başlayarak, çocukluk travmaları, gazetecilik kariyeri, "İnce Memed" romanıyla edebiyata adım atması ve dünya edebiyatındaki yeri kronolojik olarak anlatmaktadır. Anlatım, Yaşar Kemal'in Anadolu kökenli bir yazar olarak edebiyat dünyasına katkısını, kültürel değerlerini ve barışçılığını vurgulayarak, 91 yaşında vefatına kadar olan süreci kapsamlı şekilde ele almaktadır.
- Videoda ayrıca Yaşar Kemal'in Tilda ve Ayşe Semiha Baban ile olan aşk ilişkileri, Mehmet Uzun gibi yakın dostları, Adnan Menderes'in idamına karşı çıkışı, Hrant Dink'in öldürülmesi sonrası gösterdiği dayanışma ve Kürt halkının haklarını savunması gibi önemli yaşam anları da paylaşılmaktadır. Konuşmacılar, Yaşar Kemal'i "Türkiye'nin Anadolu'su" olarak nitelendirerek, onun sözlü edebiyatı romana taşımış tek kişi olduğunu ve dünya edebiyat tarihinde pek rastlanmayan bir mucize olarak tanımlamaktadır.
- 00:27Yaşar Kemal'in Edebi Yeri
- Yaşar Kemal, çağdaş edebiyatın devi, 20. yüzyılın Türkiye ve dünya edebiyatının en büyük isimlerinden biridir.
- Çağına Homeros olarak nitelendirilen Yaşar Kemal, mitolojik figürleri bugünkü anlatımıyla yaşatır ve şiir duygusunu kalıba sokmadan yaşanmışın tadıyla birleştirir.
- Korkusuz bir toplum eleştiricisi olan Yaşar Kemal, hayatı boyunca zulüm gören herkesin yanında olmuştur.
- 02:26Yaşar Kemal'in Doğumu ve Çocukluğu
- Yaşar Kemal, gerçek adı Kemal Sadık olan yoksul bir Türkmen köyünde, Türkiye Cumhuriyeti henüz üç aylıktı.
- Ailesi Rus işgalinden kaçarak Van'dan göç etmiş tek Kürt ailesiydi ve evde Kürtçe, dışarıda Türkçe konuşulurdu.
- Dört yaşındayken babasıyla kurbanlık yüzerken gözüne bıçak saplanmış, sağ gözü kör olmuştu.
- 04:23Çocukluk Truvaları
- İki yıl sonra babası camide gözünün önünde öldürülmüştür.
- Yaşar Kemal, ilkokula kaydı olan ilk öğrenci olmuş, ancak konuşamadığı için asla tahtaya kalkamamıştır.
- On yedi yaşındayken ilk şiiri "Uçuşmaz Kervan Geçmez Bir Yerde" ile ortaokula veda etmiştir.
- 07:47İstanbul'a Varış ve Edebiyat Hayatı
- Çukurova'ya veda edip İstanbul'a vardığında elinde bir ceket ve küçük bir bavul, yatacak yeri yoktu.
- Gülhane Parkı, Galata Köprüsü'nün altı gibi yerlerde yatarken, elinde "İnce Mehmet" romanının elle yazılmış sayfaları vardı.
- Adana'da sürgüne gönderilen entelektüeller Abidin Dino ve kardeşi Arif Dino, Yaşar Kemal'in yeteneğini fark edip yetiştirmeye başlamışlardır.
- 10:58Edebiyat Dünyasına Giriş
- Abidin Dino'nun aracılığıyla Cumhuriyet gazetesi başyazarı Nadir Nadi ile tanışmış ve gazetede yazmaya başlamıştır.
- Kemal Sadık Gökçeli imzasıyla yazamayacağı için Yaşar Kemal adıyla edebiyat dünyasına girmiştir.
- Sıradan insanların hikayelerini gazete sayfalarına taşıyan Yaşar Kemal, sünger avcıları, balıkçılar ve kaçakçılar gibi kişilerin röportajlarını yapmıştır.
- 12:59Romancılık Kariyeri
- "İnce Mehmet" romanı, köylüleri ezen ağa'ya başkaldıran ve toprakları köylülere dağıtan kahramanıyla gazetede yayınlanmış, sonra kitap haline getirilmiştir.
- Gazetecilik yapamaması romancılığının önünü açmış, "İnce Mehmet" çoktan efsane olmuştu.
- "Ortadirek", "Yer", "Demir Gök", "Bakır", "Ölmez Ot", "Demirciler Çarşısı Cinayeti" gibi dünya klasikleri arasında yer alan romanlar peş peşe gelmiştir.
- 15:06Yaşar Kemal'in Anadolu Yaklaşımı
- İstanbul'dan çıkan yazarlar Anadolu'yu egzotik ve romantik bir bakışla anlatırken, Yaşar Kemal gibi Anadolu'dan çıkan yazarlar hakiki acıyı anlatmayı başardı.
- Yaşar Kemal, Anadolu'nun eski mitolojilerinden modern hikayeler çıkarmayı ve acıları dramatize etmeden anlatmayı bildi.
- Yaşar Kemal'in romanlarındaki kahramanlar kendisi gibidir ve "Dörtlemesi Bir Ada Hikayesi" romanında kendi ailesinin göç hikayesinden etkilenmiştir.
- 16:56Yaşar Kemal'in Kişisel Deneyimleri
- "Kimsecik" romanı, Yaşar Kemal'in dokuz yaşına kadar yaşadıklarını ve babasının ölümünü anlatmaktadır.
- "Orta Direk" romanında babasının Van'dan Çukurova'ya kadar babaannesini sırtında taşıdığını anlatmaktadır.
- Yaşar Kemal'in romanları bütünüyle yaşantısı ve kültürü tarafından yaratılmıştır.
- 18:38Yaşar Kemal'in Uluslararası Tanınma
- Yaşar Kemal sadece Türkiye'de değil, Avrupa ve Amerika'da da saygın bir romancıydı ve eserleri çok okunuyordu.
- "İnce Mehmet" romanı yayımlandıktan sonra birkaç yıl içinde otuzbeş dile çevrildi ve çalışma odasında yabancı dillere çevrilen romanlarının örnekleri koca bir kütüphane oluşturuyor.
- Dünyada konuşulan neredeyse tüm yaygın dillere çevrilen Yaşar Kemal'in eserleri, Fransa ve Amerika'da yapılan "Yirminci Yüzyıl Klasikleri" derlemelerinde yer alıyor.
- 20:06Yaşar Kemal'in Kişisel Özellikleri
- Yaşar Kemal, makale ve röportajlarını daktiloyla yazarken, bütün romanlarını özel kalemlerle kalemle yazmayı tercih ederdi.
- Dünya edebiyatının ve sinemasının devleri, ülkelerin başkanları ve başbakanları Yaşar Kemal'in dostuydu.
- Yaşar Kemal Nobel ödüllü olmasa da, eserlerinin dünyanın bütün dillerine çevrilmesi ve edebiyat tarihinin en önemli eserleri arasına girmesi ona okuyucuların verdiği en değerli ödül oldu.
- 23:16Yaşar Kemal ve Eşi Tilda
- Tilda, Yahudi asıllı bir kadın olup yakınlarını Nazi'lerin katlediğini ve Yaşar Kemal'in dünyaya açılan penceresi oldu.
- Tilda beş-altı dil biliyordu ve Yaşar Kemal'in eserlerini İngilizce'ye tercüme ederek onun dünya ile ilişkilerini yürütüyordu.
- Tilda, 12 Mart darbesinden sonra tutuklanan aydınlar arasındaydı ve Yaşar Kemal, cezaevindeki eşi için her bir tutuklu için ayrı renkte ve kokuda sabunlar getirmişti.
- 26:28Yaşar Kemal'in Ağıt ve Destan Çalışmaları
- Yaşar Kemal'in ağıtlar ve destanlar toplamaya başladığı süreç, onu tanımlayan tüm sürecin başlangıcıydı.
- Topladığı ağıtları, destanları köy evinde halka anlatırdı ve bir süre sonra "Aşık Kemal" olarak da bilinirdi.
- Hapishaneye girdiğinde topladığı ağıtlar gitti ve bunları "romanlarından bile daha çok gurur duyuyor" diyordu.
- 29:15Yaşar Kemal'in Klasik Müzikle İlişkisi
- Yaşar Kemal klasik müziği çok severdi ve müzikte herkesin büyük bir gelenek içinde yarattığını düşünürdü.
- Ömrünün son günlerinde yoğun bakımda, kendisini yalnız hissetmesin diye dostları ona Beethoven'ın eserlerini dinletirdi.
- Klasik müzikçiler için derleyen, on-on iki saat boyunca çalabilen bir müzik seti hazırlatmışlardı.
- 31:20Yaşar Kemal'in Barışçılık Anlayışı
- Yaşar Kemal Türkiye'nin sorunlarının çözüm adamıydı ve barış için mücadele verdi.
- Sivas katliamından sonra sokaktaydı ve Hrant Dink'in öldürüldüğü yere gitti.
- Zulüm gören herkesin yanında durdu, ideoloji veya etnisite farkı gözetmeden.
- 34:26Yaşar Kemal'in Siyasi Tutumu
- Yaşar Kemal ömrünü ezilen halkların sorunlarının çözümüne adadı ve her yerde bu sorunu dile getirdi.
- Anadolu'da yaşayan her halkın kendi anadilini kullanabileceğini savundu.
- 90'lı yılların terör ve faili meçhul cinayetler döneminde hiç susmadı ve hakkında dava açıldı.
- 36:05Yaşar Kemal'in Kişisel Hayatı
- Yaşar Kemal'in son dönemde onu sarsan olaylardan biri, elli yıllık hayat arkadaşı Tilda'yı kaybetmesiydi.
- Tilda'nın ölümünden sonra Harvard mezunu akademisyen Ayşe Semiha Baban ile evlendi.
- Dostları için çok değerliydi, Ara Güler ve Türkan Şoray gibi isimlerle özel ilişkileri vardı.
- 41:12Yaşar Kemal'in Son Yılları ve Mirası
- Son romanı "Tek Kanatlı Bir Kuş" 2013 yılında yayımlandı, ancak son kitabı olacak olan "Bir Karanlıktan mı Geliyor ve Karanlığa Gidiyoruz?"'yi yazamadı.
- 2015 yılının 1 Şubat günü 91 yaşında aramızdan ayrıldı ve cenazede tüm Türkiye temsil edenler vardı.
- Yaşar Kemal 70 yıl yazdı ve dünya edebiyat tarihinde yazısız sözlü edebiyatı romana taşımış tek kişiydi.