Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Dizide Ütopya" adlı programda sunucu ve konuk Necdet Kerem Erdoğan, Tomris Uyar, Cemal Süreya ve Edip Cansever gibi önemli şairlerin hayatını ve ilişkilerini ele almaktadır.
- Video, Tomris Uyar'ın 1941'de Sarıyer'de doğumundan başlayarak, Robert Koleji'ndeki eğitimini, ilk eşi Ülkü Tamer ile evliliğini ve ardından Cemal Süreya ile tanışmasını anlatmaktadır. Program, Tomris Uyar'ın Cemal Süreya ile yaşadığı üç yıllık evlilik, ayrılık sonrası Turgut Uyar ile kurduğu mutlu evlilik ve son olarak Edip Cansever'e olan hayranlığını kronolojik olarak ele almaktadır.
- Videoda ayrıca Tomris Uyar'ın şiirleri, Cemal Süreya'nın ona yazdığı "Öptüm Seni" adlı şiirin Sezen Aksu tarafından bestelenmiş şarkısı, Sait Faik Hikaye Armağanı'nı iki kez kazanması ve "Göğe Bakma Durağı" gibi önemli eserleri hakkında bilgiler paylaşılmaktadır. Program, kitap önerileriyle ve şiir okumalarıyla sona ermektedir.
- 01:22Programın Konsepti ve Konuşulacak Edebiyataçı
- Programın daha derin bir konsepti var; bu bölümde bir şairden, bir öykü yazarından ve bir edebiyatçıdan tam dört edebiyatçı işlemiş olacak.
- Konuşulacak kişiler Tomris Uyar, Turgut Uyar, Cemal Süreyya ve Edip Cansever olacak.
- Tomris Uyar, üç büyük şairin en güzel şiirlerini yazdıran kadın olarak vurgulanıyor.
- 03:51Tomris Uyar'ın Hayatı ve Tevazusu
- Tomris Uyar, yaşam öyküsünün yazılmasını istemediğini ve kendi üzeri hakkında düşünmeyi bu kadar önemli saymadığını belirtmiş.
- Şairler ve yazarlar genellikle hayatlarının ön plana alınmasını istemez, daha çok eserleriyle gündeme gelsin isterler.
- Tomris Uyar'ın bu ifadesi bir tevazunun bir şekli olarak değerlendiriliyor.
- 05:10Tomris Uyar'ın Doğumu ve Eğitimi
- Tomris Uyar, 15 Mart 1941'de hukukçu bir anne babanın çocuğu olarak Sarıyer'de dünyaya gelmiş.
- Robert Koleji'nde okumuş ve ilk eşi olarak şair ve gazeteci Ülkü Tamer ile evlenmiş.
- Edebiyata ilk kez Tomris Tamer adıyla girmiş ve Varlık dergisinde "Şeker Bebek" adlı eserin çevirisinde imzasını görmüş.
- 07:31Ülkü Tamer ile Evliliği ve Cemal Süreyya ile Tanışması
- Tomris Uyar'ın Ülkü Tamer ile evliliği mutluluk getirmiş, Ekin adında bir kızları olmuş ancak kızı sütten boğularak ölmüş.
- Kızlarının ölümü evliliklerinin ölümüne sebep olmuş ve boşanma eşiğine gelmişler.
- Ankara Sanatseverler Derneği'nde evliyken Cemal Süreyya ile tanışmışlar, ikisi de evliyken birbirlerine ilgi göstermiş.
- 09:44Tomris Uyar ve Cemal Süreyya'nın İlişkisi
- Tomris Uyar ve Cemal Süreyya arasında evlilik olmayan, ancak aynı evde yaşayan özel bir ilişki başlamış.
- Birlikte Papirüs dergisi çıkarmış ve "Küçük Prens" gibi önemli çeviriler yapmışlar.
- Cemal Süreyya, iş çıkışından sonra direkt eve gidiyor ve Tomris Uyar'la görüşmek istiyor; Tomris'in bu durumu fark edince Cemal Süreyya'nın eve gidişini ertelemeye başlamış.
- 12:19Cemal Süreya'nın Berber Hikayesi
- Cemal Süreya'nın müfettişlik döneminde berbere gidememesi nedeniyle saçları ve sakalı uzuyor.
- Berbere gittiğinde berber ona "hayırdır seferden mi geliyorsunuz?" diye sorduğunda, Cemal Süreya berbere darılır ve hayatında hiç berbere gitmez.
- Cemal Süreya'nın saçlarını ve sakalını eşi olan kadınlar kesiyor, bu durum onun çok naif ve kırılgan bir kişiliğe sahip olduğunu gösteriyor.
- 13:05Cemal Süreya'nın Şiiri
- Cemal Süreya, Tomris Uyar için "Ay Işığında Durduk" adlı özel bir şiir yazmış.
- Şiir, Sezen Aksu tarafından bestelenerek şarkı haline getirilmiş.
- Şarkıda "ay ışığında oturuyorduk, bileğinden öptüm seni" şeklinde başlayan ve farklı yerlerde ve durumlarda kişinin öpüldüğü anlatılıyor.
- 18:32Tomris Uyar ve Cemal Süreya'nın İlişkisi
- Tomris Uyar ve Cemal Süreya üç-yıllık dört yıllık birliktelikten sonra Papirüs dergisi çıkardıktan sonra ayrılırlar ve arkadaş kalma sözü verirler.
- Cemal Süreya, Tomris Uyar'dan sonra onun hakkında hiçbir şey yazmayacağını söylemiş ve gerçekten de yazmamıştır.
- Cemal Süreya, "Gündökümü" adlı hikayesinde terk edenin terk edilen olduğunu bilmediğini anlatarak ironi atmıştır.
- 20:06Tomris Uyar'ın Cemal Süreya'ya Duygusu
- Tomris Uyar, Cemal Süreya'ya inanılmaz bir saygısı ve hayranlığı olduğunu düşünmektedir.
- Cemal Süreya, saflığı ve sevgiyi bozmaktansa hiçbir şey söylememeyi tercih etmiştir.
- Cemal Süreya'nın "Yakın" adlı şiirinde imgeleme tarzı kullanılmış ve yakından görmek istediği bir durum anlatılmıştır.
- 21:28Tomris Uyar ve Turgut Uyar'ın İlişkisi
- Tomris Uyar, Turgut Uyar'la soyadı paylaştığı kişi olup, asıl hikayelerini Uyar soyadıyla yazmıştır.
- Tomris Uyar, Turgut Uyar'ı yeniden şiirler yazdırmış ve ona "yeni şarkılar söyleten" kişi olmuştur.
- Turgut Uyar'ın evliliği kötü gidiyor ve yedi yıldır şiir yazmıyordu, Tomris Uyar ona yardımcı olmuştur.
- 22:41Tomris Uyar ve Turgut Uyar'ın Evliliği
- Tomris Uyar ve Turgut Uyar çok mutlu bir evlilik yaşamışlardır ve daha olgun, ciddi bir ilişki kurmuşlardır.
- 1966 yılında Tomris Uyar, Cemal'den ayrılmak üzereyken Turgut Uyar ile tanışmış ve mektuplaşmaya başlamışlardır.
- Turgut Uyar'ın tek ihaneti ölmesi olmuştur ve Tomris Uyar, Turgut Uyar'ı çok sevmiştir.
- 25:38Tomris Uyar ve Edip Cansever'ın İlişkisi
- Edip Cansever ve Tomris Uyar arasında bir hayranlık ilişkisi vardır, ancak Edip Cansever Tomris Uyar'ı "masadaki çiçek" olarak görmüştür.
- Edip Cansever, Tomris Uyar'ın her doğum gününde özel şiirler yazmıştır, bu bir şairin verebileceği en güzel hediye olarak nitelendirilmiştir.
- Edip Cansever, Tomris Uyar'a Cemal Süreya kadar yakın olmamış ve Turgut Uyar kadar bir ilişki yaşamamışlardır, sadece arkadaşlık ilişkisi kurmuşlardır.
- 28:34Bir Şiir Okuma
- Şiirde "ben seni uzun bir yolda yürürken görmedim ki hiç" ifadesi tekrarlanarak, konunun kısa adımlarla yürüdüğünü ve farklı yerlerde (yağmurlar altında, kadeh tutarken, kıyıya bakarken) görüldüğünü anlatıyor.
- Şiirde konunun buz titreşimi gibi sallantılı, şaşkın ve çabuk bir merhaba verdiğini, uzak yerlerden gelmiş gibi olduğunu ve gülüşlerle dolu bir kişiliği olduğu belirtiliyor.
- Şiirde konunun her zamanki çocuk gibi olduğu, mutfağın mutfak olalı bir adı olduğu ve Tomris Uyar'ın adını yenilemesi gerektiğini söylemesi anlatılıyor.
- 30:58Tomris Uyar'ın Hayatı
- Turgut Uyar'ın ölümünden sonra Tomris Uyar büyük bir yıkım yaşayacak ve 2000-2003 yılları arasında kendini alkol ve sigaraya bırakacak.
- Varlık dergisinde Tomris Uyar'ın vefatından sonra yayınlanan bir yazıda, onun kadınlığına abartmadığı ve utandığı belirtiliyor.
- Yazıda Tomris Uyar'ın kelli felli bir öğretim üyesinin masanın altından bacağına dokunduğunu fark edip haddini bildirdiği anlatılıyor.
- 32:26"Ölmeme Günü" Hikayesi
- 26 Mart 1981'de Turgut Uyar başlattığı "ölmeme günü" hikayesinde, masada kayıtlı olmayan bir kadın sürekli "ben öleceğim" tarzında ithamlar yapmış.
- Turgut Uyar kadına sinirlenip içerden rakı şişesini alıp tarih atarak "bir sene sonra bu imzalattır" demiş ve herkesi imzalatmış.
- Her sene aynı rakı masaya getirilerek bu gelenek devam etmiş, ancak 1985 yılında bunu bozan Turgut Uyar olmuştur.
- 33:51Cemal Süreyya'nın Adı Hakkında
- Cemal Süreyya'nın soy ismindeki "ya" harfinin çıkartılmasının iki rivayeti vardır.
- Bir rivayette Cemal Süreyya bir arkadaşıyla telefon üzerinden iddiaya girip kaybederek soy isminden bir harf çıkarmış.
- Diğer rivayette Cemal Süreyya ve Sezai Karakoç, aynı kadından hoşlanarak bir iddiaya girip kaybedenin soy isminden bir harf çıkartması anlaşması yapmışlar.
- 35:53Programın Sonu
- Konuşmacı, "Küçük Prens" kitabını öneriyor ve bu kitabın sadece çocukların değil, büyükleri de eğiten bir kitap olduğunu belirtiyor.
- Programın sonunda Kerem, Instagram hesabını ve blog adresini paylaşıyor.
- Program sonunda "İlkbahar gibi kalbim hiç durmadan hızla çarpardı" başlıklı bir şiir okunuyor.