Buradasın
Sait Faik Abasıyanık'ın Hayatı ve "Panço'nun Gece Yarısı" Hikayesi
youtube.com/watch?v=EovxY25S1NcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, iki farklı bölümden oluşan bir edebi belgesel formatındadır. İlk bölümde Sait Faik Abasıyanık'ın hayatı ve eserleri anlatılırken, ikinci bölümde "Panço'nun Gece Yarısı" adlı hikaye aktarılmaktadır.
- Video, Sait Faik Abasıyanık'ın 1906'da Adapazarı'da doğumundan başlayarak eğitim hayatını, Fransa'daki yıllarını ve edebi kariyerini kronolojik olarak sunmaktadır. Ardından "Panço'nun Gece Yarısı" hikayesine geçilerek, anlatıcının gece yarısı Panço'yu ziyaret etmek için Fatih Camii'den başlayıp Atatürk Köprüsü'ne kadar uzanan yolculuğunda karşılaştığı çeşitli karakterleri ve yaşadığı olayları anlatmaktadır.
- Videoda ayrıca Sait Faik'ın öyküleri, şiirleri ve çeviri çalışmaları listelenmekte, Darüşşafaka Cemiyeti'nin kuruluşu ve Sait Faik'ın vasiyeti hakkında bilgiler verilmektedir. Hikaye, anlatıcının Panço'nun evinde onu uyandırmaya çalışmasıyla sona ermektedir.
- Sait Faik Abasıyanık'ın Hayatı
- Sait Faik Abasıyanık, 18 Kasım 1906'da Adapazarı'nda doğdu ve çocukluğunu burada geçirdi.
- İlk öğrenimini Rehberi Terakki Okulu'nda, orta öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi ve Bursa Lisesi'nde, yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü'nde yaptı.
- İki yıl sonra babasının isteği üzerine İtalya ve İsviçre'den sonra Fransa'nın Grenoble kentinde üç yıl kaldı.
- 00:45Kariyeri ve Edebiyat Hayatı
- Fransa'dan döndükten sonra bir süre Halıcıoğlu Ermeni Yetim Mektebinde Türkçe öğretmenliği yaptı ve babasının isteğiyle ticarete atıldı ancak başarılı olamadı.
- Babasının 1939'daki ölümüyle geçimini yalnızca kalemiyle sağlamanın yollarını aradı ve kısa bir süre haber gazetesinde muhabirlik yaptı.
- İlk şiiri mektep dergisinde, ilk yazısı "Uçurtmalar" Milliyet gazetesinde yayımlandı.
- 01:18Edebi Başarıları ve Ölümü
- 1934'ten itibaren kendine neredeyse bütünüyle öyküye veren yazar, denizi, emekçileri, çocukları, yoksulları, işsizleri ve balıkçıları şiirsel bir dille anlatarak Türk edebiyatına yeni bir öykü anlayışı getirdi.
- Amerika'daki Uluslararası Mark Twain Derneği tarafından çağdaş edebiyata yaptığı katkılardan dolayı onur üyeliğine seçildi.
- 11 Mayıs 1954'te İstanbul'da öldü.
- 01:46Yapıtları
- Öykü: Semaver, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut, Kumpanya, Havuzbaşı, Son Kuşlar, Alemdağ'da Var Bir Yılan, Az Şekerli Roman, Medar-ı Maişet Motoru, Kayıp Aranıyor.
- Şiir: Şimdi Sevişme Vakti, Röportaj, Öykü, Tüneldeki Çocuk, Mahkeme Kapısı.
- Diğer: Balıkçının Ölümü, Yaşasın Edebiyat, Açık Hava Oteli, Müthiş Bitiren Sevgiliye Mektup, Çeviri: George Simenon'dan Yaşamak Hırsı.
- 02:30Darüşşafaka Cemiyeti
- Darüşşafaka Cemiyeti, 30 Mart 1863 tarihli padişah fermanı ile babası ölmüş ve maddi durumu yetersiz kız ve erkek öğrencilere karşılıksız eğitim sağlamak amacıyla kurulmuştur.
- 1955 yılında kolej eğitimine, 1972 yılında karma eğitime geçen kurum, 1994 yılında Maslak'taki modern kampüsüne taşındı.
- Türkiye'de bir hayır kurumu tarafından açılan ilk özel okul olan Darüşşafaka, babası vefat etmiş yoksul fakat yetenekli kız ve erkek çocuklara giyim, barınma, yemek, kitap, sağlık hizmetleri dahil öğretim olanaklarını karşılıksız olarak yatılı ve karma eğitim vererek sağlaması bakımından da ilk halk okulu olma özelliğine sahiptir.
- 03:19Sait Faik Abasıyanık ve Darüşşafaka
- Hala İngilizce eğitim yapan ve 900 öğrencinin öğrenim gördüğü kurumun tüm giderleri devlet yardımı olmaksızın sadece hayırsever halkın bağışları ve bu bağışların değerlendirilmesi suretiyle Darüşşafaka Cemiyeti'nin kendi imkanlarıyla karşılanmaktadır.
- Sait Faik Abasıyanık sağlığında birkaç kez İstanbul Fatih'te bulunan Darüşşafaka Lisesi'ne gitmiş, orada okuyan çocukları çok takdir ederek onlarla ilgilenmiş, ölümünden sonra tüm mal varlığının Darüşşafaka'ya verilmesini istemişti.
- Annesi Makbule Abasıyanık bu arzuya uyarak telif haklarını cemiyette bırakmış, ancak Burgazada'daki köşkün müze olarak korunmasını ve oğlu adına her yıl bir hikaye armağanı verilmesinin şart koşmuştur.
- 04:20Kitabın Yeniden Basımı
- "Alemdağ'da Var Bir Yılan" yeniden basıma hazırlanırken kitabın Sait Faik Abasıyanık hayattayken Varlık Yayınları tarafından 1954 yılında yapılan ilk baskısı esas alındı.
- Dönemin dil anlayışına uygun olan yazım biçimleri günümüze uyarlandı ve okumayı kolaylaştıracağı düşünülerek gerekli olduğu durumlarda noktalama işaretleri eklendi ya da çıkarıldı.
- Öykülerin ilk yayım yerleri ve tarihleri belirtilmiş, öykülerle ilgili açıklamalar da öykü sonlarında yapılmıştır.
- 05:09Öykü: "Oyle Bir Hikaye"
- Sinemadan çıktığında yağmur başlamış ve şoförün "Atikali" diye bağırdığı için Atikali'ye gitmeye karar veren bir adam anlatılıyor.
- Adam, Şişli'de oturduğu evine, hasta annesine, Panço adlı dostuna ve köpeğine olan özlemi yaşarken Atikali'nin bilmediği sokaklarında yürürken birisi üstüne çullanıyor.
- Çullanmış kişi kendisini "Hidayet" olarak tanıtıyor ve dostunu öldürdüğünü, saklanmak istediğini söylüyor.
- 07:40Hidayet ve Susam Helvası
- Konuşmacı, Pakize'nin yanında Hidayet'in cebine girdiğini ve susam helvalarını kahveye bıraktığını anlatıyor.
- Hidayet, cebinde susam tanesi gibi büzülerek Fatih Camii avlusuna fırladı ve karanlıkta bir kıvılcım gibi parladı.
- Hidayet, Pakize'ye karşı bir çivi saplamış ve susam helvası yiyenlerden bu hikayeyi beklemiyorlardı.
- 09:07Hidayet'in Geçmişi
- Hidayet o akşam süslenmiş Taksim'e çıkmış ve 18 lira 77 kuruş parasıyla bir meyhaneye girmiş.
- İçerken, minareleri ve Pakize'yi düşünmeye başlamış.
- Konuşmacı, çiviyi Abdullah'ın koymuş olabileceğini düşünüyor.
- 10:29Panço ile Karşılaşma
- Konuşmacı, gece yarısı Fatih Parkı'nın kenarında bir adamla karşılaşıyor.
- Adam, yanında nüfus kağıdı olmadığı için sorun yaşadığını ve yazı yazar olduğunu söylüyor.
- Adam, Kocaeli İhbar Ambarı'nda çalıştığını iddia ediyor.
- 11:06Fatih Parkı'da Uyuyan Adam
- Konuşmacı, gece vakit Fatih Parkı'nın kenarından yürürken, ıslak yere bacaklarını dikmiş, yaşasın demokrasi diye bağırıp uyuyan bir adamla karşılaşıyor.
- Adam, karısının, kızının, oğlunun özelliklerini anlatıyor.
- Adam, kainatın altında, başını demirlere dayamış, kıçını sular içinde yatarken, kainatın akıl ermez oyunlarını seyrediyor.
- 12:45Cigara ve Duman
- Adam, evde oturmak yerine konuşmacı ile birlikte uyumak istiyor ve önce bir cigara yakmayı öneriyor.
- Cigara dumanlarını seyrederek, dünyayı seyretmenin keyfini anlatıyor.
- Konuşmacı, Panço'yu anlatmasını istiyor ve adam Panço'nun iyi bir çocuk olduğunu söylüyor.
- 14:12Zeyrek Yokuşunda
- Konuşmacı, Panço'nun arkadaşı Faik Bey'in oğlu Zeyrek'teki setlerin üzerine oturuyor.
- Önünde Atatürk Bulvarı'nda cinler top oynuyor ve rüzgar bir kaleden bir kaleye bulut atıyor.
- Konuşmacı, bir sedde çıkmaya çalışırken iniş yolunu unutup şaşırıyor.
- 15:13Sokak Köpeğiyle Konuşma
- Konuşmacı, Zeyrek yokuşunun seddi dibinde uyuyan bir köpeğin yanına oturuyor.
- Köpeğe "patlak göz" diyerek, insanın ve hayvanın milyonlarca sene önce birlikte olduğunu anlatıyor.
- Konuşmacı, bir gün dostluklardan, insanlardan, hayvanlardan, ağaçlardan, kuşlardan ve çimenlerden yapılmış bir alemde yaşayabileceklerini düşünüyor.
- 17:03Atatürk Köprüsü'nde
- Konuşmacı, Atatürk Köprüsü'nde iki elini Trabzon'a dayamış, Haliç'e bakarken duran bir adamla karşılaşıyor.
- Adam, çok içtiğini söylüyor ve konuşmacı ona "icmeli delikanlı" diyor.
- Adam, karşıdaki evde Yahudi bir karı ile içtiğini ve kocasının Ankara'ya gitmiş olduğunu anlatıyor.
- 19:19Panço'ya Dönüş
- Konuşmacı, yağmur başladığında Panço'nun evin önünde bir küp kırılmış yerine oturuyor.
- Atik Ali Paşa'ya nasıl gittiğini, Hidayet'in cebine nasıl girdiğini, Fatih Parkı'ndaki adamı, sokak köpeğini ve Yahudi karısının arabacı zamparasını anlatmaya başlıyor.
- Panço uyuyor ve konuşmacı sesini duyuramıyor, bir otomobilin teklifine cevap vererek atlayıp gidiyor.