Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk edebiyatının önemli isimlerinden Orhan Kemal'in hayatını anlatan biyografik bir belgeseldir. 15 Eylül 1914'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde doğan Orhan Kemal'in, babası Abdülkadir Kemali Bey'in siyasi hayatı ve Orhan Kemal'in kendi edebi yolculuğu kronolojik olarak anlatılmaktadır.
- Video, Orhan Kemal'in çocukluğundan başlayarak, babasının siyasi faaliyetleri, hapishane hayatı, Nazım Hikmet ile tanışması ve edebi kariyerinin gelişimini kronolojik olarak ele almaktadır. 1948'de ilk öykü kitabı "Duygu", 1949'da ilk romanı "Baba Evi" ile başlayan edebi kariyeri, "Murtaza ve Cemile", "Bereketli Topraklar Üzerinde", "72 Koğuş" gibi önemli eserlerle devam etmiştir. Video, Orhan Kemal'in 2 Haziran 1970'de hayatını kaybetmesi ve anısına yapılan anma çalışmalarıyla sonlanmaktadır.
- 00:07Orhan Kemal'in Doğumu ve Çocukluğu
- Orhan Kemal 15 Eylül 1914'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde dünyaya geldi.
- Babası Çanakkale cephesinde Dardanos'ta topçu teğmeni olan Avukat Abdülkadir Kemali Bey, annesi ise rüştiye mezunu Azime Hanım'dır.
- Çocukluğunun ilk yılları Adana'da geçti, birinci dünya savaşı sonrası Adana'nın Fransız işgaline uğraması üzerine ailesi Niğde ve Konya'ya taşındı.
- 00:39Aile ve Siyasi Gelişmeler
- Konya'da Kuvayi Milliye hareketine karşı Delibaş isyanına tanıklık etti, babası isyanın bastırılmasından sonra TBMM'ye Kastamonu milletvekili olarak girdi.
- Ankara'ya taşınan aile 1923'te Adana'ya döndü, babası Ceyhan'da çiftçilikle uğraşmaya başladı ve Toksöz gazetesini çıkardı.
- 1930'da Adana'da Ahali Cumhuriyet Fırkası'nı kuran Abdülkadir Bey, Ahali adlı gazeteyi çıkardı.
- 01:28Suriye Dönemi ve Türkiye'ye Dönüş
- Babasının aktif siyaset yaşamı içinde olmasına rağmen Orhan Kemal bu yıllarda siyaset ile ilgilenmedi.
- 1931'de bütün aile Beyrut'a yerleşti, Orhan Kemal orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Beyrut'ta bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı.
- Bir yıl sonra tek başına Türkiye'ye dönerek babaannesinin yanına yerleşti, Adana'da çırçır fabrikalarında işçilik ve kitiplik yaptı.
- 02:07Evlilik ve Askerlik
- 1937'de çırçır fabrikasında bir işçi olan Nuriye ile evlendi ve bir yıl sonra ilk çocuğu Yıldız doğdu.
- 1938'de askerliğini yapmak üzere Niğde'ye gitti, askerliğini yaparken Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak, yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik suçundan beş yıl hapis cezasına mahkum edildi ve Kayseri hapishanesine gönderildi.
- İç şiirini Kayseri hapishanesinde yazdı, "Duvarlar" adlı şiiri Yedi Gün dergisinde Reşat Kemal imzası ile yayımlandı.
- 02:44Bursa Cezaevi ve Nazım Hikmet
- Babası Abdülkadir Kemali Bey, sekiz yıllık sürgünün ardından 1939 yılında Adana'ya döndü.
- Babasının girişimi ile önce Adana Cezaevi'ne, sonra Bergama Ağır Ceza Reisliğine atanmasından sonra Bursa Cezaevi'ne nakledildi.
- 1940'ta Bursa Cezaevi'nde Nazım Hikmet ile tanıştı, onun toplumcu görüşlerinden etkilendi ve üç buçuk yıl Nazım Hikmetli oda arkadaşlığı yapan Orhan Kemal, kendisinden Fransızca, felsefe ve siyaset dersleri aldı.
- 03:18Edebiyat Kariyerinin Başlangıcı
- Orhan Kemal'i şiir yerine roman ve öykü yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu, ilk düzyazı denemesi olan "Onsekiz Yaş" adlı romanını Nazım Hikmet'in yardımı ile yazdı.
- İlk öykülerini "Bacaksız Orhan" takma adıyla yayımladı, 1940 yılında Yeni Edebiyat dergisinde çıkan "Balık" onun yayımlanan ilk öyküsü sayılsa da oğlu İşık Öğütçü 1939'da Türk Sözü gazetesinde yayımlanmış öyküsünün bulunduğunu söylemiştir.
- Orhan Kemal ismini ilk kez 1943'te İkdam gazetesinde "Asma Çubuğu" öyküsünde kullandı, öykülerinde Panait İstrati ve Maksim Gorki eserlerinden etkilendi.
- 04:10Adana'ya Dönüş ve İş Hayatı
- 1943'te tahliye olunca Adana'ya döndü, Karataş'ta toprak taşıma işinde amelelik, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarında hamallık yaptı.
- 1944'te doğan oğluna Nazım adını verdi, hapse girmesi nedeniyle tamamlayamadığı otuzbeş günlük askerlik hizmetini tamamlamak üzere 1945 yazında askere çağrıldı.
- Askerden döndükten sonra sebze nakliyatçılığı, Verem Savaş Derneği'nde memurluk gibi işler yaptı, ancak hiçbir işte uzun süreli kalamadı ve geçim sıkıntısı çekti.
- 04:46Edebiyat Kariyerinin Gelişimi
- Bu yıllarda hikaye yazmaya devam eden ve edebiyat dergilerinde eserleri yayımlanan Orhan Kemal, okurlar tarafından beğenilen tanınmış bir yazar oldu.
- 1945'te Varlık dergisinin yaptığı ankette okurlar tarafından en beğenilen hikayecil seçildi.
- İlk öykü kitabı "Duygu" 1948, ilk romanı "Baba Evi" 1949 yılında yayımlandı, 1949'da babasını kaybetti ve aynı yıl doğan çocuğuna babasının adını verdi.
- 05:11İstanbul'a Taşınma ve Edebiyat Başarıları
- 1949'da doğan çocuğuna babasının adını verdi ve doğumdan sonra ailesiyle İstanbul'a yerleşti, hayatının geri kalanında geçimini kitap, makale, film senaryosu yazarak sağladı.
- 1952'de yayımlandığı "Murtaza" ve "Cemile" romanları ile edebiyatçı olarak ünü yayıldı.
- 1954 yılında "Bereketli Topraklar Üzerinde" adlı romanı ile topraksız tarım işçilerinin dramını edebiyat dünyasına taşıdı, aynı yıl "Yetmişiki Koğuşu" yazmaya başladı.
- 05:49Ödüller ve Tiyatro Kariyeri
- 1957'de dördüncü çocuğu Işık doğdu, 1958'de Sait Faik Hikaye Armağanını "Kardeş Payı" adlı öyküsü ile aldı.
- Sinema senaryoları yazsa da çoğu sansürden geri dönmekteydi, senaryoları İlhan Demir, Yıldız Okur imzalarıyla kaleme aldı.
- 1964'te "Devlet Kuşu" romanına dayanılarak uyarlanan "İspinozlar" oyunu ile ilk kez tiyatroya adım attı, İstanbul Şehir Tiyatrolarında sahnelenen oyun iki buçuk ay sonra bilinmeyen bir nedenle kaldırıldı.
- 06:19Son Yılları ve Vefatı
- 1965 yılında "Nazım Hikmet'te Üç Buçuk Yıl" adlı anı kitabını yayımladı, aynı yıl yayımlanan "Bir Filiz Vardı" adlı romanı ile otobiyografik romana döndü.
- 1966'da hücre çalışması ve komünizm propagandası yaptıkları gerekçesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı, suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı yolundaki bilirkişi raporu üzerine bir ay sonra serbest bırakıldı.
- 1969'da Türk Dil Kurumu ödülünü ve Sait Faik Hikaye Armağanını önce "Ekmek" adlı kitabı ile aldı, Bulgar Yazarlar Birliği'nin çağrısı üzerine 1970 yılında Sofya'ya gitti.
- 07:39Vefatı ve Mirası
- Geçirdiği bir beyin kanaması nedeniyle tedavi görmekte olduğu hastanede 2 Haziran 1970 tarihinde yaşamını yitirdi.
- Cenazesi özel bir araba konvoyuyla birlikte 5 Haziran 1972'de yurda getirildi, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
- Anısını yaşatmak için İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Cihangir semtinde Orhan Kemal Müzesi açıldı, 1972'den bu yana adına bir roman yarışması düzenlenmektedir.
- 08:19Edebi Mirası
- Orhan Kemal, yoksul kesimin, işçilerin, öğrencilerin, kerhanedeki adamın yaşamını anlatan öykü ve romanlar yazmış ve insan-toplum ilişkilerini gerçekçi bir dille yansıtmıştır.
- Yirmi yedi roman, on dokuz öykü kitabı ile anı inceleme, oyun, röportaj türünde kitaplar bırakmıştır.