Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ankara Radyosu Radyo Bir stüdyosunda yayınlanan "Yazıdan Söze" programının bir bölümüdür. Programda sunucu Esra Ömeroğlu, konuk olarak öğretim görevlisi Dr. Zeynep Sibel Sipahioğlu ile 1930 yılında Niğde Aksaray'da doğan ve 2018'de vefat eden önemli Türk edebiyatçısı Mahmut Makal hakkında sohbet etmektedir.
- Röportajda Mahmut Makal'ın hayatı, eserleri ve köy edebiyatı akımını başlatan "Bizim Köy" romanı detaylı olarak ele alınmaktadır. Makal'ın köy enstitüsü eğitimi, öğretmenlik kariyeri, edebi başarıları ve toplumcu gerçekçi akımının önemli temsilcisi olarak edebiyatımızdaki yeri anlatılmaktadır.
- Programda ayrıca Makal'ın Nurgöz köyünde yaşadığı ve gözlemlediği toplumsal sorunlar, ekonomik zorluklar, toprak sorunları, altyapı eksiklikleri, sağlık problemleri, eğitim sorunları, kadın hakları ve bağnazlık gibi konular Makal'ın kitabından alıntılarla desteklenerek ele alınmaktadır. Makal'ın köylülerin durumunu dile getirmesi nedeniyle yaşadığı zorluklar ve hapis cezası da konuşulmaktadır.
- 00:28Mahmut Makal Hakkında Tanıtım
- Ankara Radyosu Radyo Bir'de yazıdan söze programında, 10 Ağustos 2018 tarihinde yitirdiğimiz önemli bir edebiyat adamı Mahmut Makal hakkında konuşulacak.
- Mahmut Makal, 1950'lerde yazdığı "Bizim Köy" adlı eseriyle köy edebiyatı akımını başlatan, 1966'da UNESCO Dünya Kültürüne Hizmet Ödülü'nü alan, eserleri pek çok dile çevrilen toplumsal gerçekçiliğin öncüsü kabul edilen bir yazar.
- Programda stüdyo konuğu Dr. Zeynep Sibel Sipahioğlu, Mahmut Makal'ın hayatını ve eserlerini anlatacak.
- 01:49Mahmut Makal'ın Hayatı
- Mahmut Makal, 1930 yılında Niğde Aksaray'ın Demirci köyünde doğmuş ve 88 yaşında vefat etmiştir.
- Köy Enstitüsü'nde yetişmiş, Konya Ereğli'deki İvris Köy Enstitüsü'nden mezun olmuş ve 17 yaşında öğretmen olarak mesleğe başlamıştır.
- Köy Enstitüleri, köylerde konumlanmış teknik eğitim merkezleri olup, kitap sevgisi, okuma alışkanlığı kazandırma, düşünme, ifade etme, iyi konuşma ve yazma becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimler veren yerlerdi.
- 03:32Mahmut Makal'ın Eserleri
- Makal, kendi çevresindeki Nurgöz köyünde öğretmen olarak çalışırken gözlemlediklerini notlar olarak Varlık dergisine göndermiş ve "Dergide Bir Köy Öğretmenin Notları" başlığıyla tefrika halinde yayımlanmıştır.
- 1950'lerin başında "Bizim Köy" adlı romanını yayınlamış, bu eser onun iki yıl boyunca yazdığı küçük yazıların bir derlemesidir.
- Toplam 17 kitabı olan Makal, "Memleketin Sahipleri", "Yeraltında Bir Anadolu", "İngiltere'den Yazdığı Orayı İnceliyor ve Karşılaştırıyor", "Ötelerin Havası" ve "İngiltere'den Köylüye Mektuplar" gibi eserler yazmıştır.
- 06:14"Bizim Köy"ün Önemi
- "Bizim Köy" kitabı, 17 yaşında olan bir genç tarafından yazılmış olmasına rağmen son derece anlamlı ve bütünlüklü bir yapıttır.
- Kitap, köylülerin gerçek yaşamlarını birebir aktaran, objektif bir bakış açısıyla yazılmış gerçekçi bir roman olarak değerlendirilmektedir.
- Mahmut Makal, köy edebiyatı akımının başlatıcısı olarak bilinir ve onu takip eden Fakir Baykurt, Talip Apaydın ve Dursun Akçam gibi edebiyatımızın ünlü kalemleri vardır.
- 08:29"Bizim Köy"ün Özellikleri
- Mahmut Makal, sorun dolu bir kitabı, okuyucuyu çok üzmeden, yalın bir dil ve iyimser bir anlatımla yazmıştır.
- Kitap, bilimsel çalışmaların (monografi, etnografi, katılımcı gözlem) benzeri bir çalışma olarak değerlendirilebilir.
- "Bizim Köy" kitabı, bir roman kurgusu içinde değil, küçük öykülerden (anılar) oluşuyor ve öyküleştirilmiş şekilde anlatılmaktadır.
- 10:11Kitabın Yaygınlaşması ve Sonuçları
- 1950'lerde yazılan "Bizim Köy" kitabı, yayımlandığında Mahmut Makal'ın haberi olmadan büyük bir başarı kazanmıştır.
- Kitabın etkisi nedeniyle Mahmut Makal, bir ay kadar hapis cezası almıştır.
- Köyün sesini duyurup sorunlarını anlatan bir eser yazarak çözüm beklerken, bu cezanın gelmesi onu yıpratmıştır.
- 11:35Mahmut Makal ve Köy Edebiyatı
- Ankara Radyosu'nun "Yazından Söze" programında öğretim görevlisi Dr. Zeynep Sibel Sipahioğlu, köy edebiyatı akımının başlatıcısı Mahmut Makal ve "Bizim Köy" adlı eserini ele alıyor.
- Mahmut Makal, 10 Ağustos 2018'de vefat etmiş önemli bir yazar, şair ve öğretmen.
- 12:23Köydeki Ekonomik ve Altyapı Sorunları
- Köylülerin yaşadığı en temel sorun ekonomik yoksulluk ve geçim derdi, toprak sorunu, ağırlık sistemi ve kredi borçları.
- Köylülerin yaşadığı altyapı sorunları arasında barınma, ısınma, su ve ulaşım sorunları bulunuyor.
- Köylüler uzun süre eşek üzerinde seyahat ediyor, posta ve dergiler çok geç ulaşıyor, köylerde hava yolu gibi hızlı ulaşım imkânı bulunmuyor.
- 14:15Sağlık ve Eğitim Sorunları
- Köylüler arasında salgın hastalıklar var, özellikle çocukların ölümleri çok yüksek, çocuklar soğuk ve açlıktan ölüyor.
- Yetersiz beslenme, temiz suyun olmayışı ve hijyen sorunları köyde yaygın.
- Köylüler hastalandıklarında doktor ve ilaç bulamıyor, ilkel tedavi yöntemleri yaygın.
- 15:37Eğitim Sistemindeki Zorluklar
- Köyde iki okul var: biri imam tarafından yönetilen mahalle mektebi, diğeri Mahmut Makal'ın okulu.
- Okul binası çok kötü durumda, çatısı kapanmamış, öğrenciler sandalyede değil zeminde oturuyorlar.
- Okullaşma oranı çok düşük, özellikle kızların okula gitme oranı çok düşük.
- 16:34Öğretmenin Zorlukları
- Mahmut Makal, köylülerin yalnızlığı ve çaresizliğini anlatıyor, sigarayı bıraktırmaya çalışarak bozuklukları düzeltmeye çalışıyor.
- Makal, köylülerin dili, adetleri ve geleneklerini iyi biliyor, ancak köylülerin yaşadığı zorlukları değiştirmek çok zor.
- Makal, köylülerin sigarayı defter yerine alması gibi sorunları düzeltmeye çalışıyor.
- 17:55Köydeki Diğer Sorunlar
- Köylüler arasında bağnazlık, tarikatlar ve para karşılığında köylüyü sömürdükleri dolandırıcılar var.
- Muhtarlar genellikle okumuş kişiler yerine zengin ve güçlü kişilerden seçilir.
- Köylüler radyo gibi teknolojik gelişmeleri anlamakta zorlanıyor, Isa Çavuş gibi kişiler radyonun nasıl çalıştığını anlamıyor.
- 19:35Kadın Sorunları
- Köylülerde kadınlar işleri yapıyor ancak toplumda yeri yok, erkeklere kul köle gibi davranıyorlar.
- Erkekler kadınları döver, söver, kadınlar karşı çıkmıyorlar.
- Kadınların sesi gizli, rastgele herkesle konuşamıyor, genç kızlar ve gelinler kendinden büyük erkeklere bile el ve baş işaretiyle bile meram anlatamıyorlar.
- 21:02Makal'ın Yaranamama Sorunu
- Makal, köylülerin yaşadığı sorunları anlatması nedeniyle yönetime yaranamıyor ve hapis cezası alıyor.
- Köylüler de ona kızıyor, "bizi elaleme rezil ediyor" diye düşünüyorlar.
- Makal, yazılarını köylünün çıkarını kollamak için yazdığını ancak köylüler bunu anlamıyor.