Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk edebiyatının önemli bir ismi olan Fatma Aliye Hanım'ın hayatını ve eserlerini anlatan bir biyografik belgeseldir. Fatma Aliye Hanım, Ahmet Cevdet Paşa'nın kızı olarak 1862'de İstanbul'da doğmuştur.
- Video, Fatma Aliye Hanım'ın eğitim hayatı, evliliği, edebi ve felsefi çalışmalarını kronolojik olarak anlatmaktadır. İlk kadın romancı olarak beş roman yazmış, felsefe tarihi yazmış ve kadın hakları konusunda eserler vermiş olan Fatma Aliye Hanım'ın, dönemin kadınları için öncü bir figür olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca Ahmet Mithat Efendi ile olan ilişkisi, tercüman-ı Hakikat gazetesindeki çalışmaları ve yardım cemiyetleriyle ilgili faaliyetleri de detaylı olarak ele alınmaktadır.
- 00:05Fatma Aliye Hanım'ın Hayatı ve Edebiyat Hayatı
- Fatma Aliye Hanım, Türk edebiyatında ilk kadın romancı, ilk kadın felsefecisi ve ilk kadın çevirmenidir.
- Edebiyatta kadın haklarından ve eşitlikten ilk bahseden kişi olup, hakkında ilk monografi yazılmıştır.
- 1862 yılında İstanbul'da doğan Fatma Aliye, Tanzimat döneminin ünlü devlet adamı ve tarihçisi Ahmet Cevdet Paşa'nın kızıdır.
- 01:12Eğitim ve Aile Hayatı
- Babasının görevleri nedeniyle çocukluğunu Halep, Yanya, Şam ve Beyrut'ta geçirmiştir.
- Ahmet Cevdet Paşa'nın çocuklarının eğitimine önem verdiği için, Fatma Aliye özel öğretmenlerden Fransızca, hukuk, fizik, kimya ve matematik dersleri almıştır.
- 17 yaşında kolağası Faik Bey ile evlenen Fatma Aliye, bu evlilikten Hatice, Ayşe, İsmet ve Nimet adında dört kızı olmuştur.
- 02:08Edebiyat Hayatının Başlangıcı
- Kocası Faik Bey, Fatma Aliye'nin roman okumasına karşı olmasına rağmen, Fatma Aliye zor koşullara rağmen okuma tutkusundan vazgeçmemiştir.
- Edebiyat hayatına 1889 yılında George One'in "Volonti" adlı romanını "Meram" takma adıyla çevirerek başlamıştır.
- O dönemde kadınların edebiyatla uğraşması hoş karşılanmadığı için romanı "Bir Hanım" imzasıyla yayınlamıştır.
- 03:11Ahmet Mithat Efendi ile İlişkisi
- Fatma Aliye'nin gösterdiği çabalar, dönemin ünlü yazarı Ahmet Mithat Efendi'nin dikkatini çekmiş ve onu öven yazılar yazmıştır.
- Ahmet Mithat Efendi, Fatma Aliye'yi manevi kızı olarak kabul etmiştir.
- 1891 yılında Ahmet Mithat Efendi ile "Hayal ve Hakikat" adlı romanı yazmış, bu romanın kadın ağzından olan kısmı Fatma Aliye'nin, erkek ağzından olan kısmı Ahmet Mithat Efendi'nin kaleminden çıkmıştır.
- 04:16İlk Romanları
- 1892 yılında "Muhadarat" adlı ilk romanını kendi adıyla yayınlamıştır.
- 1899 yılında "Udi" adlı romanında, görevi üzerine gittiği Halep'te yaşamına tanık olduğu bir kadın udi'nin hikayesini anlatmıştır.
- Eserlerinde kadın gözüyle evlilik, eşler arasındaki uyum, aşk ve sevgi kavramı gibi önemli konuları işleyen Fatma Aliye, romanlarında erkeğe ihtiyaç duymayan kadın kahramanlar yaratmıştır.
- 05:51Felsefe Çalışmaları ve Kadın Sorunları
- Felsefeye merakı olan Fatma Aliye, babasıyla birlikte Aristoteles ve Platon ile İbn Rüşd ve Gazali'nin felsefelerini karşılaştırmıştır.
- 1904 yılında Thales ile başlayıp ilk çağ felsefesini anlattığı ve ikinci bölümünü İslam felsefesine ayırdığı ilk felsefe tarihini yazmıştır.
- "Hanımlara Mahsus" gazetede kadın sorunlarına ilişkin makaleler yazmış ve 1892'de "Nisman-ı İslam" adlı kitabında Avrupalı kadınlara İslam'da kadının durumunu anlatmıştır.
- 07:31Sosyal Faaliyetleri ve Son Yılları
- Edebiyat dışında yardım cemiyetleriyle de ilgilendi; 1897'de Osmanlı-Yunan savaşı'nda yaralanan askerlerin ailelerine yardım amacıyla "Nismani, Osmaniyeli İmdat Cemiyeti" adlı dernek kurmuştur.
- 1914 yılında yazdığı "Ahmet Cevdet Paşa ve Zamanı" son yapıtıdır ve bu romanında meşrutiyet sonrası siyasal yaşamı ortaya koymayı amaçlamıştır.
- İlk Türk kadın romancı olma özelliğiyle Avrupa ve Amerika basınında kendisinden söz edilen Fatma Aliye'nin eserleri birçok dile çevrilmiştir.
- 08:46Mirası ve Vefatı
- İkinci Meşrutiyet yıllarına kadar yaygın bir ünü olmasına rağmen zamanla unutulmuştur.
- İlk Osmanlı kadın feministlerden Emine Semiye'nin ablası ve tiyatro ve sinema oyuncusu Suna Sele'nin anneannesi olan Fatma Aliye, soyadı kanunu'ndan sonra Topuz soyadını almıştır.
- 13 Temmuz 1936 tarihinde İstanbul'da vefat eden Fatma Aliye'nin cenazesi Feriköy mezarlığında bulunmaktadır.