Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, yazar Elif Şafak ile yapılan bir kitap röportajıdır. Röportajda Şafak, "Ela Rubinstein" adlı romanı ve Mevlana ile Şems-i Tebrizi'nin hayatını konu alan bir romanı hakkında konuşmaktadır.
- Röportajda Şafak, romanlarındaki karakter seçimini, aşkın dönüşümü temsil ettiğini ve farklı kültürlerden gelen insanların aşk aracılığıyla nasıl buluştuğunu anlatmaktadır. Özellikle 13. yüzyılda geçen Mevlana ve Şems-i Tebrizi hikayesi ile günümüzdeki Amerikalı Yahudi ev kadını Ela Rubinstein'in hikayesini paralel olarak anlatan romanı üzerinde durulmaktadır.
- Şafak, romanında Mevlana'nın felsefesini ve mesajını kendi edebiyatçı gözünden yansıttığını belirtirken, romanın İngilizce olarak da yayınlanacağı ve bu sayede Türk olmayan topraklarda da insanlara Mevlana'nın mesajının ulaştırılacağı vurgulanmaktadır. Ayrıca kırk sayısının tasavvuf ve Anadolu anlatılarındaki önemine değinilmekte ve aşkın insanları nasıl değiştirdiği, rasyonalite ile manevi açılış arasındaki ilişki tartışılmaktadır.
- Romanın Karakter Seçimi ve Aşk Teması
- Romanın ana karakteri, monotonlaşmış bir ev kadını Şems yoluyla tasavvufla tanışıyor.
- Yazar, farklı kültürlerden ve dinlerden gelen insanların aşk aracılığıyla dönüşebilmesinin hikayesini anlatmak istemiştir.
- Edebiyatın tüm dünyayı dolaşan bir niteliği olduğu ve farklı ülkelerden gelen okurların da birbirlerinin hikayelerini anlayabileceği düşünülmektedir.
- 02:03Karakterlerle İlişki ve Yazma Stili
- Yazar yazarken kendini karakterlerin yerine koymayı sever ve onlarla ruhtaşlık kurar.
- Karakterlerin nereye gideceğini bazen bilemediğini ve onların hikayeyi şekillendirdiğini belirtmektedir.
- Yatay bir düzlemden karakterlere bakmak ve kendini onlarla eşitlemek yazarken sık yaptığı ve mutlu eden bir yöntemdir.
- 03:30Aşk ve Dönüşüm Teması
- Yazar, imkansız gibi görünen bir aşkın da mümkün olabileceğini göstermek istemiştir.
- Aşktan önce ve sonra arasında mutlaka değişim olması gerektiğini, aşık olunca aynı insan kalmakta sorun olduğunu düşünmektedir.
- Ela karakteri, Aziz Zahara'yı bedensel değil, kelimelerine, hayal gücüne ve Mevlana hakkında yazdığı romanına aşık olmaktadır.
- 05:37Zaman ve Tılsım Teması
- Yazar sadece 13. yüzyıl içinde geçen bir hikaye anlatmak istemediğini, Mevlana'nın zamanlar ötesine geçici bir tılsımı olduğunu düşünmektedir.
- Romanında hem 13. yüzyıl hem de günümüz dünyasında geçen paralel bir hikaye kurmak istediğini belirtmektedir.
- Kırk sayısı, hem Ela karakterinin yaşına basan bir kadın için hem de tasavvufta manevi uyanışı temsil eden önemli bir simge olarak kullanılmıştır.
- 08:45Rasyonalizm ve Tasavvuf Arasındaki Buluşma
- Romanında Mevlana'nın İbn Rüşd'ün rasyonalizmi savunan "Tehafütü't-Tehafüt" kitabını okuması ve sonra tasavvuf ve aşk dünyasına açılması anlatılmaktadır.
- Yazar, insanlar birbirine ayna tutup eksiklerini ve kusurlarını görerek değişebildiklerini düşünmektedir.
- Sanatın ve edebiyatın özünde, sadece akılla değil, rasyonalite ötesine geçmeye çalışmanın önemli olduğu vurgulanmaktadır.
- 10:14Mevlana'nın Dönemi ve Karakterleri
- Yazar, 13. yüzyıla yaşamış, sıradan görünse de aslında sıradan olmayan birçok karakteri kitabına yerleştirmiş.
- O dönemde de Mevlana'yı seven ve sevmeyen kişiler vardı, bu da günümüzdeki durumun aynısı.
- Her karakterin kendi gözündeki perdelerden mesul olduğunu göstermek için her karakteri kendi ağzından anlatmayı tercih etmiş.
- 11:03Kitapta Bulunan Karakterler
- Kitapta "softa sert, haşin, dayak atıyor, dövüyor" gibi bir karakter ve "çöl gülü" adlı bir fahişe karakteri bulunuyor.
- Çöl gülü, Bizanslı bir kız olarak annesinin evinden kaçırılmış, satılmış ve fahişe olarak ezmekten zevk aldığı bir kadın.
- Çöl gülü'nün hayatı, Şems-i Tebrizi ile tanıştıktan sonra tamamen değişiyor ve içeriden kurtuluyor.
- 12:16Mevlana'nın Mesajı ve Yazarın Bakış Açısı
- Yazar, Mevlana'nın felsefesini kendi edebiyatçılık bakış açısından yansıtmaya çalışmış.
- Mevlana'nın mesajı, insanları birbirine kızmalarını ve kategorilere sokmalarını engelleyen bir çağrı.
- Mevlana, elliiki binden fazla dizeye imza atmış ve hiçbir zaman "ben" demeden yazmış bir insan.
- 13:11Mevlana'nın Felsefesi ve Yazarın Çalışması
- Mevlana'nın felsefesini anlamaya herkesin ihtiyacı var çünkü her birimiz tamamlanmamış bir sanat eseriyiz.
- Hayatımız tamamlanmaya çalışmakla geçiyor ve bizi tamamlayacak olan şey aşk.
- Yazar, Mevlana'nın aşka dair felsefesini kendi anlayabildiği kadarıyla bir roman ve kurgu olarak geliştirme çabasında.