Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Haber 16 programında Tuz ET Genel Başkanı Ömer Doğan ile yapılan bir röportajdır. Röportajı Yeşim Hanım sunmaktadır ve konuşmacılardan biri 12 yıl görev yapmış ve doğu bölgelerinde uzun süre görev yapmış bir uzman çavuş olarak kendini tanıtmaktadır.
- Röportajda uzman çavuşların yaşadığı çeşitli sorunlar ele alınmaktadır. Mesleki güvence, emeklilik hakları, maaş kayıpları, atama ve tayin süreçlerinde yaşanan zorluklar, eğitim süresinin yetersizliği, sağlık yönetmeliği, sosyal tesis ve orduevleri ile ilgili ayrımcılık sorunları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Konuşmacılar, uzman çavuşların beş yıllık sözleşme sonrası mesleğe bırakıp gitmesinin devlet için kayıp olduğunu, eğitim süresinin en az bir yıl olması gerektiğini ve astsubaylığa geçiş oranının artırılması gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, uzman çavuşların kanundaki beşinci maddenin iptal edilerek kadroya geçirilmesini istedikleri belirtilmektedir.
- 00:14Tuz ET Genel Başkanı Ömer Doğan'ın Stüdyo Ziyareti
- Tuz ET Genel Başkanı Ömer Doğan, uzman çavuşların sorunlarını ve özlük haklarını konuşmak için stüdyo konuğu olarak yer alıyor.
- İdlib'te şehit olan Serdar Aslan'a ve diğer şehitlere Allah'tan rahmet, kederli ailesine ve Türk Silahlı Kuvvetleri'ne başsağlığı dileniyor.
- Uzman çavuşlar sözleşmeli çalışırken şehadet şerbetini içerek gidiyor ve özlük haklarını alamıyor.
- 01:57Tuz ET'in Kuruluşu ve Amacı
- Tuz ET (Tüm Uzmanlar ve Emekliler Derneği) 2017 yılında Kayseri'de kurulmuş olup, uzman çavuşların özlük haklarının iyileştirilmesi ve sorunlarının giderilmesi amacıyla faaliyet gösteriyor.
- Dernek, uzman çavuşların sevinçli ve üzüntülü günlerinde yanlarında olmak, emeklisiyle çalışanıyla bütün hepsine destek olmak ve onların sesi olmak için mücadele ediyor.
- 02:52Uzman Çavuşluk Mesleği
- Uzman çavuşluk, 1986 yılında dönemin hükümeti tarafından terörle mücadelenin etkin bir şekilde sağlanması ve silahlı kuvvetlerinin ihtiyaçları doğrultusunda alıma gidilmesi yönünde bir kanun düzenlenmesi yapılarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nde göreve başlamıştır.
- Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde uzman çavuşların sayısı şu anda 200 bine yaklaşıyor.
- Uzman çavuş olarak göreve başlamak için lise ve denge okulu mezunu olmak, askerlik hizmetini yaptıktan sonra beş yıl tercih süresinden geçmemiş olmak ve 27 yaşını geçmemiş olmak gerekiyor.
- 04:046000 sayılı Kanun ve Mağduriyetler
- 6000 sayılı kanunun 26. maddesinde, 45 yaşına gelip 20 hizmet yılını tamamlamayan uzman çavuşlara Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde sivil memur kadrolarına geçirilme imkanı verilmiş.
- Bu kişiler, uzman çavuş özlük haklarıyla emekli edilecek ve emekli olacakları güne kadar sivil memurluk yapacaklar.
- Emekli edilirken, bu kişilerin ek göstergeleri ve dereceleri geriye çekilmiş, 1833 ek gösterge ve 4. dereceden ya da 3. dereceden emekli edilmişler.
- 05:37Mağduriyetlerin Sonuçları
- Bu kişiler, almaları gereken maaşlarında ve tazminatlarında eksik maaş alıyorlar.
- Uzman erbaş kimliklerine sahip olan bu kişilere sivil memur kimliği verilmiş ve yeşil pasaport hakları alınmış.
- Bu kişilerin ortalama her ay 750 TL civarında emekli maaş kayıpları var ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle hak ettikleri maaşı, kimliklerini ve yeşil pasaportlarını alamıyorlar.
- 07:06Sivil Memurluk Durumu ve Mücadele
- Bu kişiler Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde 657 sayılı devlet memuru kimliğiyle sivil memurluğa geçiş yapmışlar.
- Emekli edilirken uzman çavuş değil, sivil memuru emeklisi olarak emekli edilmişler.
- Geçen yıl Milli Savunma Bakanlığı'nda yapılan toplantıda, Milli Savunma Bakanı'nın talimat vermesine rağmen 16 ay geçti üzerinden hiçbir gelişme olmamış.
- 09:03Atama ve Tayin Meselesi
- Uzman çavuşlar, astsubay ve subaylar arasında atama ve tayin sürecinde farklılıklar var.
- Örneğin, 2020 yılında mezun olan üç kişi de Hakkari'ye tayin edilmiş, ancak Mehmet teğmen ve Ahmet astsubay iki yıl çalışıp tayin olmuşken, Ömer Doğan uzman çavuş dört yıl çalışmak zorunda kalmış.
- Edirne'ye tayin olan Ömer Doğan, orada Mehmet teğmen ve Ahmet astsubay ile karşılaştığında, onların birliğinin doğu'da görevde olduğu için onları da doğu görevine gönderdiklerini öğrenmiş.
- 09:51Uzman Çavuşların Atama Sorunları
- Konuşmacı, subay ve astsubayların doğuda geçen hizmet sürelerinin şarkı hizmetinden sayılırken, kendisininki sayılmadığını ve bu nedenle dört yıla yakın süre daha doğuda görev yapmak zorunda kaldığını anlatıyor.
- On iki yıl görev yapan konuşmacı, bir yıl, bir buçuk yılı Doğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ve şu an devam eden operasyonlardan dolayı Suriye ve Irak'ta geçirdiğini belirtiyor.
- Uzman çavuşların atama yönetmeliğinin düzenlenmesini istiyorlar; subay ve astsubaylar gibi iki yıl doğuda, dört yıl batıda görev yaptıktan sonra tekrar doğuda görev yaparlarsa, doğuda geçecek sürelerinin şarkı hizmetine sayılmasını talep ediyorlar.
- 11:03Aile Bütünlüğü Sorunları
- Uzman çavuşların atama yönetmeliğindeki sorunlar nedeniyle aile birlikleri ve aile bütünlüğü sorunları yaşanıyor.
- 2016 yılından bu yana uzman çavuşların boşanma oranlarında %237 oranında bir artış var.
- Uzman çavuşlar, evlendikleri zaman ailelerini çok az görebiliyor, nişanlar bozuluyor, evlilikler bitiyor ve çocuklar baba sevgisine mahrum büyüyor.
- 12:29Kıdem ve Rütbe Sorunları
- Türk Silahlı Kuvvetleri hiyerarşi ile yönetilen bir ordu olduğu için, uzman çavuşların aldığı kıdem işaretleri rütbeden sayılmıyor.
- Her üç yılda bir kademe ilerlemesi yapıp rütbe işareti aldıklarında, bu işaretlerin rütbeden sayılmasını istiyorlar.
- Yönetmelikte "uzman erbaş arasında asusluk münasebeti bulunmamaktadır" yazmasına rağmen, bu durum personel arasındaki aidiyet duygusunu, moral motivasyonunu ve birbirine olan saygıyı olumsuz yönde etkiliyor.
- 13:58Alım Amacı Dışında Görevlendirme
- Uzman çavuşların alım amacı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde devamlılık gerektiren kritik kadrolarda görevlendirilmektir.
- Uzman çavuşlar nöbet tutabilir, operasyona gidebilir, yol kontrolü yapabilir, pusu atabilir gibi kritik görevlerde bulunabilirken, çaycı, kalorifer kazancı veya yemekhaneci gibi görevlerde bulunmamalıdır.
- Uzman çavuşlar, alım amacının dışında çalıştırılmaları durumunda amir tarafından tehdit ediliyor ve bu durum üzerinde haksız baskı ve mobbinge sebebiyet veriyor.
- 15:35Yetkililerle İletişim ve Çözüm Arayışı
- Konuşmacı, Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı yetkililerinin bu durumun hukuksuz ve kanunsuz olduğunu söylüyor ancak çözüm noktasında destek olmuyorlar.
- Geçen yıl Mayıs ayından beri Milli Savunma Bakanlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve İçişleri Bakanlığı'nda uzman yönetmeliği ve uzman araba yönergesinde bir değişiklik çalışması var ancak 16-17 ay oldu hala bir açıklama yok.
- Konuşmacı, uzman çavuşların 23-24 maddelik kanunlarının değiştirilmesinin bu kadar zor olmaması gerektiğini belirtiyor.
- 17:53Bekleyiş ve Umut
- Konuşmacı, uzman çavuşların sorunlarını 1986 yılından beri beklediklerini ve sıkıntının biri bittiği zaman diğeri başladığını, uzman çavuş sorunlarının hep geri planda kaldığını söylüyor.
- Uzman erbaş kanununun beşinci maddesine göre uzman çavuşlar bir ila beş yıl arası sözleşme ile çalışır.
- Konuşmacı, uzman çavuşların kadroya geçirilmesinin veya sözleşmelilerinde kadrolu olmalarının Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne nasıl bir zarar olacağını sorguluyor.
- 19:26Uzman Çavuş Mesleğinin Sorunları
- Uzman çavuşlar beş yıl sözleşme yaparak mesleğe başlıyor, ancak amir baskısı ve yoğun görev süreleri nedeniyle beşinci yıl mesleğini bırakıp gidiyorlar.
- Devlet, uzman çavuşlara on maaş ikram ediyor (bugünkü şartlarda 70-80 bin TL civarında).
- Uzman çavuşların beş yıl sonra kadroya geçme hedefi olmaması, devletin yetişmiş personelini kaybetmesine neden oluyor.
- 20:44Uzman Çavuşların Eğitim Süresi
- Uzman çavuşlar ortalama dört ila altı ay arasında kursa davet ediliyor, ancak bu eğitim süresi yetersiz kalıyor.
- Uzman alımı yapılırken en az önlisans mezunu olması ve Milli Savunma Üniversitesi bünyesinde en az bir yıl eğitim alması öneriliyor.
- Dört aylık eğitim süresi yetersiz olduğu için uzman çavuşlar hem personelin hem halkın gözünde eğitimsiz görünüyor.
- 22:14Astsubaylığa Geçiş Sorunu
- Uzman çavuşların astsubaylığa geçiş talebi yüzde beş oranında düşük, çünkü hedefleri ve hayalleri yok.
- Uzman çavuşlar mesleğe başladıkları gibi emekli oluyorlar, kendilerini yetiştirmiyorlar.
- Önlisans mezunu uzman çavuşların dördüncü hizmet yılını müteakip astsubaylık sınavına girebilmesi ve lise mezunlarının teşvik edilmesi öneriliyor.
- 23:52Silah Taşıyabilirlik Sorunu
- Silahlı Kuvvetler bir aile bir bütün olmasına rağmen, subay ve astsubay mezun ederken silah verilirken uzman çavuşa verilmiyor.
- 2017 yılında Cumhurbaşkanı tarafından uzman çavuşlara silah verilmesi yönünde KHK yayınlandı, ancak silahlar hala dağıtılamadı.
- Uzman çavuşlar kendi parasıyla silah alıyor ancak kışla içerisinde taşıyamıyorlar, devlet tarafından silah verilirse her yerde taşımakla mesul oluyorlar.
- 26:35Uzman Çavuşların Sağlık Yönetmeliği Sorunu
- Uzman çavuşlar, subay ve astsubaylarla aynı mesleki rahatsızlıklara sahip olmalarına rağmen, sağlık yönetmeliğinde sınıf ve branş değişikliği konusunda ayrımcılık görüyorlar.
- Subay ve astsubayların tansiyon rahatsızlığı nedeniyle komando branşından idari işlere alınırken, uzman çavuşlara TSK'da görev yapma imkanı tanınmıyor.
- 27:28Sosyal Tesis ve Orduevleri Sorunları
- Uzman çavuşların aileleri sosyal tesislerde ve orduevlerinde ayrımcılıkla karşılaşıyor; uzman çavuşların çocukları havuzlara alınmıyor.
- Subay, astsubay ve uzman çavuş aynı mevzide nöbet tutarken, uzman çavuşlar orduevlerine değil, TEDAŞ'ın misafirhanesine veya başka kurumların misafirhanesine gidiyorlar.
- Tekirdağ'da bir uzman çavuşun çocuğu, sosyal tesiste arkadaşlarıyla birlikte oynamak isteyince "senin baban uzman çavuş" diyerek reddedildiğinde, telden atlayarak elektrik akımına kapılıp hayatını kaybetti.
- 29:00Emekli Uzman Çavuşlar İçin Talepler
- Uzman çavuşlar 25 yıl devletine ve milletine hizmet ettikten sonra emekli olduklarında, asgari ücretten biraz daha fazla maaş alıyorlar ve çoğu kirada oturuyor.
- Emekli uzman çavuşlar için TOKİ'den pilot bölgede veya her yerde yapılan inşaatlardan kontenjan ayrılması talep ediliyor.
- Uzman çavuşlar, maddi beklenti içinde değiller, sadece Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin bu kahramanlara sahip çıkması ve özlük haklarının iyileştirilmesi istiyorlar.
- Uzman çavuşlar, kanundaki beşinci maddenin iptal edilerek kadroya geçirilmesini talep ediyorlar.