Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, uzlaştırmacı sınavlarına hazırlık serisinin bir bölümü olup, bir konuşmacı tarafından sunulan eğitim içeriğidir.
- Video, ceza davalarında uzlaşma, onarıcı adalet ve uzlaştırmaya konu suçlar konusunu ele almaktadır. İlk bölümde uzlaştırma uygulamasının yasal düzenlemeleri, amaçları ve tarihsel gelişimi anlatılırken, ikinci bölümde Türkiye'de uzlaşma sisteminin nasıl işlediği ve uzlaştırmaya yönlendirilecek dosyaların belirlenmesi açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Çek Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, Sınai Mülkiyet Kanunu gibi çeşitli kanunlardaki uzlaştırma kapsamındaki suçlar ve bunların ceza sınırları (genellikle 1-3 yıl hapis veya adli para cezası) detaylı olarak incelenmektedir.
- 00:03Uzlaştırmacı Sınavlarına Hazırlık - Ceza Davalarında Uzlaşma
- Uzlaştırmacı sınavlarına hazırlık bölümünde ceza davalarında uzlaşma, onarıcı adalet ve uzlaştırmaya konu suçlar konusu ele alınmaktadır.
- Uzlaştırma için yapılan yasal düzenleme, yargılama makamlarının gereksiz iş yükünden kurtarılması, masrafların düşürülmesi ve toplumsal barışın tesis edilmesi gibi amaçlarla yapılmıştır.
- Uzlaşma uygulaması 2004 yılında kabul edilen 5237 sayılı Ceza Kanunu ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile birlikte girmiştir.
- 01:17Uzlaşma Uygulamasının Gelişimi
- Suça sürüklenen çocuklar için uygulama 15 Temmuz 2005 tarihinde 5395 sayılı Çocuk Kanunu'nun 24. maddesinde düzenlenmiştir.
- 6 Aralık 2006 tarihinde Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 253. ve 254. maddelerinde 5560 sayılı yasa ile önemli değişiklikler yapılmış, uzlaşma uygulaması neredeyse yeni baştan düzenlenmiştir.
- 26 Temmuz 2007 tarihinde Adalet Bakanlığı tarafından Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre uzlaşma uygulamasına ilişkin yönetmeye çıkarılmış ve 2009 yılına kadar bazı değişiklikler yapılmıştır.
- 02:44Uzlaşma Yönetmeliği ve Uygulanması
- Yönetmelikte uzlaştırmanın uygulanmasına ilişkin hususlar, temel ilkeler, uzlaşmanın mahiyeti, uzlaştırmacı görevlendirme usulü ve diğer konular ayrıntılı şekilde açıklanmıştır.
- Yönetmelikte, kanunun ve yönetmeliğin uzlaşmaya ilişkin hükümlerinin uzlaşmaya tabi bir suça maruz kalan suç mağduru çocuklar ile suça sürüklenen çocuklar bakımından da uygulanacağı belirtilmiştir.
- Türkiye'de uzlaşma konusunda sistem dışına yönlendirme modeli benimsenmiş, uzlaşmaya yönlendirilecek dosyaların uygunluk kriterlerine göre belirlenmesi ve kriterlere uygun dosyaların taraflarının da sürece katılmamayı istemesi halinde geleneksel ceza adalet sürecinden uzlaşma sürecine yönlendirilmesi şeklinde düzenlenmiştir.
- 04:56Uzlaşma Kapsamındaki Suçlar
- 5560 sayılı yasa ile yapılan değişiklikten önce şikayete bağlı tüm suçlar uzlaşma kapsamında yer almaktaydı.
- Kasten işlenen suçlar bakımından 12-15 yaş arası için üç yılı aşmayan, 15-18 yaş arası için alt sınırı iki yılı aşmayan suçlar ve adli para cezasını gerektiren suçlarda uzlaşma imkanı bulunmaktaydı.
- 5560 sayılı yasa ile CMK'nın 253. maddesinde yapılan değişiklikle genel olarak uzlaşmanın kapsamı daraltılmış, takibi şikayete bağlı olduğu halde bazı suçlarda uzlaşma kapsamından çıkartılmıştır.
- 06:16Uzlaşma Kapsamına Alınan Suçların Listesi
- Kasten yaralama (86/1 maddesinde şikayete tabi değil, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası), taksirle yaralama (bilinçli taksir halinde uzlaşma yok), tehdit (66/1 cümlesinde şikayet olmamasına rağmen 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası olan tehditlerde uzlaşma var) gibi suçlar uzlaşma kapsamındadır.
- Konut dokunulmazlığı ihlali, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali, kişilerin huzur ve sükununu bozma, hakaret, kişinin hatırasına hakaret, haberleşmenin gizliliğini ihlal suçları uzlaşma kapsamındadır.
- Hırsızlık (takibi şikayete bağlı olmamasına rağmen 141/1 maddesinde bulunan hırsızlık 1 yıldan 3 yıla kadar olan cezalarda), dolandırıcılık (157/1 maddesinde 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile 5000 güne kadar adli para cezası olan dolandırıcılık) gibi suçlar uzlaşma kapsamındadır.
- 11:55Uzlaştırma Kapsamındaki Suçlar
- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüzde bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası olan suçlar uzlaştırma kapsamına alınmıştır.
- 5941 sayılı Çek Kanunu'nda kısmen veya tamamen karşılığı bulunmayan çek ile ilgili olarak talebe rağmen karşılıksızdır işlemleri yapmama gibi ceza hükümleri uzlaştırma kapsamına alınmıştır.
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda cezayı gerektiren fiiller, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde iki yıla kadar hapis veya adli para cezası olan suçlar uzlaştırma kapsamında bulunmaktadır.
- 13:01Uzlaştırma Kapsamındaki Diğer Suçlar
- 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu'nda müyideler, uzlaştırma kapsamında güvence altına alınan borç tutarının yarısını geçmek üzere adli para cezası karşılığı bulunmaktadır.
- 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nda marka hakkına tecavüze ilişkin cezai hükümler ve suça sürüklenen çocuklarla ilgili uzlaştırma kapsamına alınan maddeler bulunmaktadır.
- Kasten yaralama, insan üzerinde deney, organ ve doku ticareti, yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi, kısırlaştırma, şantaj, cebir, siyasal hakların kullanılmasının engellenmesi, insan inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasının engellenmesi, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali, sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi, nefret ve ayrımcılık, haberleşmenin engellenmesi, hakaret, kişisel verilerin kaydedilmesi, hakaret suçunda alt sınırı bir yıl hapis cezası olan hakaretler, verileri yok etmeme, paydaş veya elbirliğiyle malik olunan mal üzerinde veya bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla hırsızlık, taksirli iflas, karşılıksız yararlanma, bilgi vermeme, çocuğun soy bağını değiştirme, kötü muamele, aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali, çocuğun kaçırılması ve alıkonulması, bilişim sistemine girme, sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, kişilerin malları üzerinde usulsuz tasarruf görevi yaptırmamak için direnme, genital muayene, hak kullanımını ve beslenmeyi engelleme suçları uzlaştırma kapsamında bulunmaktadır.
- Bu suçların üst sınırları hep üç yıla kadar olan hapis cezası olan suçlar uzlaştırma kapsamında bulunmaktadır.