Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programında gazeteci Uğur Mumcu'nun abisi ve avukat Ceyhan Mumcu ile İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı Can Bey ile yapılan bir röportajdır. Röportaj Ankara stüdyosunda gerçekleştirilmiştir.
- Program, 24 Ocak 1993'te gerçekleşen Uğur Mumcu suikastı davasının zamanaşımı konusunu ele almaktadır. Avukat Ceyhan Mumcu, 20 yıllık zamanaşımı süresinin 25 Ocak 2013'te tamamlanacağını ve bu tarihten sonra faillerin artık yargı tarafından yargılanamayacağını açıklamaktadır. Ayrıca, davada yargılanan sanıkların İran'a bağlı olduğu ve İslam Hareketi Örgütü, Kudüs Ordusu ve Tevhid ve Selam grubu gibi örgütlerin bu suikastla ilgisi olduğu iddiasını savunmaktadır.
- Röportajda ayrıca Uğur Mumcu'nun suikastının 1992 yılında kararlaştırıldığı, Türkiye'deki açılım siyasetini ertelediği ve Ergenekon davasıyla ilişkilendirildiği konuları da ele alınmaktadır. Ceyhan Mumcu, Anayasanın 38. maddesinin ikinci fıkrasında "failler bulunana kadar zaman aşımı işlemez" hükmünün soykırım suçunda kabul edildiğini ve benzer faili meçhul cinayetlerde de uygulanması gerektiğini önermektedir.
- 00:01Uğur Mumcu Suikastı ve Dava Süreci
- Gazeteci Uğur Mumcu 24 Ocak 1993'te arabasında konan bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetmiştir.
- Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı, Muammer Aksoy ve Bahriye Üçok'un öldürülmesi olaylarını kapsayan "Umut Operasyonu"na ilişkin dava açılmıştı.
- Yargıtay kararı bozarak dava yeniden görüldü ve yasadışı Tevhid Selam ve Kudüs Ordusu örgütünü kurmak suçundan sekiz sanık hapis cezasına çarptırıldı.
- 01:36Zamanaşımı Konusu
- Ceza hukuk kuralları ve anayasamızın hükümlerine göre suçun takip ve dava açılması için belli bir süre vardır, bu süre geçilince yargı o işe karışmaz.
- 1993'te Türk Ceza Yasasının 102 ve 104 maddeleri gereğince ölüm cezasını gerektiren suçlarda zamanaşımı yirmi yıldır.
- Uğur Mumcu davasında 25 Ocak 2013 günü suikastın üstünden tam yirmi yıl tamamlanmış olduğu için artık yargı bu işi çözemeyecek.
- 05:23Dava Sürecindeki Engeller
- Davada yargılanan ve mahkum olanların tamamı İran'a bağlı kimselerdir.
- Uğur Mumcu suikastının olduğu gün aynı zamanda İslam Hareket Örgütü operasyonu da başlamıştır.
- Yargıtay, mağdurların sadece tetikçilere karşı müdahil olabileceğini, örgütün sorgulanmasını engellediğini belirtmiştir.
- 10:46İran İlişkileri ve Örgütler
- Bu operasyondan mahkum olanların tüm yakınları durumlarını değerlendirmeli ve İran'a karşı da bir provokasyon olduğunu düşünmelidir.
- Humeyni yönetimi geldiği zaman Şah'ın gizli örgütü Sabahın başındaki bir hava tuğ, tüm generali Humeyni'nin gizli örgütünün de başkanı oldu.
- Uğur Mumcu suikastından kısa bir süre sonra durumu deşifre edilmeye başlandığı için bir uçakla Türkiye'ye kaçtı ve oradan Amerika'ya sığındı.
- 12:12Tevhid ve Selam Örgütü Hakkında Bilgiler
- Tevhid ve Selam örgütü, İslam Hareket Örgütü ve Kudüs Savaşçıları gibi örgütler görünüşte İran'a bağlı ve İran istihbaratına bağlı olarak görülüyordu.
- Bu örgüt, İran'da devrim yayacaklarını söyleyerek Suudi Arabistan'da da olaylar yaratmış ve Hacı kılığında insanlar göndererek darbe yapmaya kalkmıştı.
- Tevhid ve Selam örgütü, Suudi Arabistan Büyükelçiliği Müsteşarı, Mısır ve İngiliz elçiliğinden diplomatlara suikastlar düzenlemişti.
- 14:021992 Yılı ve Uğur Mumcu Suikastı
- 1992 yılı çok önemlidir çünkü o dönemde İran neler yapıyordu, Amerika neler yapmak istiyordu ve Türkiye'nin NATO'daki rolü sorgulanıyordu.
- Uğur Mumcu'nun ölüm kararı 1992'de verildiği anlaşılıyor ve 1992 yılında Uğur Mumcu'nun 364 yazısının hiçbirinde İslam değerlere değinilmemiş, Amerika, İsrail, Mossad ve Siyan'a karşı yazılar yazılmıştı.
- Uğur Mumcu'nun ölümünden sonra PKK tarafından ateşkes ihlal edildi ve suikastlar açılım siyasetini erteledi.
- 16:52Uğur Mumcu Suikastı Davası ve Zaman Aşımı
- Yargılanan kişiler suikastlarla ilgili değil, Tevhid ve Selam örgütünün üyeleri olarak dergi çıkarıyor, İran'a adam gönderiyor ve eğitim sağlıyorlardı.
- Suikast kararını bu kişiler vermiyor, suikast olduktan sonra kendi örgütlerinin yaptığını keşfediyor ve Hizbullah'a bilgi veriyorlardı.
- Davada etkin pişmanlık yasası vardı, sanıklar suçu itiraf etmiş ancak kendilerine azmettirenleri açıklayacaklarını söylemişlerdi.
- 19:02Zaman Aşımı Tartışması ve Çağrı
- Adli tıp raporu getirilerek sanıkların iradelerinin ifade vermeye uygun olmadığı, işkenceye uğradıkları ve önce tedavi edilmesi gerektiği iddia edildi.
- Sanıklar raporu görür görmez sustular ve kendilerine suçu azmettiren kişilerin isimlerini sakladılar.
- Uğur Mumcu suikastı, Ahmet Taner Kışlalı, Muammer Aksoy, Turan Dursun ve Çetin Emeç davaları zaman aşımına uğrayarak tarihe mal olacak.
- 21:39Türkiye'nin Geleceği İçin Çağrı
- Konuşmacı, savcıları göreve çağırarak sadece Uğur Mumcu meselesi değil, Eşref Bitlis, Madımak, Başbağlar ve Cem Ersever olaylarının da zaman aşımına uğramasını engellemek istediğini belirtti.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde faili meçhul cinayetler komisyonu kurulmuş, Danıştay da Uğur Mumcu suikastı hizmet kusurudur diyen devleti kusurlandıran bir karar vermişti.
- Konuşmacı, Türkiye'nin milli bir siyasete acele girmesi gerektiğini ve 1993'teki açılımın akıbetinin bu yıl daha büyük felaketlere yol açabileceğini vurguladı.
- 23:30Zaman Aşımı ve Anayasa Değişikliği Önerisi
- Zaman aşımı konusunda geri sayım devam ederken, büyük bir aydın ve gazetecinin öldürülmesi olaylarının Ergenekon davasıyla ilişkilendirilmek istendiği belirtiliyor.
- Anayasanın 38. maddesinin ikinci fıkrasının değiştirilmesi öneriliyor; "failler bulunana kadar zaman aşımı işlemez" şeklinde değiştirilmesi soykırım suçunda olduğu gibi faili meçhul cinayetlerde de uygulanmalı.
- 12 Eylül yargılanmasının ciddiyeti olmadığı ve zaman aşımına uğradığı iddia ediliyor, ancak bu durumun pratik sonucu olmadığı belirtiliyor.
- 26:15Uğur Mumcu'nun Son Eylemi ve Ergenekon İlişkisi
- Uğur Mumcu'nun ölümünden birkaç gün önce Harp Akademileri'nde konferans verdiği, bu olayın dünya askeri eğitim tarihinde görülmemiş bir olay olduğu vurgulanıyor.
- Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş'in "sakıncalı bir piyade eri değerini benim 500 kurmay subayım ayakta alkışladı" demesi aktarılıyor.
- Uğur Mumcu'nun suikasttan kurtulmuş olsaydı Ergenekon'da bir sanık olacağını, yaşarsa da gazeteci olarak oraya geleceğini belirtiyor.
- 28:23Uğur Mumcu'nun Medya Rolü ve Sonuç
- Uğur Mumcu'nun 12 Eylül, MHP davası ve Refah Partisi'nin davalarını takip ettiği, savunmanın öz noktalarını haberleştirdiği belirtiliyor.
- Konuşmacı, Uğur Mumcu'yu ayakta alkışlayan kurmay subaylar olarak algıladığını ve tutuklu olanları Uğur Mumcu'nun kardeşleri olarak kabul ettiğini söylüyor.
- Terörsüz, NATO'suz, Amerika'nın etkisinin olmadığı bir Türkiye özlemiyle, siyasi cinayetlerin yabancı ülkenin işlemeye cesaret edemeyeceği bir siyasal kadroların meclise taşınmasını diliyor.