Buradasın
Türkiye'nin Mavi Vatan ve Doğu Akdeniz Münhasır Ekonomik Bölgesi Hakkında Röportaj
youtube.com/watch?v=IMJ20uJmhf0Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Oda TV'nin "Saklı Gündem" programında sunucu Serdar Cebe, emekli Tümamiral ve Bahçeşehir Üniversitesi Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi Başkanı Doçent Doktor Cihat Yaycı ile bir röportaj gerçekleştiriyor. Konuşmacı aynı zamanda deniz hukuku konusunda kitap yazmış ve uzman bir akademisyen olarak kendini tanıtmaktadır.
- Röportajda Türkiye'nin mavi vatan kavramı, Doğu Akdeniz'deki münhasır ekonomik bölgesi ve uluslararası hukuk çerçevesindeki yeri ele alınıyor. Konuşmacı, mavi vatanın Türk deniz vatanı olduğunu, Türkiye'nin deniz haklarını korumak için gerekli hukuki ve askeri stratejileri, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin iddialarını ve Türkiye'nin Libya ile yaptığı anlaşmanın hukuki temellerini açıklıyor.
- Videoda ayrıca deniz hukukunda sınırlandırma yaparken kullanılan orantılı prensip, coğrafyanın üstünlüğü ve kapatmama ilkesi gibi kavramlar, Türkiye'nin deniz haklarını göstermek için sismik araştırma ve sondaj gemilerinin önemi ve bölgedeki diplomatik ilişkiler hakkında bilgiler paylaşılıyor. Konuşmacı, deniz hukukunun pratik bilgisi açısından amirallerin büyükelçilerden daha avantajlı olduğunu da belirtiyor.
- 00:35Mavi Vatan Doktrini Tartışması
- Oda TV Saklı Gündem programında Mavi Vatan doktrini tartışılıyor ve bu konunun önümüzdeki günlerde ve yıllarda çok konuşulacağı belirtiliyor.
- Avrupa ve dünyanın gözü Türkiye'nin Mavi Vatan doktrini ve Doğu Akdeniz'deki var olan sorunlarla ilgili.
- Emekli Büyükelçi Selim Kuneralp'in Mavi Vatan doktrini hakkındaki yazısı eleştirilirken, emekli Amiral Cem Gürdeniz ve Emekli Tümamiral Cihat Yaycı ön planda yer alıyor.
- 03:07Mavi Vatan Kavramı
- Mavi Vatan kavramı, atalarımızdan gelen ve tarihsel bir doktrin olarak tanımlanıyor.
- Mavi Vatan, ilan edilmiş veya ilan edilmesi öngörülen Türkiye'nin uluslararası hukuktan kaynaklanan deniz yetki alanlarının tümüne denir.
- Türkiye'nin deniz yetki alanları (iç sular, karasular, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge) toplam 462 bin kilometreye tekabül ederken, kara yüzölçümü 783 bin kilometrekaredir.
- 05:54Diğer Kıyıdaşların Deniz Yetki Alanları
- Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin kara yüzölçümü 5.760 kilometrekare iken, Türkiye'nin deniz yetki alanı kara yüzölçümünün yarısından biraz fazla.
- Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Türkiye ile aynı oranda deniz yetki alanı talep ederse 3.000 kilometre kare olması gerekirken, 150.000 kilometre kare (30 kat) talep ediyor.
- Yunanistan, Türkiye'nin 8,5 katı büyüklüğünde olmasına rağmen, münhasır ekonomik bölge talep ediyor.
- 08:26Münhasır Ekonomik Bölge Hakkı
- Münhasır ekonomik bölge ilan etme hakkı her devlette vardır ve BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne imza atıp atmamakla alakalı değildir.
- Türkiye 1986 yılında Sovyetler Birliği döneminde Karadeniz'de münhasır ekonomik bölge ilan etmiştir.
- İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne imza atmamış olsa da münhasır ekonomik bölgeleri bulunmaktadır.
- 11:08Münhasır Ekonomik Bölge Hakkında Bilgiler
- Türkiye'nin mavi vatan haritasında Kıbrıs Adası'nın güneybatı-güneydoğusunda Güney Kıbrıs'ın yönetimi münhasır ekonomik bölgesi olacak şekilde bir alan bulunmaktadır.
- Konuşmacı, münhasır ekonomik bölge konusunda bilgi sahibi olmayan büyükelçiyi eleştirerek kendi kitabını okumasını tavsiye ediyor.
- Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin 300. maddesinde sınırlandırmanın nasıl olacağı belirtilmemiş, sadece hakkaniyet ilkesi ifade edilmiştir.
- 12:17Deniz Hukukunda Sınırlandırma Prensipleri
- Deniz hukukunda sınırlandırma anlaşmaları yapılırken orantılı prensibi vardır; karşılıklı kıyısı bulunan devletlerin kıyı uzunlukları orantılı çerçevesinde sınırlandırma yapılır.
- Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki kıyı uzunluğu 2280 kilometredir, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin toplam kıyı uzunluğu 354 kilometredir.
- Coğrafyanın üstünlüğü (ana karaların üstünlüğü) ilkesi vardır; anakaralar adalardan üstündür ve adalar anakaralar arasındaki ilişkiyi kesemezler.
- 14:03Uluslararası Örnekler ve Türkiye'nin Hakkı
- Konuşmacı, Gine-Ginepesau, İngiltere-Fransa, Kanada-Fransa, Eritre-Yemen, Romanya-Ukrayna, Bangladeş-Myanmar, Nikaragua-Kolombiya ve Nikaragua-Kosta Rika davalarında Türkiye'nin hukuki olarak elinin güçlü olduğu ve hakkını yendiği örneklerini veriyor.
- Türkiye maksimalist davranmamaktadır; Türkiye ile anlaşma yapan her devlet, Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ın yönetimi ile yapacağı anlaşmadan daha fazla deniz alanı kazanıyor.
- Türkiye ile Mısır anlaşma yapsa, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile yaptığı anlaşmaya göre 21 bin kilometrekare daha fazla deniz alacak.
- 16:07Doğu Akdeniz'deki Uluslararası İlişkiler
- Doğu Akdeniz özellikle 2009'dan beri Amerika'nın da gözünün olduğu, bölgedeki sorunlarla yakından ilgilendiği bir bölge olmuştur.
- 2020 yılında Amerika'dan iki veya üç senatör gelmiş, bölgedeki Türkiye hariç ülkelerle ortak toplantılar yapmış ve Türkiye'ye ağır eleştiriler yapmıştır.
- Konuşmacı, Türkiye'nin Libya ile anlaşmayı öngörüyle ve hesaplama ile imzaladığını, ancak büyükelcinin bu anlaşmayı yermiş olduğunu belirtiyor.
- 17:27Fransa ve Yunanistan İlişkileri
- Türkiye, Fransa'nın Meis Adası'na ve Yunan adalarına kıta sahanlığı, münhasır ekonomik bölge verilmesini istemesi durumunda, Manş Denizi'nde Fransa'nın kıyılarındaki İngiliz adalarına da benzer bir hak verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
- Türkiye, Fransa'ya Manş kıyılarının münhasır ekonomik bölgesi olduğunu ve özür dilediğini tweetlerle ve makro'da göndermiştir.
- Türkiye'nin haklılığını, Yunan tezlerini savunmak doğru ve hukuki değildir; dünyada Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin yaptığı gibi bir anlaşma asla görülmemiştir.
- 19:42Türkiye'nin Stratejik Durumu
- Türkiye, Doğu Akdeniz'deki mavi vatanını münhasır ekonomik bölge ilan etmiş olsa da, bölgede Suriye, İsrail ve Mısır ile var olan sorunlar nedeniyle işlerin öyle yürümeyeceğini belirtiyor.
- Türkiye'nin sismik arama gemileri Avrupa Birliği toplantısından önce geri çekilmiş ve aramalar sona ermiştir.
- Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Libya, İsrail ve Mısır ile anlaşmaları bu stratejik sınırlar çerçevesinde yapmaktadır.
- 20:53Türkiye'nin Dış İlişkileri ve Eleştiriler
- Konuşmacı, büyükelçinin yazısında hem görüşme yapılması hem de yapılmaması eleştirildiğini belirtiyor.
- Türkiye'nin Libya, Mısır, İsrail, Filistin ve Suriye ile anlaşma yapmaya çalıştığı ancak her seferinde farklı eleştirilerle karşılaştığı vurgulanıyor.
- Türkiye'nin teklifinin pozitif olduğu, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne verilen deniz alanından çok daha fazla deniz alanı teklif ettiği belirtiliyor.
- 22:13Deniz Alanlarının Önemi ve Gelecek Nesiller İçin Fedakarlık
- Günlük hesaplar uğruna asırlık kayıplara geri dönülemez, gelecek nesillerin meselesi olduğu vurgulanıyor.
- Türkiye'nin bölgedeki haklarını korumak için dik durması gerektiği, çatışma ve bedel ödemeden ödül olmadığı belirtiliyor.
- Yunanistan'ın maksimalist taleplerinden geri çekilmediği, sekiz katı, on katı deniz alanı istemesi eleştiriliyor.
- 23:25Geçmiş Nesiller ve Fedakarlık
- Ataların ve dedelerin Kurtuluş Savaşı'nda şehit olmasalardı bugün bu memlekette oturulamayacağı hatırlatılıyor.
- Geçmiş nesiller kadar fedakarlık yapılması ve dik durulması gerektiği vurgulanıyor.
- Mahmut Şevket Paşa'nın 1913'te günlüğünde Kuveyt ve Katar'ın petrolün farkında olmadığını ve İngiliz dostlarına karşı feragat ettiğini, ancak bugün bu ülkelerin dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz üreticileri olduğunu örnek veriyor.
- 25:23Denizlerin Vatan Olarak Algılanması
- Denizlerin vatanın bir parçası olduğu, karadan farklı düşünülmemesi gerektiği vurgulanıyor.
- Denizlerin altı da toprak olduğu, "vatan suyu" olarak adlandırılması gerektiği belirtiliyor.
- Denizler için gerekirse her türlü fedakarlık göze alınabileceği, ancak bunun öncesinde hukuki olarak yapılabilecek çok şey olduğu vurgulanıyor.
- 26:08Münhasır Ekonomik Bölge İlanı
- Bölgenin ilan edilmesi gerektiği, herkesin kime ne teklif edildiği açıkça görmesi gerektiği belirtiliyor.
- Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin 2003 yılında hiçbir gücü yokken münhasır ekonomik bölge ilan ettiği, Türkiye'nin bunu neden yapmadığı sorgulanıyor.
- Avrupa Birliği'nin deniz sınırları kavramı olmadığı, Rusya gibi bir federasyon veya Amerika gibi bir birleşik devlet olmadığı, her ülke kendi sınırlarını muhafaza ettiği vurgulanıyor.
- 28:13Deniz Hukuku Uzmanlığı
- Konuşmacı, deniz hukuku konusunda akademisyen olduğunu ve çeşitli kitapları olduğunu belirtiyor.
- Amirallerin deniz hukukuna büyükelçilerden daha iyi vakıf olduğu, deniz kuvvetlerinin deniz hukukuna en vakıf devlet kurumu olduğu vurgulanıyor.
- Doğu Akdeniz'de münhasır ekonomik bölgeye sahip olduğumuzu göstermenin askeri güçlü olmaması gerektiği, bunun kaynak araştırması, çıkartması ve nakli ile olabileceği belirtiliyor.