• Buradasın

    Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki Deniz Hukuku ve Enerji Kaynakları Tartışması

    youtube.com/watch?v=lOjcIAqBUFc

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir sunucu ve deniz hukuku konusunda uzman bir akademisyen arasında geçen röportaj formatında bir programdır.
    • Video, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki deniz hukuku hakları ve enerji kaynakları üzerine odaklanmaktadır. İlk bölümde kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge kavramları açıklanırken, ikinci bölümde Eastmed (İsmet) projesi ve Türkiye'nin bu projeye karşı aldığı savunma önlemleri ele alınmaktadır.
    • Programda ayrıca Türkiye'nin Barbaros Hayrettin Paşa, Yavuz Oruç Reis ve Fatih sismik araştırma gemileriyle yaptığı araştırmalar, 2020'de yaşanan kriz, İsrail ve Mısır ile normalleşme süreci, Yunanistan ile Mısır arasındaki yakınlaşma ve Türkiye'nin bu duruma karşı aldığı savunma önlemleri (TCG Anadolu, Piri Reis denizaltısı, insansız hava araçları) hakkında bilgiler verilmektedir.
    Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki Sismik Araştırmaları
    • Türkiye daha önce Barbaros Hayrettin Paşa, Yavuz Oruç Reis ve Fatih sismik araştırma ve sondaj gemileri ile Doğu Akdeniz'de araştırmalar yapmıştır.
    • Türkiye, Yunanistan'la müzakerelere şans tanımak için 18 Ağustos 2020'de çalışmaları askıya alınacağına kadar araştırmaları başlıca üç bölgede yoğunlaşmıştı.
    00:51Kıta Sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge Kavramları
    • Kıta sahanlığı, bir ülkenin kara ülkesinden 200 mil uzağa kadar geçen ve kara ülkesinin denizaltındaki devamı sayılan bölgedir.
    • Kıta sahanlığı ile münhasır ekonomik bölge arasındaki fark, münhasır ekonomik bölgenin daha kapsayıcı olmasıdır; su üstünü, suyun içini ve toprak altını kapsar.
    • Türkiye henüz Akdeniz'de münhasır ekonomik bölge ilan etmemiş, bu nedenle İtalya, İspanya ve Mısır'dan gelen balıkçı gemileri Türkiye sahillerinin 15-20 mil açığına kadar gelerek balık avlayabilmektedir.
    03:08Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ın İddiaları
    • Yunanistan, Türkiye'nin Anadolu sahillerine kıyıdaş olan Rodos, Karpatos ve Girit gibi adaların doğu sahillerinin en az belirli bir alana kadar inen alanda hak sahibi olduğunu iddia ediyor.
    • Türkiye, uluslararası deniz hukuku ve tahammül hukuku çerçevesinde karşılıklı kıyıları olan Mısır ve Libya ile sınırlandırma anlaşması yaptığını ve yapacağını, bu sebeple Yunan adalarının burada etkisiz olduğunu söylüyor.
    • Yunanistan'ın iddiaları kabul edilirse Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki potansiyel münhasır ekonomik bölgesi ve kıta sahanlığı yaklaşık 145 bin km² kaybedecektir.
    05:29Yunanistan'ın İddialarının Geçerliliği
    • Uluslararası hukuka göre Yunanistan'ın iddiaları geçersizdir; Türkiye 1982 tarihli Uluslararası Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne taraf olmasa da, adaların anakara karşısında böyle bir hak iddia edebilmesi söz konusu değildir.
    • Tahammül hukukunda geçmişte görülen İngiltere, Fransa, Almanya Kuzey Denizi davalarında ve Afrika'da, Arap ülkelerinde benzer durumlar var.
    • İki anakara arasından bir orta hat çizildiğinde, karşı tarafın anakarasına yakın olan adaların böyle bir alan yaratması uluslararası hukuka aykırıdır.
    06:21Türkiye'nin Gücü ve Diğer Ülkelerin Tepkisi
    • Türkiye, hukuki temele dayanarak ve deniz kuvvetlerinin içinde bulunduğu güce dayanarak sismik ve sondaj gemilerinden aldığı güçle Doğu Akdeniz'de aktivite göstermektedir.
    • Doğu Akdeniz'de hiçbir ülkenin Türkiye'nin sahip olduğu imkan ve kabiliyeti yoktur; Türkiye bu bölgede beş ülkeden biridir.
    • İsrail ve Mısır, Türkiye'nin ilan edeceği saha alanlarına tecavüz etmez, bu nedenle üst tarzdan bir tepki gelmeyecek, en fazla sözlü destek niteliğinde mesaj gelebilir.
    07:37Olası Kriz Riski ve Normalleşme Süreci
    • Türkiye'nin arama sondaj yapması durumunda 2020 yazında yaşanmış gibi bir kriz yaşanabilir; uçaklar havada it dalaşı gibi denizde de karşılıklı manevralar olabilir.
    • 2020'de Kemal Reis ve Yunan Limnos fırkateyni çarpışmış, savaş son dakikada Amerika ve Almanya'nın araya girmesiyle önlenmişti.
    • İsrail ve Mısır'la normalleşme süreci, Türkiye'nin İsrail'den doğalgaz potansiyeli ve Mısır'la siyasi düzlemde ilerleyen müzakere ile ilgili olup, Doğu Akdeniz'deki ihtilaflarla doğrudan etkilemez.
    09:18EastMed Projesi ve Çöküşü
    • EastMed projesi 2012 yılında İsrail'in Leviathan ve Tamar sahalarında keşifleri ve rezervleri bulmasıyla başladı.
    • Proje, İsrail gazını Kıbrıs Güney Kıbrıs açıklarında keşfedilen Afrodit sahasında bulunan gazlarla birleştirip tek bir boru hattı üzerinden Yunanistan'a ve oradan Avrupa'ya aktarma projesiydi.
    • Projenin maliyeti 7 ile 10 milyar dolar arası olarak öngörülüyordu, ancak Avrupa Birliği'nin böyle bir bütçe ayırma imkanı yoktu ve hiçbir özel şirket riski almayı kabul etmedi.
    10:12Projenin Çöküş Nedenleri
    • Projenin arkasında politik risk vardı çünkü anlaşmazlık sahası olduğu için Türkiye'nin baştan beri itirazı vardı.
    • Boru hattı inşa etmenin 2000-3000 metre derinliklerden çok uzun süreli (7-8 yıl) olması ve Avrupa'nın 2009-2030 itibariyle doğal gaz ithalatını sıfıra indirmeyi planlaması nedeniyle kimse yatırıma girmek istemedi.
    • Türkiye'nin itirazı başta, boru hattının Türk kıta sahanlığından geçeceği için Türkiye'nin izni gerekiyordu ve Türkiye izin vermiyordu.
    11:23Alternatif Projeler ve Mısır'ın Rolü
    • Türkiye, maliyetli projenin alternatif olarak İsrail-Türkiye (Leviathan-Ceyhan) hattını öneriyor, ancak İsrail henüz bu konuda net tavır takınmamış.
    • Mısır bu projeye katılmıyor çünkü Doğu Akdeniz'in enerji hapı olmak istiyor ve kendi başlarına başka hiçbir ülkeyle paylaşmak istemiyor.
    • Mısır'ın sahasında 7 trilyon metreküp doğalgaz rezervi bulunuyor ve İtku ve Damietta'da iki sıvılaştırma tesisi var, İsrail'den gelen gazı sıvılaştırıp Avrupa'ya ve Asya'ya ihraç ediyorlar.
    12:48Yunanistan ve Mısır Arasındaki Anlaşma
    • 2020 Ağustos'unda Türkiye'nin sondaj faaliyetlerini sonlandırmasının ertesinde Yunanistan ve Mısır arasında münhasır ekonomik bölge deniz sınırlandırma anlaşması imzalandı.
    • Bu anlaşma, Türkiye'nin Libya ile yaptığı anlaşmaya cevap niteliğindeydi ve Türkiye'nin o bölgeyi kendisinin ilan ettiği için hukuki geçerliliği yoktu.
    • İki Birleşmiş Milletlerce tanınan hükümet (Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ve Ankara) bu anlaşmayı imzaladıysa, üç ülkenin gelip bunun üzerinden tekrar hak iddia etmesi söz konusu değildi.
    13:55İsrail-Yunanistan İlişkileri ve Türkiye'nin Önlemleri
    • Mısır, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi arasındaki ittifak devam ediyor ve tatbikatlarla artarak devam ediyor.
    • İsrail-Yunanistan arasında savunma ve güvenlik işbirliği alanında yeni adımlar atılıyor, hava kuvvetlerinde füze savunma sistemleri ve adalara konuşlu füzeler ve bataryalar yerleştiriliyor.
    • Türkiye, bu gelişmelere karşı önlemlerini alıyor: Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, İHA-SİHA, milli denizaltı projesi TCG Anadolu ve Piri Reis denizaltısı gibi savunma alanlarında çalışmalar devam ediyor.
    15:55Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki Durumu
    • Doğu Akdeniz Türkiye'nin esas güçlü olduğu bölgedir, Yunanistan'ın ağırlık merkezi Ege Denizdir.
    • Yunanistan hiçbir zaman Doğu Akdeniz'de Türkiye ile sıcak bir çatışmaya girmeyi göze alamaz.
    • Yunanistan'ın verdiği sözlü gözdağlarıyla kriz çıkaracak durumlar yaratabilir ancak hiçbir zaman çatışmaya dönüşmez.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor