Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Türkiye'de yeni anayasa ve başkanlık sistemi meselesini anlattığı bir konuşmadır.
- Konuşmacı, Türkiye'de yeni anayasa ve başkanlık sistemi meselesinin milletin gündeminin ve halkın ihtiyacı olduğunu vurguluyor. Konuşmacı, 1924'ten beri milletin devlet ve hukuk düzenine ilişkin arayışını tarihsel süreçte anlatıyor ve 1982 anayasasının kural çerçevesi içinde reform yapmanın zorluğunu açıklıyor. Ayrıca, güçlü yürütme ihtiyacı olarak başkanlık sisteminin önemini ve halkın bu konudaki destek seviyesini (yüzde 80'lere varan) belirtiyor.
- 00:12Türkiye'de Yeni Anayasa ve Başkanlık Sistemi Meselesi
- Türkiye'de yeni anayasa ve başkanlık sistemi meselesi milletin gündemidir ve halkın ihtiyacıdır.
- Millet devletle ilişkisinde hayatını kolaylaştıran, ekonomik, sosyal, kültürel ve değerler itibariyle güvenebileceği bir devlet kurumu ve hukuk sistemi istemektedir.
- Bu talep Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra 1924'ten beri devam etmektedir.
- 01:02Tarihsel Sistem Muhalif Partiler
- 1924 yılında Terakkiperver, 1930'da Serbest Fırka, 1950'de Demokrat Parti, 1971'de Adalet Partisi sistem muhalifi partiler olarak ortaya çıkmış ve milletten büyük teveccüh görmüştür.
- Bu partiler devlet ve hukuk düzenine ilişkin bir arayışını göstermektedir.
- 1971 darbesi sonrası CHP üzerinden bir deneme yapılmış, 12 Eylül darbesi ile engellenmiştir.
- 02:46AK Parti Dönemi ve Sistem Değişiklikleri
- 2002 yılında AK Parti üzerinden bir hamle yapılmış ve 14 yıldır bu sistem değişikliğini zorlamaktadır.
- Bu dönemde birçok anayasal ve kanun değişikliği yapılmış, kürtlere ilişkin inkar ve asimilasyon politikaları bitirilmiş, azınlıklara mal varlığı hakları tanınmış, alevilere yeni yaklaşımlar geliştirilmiştir.
- Sistem tam olarak değiştirilememiş çünkü 1982 darbe anayasası'nın kural çerçevesi olduğu sürece reform yapmak son derece zordur.
- 03:44Yeni Anayasa Talebi
- 1982 anayasası'ndan sonra 10. yılında Türkiye'de yeni ve sivil bir anayasa ihtiyacı gündeme gelmiştir.
- Son 25 yıldır Türkiye toplumu yeni anayasayı tartışmaktadır.
- 2011 seçimlerinden önce, 2015'te 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinden önce bütün partiler yeni anayasa taahhüt etmiştir.
- 04:26Başkanlık Sistemi Meselesi
- Başkanlık sistemi meselesi milletin gündeminde güçlü yürütme ihtiyacı olarak yer almaktadır.
- Güçlü yürütme, hükümet istikrarsızlığının olmaması, koalisyonların olmaması ve halkın hükümet sorununu seçimle çözebileceğine inanması demektir.
- Parlamenter sistemde halk kimin başbakan olacağını bilemezken, başkanlık sisteminde halk doğrudan başkanı seçtiği için kimin yürütmenin başında olacağı bellidir.