Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu Ferhat Kenter'in Bekir Berat Özipek, Mahmut Hoca, Prof. Dr. Mahmut Koca ve gazeteci Gültekin Avcı gibi konuklarıyla Türkiye'deki anayasa yapım süreci ve hukuk devleti kavramı üzerine bir sohbeti içermektedir.
- Programda Türkiye'de anayasa yapım sürecinde toplumsal dinamiklerin dahil edilmesi, Barış ve Demokrasi Partisi'nin (BDP) rolü, terörle siyaset arasındaki ilişki ve hukuk-siyaset ilişkisi ele alınmaktadır. Konuklar, Türkiye'nin siyasal kültüründen nefret, şiddet ve kutuplaşma üzerine inşa olduğunu vurgulayarak, hukuki ve siyasi süreçlerin birbirinden bağımsız olması gerektiğini tartışmaktadır.
- Programda ayrıca BDP milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması, yargı bürokrasisinin siyaset alanını işgal etmesi ve PKK terör örgütü ile mücadele konuları da tartışılmaktadır. Konuklar, Türkiye'nin hem silahlı mücadele yürütmesi hem de demokratikleşme sürecini tamamlaması gerektiğini belirtmektedir.
- 00:13Anayasa Yapım Süreci ve Otoriter Rejimler
- Anayasa yapım sürecinde büyük oranda mutabakatların olduğu iklimler genellikle otoriter rejimlerde görülür.
- Otoriter rejimlerde milli irade anayasaların yapımının başlangıcında, ortasında ve sonunda yer almaz, sadece otoriterler hazırlar ve halka arz ederler.
- Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Kürtlerin dörtte birinden fazlasını temsil etmemesine rağmen anayasa sürecine dahil edilmesi için maksimum çaba gösterilmelidir.
- 01:41İspanya Örneği ve Terörle Mücadele
- İspanya'da 1978'de Adolf Suarez, baskı sorunuyla ilgili ve ETA terörünü çözmek için anayasayı hazırladı ve mali idari anlamda ciddi özellikler verdi.
- ETA militeri askeri kanat bağımsızlık isteyerek ayrıldı, İspanya ise terörle silahlı mücadele etmeye karar verdi.
- Terörle mücadele ederken parlamenter yolların sonuna kadar açık olduğunu göstermek temel bir stratejik gerekliliktir.
- 02:24Hukuk ve Siyaset İlişkisi
- Hukuk siyasetin alanını işgal etmez çünkü hukukun alanlarından birisi siyasettir.
- Hukuken doğru olanı siyaseten yanlış olması gibi bazı kararlar siyasetten yanlış sonuçlar doğurabilir.
- Terörle mücadele ederken parlamenter yolların sonuna kadar açık olduğunu göstermek temel bir stratejik gerekliliktir.
- 03:54Siyasi Partilerin Kapatılması
- Barış ve Demokrasi Partisi (HDP) siyasi partilerin kapatılma sebepleri konusunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin V. Dairesi'nin Bata Suna'nın kapatılması kararının onayladığı gerekçelere göre plandadır.
- Terörle birleşen bir siyasal partinin hassasiyetlerini gözeteceğiz diye adalet kurallarını ve ceza kanunlarını bu partiye uygulamamak, mağdur olan yüzde doksanın duygularına cevap vermemektir.
- Terörle siyaseti ayıramıyorsanız bu hukuk ayırır.
- 05:44BDP'nin PKK İlişkisi
- Anayasa yapım sürecinde Türkiye'nin tüm toplumsal dinamikleri katmanları bu anayasanın yapılmasına katkı vermeli ve bunu vermesi için ilgili kişiler elinden geleni yapmalı.
- BDP, PKK'yı yönlendiren bir parti değil, PKK tarafından yönlendirilen bir parti görünümünü vermektedir.
- BDP'nin terörle arasına açık bir şekilde mesafeyi koyup bunu ayırt etmesi ve meşru alanı kalması gerekir.
- 08:23Hukuk ve Siyaset Arasındaki İlişki
- Konuşmacılar, hukuken doğru olanın siyaseten doğru olmaması durumunu tartışıyor ve BDP milletvekillerinin tutuklanması gibi olayların siyasi ve sosyolojik sonuçlarını ele alıyor.
- 1994'te milletvekilleri meclisten alınıp götürülmesi örneği veriliyor ve bu durumun PKK açısından bir sıçrama sağladığı belirtiliyor.
- Siyasi diyalogsuzluk yaşanıyor ve bu durum tartışmalara yol açıyor.
- 09:45Türk Siyasal Kültürü ve Şiddet
- Hukuk ve siyaset arasında mükemmel bir gidiş geliş olmadığı, her iki alanın da siyasi kültürle bağlantılı olduğu vurgulanıyor.
- Türkiye siyasal kültürü bol miktarda kutuplaşma, suça ve şiddete övgülerle dolu bir tarihe sahip.
- 1970'li yıllar, 1983 ihtilali, 28 Şubat gibi dönemlerde siyasetçiler tarafından bol miktarda suç işlenmiş ve teröre övgü yapılmış.
- 11:23Nefret Suçları ve Siyasal Kültür
- Türkiye'de "nefret suçu" adı geçmeyen, ancak meclisten, sokaklardan, kahvelerden, dernek toplantılarından ve basında sürekli işlenen bir suç türü var.
- Siyasetçiler (iktidarda olsun, muhalefet olsun) şiddet, nefret suçu ve kutuplaşma üzerine inşa olmuş siyasal kültürü sürekli yeniden üretiyorlar.
- Dokunulmazlık kaldırılmadan önce, siyasal kültürden nefreti, şiddeti ve kutuplaşmayı andıracak bir şey yapılması gerektiği belirtiliyor.
- 12:10BDP Meselesi ve Toplumsal Etkileri
- BDP'nin PKK'lılarla sarılıp sarmaş dolaş olması bazı sinirleri ayağa kaldırıyor, ancak daha genel bir mesele var.
- BDP'ye dönük politika, BDP'ye oy vermiş seçmenlerin umutsuzluğa düşmelerine ve Türkiye'nin entegrasyon politikalarına zarar verecek.
- Hukuk siyasetten bağımsız bir şekilde düşünülemiyor, toplumdaki egemenlik ilişkilerini yansıtır ve dibine kadar siyasidir.
- 14:17Hukuku Adam Etme ve Toplumsal Dahiliyet
- Hukuku nasıl doğruya çekeriz ve adam ederiz sorusu soruluyor.
- BDP milletvekillerinin tutuklanması, belki de BDP veya PKK'nın istediği karşılıklı kutuplaşmayı tetikleyebilir.
- Hukuku adam etmek, toplumda insanların alabildiğine dahil olabileceği bir süreç işletmek demektir; kimsenin kendisini dışlanmadığı, üve hissetmediği bir durum düşünmek gerekir.
- 18:20Hukuk ve Siyaset İlişkisi
- Konuşmacı, hukukun siyasetin alanını işgal etmesinden bahsediyor; yargı bürokrasisinin hukuku kullanarak siyasetin alanını daraltması ve siyasi ifade özgürlüğünü tahrip etmesi.
- Türkiye'deki yargı pratiğine ve yargı egemen olan zihniyete 12 Eylül'den sonra kısmi demokratikleşmeyi sağladığı halde bile çok fazla güvenim yok.
- Hukuki olan siyasi olarak doğru olmalıdır, ancak uygulamamız gereken normun sonuçlarından bağımsız olarak uyguladığımız şey olup olmadığından emin olmak gerekir.
- 19:43Türkiye'deki Sıkışma ve Çözüm Yolları
- Türkiye'de ciddi bir sıkışma söz konusu; PKK çözüm istemiyor ve daha fazla insanın ölmesi onun açısından bir yaşam kaynağı anlamını taşıyor.
- Güvenlikçi politikalara yönlendiren yaklaşımlar var ve hükümetten bu tür sesler geliyor, bu durum konuşmacıyı kaygılandırıyor.
- Türkiye aynı anda iki şeyi yapmak zorunda: bir yandan silahlı mücadele yürütmek, diğer yandan demokratikleşmeyi ve temel haklar ve özgürlükler alanındaki atılması gereken kalan adımları tamamlamak.
- 21:47Hukuk Devleti ve Sınırlar
- Ülkenin terör sorunu sadece dokunulmazlıklar üzerinden çözülemez, hukuk devletine arzuluyorsa herkes hukuk devletinin belli sınırlarını kabul etmelidir.
- Hukuk devletinin belli sınırları vardır ve bu sınırlar aşıldığında hukuk devleti o sınırı aşan kişileri sınırın içerisine çekmek zorundadır.
- Hiçbir hukuk devletinde bir insan şiir okudu diye cezalandırılmaz, cezalandırılmamalıdır.
- 23:22Terörle Siyaset Arasındaki Mesafe
- Demokratik tüm ülkelerde terörle siyasete ayıran tek şey hukuktur; İspanya'da olduğu gibi, İngiltere'de olduğu gibi.
- Demokratik hukuk devleti olarak BDP dışındaki yüzde doksan'lık kitlelere karşı ciddiyetinizi muhafaza edersiniz ya da BDP'yi sosyolojik olarak bakıp ikna etmek için yüzde doksan'lık kitleye karşı hukuk ciddiyetini kaybedersiniz.
- Adalet duygusu da vurur, bu konuda çok konuşulacak ve tartışılacak.