Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sesli Kanun" kanalında yayınlanan bu eğitim videosu, Türk Ceza Kanunu'nun çeşitli maddelerini detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, Ceza Kanunu'nun genel hükümlerinden başlayarak, uygulama alanları, ceza sorumluluğunun esasları ve suçların sınıflandırılması gibi konuları kapsamaktadır. İçerik, kanunun 34. maddesinden 44. maddesine kadar olan bölümleri detaylı olarak ele almaktadır.
- Videoda ceza sorumluluğunun şahsiliği, kast, taksir, netice sebebiyle ağırlaşmış suç, meşru savunma, suçun teşebbüs, iştirak, azmettirme, yardım etme, bağlılık kuralı, bileşik suç, zincirleme suç ve fikri içtima gibi konular madde madde açıklanmaktadır. Ayrıca soruşturma koşulları, cezadan mahsup gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:25Ceza Kanunu'nun Temel İlkeleri ve Tanımlar
- Ceza Kanunu'nun amacı kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak ve suç işlenmesini önlemektir.
- Suçta ve cezada kanunilik ilkesi gereği, kanunun açıkça suç saymadığı fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz.
- Adalet ve kanun önünde eşitlik ilkesi gereği, suç işleyen kişi hakkında işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunur.
- 02:18Tanımlar
- Ceza kanunlarında "vatandaş" deyimi, fiili işlediği sırada Türk vatandaşı olan kişi anlamına gelir.
- "Çocuk" deyimi henüz 18 yaşını doldurmamış kişi anlamına gelir.
- "Silah" deyimi ateşli silahlar, patlayıcı maddeler, saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet ve çeşitli zehirleyici maddeleri kapsar.
- 04:20Kanunun Uygulama Alanı
- Zaman bakımından uygulama alanında, suç işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır.
- Yer bakımından uygulama alanında, Türkiye'de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır.
- Yabancı ülkede hüküm verilmesi durumunda, Türkiye'de işlenen suçlar hakkında Türkiye'de yeniden yargılanır.
- 06:36Yabancı Ülkede İşlenen Suçlar
- Bir Türk vatandaşı, 13. maddede yazılı suçlar dışında, Türkiye kanunlarına göre aşağı sınırı bir yıldan az olmayan hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede işlediği ve Türkiye'de bulunduğu takdirde cezalandırılır.
- Bir yabancı, 13. maddede yazılı suçlar dışında, Türkiye kanunlarına göre aşağı sınırı en az bir yıl hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede Türkiye'nin zararına işlediği ve Türkiye'de bulunduğu takdirde cezalandırılır.
- 13. maddede belirtilen uluslararası suçlar ve devletin egemenlik alametlerine karşı suçlar için, yabancı ülkede hakimiyet veya beraat kararı verilmiş olsa bile, Adalet Bakanı'nın talebi üzerine Türkiye'de yargılama yapılır.
- 11:08Soruşturma ve Cezadan Mahsup
- Seçimlik cezalarda soruşturma, 11. ve 12. maddelerde belirtilen hallerde, soruşturma konusu suçun yer aldığı kanun maddesinde hapis cezası ile adli para cezasından birinin uygulanması seçimlik sayılmış ise soruşturma veya kovuşturma açılmaz.
- Cezadan mahsup konusunda, bir suçtan dolayı yabancı ülkede gözaltında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye'de verilecek cezadan mahsup edilir.
- 12:03Yabancı Kanunlar ve Ceza Sorumluluğu
- Yabancı mahkemelerden verilen ve Türk hukuk düzenine aykırı düşmeyen hükmün Türk kanunlarına göre bir haktan yoksunluğu gerektirmesi halinde, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine Türk kanunlarındaki sonuçlarının geçerli olmasına karar verilir.
- Türkiye'nin egemenlik alanı dışında işlenen suçlar dolayısıyla Türkiye'de yargılama yapılırken, Türk kanununa göre verilecek olan ceza, suçun işlendiği ülke kanununda öngörülen cezanın üst sınırından fazla olamaz.
- Suçun Türkiye'nin güvenliğine karşı veya zararına olarak Türk vatandaşına karşı ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi zararına olarak işlenmesi durumunda, cezanın üst sınırı kuralı uygulanmaz.
- 13:04Ceza Sorumluluğunun Esasları
- Ceza sorumluluğu şahsidir, kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz ve iç tüzel kişilere ceza yaptırımı uygulanamaz.
- Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır; kast suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir.
- Olası kast durumunda, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezası yerine 20-25 yıl hapis cezasına hükmolunur, diğer suçlarda temel ceza 3'te 1'den yarısına kadar indirilir.
- 14:13Taksir ve Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suç
- Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır; taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla bir davranışın, suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.
- Bilinçli taksir halinde ceza 3'te 1'den yarısına kadar artırılır, taksirli suça ilişkin ceza failin kusuruna göre belirlenir.
- Bir fiilin kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde, kişinin bundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için bu netice bakımından en azından taksirle hareket etmesi gerekir.
- 15:40Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler
- Kanunun hükmünü yerine getiren kimseye ceza verilmez, yetkili bir merciden verilip yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan emri uygulayan sorumlu olmaz.
- Meşru savunma ve zorunluluk hali durumunda, haksız bir saldırıyı veya tehlikeyi orantılı biçimde def etmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
- Hakkı kullanan kimseye ceza verilmez, kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakkına ilişkin açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilmez.
- 17:39Özel Durumlar ve Ceza Sorumluluğu
- Meşru savunmada sınırın aşılması mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmiş ise faile ceza verilmez.
- Cebir ve şiddet, korkutma ve tehdit sonucu suç işleyen kimseye ceza verilmez, bu gibi hallerde cebir ve şiddet, korkutma ve tehditi kullanan kişi suçun faili sayılır.
- Haksız tahrik sonucu suç işleyen kimseye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 18-24 yıl, müebbet hapis cezası yerine 12-18 yıl hapis cezası verilir, diğer hallerde cezanın 4'te 1'den 4'te 3'üne kadar indirilir.
- 18:34Hata ve Yaş Küçüklüğü
- Fiilin icrası sırasında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen bir kimse kasten hareket etmiş olmaz, bu hata dolayısıyla taksirli sorumluluk hali saklıdır.
- 12 yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur, ancak çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
- 12-15 yaş arası olanlar, fiilin hukuki anlamını algılayamadıkları veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması halinde ceza sorumluluğu yoktur.
- 19:48Yaş Küçüklüğü ve Diğer Özel Durumlar
- 12-15 yaş arası olanlar, fiilin hukuki anlamını algılayabildikleri ve davranışlarını yönlendirme yeteneğinin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 12-15 yıl, müebbet hapis cezası yerine 9-11 yıl hapis cezasına hükmolunur.
- 15-18 yaş arası olanlar hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 18-24 yıl, müebbet hapis cezası yerine 12-15 yıl hapis cezasına hükmolunur.
- Akıl hastalığı nedeniyle işlediği fiilin hukuki anlamını algılayamayan veya davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez, ancak güvenlik tedbirine hükmolunur.
- 22:20Alkol ve Uyuşturucu Etkisinde Suç İşleyen Kişiler
- Geçici nedenlerle alkol veya uyuşturucu etkisinde olup fiilin hukuki anlamını algılayamayan veya davranışlarını yönlendirme yeteneğini kaybeden kişiye ceza verilmez.
- İrade olarak alınan alkol veya uyuşturucu etkisinde suç işleyen kişi hakkında bu hükümler uygulanmaz.
- 22:53Suça Teşebbüs
- Suça teşebbüs, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle başlattı ancak elinde olmayan nedenlerle tamamlayamayan kişidir.
- Suça teşebbüs halinde, suçun ciddiyetine göre ceza ağırlaştırılır veya indirilir.
- Fail, suçun icra hareketlerinden gönüllü vazgeçer veya suçun tamamlanmasını önlerse, teşebbüsten dolayı cezalandırılmaz.
- 23:53Suça İştirak
- Suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri fail olarak sorumlu olur.
- Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail olarak sorumlu tutulur.
- Kusur yeteneği olmayanları suçun işlenmesinde araç olarak kullanan kişinin cezası artırılır.
- 24:21Azmettirme ve Yardım Etme
- Başkasını suç işlemeye azmettiren kişi, işlenen suçun cezasıyla cezalandırılır.
- Suça azmettirme halinde üstsoy ve altsoy ilişkisi varsa, azmettirenin cezası artırılır.
- Suçun işlenmesine yardım eden kişiye, işlenen suçun ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde onbeş yıldan yirmi yıla, müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası verilir.
- 26:14İştirak Kuralı ve Gönüllü Vazgeçme
- İştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiil yeterlidir.
- Suçun işlenmesine iştirak eden her kişi, diğerinin cezalandırılmasını önleyen kişisel nedenler göz önünde bulundurulmaksızın kendi kusurlu fiiline göre cezalandırılır.
- İştirak halinde işlenen suçlarda sadece gönüllü vazgeçen suç ortağı, gönüllü vazgeçme hükümlerinden yararlanır.
- 27:22Suçların İçtiması
- Bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır.
- Bir suç işleme kararının icrası kapsamında değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda bir cezaya hükmedilir.
- Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında bu madde hükümleri uygulanmaz.