Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir milletvekili tarafından sunulan, 443 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısının beşinci maddesine dair önergenin açıklamasını içermektedir.
- Konuşmacı, serbest bölge uygulamasının Türkiye'nin ekonomik gelişimindeki rolünü, mevcut durumunu ve önerilen değişikliklerin etkilerini ele almaktadır. Serbest bölgelerin 1985'ten beri Türkiye'nin dış ticaret politikasında önemli bir uygulama olduğu, ancak hedeflenen istihdam ve ihracat hedeflerine ulaşamadığı belirtilmektedir. Önerilen tasarı ile Ekonomi Bakanlığı'na serbest bölge işletici ve bölge kurucusu sözleşmelerinin yenilenmesi, değiştirilmesi ve süre uzatımlarının usul ve esasa bağlanması yetkisi verilmesi öngörülmektedir. Konuşmacı, bu değişikliklerin mevcut kanunun yetki başlıklı ikinci maddesiyle çeliştiğini ve Türkiye'nin rekabet gücündeki gerilemeyi vurgulayarak önergesinin kabulünü talep etmektedir.
- 00:25Serbest Bölge Uygulaması ve Mevcut Durum
- Serbest bölge uygulaması, ekonomik gelişimde yatırımın ve üretimin yönlendirilmesi amacıyla başlatılmış olup, 1985 yılından beri serbest bölgelerin kurulması ve sınırlarının belirlenmesi bakanlar kurulu tarafından yetkilendirilmiştir.
- Serbest bölgeler kanunu, Türkiye'nin dış ticaret politikasında önemli bir uygulama olarak, yatırımın arttırılması ve sanayinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.
- 1985'ten itibaren Türkiye'de kayda değer yatırımlar yapılmış, bugün toplam 19 adet serbest bölge faaliyette bulunmaktadır.
- 01:23Serbest Bölge Uygulamasının Sonuçları
- Uygulama ile dış ticaret hacminde hedeflenen artış önceki yıllara nazaran yavaşlayarak yaklaşık 19 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
- Daha fazla olması planlanan istihdam 60 binlerde kalmış, hedeflenen iş sahası oluşturulamamıştır.
- Serbest bölgelerin kurulmasının temelinde yatan yabancı sermayenin yurtiçine çekilmesi noktasında, serbest bölgenin sağladığı imkanlar yerli yatırımcılar için de cazibe merkezi haline gelmiştir.
- 02:11Kanun Tasarısının İçeriği
- Tasarımın beşinci maddesi ile 3218 sayılı serbest bölgeler kanunu'na bir madde eklenmek suretiyle, serbest bölge işletici ve bölge kurucusu sözleşmelerinin yenilenmesi, değiştirilmesi ve süre uzatımlarının usul ve esasa bağlanması öngörülmektedir.
- Yeni bir işletici şirket belirlenmesinde ekonomi bakanlığı tarafından özelleştirme uygulamaları paralelinde işlem yapılabilmesine yönelik yetki düzenlemeleri yapılması planlanmaktadır.
- Tasarımın mevcut kanunun yetki başlıklı ikinci maddesinin birbiriyle çeliştiği ve sözleşme sürelerinin uzatılmasında da ekonomi bakanlığının teklif ve bakanlar kurulu kararının aranması gerektiği belirtilmektedir.
- 03:32Türkiye'nin Rekabet Gücü ve Yatırım Durumu
- Yabancı sermayenin ilgisini çekebilmek için Türkiye'deki istikrarın ve uluslararası rekabet gücünün yüksek olması şarttır.
- Türkiye, dünya rekabet liginde yıldan yıla gerileyerek alt sıralara düşmektedir.
- Yeni yatırım yapmayı planlayan yerli ve yabancı sermayenin tereddüte düştüğü, mevcut yatırımların Türkiye yerine AB ülkelerine taşınmasının gündeme geldiği bir ortamda, serbest bölgelerde azalan yeni ruhsat için başvuran yatırımcı sayısı ihracat hamlesi ve istihdam açısından büyük tehdit teşkil etmektedir.
- 04:37Öneriler
- Üretici ve yatırımcının görüşünü alan, birbirini körelten veya çelişen mevzuatın düzeltilecek yaklaşımlarla durumu kurtarmak adına değil, kalıcı ve nihai çözümler elde etmek amacıyla düzenlemeler yapılması gerekmektedir.
- Serbest ticaret bölgesi ve serbest üretim bölgelerine entegre çalıştırılarak yatırımcı firmaların ekonomik risk ve mevzuat sorunları gibi sorunların da çözülmesi gerekmektedir.