Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Transparency International ve Uluslararası Şeffaflık Derneği'nden bir konuşmacının ve sağlık sektöründe 15 yıllık deneyime sahip bir avukatın şeffaflık ve yolsuzlukla mücadele konularında yaptığı bir sunumudur. Konuşmada Halil Bey adında bir katılımcı da bulunmaktadır.
- Sunum, şeffaflık kavramının tanımı ve önemi ile başlayıp açık veri konusuna geçmektedir. Ardından Türkiye'nin şeffaflık konusundaki durumu, Open Government Partnership üyeliği ve strateji planlarının uygulanmaması ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise tüzel kişilerin ceza sorumluluğu, şirketlerin iç kayıt sistemleri ve "benefisher ownership" (gerçek defterlik) kavramı gibi yolsuzlukla mücadele alanındaki düzenlemeler anlatılmaktadır.
- Konuşmacılar, Türkiye'nin World Justice Project ve World Wide Web Foundation gibi endekslerdeki düşük sıralamasını paylaşarak ülkenin şeffaflık konusundaki eksikliklerini vurgulamakta ve G20'nin açık veri politikalarının ekonomik değeri hakkında bilgiler vermektedir.
- 00:26Transparency International ve Uluslararası Şeffaflık Örgütü
- Transparency International, yolsuzluğun toplumlar üzerindeki yıkıcı etkisini sonlandırmak için insanları dünya çapında güçlü bir koalisyon içerisinde bir araya getiren ve yolsuzlukla mücadeleye liderlik eden küresel bir sivil toplum örgütüdür.
- Yolsuzluk algı endeksi, küresel yolsuzluk raporu ve rüşvet verenler endeksi gibi endekslerde ülkelerin bulunduğu sıra, ekonominin gelişimine bağlı olarak yatırımcıların karar vermelerinde ve risk analizlerinde dikkatli bir şekilde değerlendiriliyor.
- Uluslararası Şeffaflık Derneği, 2008 yılında kurulmuş, gönüllü çabalarla ayakta duran ve tamamen projelerle ve Avrupa Birliği fonları gibi kaynaklarla finansmanını yürüten bir dernek olup, ülkenin demokratik, sosyal ve ekonomik yönden gelişimi için toplumun tüm kesimlerinde şeffaflık, dürüstlük ve hesap verilebilirlik ilkelerini hakim kılmayı amaçlamaktadır.
- 02:43Şeffaflık ve Açık Veri Kavramları
- Şeffaflık, kararların kurallar ve düzenlemeler doğrultusunda alınması ve uygulanması, alınan kararlardan etkileneceklerin bilgiye erişiminin sağlanması ve bu bilginin anlaşılabilir, ulaşılabilir ve somut olmasıdır.
- Açık veri, verinin ve bilginin devlet veya şirketler tarafından veya devletin kontrolü altında bulunan kurumlar tarafından kamu ile herkesin herhangi bir özel çaba göstermeden ulaşabileceği araçlar ile paylaşılmasıdır.
- Açık veri politikaları, ekonomik ivmenin artışına neden olacağına inanılıyor ve yeni endüstrilerin oluşmasında önemli bir rol oynuyor.
- 05:03Açık Veri Ortaklığı ve Türkiye'nin Durumu
- 2011 yılında "Open Government Partnership" olarak bilinen bir işbirliği anlaşması yapılmış ve Türkiye bu anlaşmanın bir tarafı olmuştur.
- Türkiye 2011-2014 yılları arasında şeffaflık ilkeleri ve politikalarına ilişkin bir strateji planı açıklamıştır.
- 2015 yılında yeniden bir şeffaflık ve yolsuzlukla mücadele strateji planı başbakanlık tarafından açıklandı ancak iki hafta sonra gündemden kaldırılmıştır.
- 09:34G20 ve Açık Veri
- G20 ülkelerinin hedefi, ülkelerinin gayri safi yurtiçi hasılasını arttırmak ve ekonomilerini 4-5 yıl içerisinde en az %2'lik bir genişlemeyle büyütmek, bu şekilde küresel ekonomiye 2 trilyon dolar eklemek ve milyarlarca insana iş sağlamaktır.
- 2014 yılında Omidia Network ekonomik analiz networki tarafından yapılan bir çalışma, sadece açık veri politikalarının geliştirilmesinin G20'nin toplam gayri safi milli hasılasını %55 oranında arttırarak dünya ekonomisine 1,1 trilyon dolar katkı sağlayabileceğini göstermiştir.
- Özel sektörün yolsuzlukla mücadeledeki rolü uzun süredir gündemde ve sürekli olarak gelişmektedir.
- 12:23Tüzel Kişinin Ceza Sorumluluğu ve Şeffaflık
- Tüzel kişilerin ceza sorumluluğu, bireyler gibi tartışılıyor ve bu sorumluluğun getirdiği yükümlülükler arasında şirketlerin daha düzgün iç kayıt sistemlerine sahip olmaları ve yolsuzlukla mücadele alanında önlem almak bulunuyor.
- Şirketler, topluma daha şeffaf raporlamalar yaparak kendileri hakkında daha fazla bilgi vermek zorunda kalacaklar.
- Yolsuzlukla mücadele alanındaki hukukun gelişimi, şirketleri bu çalışmaların bir tarafı haline getiriyor.
- 13:27Beneficial Ownership Kavramı
- Beneficial ownership (gerçek defterlik) kavramı, şirketlerin sahip oldukları ortaklıklar, hisseler ve yaptıkları yatırımların kamuya şeffaflık içerisinde açıklanmasını zorunlu kılan bir düzenleme evrimi olarak tanımlanıyor.
- Şirketler, nefs ship (benim defteri) olarak adlandırılan ve kararlarına etki eden yapıları daha şeffaf bir şekilde toplumla paylaşacaklar.
- Bu kavram, şirketlerin hukukçularını, finans departmanlarını ve yönetim kurullarını, hangi şirkete nerede ne yatırımı yaptıkları konusundaki ilişki ağını ortaya koymasını zorunlu kılan önemli bir kavram olacak.
- 14:32Şeffaflık Örneği ve Türkiye'nin Durumu
- Sağlık sektöründe, ilaç firmalarının ve hastanelerin hekimlere ödedikleri kongre sponsorlukları veya hizmet bedellerini kamuya açıklaması, 15 yıl önce düşünülemez bir durumdu.
- Günümüzde Amerika'da Sunshine Act ile sağlık sektöründeki ekonomik ilişkilerin tüm şeffaflığıyla görülebilen bir yapıya geçildi ve Türkiye'de de İlaç Firma Tanıtım Aktivitesi Düzenlemesi ile benzer bir uygulama yapıldı.
- Türkiye, 2014 World Justice Project'te Open Government İndeksi'nde 0,45 notu ile 102 ülke arasından 82. sırada yer alırken, World Wide Web Foundation'ın açık veri barometresinde 86 ülke arasında 41 puanla sonlardaydı.
- 16:54Açık Veri Endekslerindeki Durum
- World Justice Project'in Open Government Index'i, açık hükümet endekslerinin 10-12 tanesinden biridir.
- Türkiye, 2020'de açık veri politikalarında sondan dördüncü sırada yer alıyor.
- Ülke olarak yapılacak çok şey var ve herkese, tüm kurumlara, hem kamuya, hem özel sektöre hem de bireylere açık veri savunuculuğunu yapmak ve kendi pozisyonlarını şeffaflık sağlayarak işe başlamak önemli bir rol düşüyor.