Buradasın
Seçim Yasası Değişikliğinin Amacı ve İttifaklar Üzerine Analiz
youtube.com/watch?v=1YGKNDztbgcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İbrahim Kiraz tarafından sunulan bir analiz programıdır. Konuşmacı, 17 Mart 2022 tarihli seçim yasası değişikliğinin arkasındaki amaçları ele almaktadır.
- Video, seçim yasasındaki değişikliklerin sadece milletvekili sayılarını etkilemeyeceği, özellikle ittifakların seçim sistemindeki rolünü değiştireceği konusunda detaylı bir analiz sunmaktadır. Konuşmacı, bu değişikliklerin AK Parti, MHP ve HDP'nin meclisteki sandalye sayılarını artıracak şekilde tasarlandığını, ancak özellikle yeni kurulan partilerin (Gelecek ve Deva) muhalefet bloğuna dahil olmalarını engellemek için %7 oy barajının düşürüldüğünü açıklamaktadır. Ayrıca, mevcut cumhurbaşkanlığı sisteminde meclis çoğunluğunun önemi azaldığı ve iktidarın cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmanın dışında bir siyasi amacı olmadığı vurgulanmaktadır.
- 00:03Seçim Yasası Değişikliğinin Amacı
- İktidarın seçim yasasında yapmaya niyetlendiği düzenleme sadece partilerin milletvekili sayılarını etkileyecek bir girişim değil.
- Yeni düzenlemeyle AK Parti ile MHP'nin meclisteki sandalye sayısı artacak, HDP'nin de çıkaracağı vekil sayısı artacak.
- Bugünkü cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde meclisteki aritmetik eskisi gibi önem taşımıyor çünkü hükümeti kimin kuracağını meclisteki sandalye dağılımı belirlemiyor.
- 00:56Meclisin Yeni Rolü
- Artık milletvekillerinin bakanları denetleme yetkisi yok, hükümetin meclisten güvenoyu alma şartı yok ve gensoru kurumu yok.
- Meclis çoğunluğu yalnızca seçim kararı alınmasında ve seçim yasası değişikliği gibi konularda işe yarayabiliyor.
- Bugünkü sistemde önemli olan cumhurbaşkanının kim olacağı, bu makamda oturacak kişi seçildikten sonra diğer makamların ve kurumların önemi de işlevi de pek kalmıyor.
- 01:54İttifakların Yeni Düzenlemesi
- Seçim yasasındaki ince düzenlemenin amacı cumhurbaşkanlığı seçiminde bugünkü iktidara avantaj kazandırmak.
- İttifak içinde yer alan partilerin kazanacağı milletvekili sayısı ittifak yokmuş gibi hesaplanacak, bu da nispeten düşük oy oranına sahip partilerin milletvekili çıkarmalarını engelleyecek.
- İttifak partilerinin aldığı oyların ittifakın diğer ortaklarına faydası olmayacak, bu da seçim sisteminden ittifak seçeneğinin pratikte kaldırılması anlamına geliyor.
- 02:38Geçmişteki İttifak Deneyimleri
- 2018 seçiminde AK Parti ile MHP birlikteliğini temin etmek üzere yapılan yasal değişiklikle ihdas edilen ittifak kurumu, iktidarın aleyhinde sonuçlanan bir işleyişe sebep olmuştu.
- İdeolojik olarak birbirinden uzak görülen CHP ve İYİ Parti bir muhalefet ittifakı oluşturmuş, Demokrat Parti'nin resmen Saadet Partisi'nin de fiilen ortak olduğu Millet İttifakı yerel seçimlerde büyük başarıya imza atmış.
- Gelecek ve Deva partileri parlamenter rejime dönüş deklarasyonuna imza atan altı parti içinde yer alıyor ve önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimine ortak adayla gitme niyetleri sır değil.
- 03:32Yüzde Yedi Barajın Amacı
- Altı partinin ortak hareketi, özellikle yeni kurulan ve oy oranları barajın altında olduğu düşünülen partilerin beklendiği şekilde Millet İttifakına dahil olmak yerine üçüncü bir oluşum içinde seçime gitmeyi kendileri açısından daha kazançlı görmeleriyle ülke barajının yüzde yedi'ye düşürülmesinin başka bir anlamı yok.
- MHP oyları yüzde on barajının altında kaldı iddiası zayıf bir açıklama çünkü MHP'nin Cumhur İttifakından ayrılma ihtimali olmadığına göre buna ihtiyacı da yok.
- Yüzde yedi barajın hikmeti, anketlerde oy oranları yüzde üçler seviyesinde olan Gelecek ve Deva'yı belki Saadet Partisi ile beraber bir üçüncü oluşuma teşvik etmek, böylece muhalefet bloğu bölünecek ve Cumhur İttifakı'nın işi kolaylaşacak.