Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan hukuk dersi formatında hazırlanmıştır.
- Video, sebepsiz zenginleşme konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde sebepsiz zenginleşmenin tanımı, yasal dayanağı ve hukuki niteliği açıklanırken, ikinci bölümde zenginleşme türleri (müspet, menfi, objektif ve subjektif zenginleşme), sebepsiz zenginleşme için gerekli illiyet bağı ve haklı sebebe dayanmama şartları incelenmektedir.
- Ders, sebepsiz zenginleşme davasının haksız fiil davası, sözleşmeden doğan alacak davası, istikak davası, vekaletsiz iş görme ve kişilik hakkı davalarıyla ilişkilerini de ele almaktadır. Ayrıca, sebepsiz zenginleşmeyi doğuran olaylar (edimden doğan zenginleşmeler, müdahaleden doğan zenginleşmeler ve umulmayan olaydan doğan zenginleşmeler) örneklerle anlatılmaktadır. Video, borcun kaynaklarından olan sebepsiz zenginleşme konusunu kapsayan bir ders serisinin bir parçasıdır.
- Sebepsiz Zenginleşme Kavramı
- Sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen kişinin, mal varlığında meydana gelen zenginleşmeyi aynen veya nakden iade etmekle yükümlü olmasıdır.
- Türk Borçlar Kanunu'nun 77. maddesinin 1. fıkrası, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen kişinin bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlü olduğunu belirtmektedir.
- Sebepsiz zenginleşmenin iki tarafı vardır: zenginleşen ve zenginleşenin mal varlığı kendisi aleyhine artan kişi; zenginleşen borçludur, diğer kişi alacaklıdır.
- 01:13Sebepsiz Zenginleşme Davasının Özellikleri
- Sebepsiz zenginleşme davası kişisel nitelikte ve asli bağımsız nitelikte bir davadır.
- Kişisel nitelikte dava olmasının sonucu, sebepsiz zenginleşme talebi bir alacak hakkı yalnız zenginleşen borçlu ve mirasçıları aleyhine açılabilmektedir.
- Sebepsiz olarak kazanılan şeyi üçüncü bir kişiye devrederse, alacaklı üçüncü kişiye sebepsiz zenginleşme davası açamaz, iyi niyetli olmasının da sonucu değiştirmez.
- 02:30Sebepsiz Zenginleşme ve Haksız Fiil Davası İlişkisi
- Hakim görüşe göre haksız fiilden doğan dava hakkı, sebepsiz zenginleşme davasının açılmasına engel olmaz, ancak davacı davalardan birini seçtiğinde diğer davayı açamaz.
- Haksız fiilde fiilin hukuka aykırı olması ve failin kusurunun bulunması zorunludur, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin haklı bir sebebinin bulunmaması yeterlidir.
- Haksız fiilde alacaklının zararı kanıtlaması şartken, sebepsiz zenginleşmede bir zarar olması gerekmez, mal varlığında haklı bir sebep olmadan eksilmenin kanıtlanması yeterlidir.
- 06:14Sebepsiz Zenginleşme Davasının Diğer Davalarla İlişkileri
- Sözleşmeden doğan alacak hakları sebepsiz zenginleşme talebini önler, çünkü sözleşmenin ifasıyla edimler birbirine eşit olmasa bile, aldığı edim fazla olan taraf zenginleşmiş olmaz.
- İstkak davası, mülkiyet hakkının haklı bir sebep olmaksızın karşı tarafa devredildiği hallerde açılabileceği için, istikak davasının açılabileceği hallerde sebepsiz zenginleşme davası açılamaz.
- Para durumunda, parayı kendi parasıyla karıştıran kimse paranın maliki olacağı için onun aleyhine açılacak dava sebepsiz zenginleşme davasıdır.
- 07:29Vekaletsiz İş Görme ve Sebepsiz Zenginleşme
- Gerçek vekaletsiz iş görme durumunda, iş sahibi vekaletsiz iş görenin yapmış olduğu zorunlu ve faydalı masrafları faiziyle birlikte iş görene vermek zorundadır.
- Gerçek olmayan vekaletsiz iş görme durumunda, iş gören başkasına ait bir işi iş sahibinin menfaatine değil kendi menfaatine göre görür ve iş sahibi meydana gelen faydaları alma hakkına sahiptir.
- İş görenin yaptığı giderler sonunda iş sahibi masraftan kurtulmuşsa, iş gören bunu sebepsiz zenginleşme davasıyla talep edebilir.
- 10:20Sebepsiz Zenginleşmeyi Doğuran Olaylar
- Sebepsiz zenginleşme edimden doğan, müdahaleden doğan ve umulmayan olaydan doğan zenginleşmeler şeklinde olabilir.
- Umulmayan olaydan doğan zenginleşme üçüncü bir kişinin fiilinden veya tabiat olayından olabilir.
- Örneğin bankaya para yatırıldığında yanlış hesaba kaydedilmesi veya fırtına sonrası hayvanların komşu tarlaya girmesi ve buğdayları yemesi gibi durumlar sebepsiz zenginleşmeyi doğurabilir.
- 11:43Sebepsiz Zenginleşme Kuramı
- Sebepsiz zenginleşme davasında, davalı tarafın mal varlığında bir zenginleşmenin meydana gelmesi gerekmektedir.
- Zenginleşme bir başkasının mal varlığı veya emeğinden kaynaklanmalı ve illiyet bağı olmalı.
- Zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır.
- 12:20Zenginleşme Türleri
- Zenginleşme müspet zenginleşme, menfi zenginleşme, objektif zenginleşme ve subjektif zenginleşme olarak ayrılır.
- Müspet zenginleşme, mal varlığında fiili artıştır; menfi zenginleşme ise gider yapmaktan kaçınarak mal varlığının azalmasını önlemedir.
- Objektif zenginleşme, zenginleşenin elde ettiği değer artışıdır; subjektif zenginleşme ise zenginleşenin faaliyeti sonunda elde edilen ek artışlardır.
- 15:28Illiyet Bağı ve Zenginleşmenin Haksızlığı
- Sebepsiz zenginleşmeye dayanan alacak hakkı doğması için, mal varlığı azalanın fakirleşmesi ile diğer tarafın zenginleşmesi arasında nedensellik bağı bulunmalıdır.
- Sebepsiz zenginleşme kuramında şart teorisi esas alınır, uygun illiyet bağı gerekli değildir.
- Zenginleşmenin haksızlığı, haksız fiile dayanan müdahalelerden veya umulmayan olaylardan doğabilir.