Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan hukuki bir ders formatında poliçe konusunu detaylı şekilde anlatan bir eğitim materyalidir.
- Video, poliçenin temel tanımı ve özellikleri ile başlayıp, geçerli bir poliçenin zorunlu unsurlarını (poliçe kelimesinin geçmesi, belirli bir bedelin kayıtsız şartsız ödenmesi emri, muhatabın adı, lehtarın adı, keşidecinin imzası, düzenleme tarihi, düzenleme yeri ve ödeme yeri) detaylı olarak açıklamaktadır. Ayrıca poliçedeki kayıtlar, vade türleri ve poliçenin kabulü konuları da ele alınmaktadır.
- Videoda poliçenin bono ve çek gibi diğer kıymetli evrakların anlaşılabilmek için temel bir kavram olduğu vurgulanmakta, sorumsuzluk kaydı, menfi emre kaydı, protestodan muafiyet kaydı gibi önemli kayıtların hukuki sonuçları açıklanmaktadır. Ayrıca muhatabın poliçeyi kabul etme şekilleri, kabul şartları ve kabule arzın önemi gibi teknik detaylar da detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:01Poliçe Konusunun Önemi
- Poliçe konusu karışık olduğu için iki veya üç bölüme bölünerek anlatılacak.
- Poliçe uygulamada çok fazla kullanılmayan bir kıymetli evrak olmasına rağmen, kanun temel mantığı ve kuralları poliçe üzerinden koymuş.
- Poliçeyi bilirsek bono ve çeki daha rahat anlayabileceğiz çünkü poliçedeki kuralların birçoğu uygun dönüştüğü ölçüde bono'ya ve çeki uygulanabilir.
- 02:05Poliçedeki Temel İlişkiler
- Poliçede üç tane taraf bulunur: keşideci (evrakı düzenleyen), lehtar (alacaklı pozisyonuna geçen kişi) ve muhatap (para ödemesi yapılacak kişi).
- Keşideci, lehtara borcunu başka birisi üzerinden ödemek için poliçe düzenler ve "lehtar, muhataptan bu parayı al" der.
- Muhatap, keşideciye borçlu olabilir veya olmayabilir, ancak borcu ödemeyi kabul edebilir.
- 04:32Poliçenin Havale Özelliği
- Poliçenin hukukta başka bir adı "havale"dir, yani borcu üçüncü bir kişiye yöneltme fiilidir.
- Havale işleminin bir kıymetli evraka bağlı olması durumunda bu işlemin adı poliçe olur.
- Poliçenin özündeki temel mantık borcu havale etmek ve bu havale iradesini poliçe vasıtasıyla yansıtmaktır.
- 05:40Poliçenin Kurulum Süreci
- Poliçeyi düzenlerken muhatabın imzası şart değildir, muhatap olarak gösterilen kişi hiç var olmasa bile poliçe kurulmuş sayılmaktadır.
- Poliçenin başlangıçta düzenlenmesinde sadece keşidecinin imzası yeterlidir, muhatapın imzası gerekmez.
- Lehtar, poliçeyi muhataba götürerek "bu borcu kabul ediyor musun?" diye sorar (kabule arz denir).
- 09:03Poliçenin Zorunlu Unsurları
- Çek gibi özel bir matbaadan bastırılmak zorunda olmayan, kendi kendimize düzenleyebileceğimiz bir evraktır.
- Poliçenin geçerli kabul edilmesi için evrakın içinde "poliçe" kelimesinin geçmesi zorunludur.
- Eğer "poliçe" kelimesi yazılmazsa, evrak sadece havale kabul edilir.
- 12:01Kıymetli Evrak ve Poliçe Kavramları
- Kıymetli evraklar kolayca tedavüle sokulabilir, ciro edilebilir ve piyasada dolaşabilirken, standart evraklar bu şansı taşımaz.
- Poliçe kelimesinin belirtilmediği bir evrak standart bir havale olarak kabul edilir ve ciro edilemez.
- Kıymetli evrakın poliçe olarak kabul edilmesi için evrakta mutlaka "poliçe" kelimesinin geçmesi gerekir.
- 13:29Kıymetli Evrakın Zorunlu Şartları
- Kıymetli evrakın poliçe olarak kabul edilmesi için belirli bir bedelin kayıtsız şartsız ödenmesi emri gereklidir.
- Bedelin belirsiz olmaması şarttır; örneğin "100.000'den 150.000'e kadar" veya "100-200 lira arasında" gibi belirsiz bedeller kabul edilmez.
- Poliçede herhangi bir şart koşulamaz, "kayıtsız şartsız" ödenmesi emri bulunmalıdır.
- 15:35Poliçenin Düzenlenmesi
- Poliçede belirli bir bedelin kayıtsız şartsız ödenmesi emri bulunmalıdır, örneğin "100.000 TL tutarındaki parayı Ahmet Yılmaz'a veya emrine öde" şeklinde.
- Poliçe kural olarak emre yazılı bir senettir ve lehtar bu senedi cirolayabilir.
- Poliçe emre yazılı olarak düzenlenir, nama yazılı olarak da düzenlenmesi mümkündür, ancak hamile yazılı olarak düzenlenemez.
- 17:04Poliçenin Zorunlu Unsurları
- Poliçede muhatabın adı ve soyadı, lehtarın adı ve soyadı, keşidecinin imzası bulunmalıdır.
- Düzenlenme tarihi, vade, düzenleme yeri, ödeme yeri gibi unsurlar da poliçede yer almalıdır.
- Düzenlenme yeri ve ödeme yeri alternatifli zorunlu unsurlardır; düzenlenme yeri yoksa keşidecinin imzasındaki adres, ödeme yeri yoksa muhatabın adresi alternatif olarak kabul edilir.
- 24:26Bedelde Karışıklıklar
- Kıymetli evraklarda genellikle yukarıda bedel rakamla, aşağıda metinde harfle yazılır.
- Herkesin kıymetli evrak düzenlemesini bilmeyeceği için karışıklıklar yaşanabilir.
- Bedel her iki tarafa da rakamla veya her iki tarafa da yazıyla yazılabilir.
- 26:13Poliçedeki Tutar Farkları
- Poliçede yukarıdaki ve aşağıdaki kısımlarda tutar farklılığı olabilir, bu sık görülen bir durumdur.
- Rakamlar farklı olsa bile poliçe geçerlidir, ancak hangi tutar geçerli kabul edileceği belirlenir.
- Her iki tutar yazıyla yazılmışsa az olan tutar geçerli olur, her iki tutar rakamla yazılmışsa yine az olan tutar geçerli olur.
- Bir tutar yazıyla, diğeri rakamla yazılmışsa, yazıyla yazılan tutar geçerli kabul edilir çünkü rakam yazarken hata yapmak daha kolaydır.
- 29:01Poliçeye Eklenen Kayıtlar
- Poliçeye eklenebilecek on dört farklı kayıt vardır: vade kaydı, sorumsuzluk kaydı, menfi emre kaydı, protestodan muafiyet kaydı, aval kaydı, retrett kaydı, faiz kaydı, karşılığın devrine ilişkin kayıt, nüsha tanzimine ilişkin kayıt ve aynen ödeme kaydı.
- Bu kayıtlar zorunlu değil, keşidecinin iradesine göre eklenen isteğe bağlı unsurlardır.
- Bu kayıtlar poliçenin doğmasıyla meydana gelecek hukuki sonuçları değiştirir ve poliçenin özelliğini değiştirir.
- 31:42Önemli Kayıtlar
- Sorumsuzluk kaydı, muhatabın poliçeyi kabul etmemesi halinde keşidecinin sorumluluğunu ortadan kaldırır.
- Menfi emre (olumsuz emre, ciro yasağı) kaydı, lehtarın poliçeyi devretmesini (ciro etmesini) engeller ve poliçeyi nama yazılı hale getirir.
- Protestodan muafiyet kaydı, protesto etmeden başvuru hakkı verir, bu sayede muhatabın kabul etmediği takdirde protesto çekmeden cirantalara veya keşideciden başvurulabilir.
- 37:13Poliçedeki Vadeler
- Poliçede dört farklı vade türü olabilir: görüldüğünde ödeme, görüldükten belli süre sonra ödeme, düzenlendikten belli süre sonra ödeme ve belirli vade.
- Hiç vade yazmamışsa, kanun tarafından görüldüğünde ödeme vadeli kabul edilir.
- Görüldüğünde ödeme vadesi için bir üst sınır vardır: poliçe düzenlendikten bir yıl içinde ibraz edilmelidir, aksi takdirde geçersiz olur.
- 40:27Poliçe Kabul Mevzusu
- Muhattapın poliçe ile borçlu olmak isteyip istememesi kabul konusudur ve muhatabın poliçeyi kabul etmesi zorunlu değildir.
- İki tür kabul alternatifi vardır: tedavüle çıkmadan önce kabul ve tedavüle çıktıktan sonra kabul.
- Tedavüle çıkmadan önce kabulde, muhatab poliçe düzenlenirken imzasını atabilir ve "kabulümdür" diyerek borçlu olmayı kabul edebilir.
- 42:07Kabulün Önemi ve Uygulanması
- Muhatabın poliçeyi kabul etmesi, doğrudan lehtere bono düzenlemesine benzer bir sonuca ulaşır, bu nedenle poliçe ticari hayatta fazla uygulanmamaktadır.
- Tedavüle çıktıktan sonra kabul edilirse, bu duruma "kabule arz" denir ve muhatabın yerleşim yerinde yapılmalıdır.
- Kabul kayıtsız şartsız yapılır, ancak kısmi kabul yapılabilecektir (örneğin 100.000 TL'lik poliçenin 20.000 TL'sini kabul etmek).
- 46:08Kabule Arz Zorunluluğu ve İstisnaları
- Kabule arz kural olarak zorunlu değildir ancak lehtar için avantajlı bir güvence sağlar.
- Bazı poliçe tiplerinde kabule arz zorunludur: görüldükten belli süre sonra vadeli poliçelerde ve keşideci tarafından kabule arz zorunluluğu kaydı konulmuş poliçelerde.
- Kabule arz yasaklanabilir ancak görüldükten belli süre sonra vadeli, kabule arz şarttır kaydı konulmuş ve adresli/yerleşim yerli poliçelerde yasaklanamaz.
- 50:18Kabule Arz Zamanı
- Kabule arz kural olarak vadeye kadar yapılabilir, ancak keşideci bu süreyi değiştirebilir.
- Görüldükten belli süre sonra ödemeli vadeli poliçelerde düzenlendikten bir yıl içinde kabule arz edilmelidir.
- Keşideci bu süreyi uzatabilir veya kısaltabilir, cirantalar ise sadece kısaltma hakkına sahiptir.